Specimen medica inauguralis exhibens editionem libri Hippocratis De capitis vulneribus : quod ... offert Johannes Hendrikus Rutgers

31쪽

protenduntur, aliae brevius, quaedam otium in rectum tendunt, quaedam rectissimae, nonnullae quoque magis et minUS OUrvantur, quaedam altius penetrant et per totum os ad imum usque tendunt, aliae minus alie penetrant nec per totum os tendunt. VIl. Contundi autem os potest ita ut minime medium desidat, nec rima ulla ad confusionem accedat, atque hic alter modus est. At 'bnfusionis plures sunt s0rmae. Nam plus aut minus et altius perque totum os confusio pervadit, aut minus alte, neque per totum os penetrat et ampli0rem aut minorem, tum longitudinem, tum latitudinem occupat. Sed nulla earum qualitiam specie, aut quanta magnitudine exsistat, oculis dijudicari potest. Neque enim num quid contusum sit an non confusum sit, ubi malum hoo re vera locum obtinuit, statim post a coeptum vulnus oculis est QOI Spiculam, Ut neque rimae quaedam, quae procul a

VlII. Et ubi 0s spadium sit, medium desidit e naturali

sede sua introrsum depulsum una cum rimis, neque enimali0qui medium desidoros. Quod enim medium desidit, a

reliquo osse naturaliter se habente abruptum si assiumque introcedit, itaque sane hvio casui rimam asseedere neceSSO est. Λique hic teritus est modus. Multis autem modis 0s medium desidit. Namque hoc maiorem et minorem 088i S partem occupat, aut magis et allius ad imum penetrat , aut minus et in superficie conStai.

33쪽

IX. Ac ubi telum in osse vestigium reliquit, utique

rima accedere poterit et ut confusio sive minor sive maior accedat, si rima etiam contigerit, necesse est, tum qua parte vestigium illud et rima sedem habeat, tum in osse vestigium et rimam circumdante. Hio quartus est modus. Et teli quidem sedes contingere p0lerit, quae OS circum Se confusum habeat, nec tamen rima accedere ad sedem et contusionem a telo. 0ui modus quintus est. Tum vero sedes teli in osse sit. Tuli autem sedes dicitur, eum OS SUO Statu permanens manifestum fecerit, qua telum insederis. Sextus hic m0dus est. In unoquoque Verogenere plures sunt formae. 0uodque ad collisum et rimam affinet, sive haec utraque ad teli vestigium accedant, sive collisum duntaxat sat, varias esse tum collisi, tum fissi species iam dictum sest. At ipsum teli vestigium per se sit longius et brevius et magis curvum, aut rectUm, aut r0tundum, Suntque pro teli figura multae aliae huiuscemodi species. Praeterea vero alte magis aut minus descendunt et angustiora et minus angusta sunt, aut latiora aut amplissima. Praecisio autem quantamcumque longit dinem set latitudinem ossis o stupet ad teli vestigium resertur dumm0do reliqua ossa, quae praecisionem c0ntinent,

in suo Statu maneant, neque Una cum praecisi0ne a SU0statu recedant et media desidant. Ita enim os medium desideret, neque amplius teli vestigium esset. X. Os sub vulnere stangitur alia capitis parte quam qua vulnus est et os nudatum est a carne. 0ui septimus est modus. IIui quo calamitati nullis remediis subvenias. Νe-

35쪽

que enim ubi istud contingit, num re vera istud homo patiatur aut quanam capitis parte ex eius percunctatione deprehendas. XI. Ex his fracturae modis ad sectionem veniendum suadet tum ossis collisio, quae et oculis non patet, et aliquo modo manifesta e8t, tum rima sive oculos lateat, sive sit conspieua. Quin et ubi teli vestigium in osse remanet, Sive ad id praeterea rima et collisio accesserit, sive collisio sola absque rima, tune etiam ad Sectionem veniendum. Os autem medium ex naturali statu desidens, parum secti0ne indiget, tum quae maxime deorsum desederunt , maximeque perfracta Sunt, minime secti0ne utendum suadent. Neque ubi teli vestigium per se remanet citra rimam et collisionem, secti0ne opu8 e8t, neque Si praecisi0 magna lataque fuerit. Praecisio enim et teli vestigium ad idem reseruntur. XII. Inprimis autem ad vulneratum attendere oportet, quanam capiti8 parie, an validiore, an vero imbecilliore vulnus aceeperit, et capill08 circa Vulnus animadvertere,

