De materia Platonica quam fere vocant meletemata [microform]

11쪽

Nogula rumpotibus et quis operam det rebus metaphy

ricis ideasque rasi naturae, mentis humanae cogitatione penstrare a certis notionibus definiste studeat, rem Vix scientifice pereeotinus expediat, nisi, quantum ad Requ lium sententia de ejusmodi rebus conformandas exincolendasque fecerint ea, quae ab iis, quo se materi Issias invulgo vocant, docentur et mimu quantum jam P Urebruerunt, agnoscat. Ad quae recte intelligenda materiae notio non solum statuenda est, sed etiam, in quidem quis -- id quod plerumque non fieri dolendum est in rem funditus dijudicare velit, duplex qua stio est instituenda, historica et philosophica Philosophicam eam dico qua, quae sit origo. tali in Ta- humanti notionis; siqe qua sit conditio, Sine quun in existat materiae idea historicam vero, qua, quando primim, a quo, quomodo, quibusque de cauSis ejusmodi idea procreata ait, quaeritur. la fluiteriae autem notione quantumcunque de haeret vir uiti doctorum inter se sententiae discrepant, id sempiar invenitur, ut oppositum aliquid a contrarium ponat ri 'ment cogitanti. Quare patet, eam notionem nisi dis Hine posito inter naturam mentis et ejus,

quod est extra mentem seu non- mens non enuscip sse iri cogitatione humana. Hoc autem discrimen primium ' Anaxagoram 'intellestisse uam Inde a pueris

12쪽

Quamquam, nam, quare ea ita ae habeat accurativa exponere neque expedit neque opus est quidem neminem arbitror dubitaturum, qui non apud Anaxagoram se apud Platonem primum ejusmodi aliquid, quod satis αναλογον ait materiae, quam no dicimus, reperiri possit. Quare neque a mei temporibus alienum neque inutile ad me imbuendum philosophia ra- tua sum facere, si de Platonia materia quam Possem diligentissime disquirerem. '. Quod ut facerem non minime eo etiam adductus sum, quod Platonem non solum dignum esse, qui summis adnumeretur philosophis, sed etiam pilasimum, qui tironi primus ac praecipuus in philosophiae adyta sit dux et comes, cum ab aliis ει iis quidem doctissimi viris saepenumero audiverim legerimque tum et ipse

mirifice sum expertus a Id autem inde esse repetendum Omnes Consentiunt.

quod Plato quaecunque insunt legentibus animi virea, pariter ad agendum incitet, ne per libros ite factu rum ut alii solent philosophi, rationem solam e rea ardua comitem adsciscere, imaginandi Vero vim, pulchrarum sublimiiunque rerum studium, alia, domi re linquere cogat Neque ero quisquam, quibus artibus Plato haec quae modo dixi efficiat, nescites dicendi dico genus, dialogi formam, Tabulas saepe norum ianta rebus metaphysicis admixtas facete multa et D. cose dicta. Sed his eisdem rebus, quibus, qui legunt adolescentes, delectantur, maepe dolet interpres bait

enim saepissime, ut, cum Vera et, ut ita dicam, absollute philosophistas Platonia ententias eruero Volumus,

quid sit imago, quid res ipsa, quid exemplum quid id,

cujus sit exemplum. non rectes dignoscere POSSimus. Quo tactum est, ut et de methodo. qua utendum siti Platon interpretando et de orius . sententiis apsia vehementer intes se viri docti discrepent. . Quod cum in alii tum praeter cetera accidit in eo, . quod equidem quaerere proposui, scilicet in iis Platonia philosophumenis, qua vulgo de aeteria esse dicunt. O Quid vero Nonne non imprudenter tantum aed etiam arroganter agam, rem dijudicare conabor. de qua v id, inter se dissentiunt ne illiu em afferam iam S ieiermacheri, Hermanes, Boec ii, Brandisii a vointer veteres quidem una est ententi I .έ

