장음표시 사용
111쪽
frui fructibus talis vitae, qui sane sunt plurinai, Sessinguli cortina maximi aestimandi. 2 Primo,quia efficit ut humores in corpore
ulterius sequitur , ut tali homini cerebrum sit purum instar speculi, S mente Vbique vigeat. Itaque facile ex infimis istis de terrenis ad diuinaru rerum sublimes ascendit consi de rationes, cum summa animi Voluptate M consolatione eaque cognostit, quae alias numquam potuisset cogitare nimiru quanta iii Dei potentia , sapientia vi bonitas. Hinc descendit ad naturam corporalem, eamque cognoscit esse opus diuinum .videt manu tangit ea quae in alia aetate, ierebro minus purgato non potuisset umquam videre vel tangere. Tunc videt turpitudinem viiij, in quod cadit is, qui affectus humanos nequit domare. Tunc cognoscit triplicem illam cupiditatem, quae nos ab ill-
eunte aetate comitatur, carnalis voluptatis,
honoris,ac diuitiarum quae in senibus vita intemperatae crescere solet. Hancis,qui noni sensania appetitum, sed rationis ductum longo usu consueuit sectari, facile tempera de cohibet,ita ut ab ea non magnopere inie stetur. Deinde cum se videt ad terminum tendere S resolutioni propinquum, nos
112쪽
coiicipit inde animo moerorem quia cum sciat Dei beneficio, relicto vitio, sectatum Virilitem, sperat per Christi Redemptoris nostri merita mori in eius gratia 6 aeterna frui beatitudine. Accedit quod videat se iam ad id aetatis peruenisse, ad quod paucis . sim pertingunt: d morte propinquare non cum impetu ex improuiso cum acerbis doloribus, sed lenia henigno passu solius humidi radicalis , qui instar olei lucernae sensim minuitur, consumptione quo sitit ipse suauiter sine dolore, ab hac vita terrena
de mortali, ad caelestem aeternam transeat. sanctam S vere felicem vitam ordina artam, meritoque ab omnibus colendam D LAus vi- infelicem S detestandam vitam inordii a-tam,quς tantis malis genus replet humanu. Pulchra vox de amabilis, Visa ordinata sobrietas, temperantia sicut econtrario foeditatem sonat, Vita mordinata, craputi, intem- gerantia. Et tale discrimen inter haec cerni- cur,quale inter vocem Angeis ac diabolus. Hactenus explicui catasas, per quas me abietatem perantia vindicaui, S vitae bbriae ad adixi,d modum quem in ea re tenui, quid iride mihi acciderit S commoda quae illaticiis affectis praestat. Sed quigam sensibus deditio parum ra-zioni obsequetes obhciunt, non esse optan-
113쪽
dam longana vitana, eo quod post sexagesimum quintum aetatis annum, non possit dici Vita tua, sed Vita mortua. Verum hi errant grauiter, ut nunc ostendam ex meipsse, narrando Dea oblectamenta, SI Voluptates, quas in hac mea aetate 3 annorum capio, quae tales sunt, ut passim me homines feli- cem iudicent Prospera utor continuo vale liudine, Sc ita sum agilis, ut ex plano facile iequum conscendam:& altos gradus,4 iobliles sublimes pedibus subeam. Deinde sena j
per sum alacris, iucundus, lene contentus,liber ab animi turbelis,&omni molesta cogitatione quorum loco gaudium pax in corde meo suam fixere stationem. Non me taedet vitae, quam ego magna mea Voluptate transgo Saepe onertur occasio coli'- quendi cum viris praestantibus,qui ingenio, moribus, litteris, aliisq; virtutibus excellunt, Cum taliuri deest copia, trado me lectioni alicuius libri eruditi, postea scriptioni, id in omnibus inquirens, quo possim iuuare alios quantum vires meae permittunt. Haec omnia facio pro meo commodo, .congruis temporibus, S in propriis aedibus, quae praeterquam quod sint in pulcherrima huius erudita ciuitati l Padua inquam regione , sunt valde pulchrae .commodae, quales pauce hac aetate secundum rationeat
114쪽
DE, vi TAE SOBRIAE COMMODIS. III architecturae ita a me fabricatae, ut non minus aduersus aestum, quam frigus scrutant. Fruor sina ut ne is hortis, iisque diuersis, aquarum currentium rivis adlatus derivatis: in