qui si telo praecisi aut in vulnus impacti sint, os carne

nudatum esse vero est simile et a telo aliquo modo laesum esse amrmare oportet. Haec quidem certe longe antequam h0mini manus admoveas consideranda ae dicenda sunt. Ubi vero tandem admoveris os carne nudatUm Sit, nec ne,

conandum ut aperte intelligas. 0uod si quidem 0s subc0n8pectum veniat, res bene habet et sacile cognosces sin minus, specillo explorandum est. Ac ubi quidem os

36쪽

τὸ ὀστέου , ἄπερ και τοξτt ὀρθαλμοισι καταγανέα εστιν ορῶντα γιγνώσκειν.

ιγ' 'Ρἡγυυται δὲ τὸ ὀστέου τάς τε ἀγαυέας ρωγριὰς και τὰς ρανερὰς και γλῆται τὰς ἀγαυέας γλάσιας, και ἐσεγλῆταε ἔσω ἐκ τῆς ρύσιος τῆς ἐωυτέου μάλιστα ὀκόταυ ἔτερος ὁ ' ετέρου τιτρωσκόριευος ἐπίτηδες τρωθη , ἡ ὀκόταυ ἐπέτηδες τρῶσαι βουλόμενος

ισχυρότερος ἐὼν ασθευέστερου τιτρώσκη. Oκόσοι δε πέπτοντες τιτρώσκονται πρός τε τὸ ὀστέου και αὐτὸ τὸ ὀστέου, ὁ ἀπὸ ὐφηλοτάτου πίπτων και ἐπι σκληρότατον καὶ ἀριβλύτατον, του- τέω κόνδυυος τὸ ὀστέου ραγῆυαι τε καὶ γλασθῆυαι καὶ επω

37쪽

carne nudatum neque a vulnere integrum deprehenderis, primum inspecto malo quantum Sit, quamque Operam requirat, eius quod in osse subest dignotionem sacpro oportet. Interrogandus qu0que vulneratus, qualiter et quonam modo Vulnus acceptum sit. Sin vero minime conspicuum est num quid mali passum Sit os, nec ne, multo adhuc magis interrogatione utendum, quam nudato OSSe,

Vulnus qualiter et quonam modo illatum sit. Ubi enim

ossa collisa aut sissa non apparent, Sed. lamen re Vera Sunt, primum ex Sauciali responsione enitendum ut cogno ScamUS , OS aliquam noxam Senserit nec ne, deinde vero et ratione et opere citra Specillum res est exploranda. Neque enim speeillo hoc ossis vitium deprehenditur, neque num aliquam in se noxam senserit, nec ne . Sed ubi teli vestigium remanet, aut os a naturali statu recedens me

dium desidit, aut vehementer perfractum est, id specillo arguitur , quod et oculis apertum inspiciendo cognosci potes . XIlI. Frangitur autem os rimis obscuris et eonspieuis , hi colliditur collisionibus minime patentibus, et a naturali suo statu recedens medium deSidit, tum praecipue cum alter ab altero de industria saucietur, vel cum sive de industria vulnus infligetur sive praeter voluntatem ex Superiore loco telum emittitur, aut ictus infligitur, utrolibet modo potius contingat, vel cum ex plano et si manu fortiter telum teneatur , Sive proiiciat, Sive seriat, et sortior homo minus sortem vulneret. Ex iis quibus ex casu parteS, quae circa OS SUnt, aut os ipsum vulneratur, qui ex maxime sublimi loco in durissimum et obtusissimum quid cadit, is pericli-

