장음표시 사용
31쪽
Pacuvium verbis insolentioribus peram dedisse et in novis componendis maiore quam Latinae linguae ratio concedere Videretur, nudacia usum osse, fragmenta ipsa facile
nobis persuadeant. Sed lio ipsum in temporis illius eo ditione potius, ubi ab omni pari nondum stabat semorieque iam arciis quam postea sinibus inclusus erat, videtur fuisse positum; ad quam rem bene Quintilianus 1ο, 1. 97.J ceterum, inquit, nitor et summa in excolendis peribus manus magis videri potes temporibus quam ipsis poetis ilIius aetatis defuisse. Fuit igitur, ut quae diximus brevibus comprehenda-mua, Pacuvius summo ingenio Oet omniumque veterum tragicorum aut primum aut post Attium secundum locum obtinet. Iam venimus ad ipsas fabularum reliquias proponendas, quas quoad pro Viribus Iicet illustrabimus.
I in aedisciis scriptorum prioris aetatis Iaudibus celebratis, quibus praeter paucas resiquias temporis iniquitas
non pepercit, peris Speciem deformare Summam non modo
delectationem habet sed ad ipsas reΙiquias recte intellige das plurimum confert, ii sabularum quoque, quae integrae non exstant, quandam formam quasi delineare non solum maximam affert voluptatem sed etiam ad shigula fragmenta in ea qua par est luce coIlocanda, haud exiguo est adiumento. Hoc ipsum si seri potest ad cognoscendum i genium totamque in sabulis condendis poetae rationem Valere plurimum non est quod pluribus dicam unae quum
lia sint, difflandum tamen non est, quam mulit Saepe dissi Italibus hic Iabor us, quamque Iubrica interdum via sit ingredienda. Etenim ex Graecis, ad quae ac Vlus sabulas sua expressi exemplis nullam integram ad nos perVerui, mea, quod fiterit argumentum, vix suspicari
32쪽
sinunt Pacuviana fragmenia multorum scriptorum, iii occasione data ex hac illa tragoedia versus ad suam quisque rem pertinentes attulerunt, libris continentur, saepe ita, ut non tam verba quam Senientia exprimatur, raro mendosa librariorem scriptione non inquinRta me accedit, quod, ut iam Supra diximus, poeta noSter non omnes fabulas ad verbum expressit, ut quibusdam placet, plures omnino ne expressisse quidem videtur. Sed tamen quo citra temeritatem progredi liceat periculum faciamus, tresque in praesens fabulas proponamus quoad fieri potest adumbratas, quarum una reIigiosum Euripidis interpretem, altera soriasse quasi quendam Euripidis libertum, tertia Graecorum exemplorum imitatorem dicas suisse Pacuvium.
In celebratissimarum numero suisse hanc Pacuvii fabulam habitam ex Cicerone concludi potest, qui de sit. 1, J. uuas, inquit, tam inimicus paene nomini Romano est, qui Enniimedeam aut Antiopam Pacuvii spernat aut reiiciat; qui se iisdem Euripidis sabulis delectari dicat, Latinas oderit fila rellius ' andem commemorat idem
Acad. 2, 7. m. sequam multa, quae nos fugiunt incantu, exaudiunt in eo genere exercitati qui primo instat tibicinis Antiopam esse aiunt aut Andromacham, cum id nos ne suspicemur quidem , ex quo loco non adeo rudes, ut placet multis, omnes sitisse Romanarum spectatores fabu-
Iartim posse intelligi obiter moneo. Tertio Ioco fossic. 1, 31. Antiopam iis sabulis adnumerat, quas qui nccommodatissimae sibi essent Iegissent scenici, semperque Rupilium, quem ipse meminerit, sibi eam dici elegisse. Ν que minimam laudem ei tribuerit Persi illud fastidium, qui suo etiam tempore dicit esse, quos verrucosa moretur Antiopa, aerumnis cor luctificabile fulis. Argumentum continet ictava Hygini sabula. amquod haec sabula inseripia est: Eadem Antiopa Eum
