De materia Platonica quam fere vocant meletemata [microform]

31쪽

id constat, res mathematicas Bum substantia per Reexistantes secisse,' quDd, quocumque modo factumeat, tamen, si ita, ut BO rem aecipere Ouauerimus, figuras corporum athematicorum anea tantum spatii ha inisset, prorsus , non fieri potuisse Ham omnia igitur mihi reputanti videtur Plato oorpora eis enitaria e nullo alio nisi e planis composuisset ne subratantia quadam' orporea nee spatio quidem,praster has figuras a ea efficienda assumpto necesharioque

det,1r, de hac re de corporibus ex lassis eo ositis loquitur ut relata referens, etera l. e. sequi ex hac seinentia, ut plana ex Iineis, Ilaeae ex punctis componatitur, ut sua adjicit, Vide de eodo III, 1, 5' Ἀπειτα δῆλον τι το αμογλoron ἐστὶ στερεὰ μῖν ἐξ ἐπιπέδων Ουγκεῖσθαι, ἐπίπεδα δε ἐκ γραμμων, ταυτα δε ἐκ τρομον et Ι4wε- εἰ μἐν πληθει βαριτερα τὰ σωματα των ἐπιπέδων, νωτε ἐν τι πι--αω διωρισται, δῆλον ς ε ει stat et lyραρμῆ καὶ π τιγμη βάρος ' μάλογον γὰρ προς ἄλυμα ἔχουσιν, osokερ καδ. προτερον ειρ- ιεν. Ne non eo, quod lato Iest Tim pag. 53, E τας ὁ ἔτι τουτωναρχὰς ἄνωθεν θεὼ οἶδε καὶ ἀνδρῶν ς ἄν μείνω puo significare mihi videtur, se ultra disquirere non velle neque quidquam, quodia teinporis legentibus notum fuerit, nobis non suppunere Ratonem, nisi quod ad dei promentiam et rati m divinam mimdim tonso mantem recurri jubeat, prius credam, quam ' id quod fieri non pos, pro certo'hbe. --quae tand/m sit ejusmodi doctrina a Pla tone prblata, demonstretur. Ηuo etiam λωφραστος καὶ θαυμαστος odiros et sie Ioroe vidinitur eserenda Ita, ut alterum speetes mythologicum, alterum mathecia ticum in serinone momentum. Quae tamen non impediunt, quin τὰσαωωθεν ἀρχας ad ideas ref endas esse intelligamus, ut infra magis etiam fiet perspieulunai MI a et ex minae pag. 51 ub quaestiostem mouet auetor: δ εστ τε πω αυτὰ ἐφ' ἐωντος, κα πάντα περὶ ων ,ἀεὶ λέγομεν Ιουτωνα data uis' o. δων- ωστα V Pe-μα, απερ καὶ βλέπορον Ἀπισα ε

32쪽

in Sed si χωρο seu materin non ea in orporibus, ubi tandem est quaerenda in mundo ensitali 7 Nonne foris omnino non admi Adeat s&na, Red PMais non adeat, aut, ut jam dixi plano axis corpora elemento rum altarum ab inero diriun t et efficit ut alterum Exim dierum ait, immiana igitur ut jain Hii liquo et viri agnoverunt, eat τω νηδενι se Vae , quod Leucippo et Democritus non minus me posuerant

quam o δέν' Ex iis autem qua hanc sententium magia etian iuuatrant, M. quod aliquam habet dissicultatem, primum aer . Si stememorum natura in talibus, quali aseundum Philolauru - ut conatat -- ponit Plato, eorpori,ut inta eat, spatium vacuum iis mundo aea ai-hili ossis oportet Nequo enim inter se eo co Pomita ut illum via quλων intervallum Ita taeque linei , plana plavist temuit. Omponi posisunt, quod ea Mistrem - avo nam. -- QBaist faciis. Probatur nequo sinquam figura ax actis lineis piamiaque conuι, - ψιο-

