Iacobi Iosephi Winterl Styri Eisenartensis Dissertatio inauguralis medica, proponens inflammationis theoriam novam

71쪽

. t.

5a DISSERTATIO sales, quibus jam Cel. SAU VAGEs eam hypothesim defricuit, impraesentiarum tantum ostendam: nullam quoque fore proportionem inter illa va

sa per hypothesin obstrueta & essectus.

S. LIX. Ha jam SENAcus non combinare potuit II. a 69. qui tamen in scyllam incidit, dum voluit vitare charybd in. S XVIU. Uehementissimae sunt instammationes, licet perexi- guae, peulorum; & totum saepe brachium pessumdant paronychiae, puncto inhaerentes; pleuritides suffocant fere , quos prehendunt dum tamen in tenui illa membrana, si a cellulosa recte separetur, nullum vas injici possit, sed ratione solum assequi liceat; multis etiam plane

. negentur Vid. HALLE R. Elem. . a 4. Verum ut

haec symptomata producantur, proportio virium cordis ad summam resistentiarum ita debuisset augeri, ut similis sit facto celeritatis in 'magam, ducto in omnes resistentias, quae sanguinem retardant. praetereaque ex graVis viri D. BERNouLLII sententia per numerum pulsuum, quo febris duravit, multiplicato; quae Vis enor mis est, & nullam haberet proportionem cum, tantilla sanguinis quantitate , suo exclusa loco. Dum e contra corpora saepe tota 1 urunculis obsita nullam experiuntur febrim, ubi Per regur- 'gitationis theoriam deberet esse maxima.

Nihil itaque superest, nisi, ut argumentis S. XI.) respondeatur. Quod de numine seu . 'denuis juxta inclinationem. aquis allatum est,

72쪽

DE INFLAΜΜATIONE. D. quotidie in molendinis capi eXperimentum potest; verum per ante dicta stare nequit illa comparatio. Praeterea etiam alia, nec hucusque dicta intercurrit disserentia, intumescentia nempe aquaxum a tergo obstaculi, quae auget in ea parte declivitatem ; illa vero major declivitas causa est auctae velocitatis. In fontibus salientibus

phoenomenon abstracte consideratum, potius contrario modo evenit MARIOTTUs nar Iesmouvemens des eaux e Variis tubis ejusdem altitu-djnis per tubulos ad eandem lineam horizontalem elevatos, quorum lumina erant, unius. 4, 6 IO. I a. &C. linearum diametri, notavit altius adscendere eam aquam , quae per majora egreditur, quam, quae per minora dicitur parti IV. Dista I. p. 3os., cum in minori lumine aqua

plus de viribus suis perdat per adirictum; G

quidem latera ibidem majorem rationem habeant ad massam contentam. S.I IRIta tamen ut maxima l umjna,ad Vim moVentem minorem ,declinare sinant aquas; & vicissim nimis exigua nimium mulctentur adfrictu, nec aerem quidem satis vincant, hinc altius saltant in vacuo. Haec quidem ratio tantum Vera est, cum fons verticaliter adsurgit. Etsi enjm inferiores. guttulas insuperiores jamjam languentes incurrere , ct retardari necesse sit, quamobrem nec in Vacuo quidem altitudo augeatur, & primus saltua, cui hoc impedimentum non obstat, omnium altissimus sit; tamen semper proportionalis ratio im ter Vim retardantem, & retardatam erit. Uerum data varia declivitate suitulae sese Plus ms

73쪽

DISSERTATIOnus evitantes majorem, minoremVe, quam ante habuerint, altitudinem sortiuntur : hoc uni.

cum & solum privilegium habent exigua lumbna , quod, dum guttulas minoris superficiei projiciant , eae in data obliquitate sese facilius evi. tent , & minus de sua Vi motus perdant. Itaque si aquam per silphonem, qui in plures tubulos abeχt, aequali vi& directione propellas, interea

unum alterumve tubulum occludas,non ideo per patula saliet altior,& tempus, quo sipho evacuabituri erit ad tempus, quo evacuatus fuisset, si omnes tubuli continuo mansissent aperti, exacte in ratione inversa numeri tubulorum apertorum ; hoc observaVit SENAc, cum in vase duodecim orificiis instructo sex clauderet, dimidium tantum aquae ejus, quae intra idem datum tempus ante effluxerat, seu duplo demum tempore eandem quantitatem, exire Vidit. II. 173. aqua vero in sphone Contenta promovetur in ratione temporis, quo emuit. Ergo velocitas aquae se habet in ratione directa luminum seu areae. Ideo corculum laetus tam stupenda celer,

tale salit; inde, quo magis ab origine abest , tardius , & demum in suma senectute continuo fere stimulo vini indigens: hic enim tot millia Vasorum obcaluerunt, quae in ea origine adhuc patula erant; hinc celeritas continuo minuitur, donec , nato perfecto cum obstaculis aequu

librio , cor beatissima illa senili morte placide, ct citra luctam conquiescat. Quamobrem Cel