38쪽

το ἀπο ὐφηλοτάτου εριπεσου και ἡκιστα ἐξ ισοπέ 'ου , και σκλη- ροτατόν τε ἄμα κ άι ἀμβλύτατου και βαρύτατον και ἡκιστα κοὐρου και ἡκιστά τε καὶ οξυ και μαλθακου , τουτο αυ ρηξειΖτο ὀστέου καὶ ρλάσειε. Και μάλιστά γε ταῶτα πάσχειν τοὀστέου κόυδυυος , οκόταυ ταὐτά τε γέυηται καὶ ἐς ιθὼ τρωθηκαι καταυτίου γένηται τὸ ὀστέου τοὐ βέλεος , ηυ τε ἐκχε ρος, ἡν τε βληθ' , ευ τέ τι εμπεση αυτέω και ηυ αυτὸς

κην φιλωθ' το ὀστέου τῆς σαρκος ' ἐυια γὰρ των τρωμάτων τωνούτω τρωθευτωυ οὐδὲ siιλούται τὸ ὀστέου τῆς σαρκός. ιυ . Τωυ δὲ βελεωυ ρεγυυσι μάλιστα τὸ ὀστέου τάς τε ρανερὰς ρωγριὰς καὶ τὰς ἀραυέας καὶ ρλα τε καὶ επρλα εσο ἐκ τῆς ρύσιος τῆς εωυτεου τὸ ὀστέου τὰ στρογγυλα τε καὶ

περιρερέα καὶ ἀρτόστομα, ἀμβλέα τε ἐόυτα καὶ βαρέα καὶ

σκληρά καὶ τἡυ σάρκα ταύτα ρλα τε καὶ πέπειρου ποtέει καὶ

κόπτει καὶ τὰ ἐλκεα γόυεται υπὸ τωυ τοιουτέωυ βελέων ἐς τὸ πλάγιου καὶ ἐυ κύκλω , ὁπόκοιλα καὶ διάπυά τε μὰλλου γόγγεται καὶ υγρά ἐστι καὶ επὶ πλέουα χρόυου καθαέρεται ἀνάγκη γὰρ τὰς σάρκας τὰς ρλασθείσας καὶ κοπεἐσας πὐου γευομέυας ἐκτακηναι. Τὰ δὲ βέλεα τὰ προμ ἡκεα ἐπιπολυ λεπτὰ ἐόντα καὶ Oζεα καὶ κοὐρα, την τε σάρκα διατάμνει μῆλλου ἡ ρλα καὶ τὸ

39쪽

iatur ne os perrumpatus, aut collidatur, aut a naturali suo statu intro medium desidat. At qui ex complanato

loco potius et in m0llius quiddans cadit, ei minus istas

offensiones, aut nullo modo os sentiet. Ex telis autem,

quae in caput illabuntur et quae iuxta os sunt et ipsum os vulnerant, quod ex maxime sublimi et minime complanato l000 incidit, quodque durissimum, maxime obtusum et grave, minimeque leve, aut minime acutum et molle fuerit, id os rumpere ac collidere poterit. Ac praecipue

Sane periculum est ne ea os sentiat, ubi talia contigerint, sicque vulnerari os contingat, ut e directo telo occurrat. Sive manu, sive iaetu vulnus instigatur, sive quid in ipsum illabatur, sive corruens vulneresur, seu quomodolibet Vul nerati os telo obviam eat. At tela quae iuxta os trans Versum deseruntur, sub his os minus rumpitur et intro ad caput confunditur, etiam si os carne nudatum Sit. Quae dam enim sie illata vulnera, neque os carne detegiant. XIV. Sub telis sane quae rotunda sunt, orbiculata, omni ex parte plana, retusa, gravia et dura OS maxime finditur tum rimis conspicuis, tum obscuris et colliditur et a naturali flatu recedens medium desidit. Eadem qu0que carnem confundunt, maturant et laeerant. At sub huiusmodi telis vulnera ad latera et in orbem aliquantulum cava purulentaque magis redduntur atque humida, longioreque tempore repurgantur. Carnes enim collisas et laeeratas in

pUS Versas neces8e est tabescere. Tela vero oblonga, magna ex parte tenuia, acuta et levia, carnem magiSincidunt, osque similiter, quam collidunt. Et teli vestigium 2 Φ