33쪽

eum. Non autem adeat quo intem P Sumvacuum,

qui fit, ut nerui oireumfusum urgeatis raeque Port -- laa ita ut fiant lapides, comprimat me laeo a quia oraclu Maeuum prorsus ramae a Platone via, quae apposui in id, quod conten Platonis antentiam, me sociana vixi quinquam contenda ,--ν - quo iuuare possit totam dis aetatem effugimus ' Maaiχω tae materia non, a musmodi Patium Naeuum quo

ponsat orpua intrare sed illud est, quod vivitum

tram possit. Quod in mundo ex Te etiam Hiemante demonstravi. Minimum nutiem: si Paene manum eane ere o poto 'quod tria visuriam Paeimitivom in

tam anguli tantum definitur linearum aulam longilia fare potius brevilaa est infinita Unde volamon

corpora omnium iamia umptum proxime amovit ad totius mundi volumen, materiae Rutem se χωρος volumen aeno fit nviluuia Qui vero Platonem omne spatium vacuum prorsus e mundo ejecisse affirmat', Vereor, ne Praeter ea qua, μ' Protuli graviter offendatur ejusmodi locis, ubi aperto inter elementorum m in juno. i. o missu Lesa. dimintur ivi Tamia 60, .seqq. quamquam negari non Potest, quam maxime in sines B pinosophum imoatinim ut mum a nullam

34쪽

tiam. Ει Munc demum hoc quoque suaditus intelligismus, cu Plato appellet, materiam To ἐν i μγνεται τονι νομενον non τοὶ ἐμου quo quidem si χωραν id, quo nos oeamus materiam, sedisset; debebat diacere. Sed ne quis per vocem ἐκλιαγεIs in erroreminc dat eamque mihi refragarin contendat Meipiens Bam 'pro materia e massa ex qua quid fingitur. Nam Theaet. pag. I91, C et 196, ἐκμαρο oriendae massct, i quam imprimitur alicujus corporis, figura extrinae eual, Ut Tim. 72, C, id, in quo abstergitur aliquid, nunquam ero a Platone ita usur patur,tu massam, DXqua quid effingatur sive quae in figuram aliquam soliadam transformetur, significet. Quare vernacule non ,,Bildungsstofi sed Abdruehastofi recto est vertendum. Denique vero non temere Platoniem Timm35, A P. ubi de compositione animae mundi disserit,' 'ροριστὴν ουσtαν dixisse arbitror περὶ τα σωματα

et κατα τα σωματα non ἐν τοῖς σωμασι - των σωμα-

των ut σωριατικήν. In quo dimoillimo et illustrissimo loco interpretando quantumcunque dissentiunt inter se Viri docti, cum in eo certe consentiant ut ibi de

materia esse sermonem concedant omnes magis eae,

quas enarravi denominationes, pro me quam Pro Sen tentia contraria faciunt, quamquam illud περι et κατα sine eeteris, quae protuli argumentis me non ud ---tentiam meam adducturum filias non nego.

In iis quae hactenus amne Mith disputata ' ponere studui, quomodo lato, postquam in illud quod vulgo materiam Platonicam vocant, principium inciderit, notionem χωρα ad illud designandum accomodaverit. Sed et commovi me, ut de Problemate inquirerem, suam possem diligentissime, aerium ante

35쪽

mentionem illari, ni Tirorum Motomimi disse ioci intrium Manino, ali Pud inturnarem an prorsus, nihil sit. . ad inam litem dijudicandam haec, quae dicta sunt, longe nondum auisicero quia ea hqui intelligat λ- et multa iam uunt a Platono, cum de materia disputaret, Rdjecta, quas partim a physicen partim ad dialecticen semetinent. Qua de causa munes dioendum . eat, Primum, quomodo materiae notione Plato usus . ait in mundo sensibili extruendo. tumo quam eas rationem doeu rit inter nostrum intellectum et materiam . . Pergamus igitur in loco illo, ubi primum verbum χωρα currit, eontineturque breve doctrina de materia argumentum exponendo. . Legimus ibi verba illa gravissima ,τμιον

δὲ αν γένος - οὐ τῆς χώρας ηἐὲ, φθορα ου προὐδενορο μενων et, quae soquuntur Scimus paulo . anto Pl tonem de materia dixisse ταυτον αυτήν αε προςρητεον' se χάρ τῆς ἐαυνῆς τὰ παραπαν Ουκ ἐξίστωται δυνώμει- f. Quo Ioco si quia conserat, priorem ita posteriorem recte clieat interpretari ut δωνα uις illa ait χωρας δυναμις, ruae laua vero Peiorem ita apostoriore clofiniri ut aitum ait illud τό αεὶ τωτης χωρας γλος εἰναι et το νῆν φθοραν ου προς- δἐνεσθαι in eo, quod ante dicitur, τῆς ἄννης -- ναρ- ουκ ἐξίστασθαι , Contando igitur, ut eo statim