33쪽
pidis, quam Seribit Ennius , quum ad verbum a Pacuvio Antiopam de uripidea expressam dicat Cicero de n. 1, 1.J, propterea non credam eandem fuisse Ennii fabulam, sed apud Hyginum Ennii nomen cum Pacuvio, pi-rior est commutatum. eque Lilvium Antiopam scripsisse concedam, quum uno quo Livius nominatur loco apud Νonium v. septuose Scriverius in As Pacuvium i venisse se dicat, et alie Iocus ibid. V. Rrmenta, quem
Bostris Livio dat, ubi in As est Vivius, a Servio ad Aen. 3, 40. Pacuvio tribuatur. Est igitur sabuIa haec: si ciei regis in Boeotia fuit sita Antiope. ius sormae
bonitate Iupiter adductu gravidam secit uuam pater cum punire vellet propter stuprum minitans periculum Antiopa emigit. Casu in eodem loco, quo illa pervenerat, paphus Sicyonius stabat. Is mulierem advectans domo matrimonio suo iunxit. Id Nycteus aegre sereri quum moreretur, Lyco fratri suo per obtestationem mandat, cui tum re uni relinquebat, ne impune Antiopa ferret. Huius post momtem Lycus Sicyonem venit. Interfecto pupli Antiopam vinctam abducit in Cithaeronem parit geminos et relinquit. 0uos pastor educavit Zethum et Amphionem nominavit, Antiopa Dircae uxori Lyci data erat in cruciatum. Ea occasionem nacta sugae se mandavit devenit ad filios suos. Ex quibus Zethus existimans fugitivam non recepit. In eundem Iocum Dirce per bacchationem Iliberi LiIIu delata est. Antiopam repertam ad mortem extrahebat. Sed ab educatore pastore adolescente certiore lacti eam
esse matrem suam, celeriter consecuti matrem eripuerunt.
Dircen ad taurum crinibus religatam necant Lycum cum occidere vellent, vetuit eosmercurius et simul iussit Lycum concedere regnum Maphioni. Horum, quae simpIici narratione Hyginus exhibet, maior sine dubio pars ad prologum pertinebat, neque priusquam Antiopa ad suos deveniret, in cena rem agi coeptam putaverim. De cuius adventu pulcherrime Pro
34쪽
Inde Cithaeronis umido pede currit in arces, Νox erat et panso triste cubile esu. Saepe ago Asopi sonti permota fluentis Credebat dominae pone venire pedes. Duos choros induxisse Euripidem discimus ex scholiocobeliano in Euri Hipp. 7. ως καὶ ἐυ 'Auτιμ δυο
μετα Διρκης. Quos Senes Amphion, quum fortasse de musicae virtutibus cecinisset, quod sit mirabile quoddam animal quasi aenigma solvere iubet, apud Ciceronem de divin. 2 64. ,inam Pacuvianus Amphio: l. uuadrupes tardigrada agrestis humilis Aspera,c ne brevi, cervice singuina, adspectu truci, Eviscerata, infinima, cum animali sono, quum dirisset obscurius, tum Astici respondent: LIta septuose dictio abs te datur,uuod coniectura sapiens aegre contuitJ:Νon intelligimus, nisi aperte dixeris.
At ille uno verbo: Testudo. Νon poteras hoc igitur a principio, citharisia, Meere Τ uuae verba uncis inclusimus cap. on. V. septuose vide supra huic loco convenire puto piissime, Seque tem autem versum dubitaverim poetae dare, quum ex memoria videatur cicero afferre. Primus versus Iegitur
etiam apud Tertullianum de palliora. Sermonem igitur habentibus Amphione e choro A tiopa advenit. Culus ad adolescentes haec fuerint verba: 2. Perdita inluvie atque insomnia.