13쪽

M' Confitoon me in magna hae rospicientem fuisse dubitatione, sed cum rem dissicilem et obscuram mecum ipso diligenter reputando tudiisque ad eam illustrandam incumbendo nonnulla, quae mihi luci aliquantulum certe rei afferre posse visa sint, invenerim cumque virorum doctorum aententia inter se conciliare noviam inter duas extremas partes ingredi mediam magia, quam judex existere in animo ait, quae de problemate sentiam, non plane indigna ratus sum, dis quibus conseribam dissertatiunculam. Sed antequam ad rem ipsam accedam sunt quaedam, quae, ut ita dicam, ambitum ejus, quam ProPO- sui rei, spectant, exponenda. s. Nam quae de materia Platonia scimus, partim e Platonis, partim ex aliorum veterum libris, imprimis autem ex Aristotele ejusque commentatoribus repetuntur Quasi vero ab aliis de hac Platonis sententia dicta videntur, si conserimus et accurate spectamus, partim adllatonem ipsum, partim

ad ejus discipulos, qui veteris Academiae nomine designantur, reserenda AS apparet Rursus autem l eos,

quibus aperte, quid Plato ipse dixerit, narratur, explorato, utrum iis credendum sit, necne, dividi oportet. Alias enim, quid tu libris alias, quid in scholis docue .rit refertur Quae cum nou Prorsus inter se consentiant, ut 'uae sit ea diversitas et unde, investigetur. eertum primum est fundamentum quaerendum, cui reliqua disquisitio superstruatur ad libros dico Platonis

recedendum. Etenim magia consentaneum eat, Platonem ab iis, qui audirent scholas suas. postulasse. ut libros haberent cognitos, non vice versa libros ad eorum tantum usum scripsisse, qui auditores fuissent. Quare, qui rem historice et genetice, ut sere aiunt. aliter enim vix unquam quis Platonem recte intelligat tractare velit, ea undamento incipiat necesse est.

id, est primum. quae in i libris philosophi doceantur,

dicat, tum, quae in scholia dicta reserantur. denique. quomodo a discipulis doctrina magistrici sit exculta et mutata. res igitur sunt: artes, quibus res eat absolvenda, ego vero primam tantum in praesenti transigere proposui, quod tamen eum, qui tum rei magnitudinem, tum temporis viriumque mearum exiguitatem tum etiam eam, quam hujuscemodi libellum longitudinem superam. non licet, spectet,i vix crimini Murum spem. IV

14쪽

Intro duotlis ir: i neputanti, quomodo rem optime transigerem, ham mihi. ut non solum id, quod in animo esset, quam mi metum persccte tum Perspicue Proserrem, Verum ti In ut eum, qui obtinet apud Platonem, sententiarum ordinem atque nexum internum quam fieri possiet maxime ser-Varem, aptissima visa ea partitio. Primum quasi in conspectum no trum erit ponendum introducendumque problema, tum, quae Sit notio, quae natura, quae aeterminatione materiae Platonicae ita ostendam, ut de Voci ,,χωρα , quae extat in Timaeo, usu ac significatione Perquiram, tum, quatenus inter rerum mundanarum prinemia sit reserenda, tum, quomodo a ment' humana percipiatur cogiteturquo notio materiae dicam, tum de ἀπειρω, quod in Philebo occurrit, agam, denique ver summae natar, quae ante dicta erunt, brevibus complecti et inter se conjungere conabor. Sine ulla hutem - ut rem jam aggrediamum inter

viros donios dubitatione constat Timaei Platonici Iouum illum clarissimum, qui legitur inde a pag. 47 usque ad pag. 53 C sundamentum esse jaciendum ei, qui velit disquirere de materiae Platonicae notione. Qui vexo recte inde initium facere velit, priusquam ad sententi ipsδη accedat, duas res ut ita dicam exteriurea. attenrita necesse ea Primo enim sermonum adspectu Tirithaeum in nostro loco de re noVa, nuper inVenta, Ru-.tea nondum trao 'ta loqui asP.aret, iraeterea ant Mi

15쪽

respiciendum est tempus, iqum lialogua toruo ait scriptus. Quem cum inter extremos Platonis libro ponendum Mui consentiant viri docti, illum, qui utrumque illud sphctet, vix dubiinturum a lauser quin in aliis, qui ntecesserint, dialogi nec inulta ne seria eramque qua contineant et aliquatenus jam excultam Ρlatonis de materia aententiam inventurus sit dicta. Sed de Platonieae philosophia origine progressuque deque librorum serio hic non prolixi s diaserendum, profitendum tamen me propter id ipηuin, quod m0do dixi, cum legerem latonis libros cumquo praeter nostrum locum in Timaeo et Philebi Politicique nonnullos Io-

uos, qui postmodum erunt asserendi, nullum, in quos Tibendo eam, quam exponor et illustrare notionem proposui, Platonia menti obversatam pro certo affir-m re possem, invenirem amnime miratum RSB. Propius igitur ad illum Timaei looum accedamua, quuIonge primarius in hostra quaesti'ne est vocandus. Qui, sicut totuarumlugus, profundi imarum Bntentia rum est Plenus, Sed, ut ipsius auctoria vorbo utar, δυραλωτονατος, inde a vetu uasim is temporibus crux