. attingam cardinem, Platonem aio doqui. da materia,

quod semper . eadem ait, L non quod temperi existat: sentiam materiae, non existentiam mi Benedicti de

Spiuo verbis Muta dicit Sed heua in . quem gurotem philosophiae me Praecipitavit mono solum enim Vereor, ne deglutinet me immensa profiinditas

undarum, Eed circumnatant etiam tritonea alaeneaque

auoi illud aeduotiui, acilicet et res ipsa per se est dissi-

oillima, o tuebant me philosophorum quaestiones in-- e tumido materia in genere tum de Platonia ma- teria varia disputantium aintne deua seu ideae Priores, qum mataria, an aimul cum iduis deoqua semper ea

extiter iam faet an insecta et quas ejusmodi sunt Aliqua pomaeta. Quae omnia pertinent ad rationem, quae fuerit inter ideo a materiam ii mundo conati-

tuendo - rom sane ingentis mommui, uel magis asse-Tere et breviter, qua ηentiam, adumbrare quam Demst ovo ube fium tractare oonabor. id, quod Timaeus etiam stat, in mentionem eum incitaret dialectio maeudoctrinae do ideis, o multo mos is, quam ProPosui,

36쪽

tractatus fiat voluminis. Quare quae permulta et di acutissima hic ab interpretibus disqui tar, mitto, nisi ut exponam, utrum idea causa suerint alexiaru

ae dependeant. Nam eum qui mecum δημωυργ. seu τον ξυνισ-ντα, quatenus ut d persona de eo fit aermo, inter mythica dialogi momenta reserat, temPusque, antequam mundus visibilis esseti factus, non e titisse intelligat, Miter quaeationem ponere non .POSse arbitror Sedis id quidem, dependeantneia materi ideae et dependeantne a se invicem ideae materiaque, qui Platonem legerit, quaerat quisquam. Restat igitur, ut quaeramus: Utrum .ideae sunt causae materiae, is . non Sed ne amplius, quid sentiam, di imulem neque hoc quidem tam simpliciter quaeret et alterum negabit, alterum ver affirmabit is, qui, inter substan tiam et causam quae si apud latonem ratio, intellexerit. Sed quid Subito de substantia loquor tsummo id quidem jure Substantia enim latissime dicitus id, quod ita se est, absolute autem sumPtis, quod in Se Per secet a se est, causa id, quod efficit, ves, si efficiendi notionem magis ad fontem suum reducas et ab omni eo quod est externum, id est ab effectu, abstrahas cogitationem id, quod agit absohite autem Sumpta causa est purus actua, non id, quod est et agit. sed id, quod agit tantum. non res agens, sed actus. Videntur autem mihi mi id, cujus causa haee expos Hrim, appareat si speciebus misi genera, tantum divido duo esse philosophorum maxime genera. Ait ienim hoc habent totius philosophiae principium et ab hac de aemper parti plane prudentes partim inscii sero et inviti ducuntur in cogitando de rebus meta- physicia Principii omnium rerum id es proprium ut in se, per se et a se ait alteri autem . Principii omnium rerum ho primum est momentum, ut agat. Inter quas origines philoaophiae quid intersit, neminem potest sugere. Nam alteri ex substantia ducunt eminsam alteri ei causa substantiam id eat, eum illoruis

ait substantia absoluta rerum omnium principiunt, causam eam esse dicunt rerum, quatenus sit omnium re rum substrinita horum cum causanabsoluta sit, a quo ducantur ea omnes, eatenus eam dicunt omnium. re- .rum Substantiam nec 1 non Singula j S. Subsistu 'a'

37쪽

qhatenus sit aletus tum se tum alias res agens seu actuales faciens. Prioribu - ut exemma afferam adnumerandi videntur latori intoteles, maxim vero Spinota et e novissimis Hegelius, posterioribus Leib-tiiticius, Rehtiua et qui adhuc floret, Beaniset. Hac

de re disputari posse non nego, ne neque fore, ut eorum, quae Posui, nullam rationem dare possim, spero, neque hi metaphysice accurata et prolixa sun- clamenta jacienda sunt Platonem igitur is ad id, quod Proprie quaero, revertar - en iis esse, qui sub stantiae deam habent capis omnia philosophiae nontendo non olum, qui ideis suis, id est principiis tum essendi tum cogitandi summis, adscribit omnium determinatronum primam' o οντως ωαι, sed magis etiam ex eo, quod ad notionem causae definiendam a viro proponitur. Nam si quis o Platone quaerat, quatenus tandem ideae sint causae mundi visibilis quod, si respicias Tim. 28 Α, maxime quaerendum ut respondeat quatenus, quidquid est substantiae aut substantiae simile in rebus mundanis, idearum eat. Ducit igitur Plato omnino notionem causae ex notione substantiae Nam si quis dioat, emcientem quidem

