Acta Concilii constanciensis ..

361쪽

B De liber gestorum des Cerretanus. 34TSubi istis pro conSequenda, pre Stante Deo, Christianorum unione Sub unico summo pontifice vero et indubitato Christi cicario. Ob has ex ellentissimas horum eminentissimorum principum et regum virtutes sunt ipsi iidem principes, ut ante premisimus, nominati in cognationibus eius ita, ut eorum fama Xiverit per universam terram Mattia. IX). De ipsis ergo recte scriptum est, quod ipsi Sunt principes nominati in cognationibus suis. Vos itaque, magnificos et speelabiles oratores, contemplatione ipsorum Summorum principum, quorum esti nune ii atque Vestra Bern hec Synodus cum gaudioniaXimo suscepit et se fieri ad communicandum vobiscum omnia, quecunque hic agentur, ut sitis, quod ait apoStolus, socii passionum et consolationum II ad Corinth. I, de Sepult. c. I vobisque in per- Soni eorum regum atque veStris ego ipsius eiusdem synodi nomine gratias refero multiplices cum exhortalione perseverantie, ut post duros et longos labores possitis nobiscum consolari de Optato et votivo fine unionis ecclesie, quam nobis celeriter ipse Deus Omnipotens prestare dignetur, qui trinus et unus vivit et regnat in secula benedictus Amen.

Die iovis XVII. Septembris d. Petrus de Trithia et d. Lambertus do Stipite ambas statores sacri concilii ad spanias festinati Con

Di sabbati XVIIII. Septembris supradicti . Petrus et Lam

hortus in congregatione publica in loco Solito sesSionis, ut mori e St, factum suam legationem retulerunt per organum dicti . Lamberti atque dixerunt Oratores solemnes per sereni SSimum regem CaStellenorem numero, qui ad astrum constitium Constandiense accessuri erant, electos fuisse tuleruntque instrumenta publica subtractionis obedienti iacte d. Benedicto sic in sua obedientia nuncupato per Se lenisSimos rege Aragonum et avarre ac illustrem comitem FuXi.

Die ovis XXIIII mensis Septembris re v. p. d. Licheiel densis et orwicensis episcopi oratores serenissimi regis Anglie Constanc iam sunt ingressi, quibus prelati et alii de nationibus obviarunt. Die mercurii VII mensis elobris reu in Chr. p. d. Londoniensi Sambassiator regis Anglie Constane iam est ingressus, cui relati et alii de nationibus obviarunt. Die dominie XI. mensis Octobris re v. in Chr. . . Pi SCOPUS Palla viensis et illustris princeps Burgravius uren bergensi demandato gloriosissimi principis . Sigismundi Romanorum et Hungari e regis semper augusti ad prologendum et defendendum sacrum ConStanciens concilium una cum illustri principe, Ludovico duce

362쪽

Bavario comite Palatinensi Reni, qui alias per prefatum d regem in Oiu recessu prolector et defensor ipsius sacri concilii dimissus fuerat, Constantiam Sunt ingreSSi, quibus ipse dux avarie, prelati et alii quam plures in aero Constanciens concilio Xi Slentes Obviaverunt . . .',

Anno et indictione, quibus supra die vero tune VIII mensis Novembris fuit celebrata sessio generalis . . . in multitudine copiOSR.')Eadom die hora tercia vel quasi post meridiem reum reverendique p. et . Sancte R. e. cardinales, patriarcha Constantinopolitanus, archiepi Scopi epi Scopi, abbate venerabilesque priore S decant, archidiaconi doctores celerique electores predicti domum eommunitalis civitatis Constanotensis pro conclavi paratam Pro electione Romani pontificis celebranda more solito intrRVerunt. Dio iovis in fost sancti Martini episcopi undecima supradicli mensis Novembris revini reverendique p. et . anoli R. e. cardinales, patriarcha, archiepiseopi episcopi, abbates aliique et sessiores predici in conelavi predicio Xistentes revinum in Chr. p. et . . Oddonem saneli Georgii ad velum aureum diaconum cardinalem de Columna vulgariter nuncupatum, nacione Romanum, concorditer in Romanum pontificem elegerunt. Qui Martinus papa quintus vocari Voluit et Sic . . . eum Solemnitalibus e telicia fuit introni satus.

