De Plinii dvbii sermonis libris Charisii et Prisciani fontibvs [microform]

61쪽

est, qui eXempla verborum interdum ultro citroque oculis perlustravit, velut P. 392 8 qq. Partim Capro, qui nonnumquam exemplo alicui tractato similia atque Cognata subiunxit, id quod etiam in V libro animadvertimus V. p. 69, I Cu Pressus platanus populus laurus - I le pus agnu leo M Tiberis amnis o7Ο, 4 Histrum Rhenum Tanagrum etin. Cum Sequentia recte procedant iubar liquor paPRVer penus pecus rete eXus pecus sal . In VII libro iterarum

ordo eo insuper obscuratur, quod o primaria quae pro lemmate erat omissa St, velut p. 396, 9 nequit post squit, ConloCatum erat, P. 379, 5 Consequor POS 1aSSequor . Deinde P. 382 Isub litera a iam testari traCtatur propter Cognatum antestarie, quod ideo verbo exsecror excipi videtur, quod post antestore et x testore detestore illius synonymum propter PerseCtum Passivom huc pertinens adlatum erat. Atque alia similiter se habent. Quae Verba P. 379 4 Sqq. enumerantur, eorum teStimonia in Sequentibus Pagg. eodem fere ordine exhibentur, utrobique autem iustus ordo tantummodo usque ad literam servatus est. Deinde ea series quae P. 392, I litera m abrumpitur, P. 396 II, ubi verba eodem Peo tantia tractantur, excipitur et ad finem producitur usque ad sutore V. 23, postremo denique nonnulla iterum a mors adduntur. Hae igitur omnia quae literarum ordinem produnt e eis

quae dixi Capro tribuenda sunt. Contra extra literarum ordinem Capri copiis nonnulla aliunde hausta a Prisciano inmista esse dilucide ostendi poteSt. Velut p. 39o 7 Conpluria exempla a solo Vergilio depromPta Onuntur, quibus p. 39O, 26, ubi Capri serie quamvis

post breve initium praerupta incohatur, vetustissimorum e Sus Opponitur. Sed graviora adcedunt. Nam , nutritore et bellore cum eisdem Xemplis Vergilianis repetuntur non Solum P. 393,

I - ubi plura Vergiliana subsecuntur, sed etiam vol. II 364, II XUIII institutionum libro), ubi Caper omnino non adhibitus esse videtur. Attamen putaverit quispiam Priscianum pauca illa semel e conteκtu diripuisse et postea se ipsum X- scripsisse id quod luculenter redarguitur conlato Servio ad Aen. XI 66o ubi aeque atque apud Priscianum p. 39o bellor nutritor

PraeCipitore una Conmemorantur eisdemque testimoniis inlustrantur,

unde Priscianus illa non e serie alphabetica arbitrio elegisse evincitur Porio apud Servium ad Aen. 4 4 οὐ invenit iterum bellor

62쪽

quorum Posterius etiam risc. I 364, o praebet. Unde Priscianus it. l. PraeSertim quibus sola Uergiliana eaque extra literarum ordinem proponantur, Vergili Conmentatore si minus Servio, antiquiore

sorta SSe Uodam usu esSe Coarguitur. Atque sane praeter Servium

etiam Donati conmentarii in Vergilium ab eo laudantur II 6 I, 2Ο.

266, 6. Eiusdemque originis plura Vergiliana extra seriem literarum OSit credo SSe, velut p. 93, 26 mereo e quod cum Servio ad Aen. IX et 3 et Ι 8a ubi etiam Lucanus laudatur Consonat. Deinde f. riSC. 397, 2 dure duror cum Serv. ad Georg. I Iet Prisc. 398 8 lique liquore cum Serv. Aen. I 28 et Georg. 44, quem locum laudans Priscianus non minus quam Servius de quantitate i literae disputat et vocis explicationem adicit , Pedetemptim dissolvitur Servius: defluit resolvituric), quae e Conmentariis potius quam e Capri libro profluxisse videntur. Sed haec indicasse satis sit. Iam vero eis quae in libro III e Capri copiis hausta probabiliter linio tribuantur segregandis operam demuS. A primum quidem in verborum generibus sive significationibus definiendis Priscianus cum Plinio consentit GrammatiCienim recentiore volgo plus duo genera distinguebant, velut in in Stitui. art. . IV 36, O octo in Donati arte 383, 1 et 359, 33 quinque genera totidemque apud Serv. in Donat. I 3, 33 enumerata reperimus. Contra Plinium duas tantum significationes admisisse PomPeius . V 227, 23 sqq. maXimeque 228. distincte docet. Qua in re ille Varronis auctoritatem secutus est, qui de ling. Lat.