Causam rerum mundanarum sic, ut modo contendi, in

ideis invenisso Platonem, finalem vero seorei POSi- tam per deum indicasse, tunc, si semel ejusmodi terminos ut ausam molentem et finalem hi admittimus, respondeo deus rerum opifex, qui 173Mοοπος dicitur in Timaeo ideam boni significat oui vero deo cum tribuatur id, ut mundum efficiat, videmus Plato nem idem sacer causam ossicientem cum eman mali; - enim mythologice, ut ita dicam, voeatur deu mun-autia efficiens, metaphysico sumptus est idea boni; idea boni autem est id in idei sive id inarum omnium commem attributum Platonis moro nubstantia factum, -- quod Vernaculo hypostasiri Araicimus, quo ideae sunt Merum mundanarum exemplaria ', id est earum persectio summa quae in nullo alio constat, nisi ut i soluo Verae substantiae In omnibua igitur iis, quaei Mideatum oum mundanis rebus nexu cffusalipo sinitit dici, id est eaput atque sona doctrinae, quod idine sunt substantias, 'et substantiae notio omnino

38쪽

ost philosophia Platonicae summum principiurn is ea, qua haerenua dixi, sufficere arbitror. ad iamnquaestionem, quae saepissime ea a philosophis tilata, Platonis materia utrum dependea ab ideis, meen , intelligendam; sed his, qui, quid quaeratur,

priusquam quaerat, non intelligat, recte respoudere non poterit propter intimam notionum Causae et sub- stantiae nexum. Materiae autem cum ideia nexus

causalis, siquidem de eo potest sermo fieri ista mihi videtur des uiri. Ideae sunt subatantiae, materia

autem, cum ideia quammaramo debeat eane contraria, canet substantia. Causalia autem nexus cum omnino in eo ait

situs, ut quid effectus, res mundanae particeps sit a stantiae alius rei, causas, idearum, maioria Vero, g iuvePrOrSu Carens substantia, eum non Osait particeps ense idearum ubstantiae non pendet nexu causali abideis. Sed protor id idem, quod caret substantia, non Per se eat, nam nihil per se est, nisi quod habeat ub-atantiam sive sit o-ως ν ut id, quod omino non esse dicimus, et ab aliqua causa Motum et in causa extatere negamus. Rem vero hoc id est causalia momenti respectu abstrusam eas vixque notionibus plane

dilucidis et certis definiri posse necesse ea confiteamur. Sed si ad Timaei singulo loco revertimur, Per. tinet hue etiam id, quod dicit Plato Tim pag. 48, A. ,, Φεφωγμένη γαρ οὐ et τουδε του nonao γένεσις ἐξ αγκης καὶ νου συστασεως ἐγεννηθη. Sermo sine dubio est de aliqua re dei opposita ergo materia hic ἀναγκη est, seu, ut jam ante accurativa dixi, materia est principium νῆς ἀνάγκης. Quod cum esse auu et id etiam, quod mox poato de necessitato a ratione victa Timaeus loquitur, animadvertimus, rectissime, arbitror, ita hanc ἀνάγκη a Platone intellectam esse

necesse est, ut aliquid contrarium ait idola in mundo visibili. Illud vero πείθειν, quod νους exercet tu ἀνάγκην eat ipsa conformatio mundi quo- estutem a ratione necessitas sit victa, hi Plato hos αμιπτεται, quam disertia verbis dicit sed tum ea leo, quod de elementorumcum spatio vacuo seu mistimarations supra dictum est, magis sit Perspicumn, tum etiam ex iis, quae postmodum sunt proferenda, sum ut illucescat, spero. Sed ne quis id, quod sacillime