tune clava vel quasi post mediana Oelena Constanei in loco sessionis solito lui lenia e solemniter, ill nioris est, celebrata SeSSi generali SacrOSancte synodi Constanei ensis, in qua Sessione ninia acla et ordinala in prodessu in- luisicioni contra Petruna de Luna, Benedictuna XIII a nonnulli nuncupalum,

363쪽

C. Acta concilii de si de Turre.

Anno domini millesimo quadringentesimo quarto Vicesima e tava die mensis Octobris intravit Constane iam d. noster papa JO-hunnes vicesimus teretia pro celebrBndo Oncilium generale, quod per prius mandaverat per quandam bullam suam, cuius tenor sequitur in hec Uerbu . . .')Die prima mensis ovembris . noster celebravit missam, in qua uerunt presentes ambassiatores' d. imperatoris, qui redieranta Petro do Lunam fuit nunei ala sessio' ad diem lime Sequentem. Qua die uno adveniente fuit celebrata Sessio, in qua, noSterfecit servicium et Aermonem fecit procurator Cluniacen Sis. In eademque fuit deei sum, quod celebraretur fossio die XVI. dictimensis. Et X inde fuit celebrata sessio, in qua . cardinalis de Ursinis iecit servicium cantalisque letaniis et ympno: Veni creator', ut moris est, dictus, noster sedens in sua cathedra fecit sermonem recitando illa, que iacta tuorunt in concilio Pisano et quomodo post decessum Alexandri predecessoris sui ipso electo Olen Complere, que incepta fuerunt, se transtulit Romam pro recuperacione patrimonii celesie ibidem quo tenuit plures sessione S, prout OnVentum erat in dicio concilio Pisano Et quia propter distanciam loci pauci adierant et convenerant et eciam d. mporator mandaverat sibi per Solempne ambassiatores, quod vellet condescendere ad eleecionem loci, misit ad eundum . imperatorem d. cardinalem Florentinum et de Chalanco eum plena potestate conveniendi de loco. Qui quidem d. cardinales convenerunt de loe Constancia. Et pro confirmacione dici loci idem . noster se transtulit ad civitatem audensem, in qua pro tune erat . imperator Ibidemque ratificavit per d. cardinales in publieo consistorio, ubi assignavit terminum et diem primam mensis ovembris pro dicio constitio generali lenondo. Et fuit

assignata alia se SSi celebranda.

Die martis XXV. Decembris die nativitatis domini circa quintam

horam intravit d. imperator civitatem Constanciensem eum SUI COI sorte Fuerunt in matutinis et servieto ocius diei celebrato per papam in ecclesia Constaneiensi.

364쪽

Super faelo enim unionis ecclesie a die, qua . noster intravit usque ad prodi etiam festum nativitatis domini, quo intravit imperator et domina imperatriX, non fuerunt aliqua conclusa seu determinata pro eo, quia nondum Venerant ambactatores Franci et Anglie, licet pro parte talicorum porrecta fuerit quodam cedula concludens in effectu, quod primo ageretur de confirmacione Pisani Concilii et execucione Sentenetarum illius per gravastiones et alios modos. Qua quidem edula lecta . cardinalis Cameracensis illico porreXit aliam contrariam . . .' Et quia inter ambas statores Angeli Corrari erat unus cardinalis fuit magna altercaei inter naciones, an deberet admitti cum rubo capello. Et tandem pro bono pacis fuit conclusum quod Sic.