33 p. 247 M. iaciendi et patiendi . verba discernit Cf. etiam Quintilian. X ). Pompeius autem de lini ceterorumque doctrina verba faciens haec subiungit 2 28, 2): sed qui dicunt duas esse Significationes, agentis et patientis, tenent se ad illas res quas dixi, i. e. Plinii Secundi definitionente. Verum aliud praeterea nobis

testimonium de hac re servatum est a grammatico recentissimo

Gainsredo in Mai class. auctor. p. 3O: significati Verborum Plinio Sec testante proprie in actione et Passione Ste. Quocum ad verbum fere congruit Prisc. 373 IO: Si gnis icatio vel genus quod Graeci flectum vocant verbi in actu est proprie Uel in passione 4. Hanc eandem definitionem Prisc. vol. II part XII vers. Aen. 482, 29, postquam Donatum laudavit, respicit:

63쪽

Sine Casu actum vel passionem significans Transeamus ad ea verba quae p. 379 sqq. enumerantur quorumque Sus testimoniis conlectis confirmatur. risciani verba P. 393,9 non ita intellegenda sunt tamquam Caper et Plinius et Probus promuSeadem exhibuerint, sed, quod iam probavi, aprum linio et Probo auctoribus usum esse Stendunt. Priscianus vero e amplioribus Capri copiis sibi suppeditantibus pauca tantum se delibasse ipse confitetur, id quod etiam X exilibus verborum enumerationibus elucet. Quare in his certe si insunt quae a Plinio tractata esse

Constet, etsi aliud Xemplum adpoRitum invenimus, tamen Cum Probabilitate illi vindicabimus Atque promenda videntur haec. P. 38O, I sadulo t. De hac voce linius egit teste Pompeio 233, 35 , plane in isto verbo lin. Sec dedit unam rationem, et adulo illum et adulo illi P. 38O, 4 auguro . o loco idem exemplum Vergilianum exhibetur ad cuius explicationem Servius linium adhibet Aen. VII 273 quodque propterea a linio adlatum esse videtur. Quod L. Caesaris exemplum p. risc. in mini regulam , augur dicimus

secundum Plinium, Cum praeSagio mentis sutura colligimus, auguror Uer tunc, Cum sutura veris captamus auguriis Serv. l. l. non convenit, nihil valet, quia ille etiam exceptiones adiungere Solebat. Vergili l. l. etiam apud Nonium 469, I occurrit.

p. 383,I4 medito e C p. 567 I4). Plinius apud Diomed. 377 I quaerit quid intersit inter meditor et meteto et putat

Plinius meditantem esse secum Cogitantem, meletantem Cum VocediSCentem e. - Verbum meteto r) sive metito de perrarum est et

a Servio ad Vergili ecl. ad Graeci μελετ analogiam fingitur.

Praeterea non inveni nisi in Gothosredi gr. Lat. p. o et in necd. Helvet. 289, II ubi tamen aliud discrimen statuitur: meditamur

animo, melitamur orPore .

P. 393, 4 comperio r)4. De hac voce etiam Diomedes 377, 6 disputat linio, ut videtur, auctore. Nam ut paulo Post huius mentio subsequitur, ita Scauri de vita suae Conmemoratio proxime antecedit, quam iam p. 3 unx cum reliquis linio tribui. Sed lis saucis contenti simus De ceteris AEnim, quamviS

64쪽

probabile quidem eruere contingit.

Etiam X et X librum magnam partem ad Caprum redire

Cum Citatione eius non rarae tum Consensus cum Diomede Stendunt.