3. Frendere nocte misera quae perpessa sum. 4. . . . Fruges frendo sola saxi robore.
5. Unitabiliterque increpare dictis saevis incipit: de atroci qua in domo reces usa ἐν sortuna. o lasso hue etiam perlinet quod est apud ciceronem ad Fams, est, non addito auctoris nomine:
35쪽
Vironem me qu6ndam invitam per vim vioIat Iupiter. Ex Euripideis conferri possunt fragm. . . R . Tamen ut se recipiat non persuadet esto contra quae sunt Properii Verba ἡAmphiona mollem experta est. Hinc ortasse inter duriam , qui pertio, et esseVerum qui ab Horatio vocatur Zethum hiraeem dies Senecamerc. fur. 17.J et mollem Amphiona nobilissinium illud colloquium, de quo Horatius ep. I, 18 39.:Νec tua Iaudabis studia aut aliena reprendes, Νec cum venari Volet ille, poemata panges. Gratia sic fratrum geminorum, Amphionis atqueZethi, dissiluit, donec suspecta Se ero Conticuit lyra. Fratemi cessisse putatur Moribus Amphion tu cede potentis amici Lenibus imperiis. cuius controversiae hanc putaverim suisse rationem, ut Zethus exacerbatus paene nimia quae videbatur Amphionis esse in fugitivam is peregrinam aliquam muli
rem misericordia inique clementia, musicae cui operam
navaret hoc totum tribueret, quippe quae mollem redderet
Ex loeis, quos statim afferam Amphionem non in solumusica laudanda versatum, sed multum etiam fuisse at paret in sapientiae audibus et virtutis Cic. de invent.1 βο.: Aut si non id quod accusabitur defendet ut siquis quum ambitus accusabitur, manu se sortem esse, sendet, ut Amphion apud Euripidem, item apud Pacuvium, qui Vituperata musica, sapientiam laudat. - et ad II rem 2, 27. Item Verendum est, ne de alia re dicatur, quum alia de re controversia sit inque huiusmodi vitio considerandum est, ne aut ad rem addatur quid, aut qui piam de re detrahatur, aut tota causa mutata In aliam causam derivetur ut apud Pacuvium Zethus eum Amphione, quorum controversia quum de musve indueta sit,dlaputatio in sapiendae rasonem e virtutis uillitatem
36쪽
m Sed ethus a sapientia et, irilia noli minus abhor- re quam a musica Cicero de Orat. 2, 37. semror, inquit, cur philosophiae sicut Zethus ille Pacuvianus prope bellam indixeris et de rep. ,18.: Atque idem Zethum illum Pacuvianum nimis inimicum doctrinae esse dicebat μ; et Dio orat. 3. exir. αὶ ἐκελος Ζῆθος ἐνουθέτει τὸν
Ex diamentis huc videntur esse reserenda haec: 6. Tu Arnifrontes fiscere armenitis soles; τ. Loca horrida initas: quae Amphionis ad Zethum fuerint verba, et S. Sol si pertu siet FI-me vapore torrens terrae metum exusserit, Meti ni interveniat, fructus per pruinam obriguerint, quibus animi relaxandi causa esse uaicae inierdum operam dandam dixerit Amphion. Iam senitus hac ratione quales sint cognitis adolescentibus, mox matrem recuperaturis, ire per bachalionem, ut Hyginus dicit, Liberi comitantemaenadum turba in hunc locum ea delata, a quo Antiopa nondum aereceperati Cuius ad comites furore correptae imperiis aptissime conmunt Versus, quos Pacuvii esse Victorinus diei fabula non nominata: s. Ante rapite volvite serie coma, Tracilite per asprea fixa et humum Scindite vestem ocius lucibus bene adiungitur:
Floreos disperdite crines. Antiopa igitur abducitur. Sed pastor educator ex iis, quae antea dixerat nilopa persuasum iam habet adolescentium eam esse matrem. Ianius Vero in eos amor, u tum demum pauis nomin possit renuntiare, quum d
37쪽
ceriam mortem videt adripi matrem. lne ille ad muli
IO. Onne hinc vos propere inbutis amoIimini Silenitum excusat hoc Euripideo fragmento M.
Similis excusationis videtur esse initium hic versus: ll. Sed quum sinimum attendi si quaerendum quid Siei. Filii igitur seceleriter matrem consecuit eripueruno et quod atrox supplicium Dirce schol ad Phoen. 102. υστερον
διασπασαc de Antiopa sumptura erat, idem in ipsam statim deserunt. Redeuntes salvos esse iube filios Antiopa: 12 Salvete, gemini, mea propages An inisi Deliberantibus quomodo a Lyco poenas repeierent, Μercurius apparuit, qui vetuit id fieri. Ad illud a te quod Lycum iussit regnum concedere Amphioni, commode monuit atthiaeus ad uri fragm. 19. haec: ἡVidetur autem uripides sub eth persona durum vi
quem antiquae morum severitati et simplicitati assuetum civem Atticum, unum e Μαραθωvοριαχαις illis induxisse, sub Amphionis autem persona hominem elegantiore recentiorum magistrorum ac sophistarum disciplina usum et hanc disciplinam, quam multi tanquam mollem et effeminatam agitarent, ut ristophanes in ubibus, iudice Suvemio, ipse hoc exemplo defendendam suscepisse.