Primum autem, quid tandem in eo loco quaerature tractetur, erit exponendum . Et hic quidem Schleier- in chariti 'gilegium praeceptum nobis' erit ante omnia q uvandum qui Platynic dialogos cita compar viteum Noy Teatamento, ut ex utrisque hisia lon0sd i Ompιos perperam semper diceret intelleutum iri i. quali esset Ggum cum toto, in quo occurrerent, Iihro noua internus, Clare' et distincte perspiceretur. Suhisienna cher igitur uti 'obsequar quis est, qui totum Timaeum agere σιδε νῆς του κόσμυ rasi in nesciis , , i Potest igitur dinlogua physices Platonicas omo diuus, voeari CHusa, quae , sindi capita generalia qua que eorum. inter se ratio, haud diffieile perspectu Nain: Timadus , ubi illam ipsam rem quam tractare Proposuit, exponore incipis, orditur audivisione inter εο ν. quod Μήσει, et τό νινηοριενον, quod ἄγξα percipitue 'Neminem hic mundum intelligibilem - ut aiunt .- ex solis purisque ideis, quarum quae si natura, mox erit

16쪽

dicendum et rerum naturalium sensusque moventium mundiunt qui sensibilis voeatur, dignosci fugiet.' ahane divisionem ad id, de quo est, sermo, intelligendum non sufficere' mox apparet.' Videmus 'nim mumaeum inde a pag. 27 disserentem demias quae ratione seu providentia Dei in mundo' facta sint, id est 'doideis, quod, quomodo cur et quatenus in mundo sensibili sint expressae. Ineidit autem jam inde a pag. 44 in mentionem ejusmodi rerum, quas Postea ξυναἰτια appellat quae discernuntur a veris causis id est ideis'; cum igitur neque originem ducant ex deis, neque in- sint mundo intelligib li debent esse in mundo sensibili.

Qui, cum, ut supra ostendit, altera' tantum ex parto idearum opera sit constitutus, quatenus non meras ideas, sed eum' aliqua re ipsis opposita conjunctas continet,

debet habere alterum idque ab deis perquam diversum principium Qua de causa ' pag. 48, , ,, εμιγυενηγὼρ υ inquit ovδε του κοσιεου γένεσις ἐξ ἀναγκmpe τε καὶ νου συστασεως ἐγεννήθη , deinde rationem in mundi constitutione dominari necessitati, necessitatem ver seu causam erraticam im est ratione expertem non secus esse considerandam dicit sed si quin aemfunditus velit penetrare, non sufficere, ut ad elementai1la quatuor, ignem, aera, quam terrum recuerat; vae cum longe non sint substantia primariae a nullo alio originem ducentes pag. 48, Ε, ,1 δ'ουν ' inquit is θιις αρχη περὶ et os παντος ἔστω /ιει, νως τι τῆς προσθεν διηρημένη τοτ ριεν γα δυο ιδη διειλοιιεθα ' νυν δὲ τριτον αλλο γένος et μῖν δηλωτεον τά μὲν γὰρ δυο ἱκαναην ἐπὸ τοI 0ιπροσθεν λεχθεἔσεω, εν μ=εν, παραδενν ριατος εἶδος ποτεθεν νοητον και ἀεὶ κατά ταωτ ον, μωμηρια δὲ παραδεργμνατος δευτερον, γενεσιν εχον πιπι νωτο, πρέπον δὲ τοτε et quae sequuntur 1 sPerspicuum eas ex his locis quos attuli, puto Platonem a consideratione providentiae sive go νου transitum facere ad id, quod in mundo sensibili discri

men ab intelligibili efficit. Hoc autem χαλεπόν κοὐ

δε- ον εἶδος ea materia ' quod nomen, quam i non

Motius quam λη, materia, ut mox hisar ii voem iureo; ιβ apatium, aeuum Quod autem ad nomen ti, materia attinet, ri to

17쪽

a Pilaton trahat originem, ex antiquissimi temporibus ad illam de qua quaerimus, Platoni notionem de ignan

dam eat usurpatum Qua de causa retinendum etiam illi viri docti censuerunt, qui, quam non. pium .it, tu tellexerunt. Habemus autem nun tres physices Hartonica capitata generalia, agit enim Platonia physice Primum de principiis duobus mundi id est de ideis et de materia, tum de mundo sensibili, quomodo conati- tum ait, ipso. Quos tres ut ita dicam articulos iu tribus Timaei partibus neminem non reperire

arbitror.

