Quænam fuerit mulierum apud veteres Graecos conditio?: oratio in Theatro Sheldoniano habita, Die ...

31쪽

APUD VETERES GRAECO CONDITIo 8 27 Haec sunt sermo, quae de Graecarum mulierum conditione enucleare potuimus. Operae tamen

pretium est videre quaenam de hac re cogitaverinta senserint qui ex ipsis Graecis ingeniosissimi exstiterint. De Euripide quidem philosopho scenico jam antehac verba secimus. Qui dum in illa, quam circum se videt, societatis humanae ratione acquiescit, nec mutandam eam, sed perficiendam statuit, nihil omnino, si ad calculos eum revocea de sceminarum institutione praecipit, nisi ut arctius ac diligentius custodiantur. Itaque hoc nusquam non agit hujusmodi locos proserendo

Plato autem et Aristoteles, ut decet, multo altius rem movent. Sentit uterque scientiam politicam, quod ad foeminas attinet, graviter claudicare, partem civitatis dimidiam quasi inutilem et supe vacaneam trahi, nulla educatione aut disciplina a rerumpublicarum conditoribus dignatam, nihil ad solicitatem publicam conserentem, nihil indo e

32쪽

28 QUAENΛM FUERIT MUMERUM cipientem, inter civium otium liberale et servorum OPera, nullo proprio ossicio, mediam pendentem. Itaque pro se uterque et ratione sua morbo manifesto mederi instituit Plato errore satali illo gentis suas, ut salva ejus majestate dicam, nimium imbutus, qui civitatis ergo homines, non hominum gratia civitate* institutam intelligat, vitam ac felicitatem, nisi civilem, nullam relinquat, rerum naturam disciplinae suae, non naturae disciplinam suam accommodare velit, eandem, ut animalium utriusque, generis, ita foeminarum ac virorum naturam esse judicat, easdem porro virtutes, eadem

ossicia illas imbecillitato solum ab his differre. Itaque, cum ex animi sententia instituta in himperiit mulieribus tum liberale illud otium, miris operarii cujusdam populi adminiculis sumilium,

tum educationem gymnaAticam atque musicam, magistratus, studia bellica. Quam sententiam in Logum libro ita retractat, ut e nequaquam X-pediat; duas tantum pro una civitates instituat,

unam virorum sceminarum alteram, utramque suis

Vssitiis atque gymnasiis, caeteroque felicitatis publicas apparatu juxta instructam. Quod vero omnium est tristissimum, morum magister ille tam divinus, tam prope dixerim, Christianus, dum nimio societatis vetitae appetitu flagrat, praeceps dosortur in nefandam illam mulierum communicandarum rationem, quae velut somnium quoddam

33쪽

APUD VETERE GRAECO CONDITI, 29 prodigiosum turbatissimo quoque tempore et aegrotantibus hominum animis recursare Solet. Aristoteles vero, ut qui naturae semper vestigiis insistat, elicius multo rem gerere videtur. Nam

primo Ethicam, oeconomicam, Politicam distinguendo, Politis sormas plure admittendo, verba illa Graecis auribus inaudita proserendo ἄνθρωπος fφυσε συνδυαστικον μαλλον ἡ πολιτικον, σαν πρότερον καὶ

αναγκαιότερον οικία πολεως, etiamsi non ubique sibi consentiat, saltem se non eum esse ostendit, qui Vitae summam prorsus in civitate collocet. Deinde amicitiam inter viros ac mulieres, ut non Primariam, naturalem certe, nec tyrannicam, Sed aristocraticam ponit, diversas inter se mulierum ac Virorum naturas statuit, diversas porro Virtutes, sed ita diversas, ut in communem finem contendant. Idem vero, cum ad nodum ipsum tandem Perventum est, finem eum physicum solummodo et oeconomicum describit, virtutes autem muliebres ita definit, ut parentium et imperantium tantum diversitates sequatur, deinde in modestias ac tem- Perantiae, non virtutis actuosae, speciem et popularem illam cantilenam relabatur; γυναὶ γυναδικοσμον τιγα φερει. Amicitiae autem conjugalis notionem bene inchoatam adeo omittit, ut eam una vivendi appetitionem, sine qua amicitia persecta esse nulla potest, uxoribus prope eximendam judicet. materna vero jura atque ossicia, quibua