Qui haec perlustraverit statim intelleget Priscianum ea e Diomedis libro, quamvis hunc inspeXerit p. 47O, 3. 483, 2 et alibi non potuiSse haurire CL p. 29ὶ quo adcedit quod Caper robus Plinius testes adseruntur. Plinius, etiamsi nisi p. 3I3 8 de sorma nactus enon Conmemoratur, tamen saepius praecePta suppeditavit. Certo enim

Plini sunt quae P. Prisc. II, 23 sqq. de parco reseruntur, ubi adeo sicut apud Diomeden Varro in Laterens laudatur. Deinde si quidem

in superioribus recte existimavimus Ostendo et Sancto e , UOS

65쪽

locos propter auCtores a Diomede exhibitos utilium v. p. 3Ο et Pomponium ad Thraseam v. p. 3I Plinio adscribere Conati sumus, idem nimirum de Prisciani locis respondentibus valet. Atque etiam, sallio e , Cuius apud Diomedem Fabiani exstat testimonium, ex eis quae p. 24' di SSerui, praeSertim cum argumento cum ceteris sint e)cognatum sit, Sine magno Periculo eidem adiudicare licet

De Papiriano et limo.

Postquam conplures institutionum libros deinceps excussimus et Pliniana vestigia quatenus licuit detegere Conati Sumus, iam

initam relinquamus necesse est et eos locos Consideremus quibus Plinius praeterea nominatur. Restant enim nonnullae lini Conmemorationes etiam nunc tractandae, quas a Capro Petita esse nego. Quarum quatuor κstant in libro P. 26, 6 29, 9. 8. I, 2,

una in XII p. 94. 23. Primi autem libri maxima pars non Capro debetur, qui illic ne nominatur quidem. Ac disputatur ibi non de vocabulorum declinationibus, sed de orthographia. Quis vero praecipue auctor adhibitus sit non admodum difficile est ad eruendum. Primum enim ei auctores eliminandi sunt quibus Prisci.

anum non usum esse Vel per se Consentaneum est vel ipsius testimoniis confirmatur. In quibus Sunt Varro P. 8, 2. IS, , Varro

et Μacer teste Censorinoi I 3 9 Caesar apud Uictorem l I4, 3: hunc enim locum Nipperdeius edit. p. 734 in Iuli Caesaris analogicorum fragmenta iure recepit, Cum 3, 3 de A aeque a 33, Claudius Caesar inperator intellegendus sit cf. Quintilian 7, 26, BrambaCh, at Orthogr. p. 273. Remmius Palaemon et Grillius 33, 27 ideo fortasse consociantur, quia ille ab hoc recentlore grammatico laudatus erat. De Didymo 3, 4 nihil certi adfirmare ausim v. Herigi adnot. Deinde vero sicut Grillius singulis tantummodo locis, ut res ipsa docet, adhibiti nonnulli alii laudantur: Donatus 7, 6 Censorinus 3 9. 9, Victor I 4, 3 Quintilianu I8, 2, Servius 8, 5 Eutropius 8, 9 Nonius Marcellus 33, 2 I. Tum no minatur Astyages 3 9 , qui diversis hoc ostendit usibus e. q. s.), cui omnia Aeolica quae de digammo adseruntur merito adstinavit M. Schmidi etschr. s. d. gymnasi alwese a. 83 P. 273, qui de eius Scriptis haec prosert Astyages a sur patere hauptquelle

66쪽

uerorangi Seine rhelten mi ausnatim de hypomnem gummassimachus stimmen die ite seiner christe mi denen Tryphos ubereine. Iam vero restant hae conmemorationes 26, 6 Plini 27, II