quibus magna sane oblectatio. Fruor alia quot me sibus per annum oblectatione collis in montibus istis Euganeis, ubi S fontes habeo S hortos, S domum commodissi-niam Fruor alia villa mea in plano sita, quae est pulcherrimariquia plurimae viae ita dispositis, ut in mediam quamdam aream bene amplam concurrant in huius areae medio ecclesia satis honorata pro loci conditione. Interluitur'sc area fluuio Brenta, utrimque magnis campis adiacentibus, qui fertiles chene culti , multisque habitaculis ornati. Antea non sic erat quia locus erat paludosus de male sanus, bestiis quam hominibus aptior sed ego aquas deduxi,terram siccaui, aerem bonum effeci, unde homirae eo Concurrerunt, Maedibus aedificatis habitare coeperunt, selici successu Hoc modo locus ad eum statum, multiplicatis plurimis in .colis, perductus est quem hodie videmus: ut Possim vere dicere me Deo dedisse tem plum desaltare S animas quae ipsum adoxent: cuius rei recordatio maximum mihi adfert gaudium. Excurro etiam quotannis ad aliquam e ciuitatibus vicinis, ut amico-H rum
115쪽
ii ivn. CORNARI TRACTATUS rum fruar aspectu colloquio, praeterea artificum praestantium in archites ura, pictoria, sculptoria, musica, S 'agricultura, qualium hoc aeuo magna copia. Inspicio ei,
rum opera,confero ea cum antiquis,&sena-
perdisco aliquid, quod gratum nosse L
stro palatia, hortosti antiquitates, loca publica,tem lavi munitiones, nec quidquam omitto, unde possim discere,& voluptatem capere oblector quoque plurimum climproficiscor, in itu reditu cosiderando pulchritudinem locorum, d eoru situm t quorum ali in plano, alij in colle, vicini fluminibus vel fontibus, multis structuris destiortis exornatj. Neque haec oblectatio mihi sensuum obtusione redditur minor , quia omnes mihi sensus perfecte vigent, praest tim gustus ita ut simplex cibus quouis loco magis mihi sapiat,qua molina .cum sensibus
vitae inordinatae deditus, omnes deliciae. Lectorum mutatio non mihi molesta quouis loco bene S quiete somnum capio: somnia pulchravi iucunda Sed hoc imprimis oblectat, quod videam felicem exitum sor tiri conatum illum, huic Reipub utilissi-naum,quo tanta locorum incultorum sparia
reducuntur ad culturam, meo suggestu occonsilio inchoatum. Fui ego unus ex deputatis ad illius operis directionem, minanti in
116쪽
DE mT E SOBRIAE COMMODIS. Is in locis illis palustribus duos menses contianuos in feruore aestatis:nec tamen inde sensi aliquid noxae aut incommodi.tanta vitae si briae, viae semper ibique me comitatur. est vis descilicacitas. Praeterea certosper mus videre inchoatam S finita aliam molitionem non minoris momenti, qua conseruetur nostrum aestuarium,maximum S admirabile munimen charae patriae:cuius conseruationis ratio S modus a me absit verbo iactantia est excogitatus saepius huic Reipub suggestus, Us viva voce, tum scriptorum meorum lucubrationibus. Hae sunt oblectationes S solatia meae senectutis .qualis plane senectus multum praeferuda est auterius iuuentuti dessenio eo quod per vitam sobriam Dei gratia ab animi perturbationibus, S morbis corporis sanata, non sentiat ea incommoda,quibus infiniti iuuenes, totidem languidi senes misere conictantur Sedrad ex hoc, quomodo corpore& animo sim dispositus, cognosci queat,qubdIaac aetate nempe annorum 8 . composuerim lep dissutiam comoediam plenam ho- Destis iocis, S verborum salibus quod genus poematis solet esse partus iuuentutis,cui ob varietatem aucunditatc maxime congruit: sicut tragoedia senectutis , cui ratione tauitatis di tristium euentu quos propo-
117쪽
12 . . LV D. CORNARI TRACTAUIsnit,est accommodata. Nunes Graecus poeta ta laudetur, quod anno 3 aetatis tragoediam conscripssit S idcirco sanae mentis Mprudens iudicatus est cur ego minus videar felix aut fani iudici), cum Io annis illo scinior confeςerim comoediam me qua veru desit meae senectuti oblectatio intueor assidue speciem quamdam immortalitatis in successione meorum posteroru Cum enim domum redeo, inuenio undecim nepotes; omnes iam patris S matris filios, omnes sanissimos omnes, quantula conflcere ii cet, litteris pariter ac bonis moribus aptissi mos, valde deditos. Recreor illorum cantu: bonis moribus ti ipse canto saepenumero, quia clarior mihi nunc magisque ses
23 . Ex quibus perspicuum est , vitam quam ego vivo in hac aetate , non esse vitam mortuam, tristem, morosam sed vividam lae-
