De Lucretii versibus transponendis [microform] : dissertatio inauguralis quam...

31쪽

aetas is mortem quae restat cumque

manenda.

saecla etc.

Lucretiua v. 52-67 exponit, cum in rebus aperti multa re corpora mittant partim diffusa solute partim magis contexta, tenue quoque imagine Summo de corpore rerum mitti debere; nam a quae tenuia sint facilius mitti posse quam quae graviora Sint et in Summi rebu corpora multa minuta SSe, quae eodem Ordine ac possint, quo fuerint. Hi versus Mot 69: o multo citius quanto minus indupediri pauca queunt et quae Sunt prima fronte locata minua apte subiunguntur. Nam primum admodum durum est, quod ad verba et multo citiu non ex ultima sontentia: o forma servare figurum, Sed ex ea quae hanc ante-codit iaci quae possint ordino eodem quo fuerint supplenda sunt verba iaci quae OSSint. Ea quae praetore ad verba multo citiu Supplenda sunt verba quam corpora quae in rebus aperti mittuntur is haec qui dom satis lacile cogitatione adduntur. Deinde satis mire dictum os corpora multa minuta citiu iaci, quanto minus indupediri pauca queant. Praeterea quae in versibus 80 69 inest sententia ex parte repetitio tantum S sententiae uv. Mot 6 iam propositae. Nequo nim versibus 8 0 69 de celeritate agitur qua imagine ab rebu iam Separatae utantur, sed de facilitate, qua ab rebu abscedere possint. Ramo verbis: multo citiua quanto minus indupediri pauca queunt idem fere expressum est atque o. 30 64. Denique versuum, de quibu agimus, in ei quae Sequuntur 6 7 81 nulla ratio habotur; hi potius id tantum demonstratur, quod Lucretiu8 6 65-67 contendit esse in summi rebu corpora multa minuta, quae eodem ordine iaci postini.

32쪽

Quae cum ita int, persumum mihi est versus Mot 69 salso loco posito esse videntur cum v. 61-62 conlimgendio uncis includendi osso: 61 quae quoniam 4 iunt, non ius quoque debet imagoab robus mitti summo de corpore rerum, 68 o multo citius quanto minus indupediri pauca queunt et quae sunt prima fronte locat M.

Uv. 85 87: sunt igitur iam formarum vestigia certa quae volgo volitant suptili pra odita si lono singillatim possunt Secreta videri,

anto v. 82 collocandi Sunt Nimime enim Epicurei a corta dicere olent, quae mera conclusione invenerunt. Itaque hoc loco non cuiu8vi rei imagine certae dici possunt, sed off-gie tantum, ex quibu color a Velis missu constant. Hunc enim oculis cornimuΗ Praeterea omnino non intellegitur, cur hoc loco cuiusvis rei imagine singillatim emi non p0sse dicantur prorsu enim in dubio relinquitur, utrum quemadmodum colori membranae Sic etiam imium rerum imagines cortis quibusdam condicionibu porcipi possint necne. Contrast 6 8 87 Moe coloris a velis missi membranis singulta agitur, omnia perSpicua Sunt Colorem enim in theatris e

nimus, ingula eiu membrana non conSpicimus.

Vorsum 18 qui in codd. post v 200 legitur: 200 por totum cauli patium diffundere sese

18 perque solare mare rues terra maelumque rigare alteriua recensioni e880 et unci 088 includendum, Susemiuio

Philol. 29, 38h prorsus Sentior Lucretius eo tempore, quo Scripsit V, 93:

quod maria ac terra omnis a Blumque riga,ndo.

cum huius loci ei in mentem venisset, eum addidissu id quir

33쪽

idque e consilio, ut cum versu 200 eum coniungeret; quod lacilo fieri potuit vorsu 200 paulum mutato velut mundi in locum caeli ubstituto. IV, 184, 203. Versu 184 non solum molost intor'. 183 et 185 in- torcodit, sed hoc loco ferri omnino non poteSt. Nam cum . 181 6 182 haec legantur: principi persaepe levis re atque minutis

corporibus facta coloris lico osse videre, Sententia versus 183: in quo iam genere ea solis lux ac vapor eiuS non SSe 0te8t in genere earum rerum quae celere Sunt, est soli lux et vapor iuS , Sed haec SSe debet: in genere earum rerum, quae leve atque minuti corporibus actae celere Sunt, etiam Soli lux et vapor sunt. Otaquo v. 184 salso loco p0Situs est. Coniungendus est cum v. 203, qui suo loco

p0s v. 196 reddundus est: 194 deinde quod usque rude textura praedita

mittuntur, facit ut qua vi penetrare queant os et quasi permanare per aeris intervallum; 203 quod sup0rost, ubi tam volucri levitate forantur, 184 propter quia Sunt e primis facta minuti S. Qua in his et quattuor qui eos praecedunt verSibu Summae imaginum celeritati asseruntur causae inverSO Ordine prorSUS respondent ei causis, quibus Soli lucem et aporem Summa celeritato surri versibus 181 189 exponitur. Cum hoc modo mundorum, quae in illis versibus inesse

recte demonStrarunt, gravissimum sustulerimus, hoc unum ad prorSu eo emendando restare videtur, ut V. 192 pro verbo parvolo, qu0 Susemihius i. c. ferri non posse demonstra-

,quavis penetrare queant se ex coniectura Briegeri Phil. 29, 437 pro quavis penetrare queant res .