gulam in praxim introduxit: ut in nimio hu-

74쪽

' morum motu homini artus Vinculo ligentur, uti ea obstructione facta retardetur. Stai filiis. S. 33. In BERNOULLII experimento S. XI. γ magni viri se ipsos deceperunt. Ectuentium cer, te ex infundibulo aquarum quantitas infra date tum tempus est in ratione composita allitudinis is & quadam latitudinis labri superioris ad datuma orificium aquam dimittens ; nunc tamen males concluditur: latitudinis aliquam vim in eum tu-b hulum esse, in quem utique non nisi orificioi ejus verticaliter insistens columna gravitat, rei. Iiquae Vero columnae premunt in declivem ba- . sm, cui insistunt, & laterales pressiones mutua, reactione tolluntur. Si spatiosum vas in basii. Perforetur. qui egressum liquidi manu impedii. Te Velit, nonnisi eam Columnam sustinendam h t f het, quae ei orificio Verticaliter insistit. Sine l. hoc aquae in tubis communicantibus se noni componerent ad libellam, sed altitudines forenti in ratione inversa sectionum. Dici autem faci-ι 1e potest: quid latitudo conferat; id scilicet so- Ium prodest, quod, quo major sit, eo lentius . decrescere altitudinem sinat; si huic adminiculo, aliud substituas e. g. continuam aquae , quae eblluxit, restitutionem, plus intra datum tempus. aquae obtinebis, Cum secus Velocitas ob deam mentum altitudinis diminuta fuisset. Ergo non sequitur aquam affectare majorem celeritatem in minori area, Verum , cum conUergens area tanto magis obstet massae, quo minor hujus sum

rit sectio,&contra; illud potius liquidum, quod ampliori area contiuetur, pro Ietudato, quam

75쪽

DISSERTATIO

praecedens pro accelerato, habendum est: inter duas celeritates, dum alterutra retardatur, altera quidem continuo majorem celeritatem respectivam accipere dicitur, etsi nullam passa sit

mutationem. Haec Vero celeritas in corpore humano ita quidem loeum habere potest, ut ratio ejus ad motum quocunque in loco reta datum rationem insignem nanciscatUr : Verumtamen, cum hic non quaeratur de motu respeetivo ad aliud vas, sed de celeritate majori ad sanitatem sive absoluta, omnino nullam vim argumenti habet. EX duplici ergo causa mala est cum BERNO ULLIANO phaenomeno analogia;

tum quod illud ex solo adminiculo altitudinem conservante pendeat, quae in Vasis plenis se per eadem est, nec Variare potest ; tum quod de respectiva celeritate , quippe naturalissima g. XXXI. XXXII.), hic omnino nulla, Verum de absoluta seu iebrili agitetur quaestio.

Ista quidem contra objectiones ex rerum natura fluxerunt. Nunc, ne quid in re gravi, & seria intentatum relinquatur, examinandum restat, an Vel causae, Vel symptomata, vel demum curationum ex idea obstructionis petitarum successus persuadere potuerint, ut universi mire in eam theoriam consentirent. Plurima imprimis experimenta eX eojam tempore deprompta , quibus infusiones medicamentorum in v nas in usu erant, docent, coagula non semper illis extremis anastomos bus impingi, sed in cor

de subinde, subinde quoque in arteriarum princi

76쪽

cipio haerere, ibique Vitalem motum impediendo

mortem fecisse. SPROEGEL Diff. de venen. DRIDIE R de peste. Non negavero tamen obstructio

nes in vita communi valde frequentes, & fere quotidianas esse, saepius omnino depreliandendas, si variis in corporis paxtibus saepius pulsus consuleretur; nullus est fere coiporis stus, in quo non aliquae arteriae comprimi debeant; id tamen nunquam nocere Visum est corpori, nisi cum ea compressio nimis producitur. Pulsum nonnunquam extingui in extremitatibus, dum tamen cordis actio superest, ct in magnis trun- Cis evidens circulatio , observavit Cel. SENAc II. 2o7. Vel ubi etiam carotides insigniter & na tivo more Vibrarent, pulsum tamen in inferio.

ribus partibus evanuisse ; aliquando etiam in uno latere pulsum defuisse, contra in alio fuisse via brationes constantissimas: saepe paulopost & suo. cessive pulsum rediisse , ubi antea nullus erat , licet impulso cordis inter haec non Vari Verit. Ista phaenomena non possunt sine variis obstruis etionibus sanguinem & nervos intercipientes , intelligi. Verum his non obstintibus robur & sanitas corporis integerrima perstitit. IDEM ibid. Illud ipsum quoque GALE Nus db xit: saepe pusu privari multa membra corporis,

nec tamen nocumentum iacurrere. de juvam. pulcin princ. Novi militea, qui glandes plumbeas a pugna in corpore circumferunt: his saepe ita comprimi videntur arteriae, ut tabes fiat partis, ad quam ea tendit; nulla tamen ab hac compressione nascitur instaminatio. Quare vero Le-

77쪽

εs DISSERTATIO que a stitnulo, quem faciunt, producatur, dicetur S. CXVIII. x LXII.

