Specimen medica inauguralis exhibens editionem libri Hippocratis De capitis vulneribus : quod ... offert Johannes Hendrikus Rutgers

11쪽

ossis rasura. - 22. de tenuissimarum rimarum exploratione. - 25. de curatione earnis in vulnere et membranae cerebri, deque noxis ex hisee male curalis. - ζ 24. de osse a reliquis abseedente. - 25. de curatione ossis

medii desidentis exponitur. - 26, 27. de puerorum OS sibus. - 28. signa mali ominis in eapitis vulneribus de

S ribuntur. - 29. memoratur erysipelatodes saciei tumor , subinde in his capitis vulneribus apparens, eiuSque curatio nis modus indieatur. - 30, 51. de sectione ossis et cautelis, quas haec 0peratio requirat, eXponit. Η0e quidem sere libri argumentum est. Verum iam quaeritur sitne integer libellus, nec ne ; sintne eius parteSita dispositae, ut in harum e0nsecutione nihil desideres. Ac Grii nurus quidem et Littreus iam citarunt l0cos duos e Galeni glossario, qui sane cum iis, quae de hoc opu8culo in comm . ad librum de vigila acutorum habet, collati magni momenti sunt in ista quaestione. Et ut ab hoc loco ordiar, monet Pergamenus ad calcem librorum saepius a recenti0ribus talia esse addita, quae Hippocrati tribueren0n liceat : το γάρ , inquit, is μνῆμ ' πολλοῖς εἶναι τὰ

πρωτα των γραμμάτων οἱ παρεζI γραφοντες τα τελεταῖα παρεγγράφουσι. Tum pergit τουτο γουν αυτο και κατὰ

Videntur olim post renatas literas Dagmunium libri de aere, aquis, l00is, quod huic, de quo agimus, Script0 adhaesit, huc

retulisse; nam in antiquissimis edd. ibi adscribitur : ταυταπροσγεγράφθαι τυ 86 τω βιβλίω Γαληνος φησι. vide sol. 494 in Aldinain. - Certo lamen constat additamenta illa spuria in

12쪽

teriisse: nempe in exegesi Calenus haec habet: Tκλουσθω)

Galeno memorata ad fragmenta libri de aere, ceti. non pertinent, ita ut vere iam Lit reus statuerit spuria illa ad di amenta interiisse. Idem vir eruditissimus recte quoque statuere mihi visus est sinsem libri, qui in omnibus mss. non eodem modo se habet, is a comparatum esse, ut sacile suspiceris etiam partem aliquam eorum , quae Vere Ilippo erasea Sunt, periisse. Quod Sp0nte patebit, si quis pr0gn0stiei, libri de aere, auuis et lo is sinem, cum pDStrema parte libri de vulneribus stupitis conserat; neque enim hunc apse coneludi s aditu intelligis. Haec quidem de libri parte exirema; verum ad cetera riam eonSeetilionem Si attendamus , advertit sinis eapilis mihi quarti et quinti initium. Nimirum quarti initio auctor agit de eranti partibus crassioribus, postquam tertio de tenuis simis of maxime infirmis egerat. 0uae partes Sint tenui Ores , quae eraSSiores exponit et quid ideo de maiore mi nore e Vulneribus periculo sentiendum sit, prolati in his illisve vulnus asseeptum sit. ln sine quinti de suturarum debilitate l0quitur, qua fiat, ut hau telis et xulneribus pariam reSistere valeant. intermodia vero sunt monila de morte e capis is vulnere hyeme sardius quam aestale confingente, in sinu quarti capituli et de teli vestigiis solis m0rtem non

13쪽

XIII

inserentibus, initio quinti, quae cum superioribus et subsequentibus parum apte connectuntur et quibus de isto loco sublatis cetera mult0 melius sibi subsequuntur. 4n inter media ista fragmenta sint aliarum libri partium hodie de perditarum , an in aliis reliquiarum, quas p088idemUS, partibus item ordinis perturbationis vestigia diseernam, hoc

tempore nondum Satis certo scio. Nolui vero de hae relassere, ut ali0S acutiores meliusque cernentes certe advertat et ut mentem ad eam attendant.