34쪽

Vit, Verbum subatituatur, quod perpetuitatem vel continuitatem significol. Cogitavi fortasse scribendum eme Se dula Sed nescio, num prorsus ei qua requiritur sententiae satisfaciat.

IV, 239. Quomodo . 239 cum o 240 et 41 coniungi possit,

cum nemo adhuc in eo haeserit, diu mecum reputavi, Sed frustra. Neque enim intellego, quomodo dici possit omnes res ibi, quo oculo convertamuS, Obi apparere propterea quia Solis culi cernere possimus. Nonne potiu dicendum erat: ibi tantum vel ex ea parto Ola, in quam Speciem vertimus, nobi re apparent 3 neque dicendum erat omnes res sed simplicitur ros. versu 238 statim ad V 240 progrediendum est quoniam Simulacra undique et in Omne partes iaciuntur, propterea, in quam partem oculo conVertimUS, Omnes qua ibi sunt res nobi apparent; si non undique iacerentur imagines, fieri p08Set, ut ex parte aliqua, in quam Speciem Vertimu8, nullae omnino re nobi apparerent; et si non in omne parte Simulacra mitterentur, fieri posset, ut re in parte tantum a nobi averSa simulacra mitterent ideoque a nobis percipi non possent. V. 23 postea a Lucretio additus esse videtur, o haec Sontentia supplenda eat: uno eodemque tempore unius tantum parti re a nobis percipi possunt; Mortasse post v 24 locum habeat: 237 Nunc ma quae Hic in rerum simulacra Jeruntur

undique ut in cunctas ciaciunturi didit a partis: 240 propto rota fit, ruti, speciem quo VertimuS,

Omne S

ros cibi iam iontra doriant forma atque

colore; 239 verum nos oculi a quia Soli cernere qui

35쪽

IV, 254-266.

Vorsibus 228 253 Lucretius demonstrare inde imagines ossicere, primum ut omnino rea emere OSSimus Uv. 218-236), deindo ut quo speciem vertamus omne ibi res nobis appareant vV. 237-241), denique ut, quantum quaeque re absit, diiudicare possimus uv. 242-25M. Hic rerum ordo tam implex et tam idoneus est, ut cur Boche-muellem eum mutaverit, non intellegam, immo tantum abest, ut mutari possit, ut, si traditu non 88et, reStituendus eSSet. Quodsi Lucretium . 238 novae parti initium fecisse verisimile non est, non de transponendo cogitandum At, Sed potiua ante V. 228 unum certe argumentum excidisse iudicandum est os. Susemihi Phil. 29, pag. 37). Versus autem 25 26 salso loci positi ot post v 236

collocandi sunt. Nam postquam Lucretiu exposuit emendi causam in imaginibus positam esse, aliqui ei obicere poterat: at quomodo imagine visum efficere OSSunt, cum ipsa imagine cemere nequeamus 3 Itaque versu 254-266, quibus ad hanc quaestionem respondetur, versum 236 excipiant neceme St.

hil nisi altoram vorsuum 561-565 recensionem, versu 607-609 partem alterius versuum 593-602 recensionis esse, o denique 10-61 non mihin bono versum 600 quam γexcipere putat, sentiri non possum. Nam versuum 601609 haec sententia osse videtur Si versamus in loco muro Vel Saepe cincto, cuius superior par apertiu St, hoc modo S audire potest una vox a nobis emissa vel eius pars cendit supra saepem, donec eo pervenit, unde a Saepe non amplius impedita ad eum, qui ori eat, pervenire possit ibi scinditur in multas partes, et harum partium una vel unius partis par nequaquam impedita ad eum pervenit, qui extra saepem est. Hi modo loca nobi ipsi abdita vocibus retro prosecti complentur Mago autem a nobi emissa, quae R-dem via atque prima illa vox prosecta est, cum Supra Saepem

36쪽

pervenit, neque in multa imagine so dividit equo alias imaginos a se emittit, Sed derecta via, ut semel Atmissa, altius semper in aeri infinitum spatium ascendit,

ideoque qui extra Resem St, O cernere non OMSt.