Ili uandum igitur proposui secundum illud physice Platonicae caput. Jam hanc noa eum Platone Ponamus i uaestionem Quid est illud alterum, ex quo

praeter ideas constat rerum enaua moventium univeres

sitas niveis γιγνόμ ενα Quid idei omnibus vel, quod

ea accuratius earum imaginibua ex mundo detractis manebit residuum Quodsi ita nobis quaerendum est, antequam ad materiam adumbrandam nostrumque locum exponendum accedamus, jure placet recedere ad do- cuinam decideia praesertim eum Plato pae non a rerum naturalium materiaeque, quam no dicimus, conside3

nusquam in libri suis quidquam quod huiuaeemodi abusus poma esse, ea a dieit. Nam Ioeus Timaei pag. 69- ωώδε ιδ τα νων

exemplum adhibita non tantum necessariam sed etiam divinam Hur ,

ain eo plectitur cf. 68 M, ergo id etiam, quod materiae ea προ- altum. Quod uter eum dicit Geschichio de Philosophiam. 2is A age, pag. 3603 Ei solebes Ε-as Imaehiat, das ad dexIdeen in sic aus unehmen verglelelit Plato selbati mi dermaterie, Winhe on Han-erhera veracteitet ita vix mihi videtur recto accepisse, Aristoteles vero, qui primus otii inerminum technicum, ut sere aiunt, in philosophiam introduxit, eum Phys auso IV, 2 dicat Platonem in Timaeo . . et χώραν idem secisse, quamvis aperte non amentiatur Platoni, tamen idetur causa fuisse, ou viri docti postmodum de Platonis materia aut sylva ut Chalaidius, aut .andoquerentur. Namque sane invenerat reete Aristoteles in Platonis materia seu iam aliquid, quod esset νάλογον suae λη, sed illa, quantum a Platonis materia distet, ne dicen quidem opus est. Ingens vero ex hae denomisatione imprimi apud eos, qui Aristotelem Platonemque inter a Minmaxime concisi re studuerunt, amata M

18쪽

niundi imaginem exata uerulum' nates iamique inearum ratione habita dinniendiam, et mque, qub idem mam est momenti ad rite quaeἐtionem nolitiam inclituenditur, in ea Timae parte prima, cujus armam Etuti denbtia his Verbis τα ριεν οδν παρελ/ qvθοτα ἐρῶν εἰδεῖμένων πλῆ βραχέων ἐπιδέδεικται τὰ δια νο μαλο ιιουθημένα magis postuletur in legentibus, quam exponatur doctrina illa decideis. Etenim intercedit inter primam illam tibi de rebus intelligibilibus e sedundam

Partem ubi de materia est sermo, ea ratio, ut alterarem jam antea expositam et Eognitam eOrtim, quae se quunmr, semper habita ratione reputat, altera Vero rem plane novam nunc primum in quo supra jam diffi- exponere incipiat. Habemus igitur in secundu Timaei parte Puram de materia, in prima vero adhibitam de

doctrina, lineamenta: r1. Ad perfectam scientiam 1 σειστημη, νοησις 'nihil periine , Nisi quod pura retione intefligitur ὲ 2. Eiusmodi sunt notione generaIes, quibus idni rerum, natura vel substantia o et continetur. ''' ιειδηλιλιαε, εν ἐπὶ πολλων . Quae quamvis im misee i nequeant, tamen inter se un es afari qωὶ- tenus in unum eas idea bun complectit j . ς' ',