Et haeo quidem de universi libelli, qualis hodie Superstes

est, scirina; de iis, quae ad Sententias singulas, aut voces etiam in iis obvias , pertinent, in adnotatione est dictum. Breviter vero adhu o perlustremus totam seriptiunculam , ut de rebus in singulis capitibus obviis aliquid notemus. I 1. Descriptio suturarum capitis apud nostrum infel- leetu dissiditis est: nempe ubi harum decui Siam comparat cum litora T sive recta, sive inversa, alterutrum locum habet, vel ut non computet, Vel iis non viderit omnino in altero casu suturam lambdoideam, in altero suturam coronalem. Simile quid fieri debuit, ubi eas cum X con fert nam sequndum eius descriptionem altera linea litorauest sutura sagittalis per os frontis producta, altera sutura coronalis, ita ut lambit0idea hic n0n computetur ). Litera H solitam sormam refert suturarum. Verum quid per προβολάς, quarum mentionem sacit et quibus tantum tribuit

tit ne in X verglichen. V Prius verum est, Non Riterum.

14쪽

in decursus Suturarunt mutatione , voluerit, id non patet. Non nescio eum diversas capitum formaS 0bServare potuiSSe, cuius rei testis est liber de aere, aquis et locis, in quo reipsa menti0 sit μακροκεφαλων illorum; sed num eiusmodicranii diversitates innuat, an alias, non discern0, nec quid

ς 2. Descriptio ossium planorum capitis cum rerum natura, qualem hodie etiam observare licet, optime congruit.' 3. Plura hic memorantur, quae universe quidem sere admittenda sunt, Sed quarum tamen nonnulla, si rem ad amussim eXigamus, haud apposite ad rerum naturam Sunt expresSa. Statim non verum est os breginatis, Seu p0tius

regionem κατα το βρεγμα esse tenuiSsimam omnium. Te

nuissimum enim est os temporis; at hunc quoque l0cum in sine huius n0tat Hipp0crates, tanquam debilissimum, sed propter alias causas quam propter oSsis tenuitatem. Quodsi ossa breginalis frequentius quam alia, aut gravius amicta viderit, huius rei causa potius quaerenda erit in ieiumagis e directo hanc cranii partem seriente, quam in OSsis debilitate maiore. Cerebrum qu0que ea capitis parte facialius laedi, quam alia non eSt certum, quUm V. C. ad tempora si ictus infligatur sustile e commolione cerebri, vel econtras pacturis in basi cranii n0xae gravissimae oriri possint. 0uod celerum de debilitate regionis temp0ralis pr0pter praesentiam artistuli maxillae dicit et pr0pter organi auditus

, Videatur sentontia similis de his locis apud Littreum, vol. III, I . I73.

15쪽

viciniam, id minus debilitatem loci spectare put0, quam

laesionum compositionem maiorem. Arteria temporalis hae

morrhagia sane periculum inseret; hanc autem φλεβός no mine verosimiliter significat. Sed cum hoc loco de tem porali regi0ne c0nserre oportet ' 19, de qua p0Stea. Quae ' 4 leguntur de minore periculo e vulneribus in p08seri0re capitis parte, quia os ibi sit crassius, partim tantiam cum rebus ipsis congruunt, si quidem os occipitis

circa criStas V. e. Omnino est eraSSiSSimum, non vero locis inter cristas intermediis. Verum est Sane partes musculosas multum conserre ad ossis a vi externa defensionem, ideo

que minus sacile eo l000 os frangi et medium desidere. Quod vero attinet ad mortem tardius aut citius hominem occupantem e vulnere in regione Oeeipitali, haeo res ab aliis causis quam ab ossis crassitie pendet; quin ex occipitis laesione tum propter cerebellum, tum propter medullam obl0ngatam ibi sub ossibus sitam, nonnumquam cita adeo mors contingit. 0uae circa anni tempestatum in vulnerum

decursum vim traduntur vere observantur ab auctore.

0u0d 5 m0net, caesa vulnera per tela muta et levia insidia sine complicati0ne fracturae qualiScumque, Sive extus appareat, Sive lateat, mortem non nisi per accidens adferre, id cum experientia recentiorum non pugnat. Sed nimis quidem urget suturarum debilitatem, ita ut hae tam parum resistere illi videantur: aetas sane vulnerati hic multum valet. De hac re rursus agitur ἔ 46. Distinctio generum et specierum laesionum ossium capitis qualis ζ 6 traditur, nihil continet, quod a natura rerum sit alienum. Recentiores sere minus subtiliter distinguunt.