39쪽

ri posse aisitror 'verbo ,,ἄ-r vii et signi eationem a Platonio sententia alienam Macriba vocem ad naturalem 'quandam. aiunt Eunoessitatem auiam1asi, viribus dei, providentiae teluctantem serena. Quod eum semel in hunc locum celebrem philosophiae Platonicae incideriminat an magia etiam ea illustra , dum Rusmodi, enim, .ut modo dixi, non solum in eam multis Timaei locis, sed etiam in Politio pag. 273 si mentio naturio, ut eum, qui quaerat a materia Platonica deque ea 'quae interri eandem et idea in- tercedat, ratione, valde possit turbara, si Plato sibit,ideatur ita ipso contradicere, ut modo utatur ad mu dum cona endum ideia et materia illa quam uiso omni substantia caroro facit, modo narret a Deo opifice -- materia non solum in se existente aedia movento

et tumultuante mundum esse effictum Sed ejecimus demiurgum latonia, metaphysica, quid metuamus materiam, et ejus, , ut ait Chalcidius, antiquam jaci tionem p . Videndum igitur primum est, quid tandem ait haec, quae a nonulli viris docti Vocata ea ae-eundaria materia, ut discernerent eam ab illa, quam hue quo adumbrare conati sumus, primitiva Sod vereor, ne tam fiat Plato Manichae dissimilis, ut totam hano comoediam, in qua deua agit partea serarum domitoria in amittamus Et resoramus ad Timaei dialagi Memam e poeticam et mythologicam Quid omni . ait ammia, quae in Timaeo legimus, pro incMa Platonia .ententia admittera velimva Nonne hoc contra ipsius philosophi nostri fiere voluntatem, quippe qui totiens boee ιυνθον ea, quae in Timaeo dicit, et se nonnisi inrisimilis aemon uti profitoatuae . Num fieri potest,

ait talem, qualem admiramur adi vemus Platonem philo---ophum, si omnibus verbolenua aeceptis sexcentia eum irin tradictionibus intrieamus quas na enarrare quidem

Sed ut ad rem ipsam viniam, idque, quod contendi,

'emonstrem etiam, cum Eupo illo primario loco, primum vox, χώρα cum uti materiae . nomen, tora, quas do ha re disputaverit Plato dixerim Meil atranda, discrimen in interpretatione est atauinodum H inter eos docos, qui antes illum extant de materia passim agitata et eoa,' qui eum subsequuntux . Nam

qui Pl--m sibi non sontradicere esside in turus,

40쪽

ante demonstret heimsso est, Hatonem, im pag. 30 M43 A; B, 46 C. sqq. 48 A aie loqui, ut i quod postmodum sit dicturus his locis non velaagetur, fieri quo

possit, ut ea rimum quasi in raater uino attactu'

nam in omnibus his locis non dei ateria, quid proν

prie sit, agi, sed tantum anticipando quandani ejus notionem longe non expre sam adumbrari vix quia neget Iostea, ubi seorsim de ea sit acturus, Tecte intelligatur. Loci autem, qui sunt post Tim pag. 2, B, C, atquidem et ad materiam sunt reserendi neque, aperte sibi Plato ipse repugnat, ita aecipi debent, ut auctor in iis ea, qua bet, . . exposuit, auPPosuisse et re recte intellectum iri arbitratu esse videatui Qua de re propterea primum non dubitandum esset puto quia Plato inde a pag. 52 D. Ουτος μὲν ουν δὴ

Παρο τῆς ἐμης in φου cet. usque ad pag. 53, O sacit

transitum a capito de materia ad caput de mundo seu

sibili 3 simulquo declarat, quomodo ex materia illa primitiva χώρα factum si illud chaos perquam m.

Stico se gerens ive materia secundaria. Dicit enim principia esse mundi et πρὶν o ουρανον γενέσθαι extitisse , χωραν, γενεσιν. Id autem mihi Perspicuum esse videtur hoc ει ι πρὶν τε, υρανο γενέσθαι non verbolenu de tempore antecedente coeli exornationi, quo haec tria fuerint eas cogitandum. Νam Primum, a quia rem tempus reserat, quae

Potuit esse γένεσις πρὶν τον ουρανον γενέσθαι Sed etiam, id enim, quod modo dixi, nondum ad id, quod volo, demonstrandum plane Rumcero arbitror et negat Plato tompus ante coeli exornationem suisse' et, quid ait illa γένεσις et quomodo um iis quae ante dicta sunt, et cum tota latonis philosophia congruat, Videant illi, qui locum, nostrum non ita accipiunt, ut philosopho ad mundi visibilia explicationem notions του οντος, τῆς χωρας τῆς γενέσεως ESSE Statuendas et exponendas, antequamma mundi ipsius descriptionem accedat, Timaeus doceat. ἐνεως igitur est ratio quae intercedit into ideas et malinam aera modus se invicem determinandorum' positivi et negativi rerum sensibilium Principiorum, Pergit Plato P t