Producere inflammationem multa, sed imprimis, notum est, adfrictum posse. Ex solo levissimo attritu scirrhorum inflammationes semquentissimas nasci habet ILLUsΤRIs. L. B. VANSN1κTEN I. 873. Adsrictus autem attenuat, resolvit, ut quoties obstructio aliqua superficialis ponitur, non possit Vel summus mechanicus concinniorem medelam ad illum infarctum resolvendum excogitare, quam frictionem. Emm haec quidem palmaria causa non videtur obstructionem produxisse. Non metuo, ne va ab hoc attritu spasmodice contracta sint, quo iter humorum interceptum esse cavillari non nemo posset: id symptomata, quae concurrunt, admittere Vetant; restinatur unicum cilium et vellicata vasa lymphatica, α quibus ante pel-- lucidum humorem, dum vulneravit, effluere . vidit HELVETIUs Iereres a Μr. BESSE , rubros globulos admittent. Hoe symptoma non solum non arctari, sed ampliari illa vasa docet. Quodsi enim retro locum spasmodice constris ctum quidquam per hypothesim accumulari d beat , lympha esset, quae per illud vas transfluere deberet; obstructio vero seu arctatio ru-hros globulos in alienas series pertrahere non '

potest. Ia iustammatione saltem rata facta, ubi

78쪽

PeriS. non posset ex hypothesi obsge frictio. quae stagnantes humores repelleret, & infarctum attonuaret; sed observante & mirante Ill. Ducio RTER , amictus non modo nihil prodest in. Rammationi, sed haec inde exasperatur, & au

getur I. XIX. .

g. LXm. . t Quae caeterum iis tumoribus opituIantur . non tam ex classe solventium, quam ex austero , Tum, coagulantium, inspissantium familia desumuntur: ad ophthalmias usus aceti. lythargyrii, aluminis, vitrioli albi, succorum austerorum, sempervivi, portulacae, plantaginis &C. noscumtur. Ad vehementissimas alias iussammatione uti combustiones &α BORRHAAVE, ILLUSTRISSIMUS L. B. VAN S IETEN, PARAEUS,& plurimi celeberrimi Chirurgi spiritum vini Cum Vitriolo , alumine, & quae adstringentitama in tota rerum natura noscuntur . enixe Commendant. Haec autem neque crassamentum otia solvere, sed magis coagulare; neque vaS contractum relaxare, sed magis constringere ex natura sua solent. In internis instammationibus optime per hypothesin omnia illa convenirent, quae illas extrema S anastomoses, quibus iter humorum inhibentes impactae haerent moleculae . Ie axarent, ampliarent. aperirent. Id ver nunquam evidentius, aut simpliciori modo com Eet tin-

79쪽

mus. Tunc enim non tantum corrugata explicantur Vasa, sed singulorum diametri tertia sabiem parte augentur. Verum autem Vero nulla re magiS anguntur Peripneumonici, nulla magis exasperantur Omnia symptomata, quam dum miseri vitae pabulo coguntur inhiare . quo, nulla alia re per hypothesin , maximum levamen percipere deberent. Si vero noceat, relaxari, ampliari, aperiri ea Vala; constringi, incrassari contra prosit, profecto morbus non ab obstructione pendere Videtur. Febris denique , si ab aucta massa ad minorem aream produceretur, utique semper & infallibiliter cic rari a venae sectione deberet, quae certo illam rationem aequaret; sed falsum id esse, & decupere in praxi reperit QUEsNAY 36o. Μulta talia paradOXa, quae cum obstructione conciliari non possunt, uti: quomodo medicamenti vis ad materiem obstruentem venire possit, si fanguis ante obstructionem in canali stagnet y ct

plurima alia in dubiis quaestionibus proposuit

Ultimo etiam, verum non est, humorum iter in aliquo Vasculo inflammato inhiberi, ut inde quis Vel ad conjecturam devenire posset, seu obstaculum seu obstructionem adesse ; sectomnia vasa illa multo quidem celeriori & mPLdiori, quam reliqua non inflammata, vi motus a suis globulis percurri vidit Cel. QUESNΑΥΙ. Ex quibus omnibus compulsis patet: neque cau

80쪽

eis.

fas instammationum obstructiones ponere; neque Curam eam esse, quae obstructionem tollat; neque ipsa symptomata cuirr obstructione posse conciliari.

In tam male hactenus cognito morbo necesse fuit, curam omnem fuisse empiricam, non ideo malam '; 'qui enim ex solis visis regulas praeticas formabant, errare non potuerunt. Νginosus leges, quibus sidera moventur, non minus calculo attigit, quam si causam eorum motricem novisset, de qua alii inutiles hypotheses exstruxerunt. Sed hoc dico : Qui, ex tam malo landamento indicationes eXeogitarint, eos in metu anzipitis, me Ca

stori successiis, & in confinio erroris Versari necesse suine.

' ARTERIARUM.

Ie ne Meux pas dire, qieii ny a e de gravds Me lectra, qui, quotu imbus de ces principes errones , Prat uerae