16쪽

L0eus ' 10, ubi de contras racturis agit et ubi eiusmodi

laesiones agnosci 'non p088e, nee locum , qu0 contingant, dotegi valere didit, partim tantum verus habendus: nempe si certa signa et omni dubio maiora speetavit, rem , rariS forte casibus exceptis, constedendam puto ); sin ad con iecturam probabilem respiciamus, diagnoseos dissiduitas nimis magna illi visa est, quum re Vera signa Sint, quae non

levem rei suspieionem m0Veant.

Ε si patet illum pers0rare ossa cranii maXime propter

fracturam et confusionem; tum eum persorare nolle magnas fraeturaS eum ossis comminutione. De liis postea aliquid dicam.

12 signum e capillis disseclis aut vulneri impactis non negligendum est; haec res intelligitur inde quod ad dura ossa facilius dissecantur quam in partibus m0llibus, in

IVa8 Una cum telo penetrare sorte poterunt sine dissectione ;impacti vero in vulnus pili retineri possunt inter fissurae margines. Circa ea, quae de aegrotantis examine et eius interrogatione habes, id unum sere observaveris illum fortasse responsionibus aegri salis, quin sere nimis fidem adhibere. 0uae de expl0ratione per specillum dicit, quum eius instru mentum non coram habeamus, diiudicare vix possumus; sed tamen nihil inest, quod contra rerum naturam pugnet. Pariter quae de ratione vis capiti illatae ejusque esseeludiverso traduntur ζ 13 et 11 universo constedi debent. Nec Sane magno momento carent signa , in quae ζ15 inqui rendum esse praecipit, quum partim commotionem cerebri, quam hodie voeamus, partim hum0rum ad encephali Super- ') Cf. Wernh0r, Handbuch der Chirurg/e , p. lb3, IJ2.

17쪽

XVII

siciem effusi0nena denotent. - De vomitu viri silentium mirari debeo; unam tantum observationem rem explicare p0SSe cen Seo, nempe librum esse mutilum. Ipsum hoc phaenomenon et videre debuit Hippocrates, nec negligere potuisse illum certum arbitror.

teli et si aeturae ossis ci rea suturas Sane Vera SVnt, maXime

quum Suturae de solito cursu haud ita raro deflectans ). Sed quae de suturarum diastasi fastili dicit, ea solum vera videntur in casibus , ubi insigni vi erantum laeditur si) 0uae de suturis in oranti peri ratione vitandis scribit, ea quare ita spectaverit non patet; metueritne sinu unilaeSionem, nec ne, non liquet. Recentiores in hae opera tione ab isto loco non abstinuertant. Nec magis constat quare 17 vulnera in capitis partibus capillatis nullo modo deligare, nulloque modo curare VO luerit. Ipso hac de re lacet, neu sere coniectura eius mensem assequi valemus. Multa sane de hac re seripsit Lit treus ); sed significatio verborum ab auctore usurpatorum, quam illo loco sumit, mihi Vera non Videtur, neque ex ipsa simplice et perspicua senis C0i oratione essici posse. Indidationes incisionis vulnerum capitis ἶ 18 traditas universe Valere opinor. Sed periculum, qu0d a sectione regi0nis temp0ralis 49 metuit, recentiores certe ab operationibus isto loco instituendis n0n retinuit.

18쪽

XVIII

Sectio , s. dilatatio, ut h0die l0quuntur, vulneris ad ossis laesionis investigationem, quam ' 20 tradit, adhuc sit; non tamen ea, quae linamenti ope saeta ab illo deseri bitur. Explorationis methodus, qua 08 abraditur, ut spa- clura dignoscatur et ut qu0usque penetret investigetur, quam ' 24 describit, obs0leta est. Experimentum inSuper

ope pigmenti alicuius nigri 22, in quo Paulus Aegineta

diserte atramentum memorat, item obsoletum; quin .periculo id non vagare putant recentiores, quia eiusmodi materies per fissuras penetrare et sub ossa effundi poterit. Quod celerum 'ibidem monet perforationem ante diem tertium faciendam esse, docet eum partim propter inflammationem suturam, partim etiam ut recens effusio vel

hoc eum etiam voluisse coniicio inde quod re ipsa interdum

os perflaratum eximendum esse statuit. Docent verba ep0strema parte ζ 25 ην γαρ αυτίκα εκπρίσας το υστεον καια ελων ἀπο τρο μήνιγγος 'ριλύσ'ς αυτήν. 0uin in verbis

sub libri finem , καὶ ἐς το παχυτατον ἀεὶ του Oστεου τον πρίονα ενστηρίζειν και ἀνακινεων βουλεσθαι αφελεειν τοὐστέον, modum adeo , qUO OS eximi debeat, indicat. Quor sum etiam spectant verba ex ' 51 initio καὶ ην αυτίκα