Papiriani de orthographia 29, 9. 8 Plini; I, 2 Plini et Papiriani et Probi. Atque ex eis locis quibus Papirianus adpellatur conicere licet non pauca ab eo desumpta esse, praesertim Cum dedita opera de orthographia scripserit. Namque ut de o et uatque de metis Xempla adlata Papiriano debentur, ita etiam aliis locis, ubi nullo alio auctore nominato prorsus similem in modum exempla ad orthographiam spectantia regulaeque Similes proponuntur, eundem XScriptum esse valde probabile est. Plini vero memorationes ab eodem Papiriano in hoc libro petitas esse CenSeo, quia illius librum etiam alias Prisciano non prae manibus suisse vidimus et pariter atque in ceteris libris cum Capro hic cum Papiriano et Probo P. I, 2 Plinius una in testimonium vocatur, unde eum iam a Papiriano laudatum esse conligere in promptu est. Conser etiam P. 26, 6 sqq. ea quae de u pro o proseruntur , aliquot taliae civitates teste Plinio non habebante Cum ei quae 27, 9 cle o pro u , u quoque multis Italiae populis in usu non erat εὶ dicuntur, qui duo loci manifesto ex eodem sonte fluxerunt tametsi altero loco linius, altero Papirianus de orthographia citatur. Denique Sententia mea coni. p. 394, 23 constabiliri videtur. Ubi Prisci. anus e pronominibus agens res adaeque ad Orthographiam pertinentes inmiscet et de cacem phato cum nobis evitato Plini verba refert, quae utpote Ciceroni perperam adtributa non ab ipso Prisci. ano Xscripta esse iam Christ reCte statuit. Iam vero, quod non casu actum esse crediderim, proXime antecedit p. 93, 5 Papiriani mentio rursus de rebus orthographicis facta, ut inter Plinium et Papirianum Sane necessitudo quaedam interior qualem nos conicimus

intercessiSSe Videatur.

Papirianus etiam a Cassiodori Κ. VII p. 38 sqq. defloratus

est, de Cuius XCerptis nonnulla dicere opus est. Cassi odori epitomae magni nobis pretii sunt, quia multas antiquae doctrinae praeCipue Varronis reliquias continent. Verum κcerptoris ne diligentiam nec rerum grammaticarum notitiam Sati magnam fuisse dilucide adparet. Inscitiae enim eius . . tribuendum est quod Caesellium et Caeci-

67쪽

lium indicem pro duobus diversis auctoribus venditat, quoniam utroque nomine nemo alius significatur nisi Caesellius Vinde cf. Graefentia , hi philol. im alterinum I p. 68 Keil gr. L. VII 39ὶ. Neglegentia autem eius in eis potissimum quae e Prisciani institutionibus excerpta Sunt p. 2 7 sqq. demonstrari potest. Ubi nonnulla adeo inmutata et aucta sunt, ut ab illo prorSus abhorreant Cf. e. g. 2Ο7, 24 beatuSc, quae apud Priscianum non XStant Keil hiatus coniecit , O8, 3 Samguis Cum riSC. 32, ).

Et aeque sere neglegenter idem alias interdum egit os, gr. Lat. VII 36ὶ Sed nonnulla iam Cassiodori sontibus Culpae danda sunt,

in quibus haud pauca ab excerptoribus Xaequata et alienis aucta esse videntur. Ipse enim Cassiodorius ad similitudines et Con- Centus amantissimorum orthographorum p. 44, 14 animum advertit p. 47, 63. Qui tam insignes sunt, ut ad conmunes sontes referri vi possint. Nam, ut Xemplo utar, etiamsi fieri non nequivit ut Caesellius Cornutum, Papirianus Caesellium adhiberet auctorem, tamen non Casu actum esse potest ut in XCerptis qualia nun Pro- Stant, adtenuatis iterumque contractis ipsa verba identidem conspi

2O3, 2 a. O7, 7 Caecit. VindeX); Papirian. 39, 4. 62. 2 Caesell. 2Ο3, 14, Caecit. V. O7, 7. Multa vero alia apud alios Consonantia ei in imo margine adnotaVit. Apud Papirianum conpluria consentiunt cum Velio Longo,

cuius etiam nomen p. 6 I, 7 eisibetur, sicut Caeselli p. 6 I, 7. Praeterea autem nominatur Donatus 6 I, 4 et Graius 64, 9, Cuius nomen Conruptum videtur. Quorum testimonia a Cassi odorio

iniecta esse arbitror Quod nimirum de Varrone I 39 8. 23 non valet. Si ea quae diXi reputaverimus neque negleXerimus quod ea quae Prisc. I pag. 3o3, 6 stam ungui quam unXie Papiriano adscribit non cum Cassiod. 63 6 , unguo vero non ungui, Sed unXi facite Congruunt, id certe iure censebimus non omnia quae in X-cerptis exhibeantur vere Papiriani esse Attamen inveniuntur quae cum risciani libro I conspirent qua re id quod Contendi, Papirianum saepius illi usurpatum esse, constabilitur. Confer enim Cassiod I 38 I ai et a cum Prisc. 37 I3