Iam,iucundam. Neque si niihi optio detur,
uni velim mutare aetatem, corporis mei sta- PRAEFS tum cum iuuenili eorum qui sectantur suos 1VVENili appetitus,etit Optimi illat temperamenti, cThMPER A naturae robustissim : quia tales quotidie sunt
' expositi mille morbis rac mortibus sicut
quotidiana experientia docet, Mipse in me sum eX pertus , cum iuuenis essem. Scio suam illa aetas sit inconsiderata, di propter
118쪽
caloris abundantiam animosa,& sibi ubiq. praefidens,spe bona in omni re tum propter defectum experientiae, tum quia se putant ad omnia satis firmos&Jalidos unde audacter se periculis quibusvis exponunt, SI
abacta ratione, traditoque rationis imperio in manibus concupiscentiς,quaerundvbique latisfacere suis desideriis nec aduertunt mus eri se hac ratione multos morbos ac saepe mortem praematuram sibi accersere quorum malorum alterum est tolerat acerbum, alterum intolerabile de tremendum. Mors enim apparet intolerabilis omnibus sensuum S carnis mancipiis,d potissimum iuuenibus, quibus summum malum videtur,moriante tempus. Eadem tremendatulis, qui peccata sua, quibus vita ista mortalis est plena,& vindictam diuinae iustitiae, in
P narum aeternitate considerant.
Ego vero contra ab utroque hoc malo fiam mam unis:a morborum metu quia certus sum, non facile me posse in morbum in cidere, morborum caussis per sanctam metacticinam sobrietatis excisis A mortis anxio Haetu quia tot annorum usu didici locum
clare rationi. Vnde non solum turpe mihi videtur, timere id quod vitari nequit sed etiam spero cum ad illud punctum venero, non modicam, gratia Iesu Christi, sentire
119쪽
Consolationem. Praeterea finis iste adhuc procul abest. Scio enim me fortuitis euen- tibiis sepositis non moriturum, nisii perpuram resolutionem: eo quod per vitae meae regulam, omnes alios aditus morti occluserim Pulchra, desiderabilis mors quam natura nobis affert via resolutibnis. Cum enim natura vinculum vita nostra estecerit, facilitis inuenit modum illius sbluendi,& dat maiores inducias, ut lenissime solvat. Talis mors non obuenit nisi post longissima aetatum spatia,S vi summae debilitatis quia sensim longo temporis tractu eo redigum tu homines,ut non possint amplius ambulare, nec etiam, nisi difficulter, ratiocinari, fiuntque caeci, drdi, curui; a quibus malis per gratiam Dei video me adhuc procula
esse S credo animam meam,quae in huius rixis post mei corporis statione nihil inuenit nisii muttρ concordiam, tum inter humores, TYez. tum inter sensumvi rationen ,non facile ab latii totur recessuram multis annis opus fore , t
et ab ea expellatur. Vnde videor mihi. vicit ic posse concludere, me multos adhuc annorcta μ ε i victuru prospera valetudine, fruendo huium undi adspectu S pulchritudine,5 sperando idem me facturum per gratiam Dei ii
altero idque totum adminiculo viritatis Ssanctae sobrietatis , cui me addixi, amiCian
120쪽
me constituens rationi. inimicu sensus Mappetitus. Quod omnino cuilibet facile est factu,qui vult vivere prout decet hominem. Superest ergo,cum Vita sobria res sit adeo aue felix, S: nomen delectabile, possessio adeo εκ HOR- facilis, conseruatio ita certara firmes ut 'omnes, qui ingenio praediti, e animo mo soa Aia M. neam, horter deprecer, ut hunc opulentissimum vitae thesaurum obuiis ulnis amplactantur. Qui thesaurus sicut omnes alias opes huius mundi superat adfert enim nobis vitam longam de sanam)ita dignissimus est,quem omnes ament,inquirant,d possudeant semper.
Hic thesaurus est sancta illa sobrietas
grata Deo, amica naturae,filia rationis,soror virtutis, socia vitae temperatae, modesta, nobilis, elegans, paucis contenta, ordinata, Mitiis fuit ditionibus distincta. Ex ipsi tamquam radice nascitur vitalas Ditas,alacritas,industria,rerum honestarum studia, S omnes actiones dignae animo bene morato S composito. Et avenileges di- Dinae S humanae, Procul ab illa, tamquam Debulae a sole,fugiunt repletio,saturitas, rapula, humores superuacanei, apores noxij, intemperies, febres, dolores moerores, di mortis pericula. Sua pulchritudine allicitanimos generosos, sua securitate promittit