Sabbali XXIX. Decembris fuerunt auditi episcopus ColocenSi S, qui uora missus ad Corrarium et . Ollobonus, qui fuerat missus ad Benedictum ). Qui quidem episeopus retulit, qualiter Significax sera dicto Gregorio concilium generale celebrandum die qua Suprη, Salvum conductum imperatoris presentando et de responsione apportavit publiea instrumenta et pro responsione finali ipse regorius destinabat certos suos oratores solempne S, qui Suam intencionem d. imperatori et concilio haberent plenarie referre et X-

Dictus vero Ollobonus idem retulit a diei Benedicto. Ilem te rei die mensis Januarii intravit episcopus aguntinus eum III equitibus et ultra. Qui in crastinum restitit iuramentum papo de sibi obediendo, adherendo et assi Stendo, quamdiu Viveret. Itom quinta die dicti monsis intraverunt ambassiatores regis

Denemarchie numero III L equitum. Diebus vero sequentibus intraverunt plures 3mba SStatores regum ducum, comitum, prelRlOTU Ille aliorum dominorum locius Almanie. Di docima diei mensis intraverunt ambassiatores Benedicti et regis Arragonum. Quorum quidem ambassialorum in preseneia imperatoris proposuit quidam Jacobila ), olim episcopus Senecen Sis, et post plures excusauione nichil obtulit nisi solum convencionem flendam per tolum mensem Aprilis in loco de Nicia per d. imperatorem, Benedictum et regem Arragonum. InterrogatuSque per eundem, imperatorem, an aliud iterret, respondit, quod non . Tunc

365쪽

C. Aela concilii dos G de Turre 351

ver idem . imperator post plura bona verba per eundem dictare Spondit, quod Satis apparebat per illa, que dixerat, quod dictus enodi elus non habebat Onam arie estionem ad unionem ecclosi eo quod illinam venissent melius muniti Episcopus ero amorensis, regis Arragonum ambasSiator, dixit et proposuit in preseneia imperatoris, quod volebat sibi aliqua dicere ex parte regi Arragonum in secreto Ad quod idem, imperator respondit, quod nolebat in aliquo derogare concilio generali. Sed si vellet aliqua dicere, dicero in preseneia concilii. Et lune istius episcopus in epit pro

Item die decima torcia mensis post meridiem tercia hora .nOSter Papa, Omnes 3rdin Bles et prelati congregati in concilio de communi On SonSU prorogaVerunt Sessionem flendam sequenti die ad XXIIII ita disem diei mensis pro eo, quia nondum VenerBntism- bassiatores regum Franci et Anglie. Et illa die intraverunt, dux Ludovicus avarie dicto Errorio obediens se ambas statores Gregorii videlicet unus cardinalis, unus patriarcha, duo relati et quattuor doctores. Die decima quarta sequenti prefatus . dux avarie fecit propoSicionem in re Seneia d. impernioris et Omnium SSi Stere volen-cium contenta in quadam cedula, cuius tenor sequitur et est talis Si placet regi male Stati' . . . in eodem. Qua cedula publicata cardinalis sancti Marci videns, quod ho-Stium esse aperium in domino et quod nullus volebat aut non audebat ingredi, cum magne Simulaciones et turbassione QSSent Pro eo, quia aliqui volebant, quod procederetur per fulminacione pro- SSuum contra electo et alii per viam discussionis iuris, alii per viam scrutini et alii per viam cessionis, composuit quandam cedulam, quam tradidit . cardinali Cameracensi, qui eam laudarit elapprobavit et dicta cedula venit ad manus regi . . -)Conclusiones posite per cardinalem sancti Marci' contra illos, qui primas impugnabant et eligebant viam reduecionis.

Licet in . . .

In hac questione pendente incidit questio, quomodo deciderentur agenda in concilio et fieret scrutinium votorum. Utrum per ΠΑ- Ciono in genere, quarum quattuor erant Italie, Gallie Germani e et Anglie. Et rex Romanorum vult addere quintam Hungnrie . . .