Notine. l. uod cum rellio, pro vulgat Atti ei scripsi sti ei i. e. ἀσφος incolae, confirmatur ilIo scholio, quod supra dixi CL Schneidewin. Nunt liter Gotting. 1847. p. 145. elcher Bacchi ei minus placent. V. 4. Ab aliis aliter legitur. Vossius: - dictio a Deo datur, dictio haee abs te datur, dictio abs tete datur; et v. 5: vae consecutura sapiens aegre consulit, Vel potius, aegre contuit M. Grotius apud Hota PeerI-
38쪽
Lamp. p. 166 Ita septi dictio a Deo datur, uo ponsecutura sapiens aegro contuat. Ad Dei quoddam responsum reserunt, quod cum nostra fabula quid rei habeat non video. uare priore Versu non mutato in pο- steriore pro qnsecutura, quod in libris est, lege coniectura, quod Boihi debetur, aut con si crudi m quod quum sequens Vocabulum a mininciperet ma littera per compendium aeripiari tosa - sacile ex illo nasci potuit contuo pro eontuor Ennius dixit Medea apud Both. D. .: Coelum ac terras contues. uodsi ei nam Lia malis retinere, non repugnabo equidem, si ad excogitandi notionem concedas accedere. 2. Apud charisium l. p. 78, ubi insomnia vigiliam significari dicit. 3. Non. V. tremere et frendere Bothius Emend. Non. Mus. Bhen. V. 272 Amale, inquit, codd. quas, quasi noctes dessesset, immo noctes significat noctu, flevitque Antiopa misera sua, i. e. miserias quod est in s. Fabri); ed. 1480 miseras quas. 4. L. c. p. 447: Frendero alicubi cum gemitu vel iracundia misorum ut minax sonare. Q Tum allatis ex Virgilio exemplo et quod modo proposuimus Pacuvii fragmento tres profert ocos, ante quos excidisse aliqua, quibus Nonius haec a prior frendendi notione separaverit, probabilissima est ossi coniectura, quum hic potius frangendi insit significatio.
ceterum nostrum locum, quem Mercerus sic exhibete Fruge frendo solas, ac sic probore variis modis tentaverunt viri docti. Nos elelierum secuti sumus. Iano similis est qui statim sequitur Attii ex Troadibus Iocus: Saxo fruges frendo. Fabam frendere dixit etiam Varro R. n. 2, 4. 17. fabam laesam Columella 2, 12. 7.
5. Non. p. 139 minitabiliter pro minaciter . . . 6. Vide quae supra de hoc versu diximus, qui est p. Non. v.
S. Varro de r. r. 1, 2: Verum est enim illud Pacuvii sol si perpetuo sit, aut nox, ammeo apore aut frigore terrae fructus omnes interire. Idem do 1 L. 6 6 Mull.): nox, quod ut Catulus Scaliger: Pacuvius ait, omnia, nisi interveniat sol, pruina obriguerint, quod nocet nox. Festus p. 352 Mull.): torrens principaliter pro exurens ponitur, ut est apud Pacuvium in Antiopa Flammeo vapore torrens terrae laetum exusserit. Eadem habet Isidor Orig. 13, 21. Verba: fructus omnes interire non esse Pacuvii, sed a Varrone addita lacile credas Dacerio. Versus reconcinnavit D. Ribbeckius coniectan. p. 7, quem vide de tertio versu disputantem. s. ar Victorin a Gram. 2. p. 2522, quem Iocum totum iuvat exseribere. Hoc loco dicam, cur quum sint duae periodi, seu stasima, ut quidam vocant, pari inter se coniugatione copulata, alterum vocetur na- Paesticum, alterum dactylicum, quum aeque in utroque adant mixti dacty-
39쪽
lus et anapaestus causa talis, quod anapaesticum melos binis pedibus
amat sensum includere, ut apud Attium: Inclyte, parva praedite patria, nomine celebri, claroque potens p toro, Achivis classibus auctor. Quae periodus circa sex versatur dipodias contra Pacuvius, o Rre propositum volens, noluit intra binos pedes, ut superius, finire sensum, sed secundum Euripidem, dactylicum metrum, quod appellatur, inducit, ut nominis mulatio diversitatem daret, huius modi sissimo, seu periodo usus: Agite etc. In libris est agite o volvite rapite coma Tertius versus