Apparot igitur Lucretium'. 601-60 non eandem rem tractaro atque v. 561-565, sed re ibi exposita ad novam rem demonstrandam uti. Eo quod v. 601-609 continetur argument agitur de loco Omnibu ex partibus clauso. Vorsus autem 610-612 post v 600 collocando eas m nutas satis est Corrigit Lucretius his v. quod antea minus accurate dixit vocem per flexa foramina incolumem tran-Sire. Haec quam propono transp08itio, etiamsi ab argumento versuum 10-612 prorsu discemoria, iam propter Verba haec vox v. 10 ut 611 necessaria ost nam . 609 voce Splurali numero inveniuntur, versu autem 597 singularis numerus legitur. Unum ex reticendum non est Lucretius v. 601-609 demonStrare studet, quomodo voce ad loca perveniunt, ad quae Oculi cernere non OSSint, o autem 593-595 proponit quaestionem, quomodo Voce per loca Veniant, per quise

oculi cernere non possint. Hoc vitium duobus modis explicari potest aut Lucretius o. 601-60 posto addidit idque licet cogitare, cum o 610-61 salso loco legantur - et O. 594 et 595 mutare oblitus est, ut 6 59 595 non Satis accurat dicendi genero usu ost quod facito fiori

potuit, cum VOX, quae Xu Saepem auditur, per Saepem Venisse videretur, et rati demum eam supra Saepem eniSSedoceret.

Commemorandum denique est, . 609 codicum lectionem Aa ope in saepem ei quae exposui contra Briegerum, qui Philol. 32, 489 coniecit saepta, defensam Sse pro nyra autem cum Lachmanu intra legendum me, Briegerus i. c. sortasse recto iudicaverit cogitari etiam potest supra

37쪽

V, 26-27.

Complurium sententiarum secunda v. 26 ducitur particula denique. Id fieri non posse cum Bochemuellem recte vidisset, hunc versum Hic emendare studuit: undeque quid Cretae lauru Lernaeaque pesti S. Sod cum id certo Lucretianum non it, neque omnino VerSimilo sit doniquo ex alio vocabulo corruptum eSSe, ego v.

26 o 2 post versum 36 pono. Denique, quod legitur . 34, prorsus alia significatione usurpatum est, is 2 et 418. V 23 323. V. 235 primum nativitati et mortalitatis mundi argu- montum incipit quod ex nativitate et mortalitate maximorum

mundi membrorum, terrae, ignis, aeriS, umoriS deSumptum

est. Singula haec mundi membra nativa et mortalia esse 24 -305 demonstratur, in quibus offensioni est, quod quattuor argumentorum alterum ducitur Verbi quod Superest. Iam Stuere urg qui singulos loco quibus haoc verba inveniuntur examinavit - pag. 383 id ferri non posse ratus hominibus docti commendavit, ut quid hoc loco aciondum esset, Viderent. Vahlonius i. c. pag. 488 ei contradixit octo hoc loco quod superos positum osse et iam hoc ipso loco eam quam Sinere urgus de horum Verborum S Statueret legem salsam esse domo trari arbitratus. Contra ea eiusdem

ac tuerenburgus sententia sui Bochomuellerus, qui . 261 272 post v 305 posuit eique assensus est Heger B sian. 1876 II, 169). uic qua in verbis quod Superest posita est difficultati accodent aliae, qua praebent eae quae VerSum 305 sequuntur partes, v. 306 317 et 3 18 323. Blam Bochemiisserus solvor studuit vorsibus 30 317 post V 26 collocatis versus autum 18 - 323 ubi traditi sunt retinuit. Atque ut primum do vorsibu 318-323 agam Boc -

38쪽

muolturi do is sententia' duabu imprimi robus nititur, primum quod codicum lectionem omne V. 18), quam reliqui omnes editore in omnem mutaverunt, retinet, deinde quod hac interpungendi ratione Sua St: Denique iam tuere hoc circum Supraque quod

omne

continet amplexu terram, Si procreat ex e etc. Sud hao interpungendi ratio falsa est propterea quod tuere significare non potest tecum reputa vel conaidera, Sed significat animum converte in vel aspico ora igitur interpungendi ratio haec est: Deniquo iam tuere hoc, circum Supraque quod

continet amplexu terram: Si procreat e Se etc. Deinde non omne Sed omnem scribendum esse demonstrat

Ρacuvii locus 86 a uitrone ad hunc locum allatus, quem Lucretius in c0nscribendis versibus 318 323 ante oculos habuit ut partim verbotenus reddidit. Ibi enim haec leguntur:

Hoc vide, circum Supraque quod complexu continet erram ... Id quod no Stri caelum memorant,