366쪽

Dominus nosior novissime dixit, quod ipse omnino vult dare

Novissime per cardinalem s. Marci ordinata fuit cedula pape Secreto porrigenda, cui his tenor alis est Beatissime pater. Ad gloriam, laudem et honorem Dei et fidoleatholice et ecclesie Romane, quarum vices per lam diuturnum scisma,' ad quod submovendum nullus adhuc summorum pontilicum cuiuscunque obediencie nisi simulate laboravit, ad graciam Dei et hominum, ad premium eternum, ad vitanda pericula et Scandala, que imminent tam ecclesie Romane quam universali quam inSuper persone anelitatis vestre et Oeius collegii, considerato motu omnium christianorum et Spe, quam habent in isto concilio, attenta clam inclinacione huius presentis concilii ad unum modum unionis ecclesie pro pace et tranquillitate persone sanctitatis vestro videtur ferventissimis elatoribus sancte ecclesie et sanctitatis VeStre, quod omnibus carnalibus affectibus postpositis sanctitas vostra debeat altendere pure et Sincere ad pacem et unionem eccle- Si per modum intrascriptum, ultra vel preter quem nulla omnino Spes est pacis et unionis ecclesie et quicquid per aliam viam queritur, simulatum poeiu vel diffugium reputatur. Primum et recipuum est, quo S. V. premi SSi bene OnSideratis pure et sincere animum intendens ad dietam pacem et unionem POSiponenSque omne QRrnales affectu non Xpectain, quod pul Selii ab aliquibus vel ariolo concilio sed tamquam a mera liberalitate et molia proprio offerat viam essionis praelistandam et eXequendam secundum consilium concilii vel prudentum et iustorum prelatorum, doctorum, elatorum pacis ei unionis ecclesie, eciam per concilium approbandum. Praelica autem Xecucioni huius vi cessionis videtur SSetalis: Primo, eum ambassialores Petri de Luna requirant et offerant COI Venetonem regis Romanorum cum rege Aragonum et Petro de Luna in icia, illam convencionem acceptare velitis declarative et determinative ad illum finem unionis Oeelesie per viam cessioniS, quia, si Sine ali Xpressione acceptaretur, nulla erit fiducia, nulla Spes de unione paucique convenient, nulla denique . . gloria ut gracia et Suspicio propter Xperienciam duorum, qui super hoc tergiversali sunt, eciam propter negligeneiam, que in hoc hucusque habita est, ecqua Orta est fama, quod . . seiugiat illum modum.

367쪽

Secundo, quod de mutacione loci nullathenus agatur, sed pure et absolute recipiatur ille locus, licet artus sit, quia mulle prope sunt ali civitales et ibi conveniendum esset eum pallet S. Tereio, quod facta Oblacione dicte vie cum suis circumstanciis statim mittatur ambassiata ex parte . . et regis Romanorum ad regem Arragonum et Petrum de Luna et Angelum C Orrario, que ambassi ala denunciet oblaeionem illius vi et propter illam acceptare convene ionem in loco iei tempore Aprilis dicto per ambas statores regis Arragonum et requirant, quod Sicut mandaVerunt, ita faciant. Quarto hoc idem significare regibus et principibus christianis Francie, Hispanie Boemie, Olmie a celeri S AgniS.

Quinto tran Sterre personam S. V. l' presens Oncilium Ummoderae ione infra scripta ad Avinionem vel alium locum in partibus illis situm, ut sitis prope locum icie et ibi consulte agere de Omnibus possitis li). Ibique poterunt dimitti se remitti qui se familia

set Niciam in tempore accedi eum pauci S. Sexto, quia tota ista congregaei forte tantum iter et Xpensas lanias subire non posset, quod per istud concilium deputentur certi prelati ac doctores in magno numero, quibus detur per istud constilium potestas concilii generalis et qui necessario premissa Omnia fideliter prosequi teneantur et iurent. Et pauperibus dentur X- pense de publico nullis tamen exclusis. Sed quicunque proSequiet interesse voluerint, prosequantur et intersint, sicut in presenti concilio possent. Ita quod non sit nisi continuaei et translaci presentis concilii de loco ad locum. Septimo, quod de provisione pro talia V. s. si liberaliter ex tot placet agere, rem illatur arbitrio concilii, quod creditur nighil umquam denegaturum, quo S. V. Velit habere. Ε premissis si bono animo fiant, exhilarabitur e consolabitur populus christianus, gloria laus ei honor Cere Seet . . , Ue omnium christianorum corda et animos sibi acquiret. Post hoc edula predicta fuit ostensa d. cardinali Cameracensi cui tamen ridebatur declarario vi cessionis nimis acerba in principio et cum . cardinalis de Chalaneo graviter infirmaretur et illam videre non potuit, dilata es tradicio diei codulo se non fuit tunc tradita Pape. Interim naciones videlicet Gallio, Germani et Anglie per se ipSos se congregaverunt et deciderunt de faelo questionem, Utrum per naeiones Vel per capita singula procederetur. Et congregaVe-