0uae adiunximus verba leguntur apud Servium Aen. 12 605. Deirio floros et dispergite. 10. Non. p. 73 Amolimini est recedite, vel tollit -- Pacuvius Hermiona Idem Antiopa Nonne hine etαll. Idem p. 238 attendero est intendere - - Pacuvius Antiopa Sed quum etc. 12. Idem p. 22l: Propago, propages at saepe generis est seminini. Pacuvius Antiopa Salvete etc. ceterum ex Antiopa esse coniicit alchenarius diatri p. 75 Zethoquo tribuerim equidem versum, quem Gellius 13 8 ex Pacuvio affert:. . ego odi homines ignava opera et philosopha sententia. et Cic. de orat. 2, 37 - - miror, cur philosophiae, sicut Zethus illo Pacuvianus, prope bellum indixerisu, cum quibus conseras de rep. 1, 18. Perlinent ad nostram fabulam etiam illa, quae habet Probus in Virg. Ecl. 2, 25: Amphionem et Zethum Euripides et apud nos Pacuvius Iovis ex Antiopa Nyctei ait natos. Amphionem autem cantando potuisse armenta vocare testantur Thebae ' etc., in quibus, quae uncis inclusa sunt, ex coniectura supplevit . Milius. Apud Homerum Antiopa sopi est
Longe plurima de hac nobilissima Pacuvii sabuIascripserunt viri docti. Ac primum quidem quasi impulsum quendam accuratius de ea disserendi dedit aekius, qui commentatione brevi illa quidem quam indici Iecti Bonn.
a. 1Se2-23 praefixit docte de hac re disputavi uua innisus uenilaius non multo post dissertatione de Pacuvii Duloreste doctissime diligentissimeque eripia idem
40쪽
sibi sumpsit argumentum tractandum. Culus libelli recensiones a doctissimis huiusque rei peritissimis viris o scriptae ut summam in auctorem Iaudem contuIerunt, lindata ad rem diligentius perpendendam occasione mirum quantum ipsi fabulae rationi cognoscendae prosuerunt Νωque tamen discrepantia defuit. Etenim de duabus potissimum rebus in diversas abhinc discesserunt sententias, denomine fabulae et de eiusdem exitu Ac primum quidem de nomine dicamus. Iri vetiistioribus onii, Prisciani, aliis, in quibus i veniuntur ramenta libris admirabili sane coiisensu pro Dulorestes legitur Dolorestes. Quam formam invectam illo
more, pro u littera vel graec o scribere sol bant, librarios, quibus Latinum dolus obversaretur, 1ibenter credibile est arripuisse. Unde veram esse lectionem Dolorestes cave concItidas. am si genuina esset,quam tandem putemus fuisse causam, cur Dulorestes commenti sint Iibrarii mutorestes igitur inscripta suit sabula. eque aliud
Dulorestes significare potest, nisi aut Orestem servi aut servum Orestis partes gentem. Aliam rationem G. Hemmannus in recensione illius Sit Iiigiani libri proposuit, tentatam iam multis abhinc ante annis a iurgio Dolor siem enim significare putat Orestem, qui re vera rion altsed simulet se esse Orestem. ihil posse ait, esse pitus, quam quod Pacuvium, qui totam sabulae vim accommod verit ad illud, ubi Orestes et Pylades magnanimitatis studio concertantes inter se in necessitatem adducerent Thoantem aut occidendi aut ignoscendi utrique, inde etiam nomen putemus petiisse et Δολορέστ' inscripsisse quod quidem nometi quamquam per se soli Pyladi conveniat, valeat tamen de utroque eodem modo. Ad quae, ut omitium, quae contra dixit elcherus muli et gravia, hoc Solum moneam, non Videri In Doloresiis nomine inesse posse istam significationem, quum quae aiiuli Δυςπαρις aliaque cum adverbiis conssaia apia omnino non sint exempla. Similia nutem sunt Αἰγίπα i. e. an capri formarata