Grai 0rhibunt o thora: Quidquid At hoc, omnia animat format alit augo creat Sopolit recipitque

in Se Se Omnia, Omniumque idem ut pater, Indidemque eadem aeque oriuntur de integro atque oodem Occidunt. Ex his apparet Lucretium verbis cir cum Supraque quod omnem continet amplexu terram, nihil aliud significare voluisse quam aera, quo totam terram circumdatam esse otiam vorsibus 53 sit 38 dicit: ex ineunte ae V coniunctam atque uniter aptant partibu aerii mundi, quibus insita vivit. Neque vero in o. 318-323 inveniuntur, ex quibus concludi

39쪽

possit, Lucretium hia v. de sententia eorum agere, qui non sicut ipso totum mundum in quattuor illa maxima membra sed in duas tantum partes dividero velint. Sed a cum . 272-28 hos vorsus comparamus, eo nihil continere apparet quam alteram illorum receinionem. Nam quod ibi exponitur, quodcumque de rebu fluat, id in aeris magnum mare seni et aera rursus corpora retribuere, aera igitur perpetu gigni de rebus et in re recidere, idem hoc loco X- primitur verbis: Hi procreat ex se omnia recipitque perempta. Omne quod inter illo et hos versus exstat discrimen, inde tantum ortum est, quod Lucretius in illi con- acribendi suo magi ingeni et Sua arte Sua est cum hos scripsit, ad Pacuvii verbi quod quidam memorant citati verba accuratius se applicavit. Nunc si quaerimus, quaenam recenSi prior quaenam posterior sit valde verisimile est OS V., in quibus componendis Lucretius suis viribus steterit, recentioris aetati esse. Itaque Lucretium in ultima carminis recensione versus 318-323 doleturum fuisse iudicandum est. Utrum in reliquis quoque huius argumentationis partibus 251 260 260 271, 282-305 nonnulla alteriu recensionis

Sint et in aliorum, quae nobis servata non Sint locum Substituta, diiudicare non possumus; sed sertasse nobis continget, ut Verum harum partium Ordinem inveniamus. Lucretium in priore recensione eam, quae de aere agit, partem ultimo loco ponere voluisse, ex particula denique

v. 318 conici licet; sed cum v. 273 alio modo transitum sibi

paraverit, eum in altera recensioni ei, quae de aere est, partialium locum tribuere voluisso iudicandum est. v. igitur 273-28 aut ubi nunc leguntur aut post v 260 ponendi sunt. Illud proptero minus bene fit, quod ea, quae de umore, et ea, quae de igni St, pars quodammodo. Sibi reSpondent quemadmodum enim illic novo semper umore sontes, flumina abundare, eodem modo hic lumini fontem novo emporcandore caelum rigar exponitur deinde utroque loco pariter pergitur, v 264:

Sed primum quicquid aquai tollitur

40쪽

et v. 285: nam primum quicquid fulgoris disporit i. Atque propter ipsam hanc responsionem Lucretius v. 281 verbo item ulu Se videtur, quod numquam apud ummere enumerativam vim habet uno tantum loco a propria significatione magis recedit VI, 948), ubi transponendum esse postea VidebimuS, V pag. 41. Itaqu0 6 273-280 post v 260 collocando osse ut verim. Et quem propono partium ordini orba quod superest v 261 non obstant. Noque enim haec emper eam habent ignificationem, quam tuere urgus . c., quamVis recte coteroquin de eis disputaverit, ei vindicavit Achitosa lich so compluribus locis ita tantum accipi possunt, ut

significent: quod attinet ad ea quae e Stant. Ea --tem quae refitant cum ex compluvibus partibu constar pOS- sint, verba quod Aupere S ultimam partem ducere nec 8 rium non est, sed iam antea usurpari po8sunt. Hoc modo explicandum est, quod V, 4 quod Euporos argumonti libri quinti narrationem ducunt neque vero omnium qua re- Stant rerum. Itaque versuum V, 4 seqq. sententia haec est: -Quod ad ea attinet quae restant, nunc i. e. libro . has Te eXΡOnam mundum esse mortalem etc. ariter iudica

Falsa quas in codd. invenitur singulorum membrorum

6 261-272, 273-280, 281-305 collocatio indo forsitan

orta Ss p sit, quod primus editor, i tantum diligentiae ei tribuere licet , cum o 273-280 in scheda singulari invenisset, ordinem 6 235 et 23 observatum secutu sit. Duabus quasstionibu ab luti tortia reata l. o. de ver sibiis 306-3l7. Primo quod o maximorum mundi membr rum nativitate et mortalitate deSumptum est argumento V. 305 finito altorum argumentum particula doniquo duci non posso Bochomuelleru recte iudicavit. Praeterea cum quomodo Lucrotius hi versibus ad mundi nativitatem et mortalitatem demonstrandam uti voluerit, perspicuum non it, idem Bochemuelleru eo parte tantum argumenti continer recto consot. Sed ubi eo posuit, post v 260, locum ibi non habent. Nam Lucretius, postquam o 251-25 mortalitatem torme