68쪽

I62, 7 ignaruS ignotu 3O, Genuina vero Papiriani duo frustula nobis servata esse arbitror quae post ei lium Hagen edidit in necd. Helvet. p. CCLII sqq. Quorum primum et tertium ad orthographiam pertinent. Nam Hagenum iure adfirmare Paperinum e Papiriano esSe depravatum inde Satis probari credo, quod ea quae p. CCLI stag. I, 8 de ultimae syllabae amissione in adverbiis istoc illo ista etCC proseruntur a Prisc. I 393 I4 Papiriano inputantur. Iam ero quaeramus quae in I institutionum libro praeter ea quae indicata sunt liniana per Papirianum ad risCianum perUenerint. - Rara quidem et subtilia sunt quae Plinius p. 29, 9 de literael diversis sonis docet. Prorsus autem easdem argutia prae se serunt quae de metis ConSonarum enuntiatione p. 29, 3. 3O, 7 Proseruntur. Quae linio eo maiore credo, iure adSigno quo P. 29, 8 et 3I, 2 eius nomen Astat. A dubitaverim idem de s 32, I et u 28, 9 vim amittentibus aeque confidenter adseverare etiamSipOSterior locus Cum P. 27, 9 sqq. Sane cohaeret. Quae ero hi Ccle u et o dicuntur propter OnCentum artissimum cum p. 26, 6 liniana esse pro certo habeo. Eidemque Varronis memoriam p. 3O, I inter liniana conlocatam deberi probabilissimum est, praeSertim cum p. 29, 8 Plinius de Voce anceps in testimonium Vocetur. Denique non desunt quae aliunde ut liniana cognita in Conparationem adduci possint. Conser enim Prisc. p. 27, rundes Cum Char. I 3O, 29- fretu 29,

3I, 4. IO n, Um II 8, 2I. Quae in universum tantummodo Concinere, quia non e primario sonte hausta sunt, non est quod miremur.

De ceteris institutionum libris ad nostram quaestionem non magis interest disputare quam de reliquis Prisciani scriptis, quippe in quibus omnibus neque Caper tam Continenter Xscriptus sit neque Plini, qui nusquam nominatur, ulla vestigia praeter pauca ea quae hic illic in conparationem Vocavi cernantur.

69쪽

Ad finem igitur pervenimus. Quod supra adserui Plinii ubi sermonis libros multo saepius quam indicaretur recentioribus grammaticis pro sonte suisse, id de duobus potissimis, Charisio et Prisciano, Confirmatum esse abitror. Unde quantam etiam in grammatteis rebus auctoritatem Plinius habuerit adfatim adparet adparebitque idem etiam magis, si e reliquorum quoque grammaticorum, qui quidem in Censum veniant, artibus linianae doctrinae reliquiae

ReCretae erunt.

70쪽

Prooeinium de lini dubii sermonis libris in universum et de novis Dagmentis Pag.

Parci de Charisto

De Romano Quae ratio inter Char. I, I et Ι, I intercedat . . a Uirorum doctorum sententiae narrantur Romani de analogia caput l7 a Charisio non integrum exhiberi demonstratur Char. I, 3 et I I ad Conmunem auctorem Romanum redire ostenditur De lini et aliis Romani auctoribus quos ipse adiit , o De Romani excerpendi ratione maxime in capite de adverbio II I 3 perspicua aD C. , I sontibus usius quaeritur 4 De Plinio Romani auctore 8 Plini vestigia in C. G7 8

Des Romani it Diomedis cognatione ij des huius sontibus 29 De Palaemone aDe Palaemon Charisiano et Remmio . 32 De Plinio Palaemonis auctore et Graecorum S tator 1 33 Parcit de Prisciano 36 Quam rationem Priscianus ii institutionibus grammaticis in universum eCuius it 36De Capro et linio 37 De institutionum . VI UD Capro potissimo auctore ΟDe reliquiis linianis qDe institutionum . VII 8De apro auctore 8