Fin ko, Acta concilii Constanetonsis. H. 23

368쪽

runt se separatim et similiter omne declinabant ad viam cessionis Secundum formam prime edule Super hoc date per cardinalem Sancti Marci, que incipit, In concilio generali'. Hoc vis idem cardinalis sancti Marci misit ape cedulam ullimo, que incipit: BealisSime pater ele et fuit die ovis IIII. Februarii anno predicto IIIIm XV oro ecclesie Romane om-pulando. Die Veneris Sequenti de mane papa mandavit omnes cardinales, posuit in deliberacione et per iuramentum, quod Sibi' consulerent modum peiorem unionis eccleSie.

Ilom dio uno XXI diei monsis' post prandium intraverunt

ambassialores regis Angli numero se centum equitum et in craS- linum iecerunt revereneiani pape Et proposuit in preSeneia Pape, cardinalium et omnium assistere voleneium mullum elegBnter . episcopus SarisberienSis. Epistola a reverendissimis patribus et dominis nacionis Galli-cBne miSSa Super acceptacione vi cessionis.') seminator gigante, qui preior viam belli cessionis te audi psalmistam dicentem'): Ecce reges terre congregati sunt et Onvenerunt in unum inem videlicet optatum et desideratum, quoniam non Olum Omne reges et principes in hanc iam OnVenerunt, Verum eciam universitas Parisiensis, cuius tot sunt notabilia Supposita, quod elegi hanc viam tamquam meliorem, breViorem, ane-ciorem et omnium scrupuloSitalum sedatiorem An neSciS, quoniam

inimicus noster, qui illo modos habe noeendi, ibi illam viam faeli presentavit et in illi consentiendo in Xil clauStri pauperlatis cum celeris scismalicis et herelice pravitatis Sequacibu elegisti viam belli et discordio, quam renuunt omnes rege torre. Et dimisisti viam pacis ei unionis, quam omnes Sane menti fidei elatores querunt. Et si centum mille homines e uiriusque contendentis obedisincia essent gladio trucidati, non minus illa via ASet pax in eccleSi DP . . . Di martis XXII diei mensis' intraverunt ambassiatoreS rogis Ludovici videlicet d. de Arpatone, episcopus apincensis et Libori hominis'). Qua die feeerunt reverenciam pape Simpliciter presentando litteras.

369쪽

Die martis XXIX. dicti mensis' intraverunt ambassiatores regis Poloni eum maXimo apparatu. Et bene videbantur ambas Siatores magni domini. Qui quidem in crastinum proposuerunt in re-Seneia pape et Omnium interesse' volencium. Item a die prima mensis Februari usque ad XIIII ipsius mensis fuit facta discussio, per quam viam esset procedendum ad unionem ecclesie Et post plura omnes naciones Xeepta talica Oncordarunt et concluserunt, quod via cessioni erat referenda quibuscunque aliis tanquam sanceior, terior et brevior. Quo intellecto' d. noster feeit convocari in aula sua maiori omnes cardinales et concilium. Et ibidem imperatore et toto concilio presentibus proposuit de via cessionis et commisit, cardinali Florentino, ut eius propoSitum et intencionem Super dicta Via pleniu continuaret. Qui quidem cardinalis mullum eleganter viam cessionis nomine et vice dicti . nostri obtulit, prout in quadam cedula per eum lecta continebatur, cuius leno talis est et sequitur. Sanctissimus .