Ninil praeter brevissima doctrinae lineamenta reddere in anuno

est Quare nihil etiam adjicio ad rem funi probatidam liun illustrandam praeter ea totius Platonicae nietaphysices sundamenta, a quae Dostmodian iteruis erit recurrendum sententiam dico silosophi de

mentis humanae ad eos oscendum viribus, inprimi ex locis Illi cla-

19쪽

dicimus cum mundus sensibilin Mon in ...ilu -ti se ab ideis ducat substantiam ideae sunt M. -τα

semper in alias u utantus, existitii 'peti sunt m os

vectum transgeendentes verti Posse puto.' uit it, et eo mihi videntur esse ideologiae, ut ita dicam Platonidae elementa, ad quae fortasse non inutile hocellam monere, ne quia ita definiat discrimen, Mogintiscedit inter idea et res sensibiles, ut anem dioisit seideses alteras ,realsis naan hoc dictemneti quamquam nobis usitatissimum, ini,'hi a lsrraeco mphilbsophia magnopere est .lienum, i aeque Platon M. ne breu te dicam, s/ihi κατ' ἐξο, ῆν Fevis, si quidem hod de rebus quae non in Thallohe tantum huniati

sed pxtra elim sunt per se et In se dicitur; in eo vero propria earum vis sita est, quod noli tantum extram hiem humanam sed etiam extra mundum ensibilesumtirabile mγε in se sunt. Quare hevissima quadam

cio nunc ma quam pauca 'de acteia utatuimus, inhibtamus ad libtionem se materiae ' quaere idam . et quasi ex conjecturi augii audam. iun sensus moventium , univerui in ' aliquatenus, idearum ' Est Partice , sicut δοξα qua cognoscitur, ribet nexuit olim ν ηπιι, singula individua, quasi adunt in sensus, cum notionibus, generalibus, o Aliquatenus' autem 'mundus visibilia differt ab Heis ut δόξα - νοησει, inclisidu, iugeneribuno Phaenomen a 'substantiit bii Quale tandeminerat quod hoc emeiat in mundo' sensibili a ver Din Aligibilibus 'substantiis W tam ' ma num ii diserimen Mulium, hoc eoim primum do rius natum vi detin tuendum' - eum idei h obit oommunionhm quin immo iis erit contrarium, quoniam est principium, ex quolifriatur il discarime illud uix ter 'lis ii Oomarii τὰ γι-γκ-νω M de ει νω se neo Mis percipietile neque. sedi Veram omni liis naintain nrtinebit Iresia

20쪽

stidit Trato sola respiciat, facille conjiciat. Sed rem habere hummas ' dissicultates , si Phato Apse quima onem legerunt, in iti, inde usque ad nostra

tempora senserunt Quo factum ent, ut Plato et rem difficillimam esse statim annunciet ubi eam motare incipit ' loquaturque cautissime et saeuo b αἰνιγμιατι ἡῖs et sero, id est in. Timaeo primum, quem iniurulii mos composuit dialogos, cito ibacurissimum πο-blema penetraxe ausus it nec non propter j ip-mvrrorem potoruit opiniones vehementer inter se dis . crepant, soli sit Platonis materi Maximam vero ossiti eo sita est dissiqvR,s, quod non apparere videtus qui seri posuit, ut id, quod nihil sit, , possit a req

scilicet omnia 'a quibus cille differt ij ideis aixqintelligibili natura na de causa Quae potissi'auri

sunt inter viros doctos sententino. Alii enim id, quod insido Conjecturi assequi conati sumus, materia mgtone pro non ente labitam artiitrantur, alii ai se' contetidunt esse substantiam quidem seu subsimul

rerum corporearum per se aeternum existens praeter

ideas et deum creatorem id est mundi disp0'itqΡ h

os rentiri vero faciunt formi et qualitatibus lita .i lι e. controversias status, hae sunt, ad quaa, ut respounum aliquod certe seratur. Operam dandum est, quaestiones, et maximi quidein eae, ut tacite intelligitur, nomenti. I ximum enim is etiam qui philosophiam non attigerit majorem vix reperiri posse concedat discrephntiam dis re quam si alii eam omnino non esse, alii ab aeterno per se esse contendant, tum ili', qui Platonis doctrinam recte vult intelligeis et ejus lineamenta b bere perspicua de materia quam maxime fieri possit, firmam et distinctam statua amisetentiam necesse St. Videamus igitur, quid dicat Plato de eo quod χαλεπον καὶ quissura εἶδος esse assimnavit. Quam vim maxime habeat. dicit his Verbis: si ris N Iνα πέμ-