') Ab hac sententia dissentit Littreus qui p. I 68 l. l. hac

de re exponit. Sed me iudice non licet assirmare Hipp. numquam ossa eX toto sustulisse in perforatione. Quando vero id fecerit et quando non, incertum est; item quare aut fecerit, aut non fecerit. Id forte iure ex eius verbis confeceris, eum Plerumque non eX toto os eXimere voluisse. Iudicium de his rebus eo dissicilius, quia constat non nisi fragmentum eius libri supere88e.

19쪽

XIXβουλ' ἐκπρίσαι το προς την μήνιγγα , επειτα ἐ'αψελεειν τουστεον κ. τ. λ. eum quibus conserri debet monitum, late

hiantes stacturas et magnas perseratione n0n indigere ' 25.

L0eus e ζ 27 , ἀφεῖναι του αῖματος τρυπωντα , Spectatemhixum sanguinis ex ipsis ossibus iuniorum pers0ratis, n0n effusi0nis sublationem, nempe additur ψυλασσόμένον si ολίγον, ita ut os non ex toto eum peri rare pateat. Nec

negligendum eum in serius saeta pers ratione omnino os sublatum cupere ' 51. Ceterum de temp0re perforati0ni idoneo nondum lites inter chirurgos esse comp0Sitas no

M0nita 25 contenta et ζ 24 qu0que magnam partem

Sunt vera. Forte id animadvertendum , Hipp. medicaminum Suorum actioni adscripsisse quod certe in ossis necr0si, de qua l0quitur postremo loco, maximam partem naturae

Conditi0, quae ex auctoris sententia ζ 25 minus perieulosas reddit magnas et late hiantes rupturas, nempe membranae integritas, dissiculter l0eum obtinebit, si quidem in plerisque casibus membrana ab ossis fragmentis laedetur. Regeneratio, ex inseriore sana parte inde, bene deseribitur. Periculum minus e latiore ossium hiatu e sacilitate, qua in his materiae effusae exilus conceditur, intelligitur. Exfracti0nem fragmentorum, quam resermidat, hodierni minus Sane me tuunt , neque ab ea abstinent. Quae ' 26 de puer0rum 0ssibus mollioribus, tenuioribus, Sanguine plenioribus monet, Sane vera sunt. Complicationestamen plures vulnerum capitis, quae in adultis contingunt, iuniore aetate minus sacile fiunt; ita ut s0rie de pericul0

20쪽

maiore vulnerum istorum illo vitae tempore, quod auctor supponit, aliquantum detrahere oporteat. Terebrae usum

in his, qu0d y 17 amrmat, plus prudentiae requirere, est

certum.

In signorum suturae mortis deseripti0ne ζ 28 sidum

agnoscimUS naturae observatorem. Diei invasi0nis febris computationem sorte non nimis areto Sensu aecipere Oportet.

29. P0tissimum erysipelas a gastriea causa eum hic describere puto, quum do morbo haud ita periculoso loqui illum dixeris, quod de phlegm0ne, pseudo erysipelate, affirmare non Semper licet, qui m0rbi quidem in vulneribus capitis obserVantur. Quae ζ 50 et 54 de ipsa perforatione traduntur eaus elaS continent n0n quidem prorsus vanas, sed quae videntur tamen nonnumquam operationis utilitatem imminuere. Id valere puto de monito os non statim ex toto persorandum esse. Cales actio instrumenti, quam metuit, verosimiliter ex huius ind0le, et modo, quo movebatur, per Validam rotationem, intelligi debet: steterum alias cauSaS e8Se quare subinde in errumpi pers palio debeat, salis eSt DO Um. Haec de iis, quae in h00 veteris chirurgiae monia mento traduntur , illela sunto ).

') Quod si quis amplius de nonnullis eXposita legere cupiat, adeat diligenter a Littreo conscrilitam in librum intro

ductionem.