34쪽

30 QUAENAM FUERIT MULIERUM exsequendis uterque philosophus multum se expedire potuit, neuter nisi obiter attingit. Quodsi a philosophorum commentis ad exemplaria illa, quae virtutis muliebris summa sibi e gere debuit gentis Hellenicas ingenium Dearum

nempe Personas, te convertas, Videbis, opinor aut viragines, aut Minervam atque Iunonem, aut obscoenas libidinum patronas, aut formas denique orientalium numinum similes, et ab omnibus vivi ingenii coloribus, quibus Deorum imagines vigent, penitus abstractas. Ac vereor equidem ut Graeci, etiamsi legem sibi ingenitam sequendo permultos in hac re errores, flagitia permulta declinare potuissent, ad verissimam naturae muliebris existimationem unquam perventuri fuissent. am virtus Ethnica serme virilia est, et cum ea, qua irascimur, animi parte conjunctissima.

Quod tum vocabula ipsa indicant, Virtus et ἀρετὴ, nisi perperam de iis judicaverint etymologici tum

egregie confirmare videntur Aristotelia locus, φαυλαμ ε αμφω, καὶ τὸ α&κεῖν καί το αδικεῖσθαι, et Magnanimitatis, quasi virtutis omni numero absolutae specios ab eodem philosopho descripta quae quantum a natura muliebri abhorreat nemo non videt. eci Theologia Ethnica. ullum inerat subsidium. Itaque genus stemineum nulla levatione aut perfugio poenas Primi Sceleris servitute expendebat. Quam servitutem dominus pro arbitrio suo vel

35쪽

APUD VETERES GRAECO coNDITI, 31

amore et humanitate tolerabilem, vel acerbitate miserrimam reddebat. Alioquin nihil usquam aut solatii aut auxilii erat. Quod mulier quasdam apud Euripidem satis ad vivum exprimit. Tum Iudaeis quidem Legis Sacrosanctae obedientia,

et rerum Sacrarum communitas mulieres cum viris,

cum liberis servos aequabat atque conjungebat. Nobis autem Christianis, nuntio demisso, quo summa quaeque inter homines infimis postponantur,meroica demum virtus est animi humilitas, sortitudo patientia, libertas servitium Dei; quibus natura muliebris nescio quo pacto vel accommodatior videtur esse quam virilis : quocirca nunc tandem nihil impedit, quominus justas suas in re humana partes, justam dignitatem et quasi lene ac benignum quoddam imperium sceminas

obtinere possint. Quam gravibus autem suppliciis hanc mulierum depravationem luerint Graeci, explicare Super- Vacaneum est. Quam enim aetatem, quae studia, quos mores illa peste caruisse credas Quae statim natos necesse est in matrum gremiis exceperit, per vitam ingeniorum servilium consuetudine dehonestaverit, senescentes denique et morientea solatio fraudaverit. eque profecto publica illa selicitas, quae mulierum ac servorum miseriis in-

36쪽

82 QUAEΝΑΜ FUERIT,ULIEREM APUD ETERES, ETC. nitebatur, dirempta necessitudinum catena, Perquam natura amorem sui cum amore patris conjugavit, cum nihil relictum esset in vita secretum aut sanctum aut plebiscitis non mutabile, e manere ullo modo potuit. Quanto melius cum ad vitae domesticas honestatem et dulcedinem, tum ad ossiciorum civilium constantiam et gravitatem conducebant Romana illa

Quodsi pudiea mulier in partem juvet Domum atque dulces liberos Sabina qualia, aut perusta solibus Peratois uxor Appuli, Sacrum et vetustis exstruat lignis Deum Lassi sub adventum viri.

Tantum abest ut nobis desideranda sit rerum publicarum species illa tam luculenta, et omni numero expleta, et prae civitate nostr tam perplexa et incomposita, primo quidem MPectu Pervenusta quasi Tragoedias illas artificiosas atque a 'stae cum dabulis conseras Shahesperianis, Sue os , ana morum omnium capacibus Tantulum FGS rein veritatis sortionem exprimunt risioso erba Dοις τὰ κατὰ γυναῖκας αὐλα, se aον ὰ τ ημ- ου ευδαιμονοῖσι l