Die XV ΙΙΙ. mensis Februarii intraverunt ambassiatores uel SBurgundi et ambas statores dueis Mediolanensi S. Die XXI. dici mensis d. noster presentavit deputatis omniumncteionum quandam aliam cedulam, cuius tenor sequitur Sanctissimus . noster Johannes pase XXIII. . . . UXilii S. Et quia cedule oblate per d. nostrum papam non ridebantUr Suilicientes, fuit composita quedam cedula per naciones, que fuit presentata imperatori. Super qua cedula idem . imperator convocavit totum concilium in ecclesia fratrum Minorum et facta prius per ipsum solempni arenga dictam edulam legi fecit petens et requirens omnibus et singulis presentibus, si dicta cedula eis videbatur sufficiens et . nostro pape pro parte concilii re Sent3nda. Qui omnes et singuli unanimiter dictam cedulam approbaverunt eXeeptis d. ambassiatoribus matris nostre universitatis Parisiensis, Aurelianensis, Montispossulani et Vinionensis, qui noviter Venerant et materiam ignorabant volentes super hoc deliberare pelentes copiam sibi dari in crastinum, si placeret fierentes se QSPOnsuros. Quod eis per d. imperatorem fuit Onee SSum.

Qua dis idolico XXII. dicti monsis congrogati in eadem ecclesia dictis, imperatore et concilio magister Benedictus Genciani nomine et vice ambassiatorum universitatis Parisiensis predicte

370쪽

dictam sedulam laudavit et ratificavit et approbavit, additis vocabulis iuro et voveo. donique fecerunt ambassiatores aliarum universitatum et ipsam d. nostro pape presentandum dictum concilium demptis aliquibus de nacione talica concluserunt'); illa dieque )d imperator dictam cedulam pape presentavit. Qua quidem cedula per dictum d nostrum papam recepta in crastinum in Sua aula presentibus d. imperatore, eardinalibus prelatis et aliis in multitudine copiosa dictam cedulam legit publice eam laudando et approbando, de quo omnes fuerunt sibi regraeiali et cantaverunt Te Deum laudamus. Et fuit assignata seSsio ad Sabbatum Sequentem. Die sabbati secunda men Si Marcii . . .', in lune sequenti ambassiatores Benedicti et regis Arragonum institerunt erga imperatorem pro responsione habenda Super On-vencione per prius oblata et fuit conclusum eum eis de convencione fisenda per totum mensem Maii in civilale icie . . .' Die martis sequenti fuit posita edula in valvis ecclesie maioris Constaneiensis e parte d. nostri pape, quod nullus, cuiuSeunque Staius foret, qui ad concilium venisset, recederet de civitate Onslanciensi sub penis Xcommunicastionis sine liceneia ipsius d. nostri pape. Eadem vero die intraverunt ambas statores d. nostri regis Francorum, quibus d. imperator Xivit Obviam et quasi omnes alii, qui ad dictum concilium convenerant. Qui quidem ambas Statores fuerunt recepti eum Omni solempnitate et revereneia, quibus decet. Die mercurii Sequenti, que fuit sexta diei mensis prefati ambassiatores fecerunt et exhibuerunt revereneiam pape presentibUS d. cardinalibus et pectoriant eisdem audiendiam Din publica sessione ad Xponendum illa, que eis iniuneta erant ex parte . nostri regis chri Silanissimi, quod . noster papa ei conceSSit. Diebus vero ovis, veneris et sabbati sequentibus naciones Gallicana, Germanica et Anglicana cum imperatore deliberaverunt 9OS multas altercaeiones, quod prefati ambassiatores audirentur in audieneia publica per modum eonsistorii publici se non per modum eSSionis, cum in sessione publica nulla debent poni seu publicari nisi concordata et advisala per omnes naciones ibidem concludenda et diffinienda. Super quibus fuit assignata dies lune sequens in consistorio publico presente toto concilio in ecclesia maiori in loco, ubi sessiones celebrantur, dictis ambassiatoribus ad