장음표시 사용
21쪽
ot constitutionibus pontificiis hanc suisse, utrum ad disciplinam
aut fidem spretarent, no 3 no8 Saepius enim in istis notis leguntur verba haec: Fuit resolut in vi deisatur, cum non confiseri aliquam materiam neque dogmaticam negue doctrinalem. Laudanda sane est optimi Pinolli mens, qua conciliorum et constitutionum apostolicarum dodrota, otiamsi de fide tantummodo agerent, reeipienda esse censuit; hac enim rations religionis Catholicao veritates latius atque emeacius di nilgatum iri et ecclesiae non parvum incrementum necessurum confidebat. Sed nullo modo consilium istud approbandum est. In emonum enim colloetionibus non dogmata, sed iura desiderantur. Verum quidem est, in antiquis compilationibus dogmata invoniri, sed paucissima, ut Pi sellu8 ipsu latetur, eaque nunquam ex prosus8ο, ut distunt, recepta sunt, id quod naturae talium colloctionum omnino ropugnaret. Nescio, an fructuum vel me liocris
pars, quos Pinellus ex receptis de fido decretis pro religiono Catholica sporabat, eventura suerit . Unde suetio fieri potuit, ut Clomens VIII. vel Paulus V., summi pontifices, iuris peritissimi, modum a prioribus canonum collectionibus omnino ab80num, do quo eligendo vel reiiciondo ipsa congregatio tamdiu dubia haesit, improbaret, indeque ab approbatione voluminis ab8tineret. Quod ad causam extraneam pertinet, fieri non potuit, quin
summus pontifex canonum collectionem orbi Christiano publicat uscam sibi proponeret quasestionem gravissimam, utrum ubi luct reciperetur, annon potius, conSideratis rerum et temporum conditionibus, valde ossset timendum ne eiusdem publicatio et executio a terrarum
principibus prohiberetur. Satis notum est, in Gallia concilii Tridentini plurima do disciplina decreta a gubernio et magistratibus sa0cularibus admissa non fuisse δ; in aliis regnis, quamvis principes publicationem admitterent, immo iuberent, id tamen ita saetum osse, ut non pauca decreta omnino prohiberentur, quae rogalia, ut dicunt, imminuero vel pradicare vidorentur. Ita in utriusquo Sicilias regnis multa decreta prohibita ut in usum deducta non fuerunt R. Porro
3 Videas argumenta inversa, quae Ρinellus in tractatu volumini praemisso pro rece tinno materiarum mere ad fidom pertinentium attuliti
3 Cons. Philtips, Klrehenrecht IV. g. 197 p. 47b. . Conforas lihmim de Monarchia Sicula, a me anno praeteriti editum pag. I 17, et quod ad regnum Neapolitanum attinet, gravamina praesentata Regi Philippo II. a cardinali Alexandrino, Cod. Vallicellian. Ν. 2, pag XIX; Cod. Corsin. XCVII, sol. 52-8b.
22쪽
si quis rationem, quae initio saeculi septimi decimi inter euriam Romanam et saeculares princip0s intercedobat, attentius inspexerit, optime sciet, quae ad immunitatem personalem, realem, localem, iurisdictionem ecclesiasticam pertinerent, a magi Stratibus impugnata eorumque usum etiam vi prohibitum fuisso. Notissima sunt Pauli V. cum republico Venetorum aeoctissima pro tuenda immunitato ecclesiastiea inita certamina. In ipsis regis Catholici regnis iam eo perirentum
erat, uti Clemens VIII. in litoris a. MDXCVI. ad Philippum II. regem datis scribit , ut ministri rogii non solum iurisdietionsim
clesiasticam supprimerent, sed ad eam omnino evellendam consilia iniisso viderentur. In omnibus regnis placetum regium Vel EXoquatur, ut aiunt, goneratim in omnes literas apostolicas vel bruria quastcunqu0, etiam eX S. Poenitentiaria provenientia, summo rigore adhibebatur, ita ut semper sexecutio prohiberetur, quotios praeiudicium aliquod in regalia vel praeeminentias principum illis emtineri videretur. Eo iam pro ossum erat, ut, quum Urbanus VIII. breviarium Romanum a se recognitum in lucem ederet, gubernium Hispanicum pius admissionem et usum in regno infordicere sorio intenderet eam solam ob causam, nst elemS novis expensis graVaretur Iam vero non solum multa concilii Tridentini decreta, sed plurimae constitutiones apostolicae in volumine nostro continentur, quae in terris principum saecularium nunquam receptae, immo pro8criptae fuerant. RenoVabantur magna ex parte sanctiones poenales, bulla, quae incipit, In coma Domini, contentae, quam magistratus Saeculares omnibus viribus prohibebant. Hinc Clemens VIII. eiusque successores vix b0num publicationis eventum sperabant, immo dissicultates et obstacula gravissima ubique certissime eventura timebant. Ac
praetor alia hi corte bono landati timores summum pontificem mihi commovisse videntur, ut a libri publicatione desisteret. Equidem persuasum mihi habre, etiamsi Romae publieatio lacta scissot, pro
istorum temporum ratione sine acerbissimis cum magistratibus saecu-
Copia di una lottera seritis di mano propria di Papa Clemente VIII. a Filippo II. ro di Spagna d. Ib. Octob. Ib96; in Cod. manufer. SS. XLII, b4 in bibliothoea Barb-rina. Perlegi in ista hibliotheca et in chartis Excerptis habeo omnea sere relationes et literas, quae per Iongum Urbani VIII. pontificatum a nunciis apostolieis Matriti et Neapoli constituus ad Romanam curiam directae fuerunt, quaeque in triginta sere eodicibus manu- seriptis ibidem asservantur; aingulae sere paginao de oppressa in istis regnis iurisdictione ecclesia8tica queruntur.3 Leuera det Nungio at Cardinale Barberint d. 25. Luglio 1631.
23쪽
laribus controversiis et contentionibus in singulis regnis et territoriis
Iam videndum ost, quam ration0m congregatio in recipion dis ordinandisquo docrotis secuta sit. Quod ad conciliorum sanctiones attinet, ab ipso Pinello odostomur, ex Constantiensi synodo nullas esse desumptas, quia in hoc tota fore esset, ut sedato sphismate damnarentur haereses; Basiliensis autem nullam fuisso habitam rationem, ne sedis apostolicae auctoritate ullum ipsius deerotum confirmari videretur. Ex concilio Florentino nonnulla, sex Lateranensi sub Julio ΙΙ. inchoato et sub L no X. persecto multae suis quaeque titulis fuerunt a commodatae sanotiones; Tridontini vero omnia soro decreta et canones in volumen recepta suerunt . MagnR Vero,imio maxima voluminis pars ex constitutionibus antiquioribus et recentioribus summoriim pontificum conflata est, ita quidum, ut nonnullae, quac iam Boni saeti VIII. litoris apostolidis instipientibus,Mc Sanctae Romanae ecclesiae: vim omn0m amisi rant, ad pristinam auctoritatem revocari ridprontur. Antiquissima enim doerotalis voluminis nostri ex constitutione Grogorii ΙX., quae incipit ,Mare elaita, die XII. Jan. a. MCCXXXIV. edita desumpta est , Innocentii IV. qui ocelesiam rorit ab anno 1243 usque ad annum
gorii XI. 13Τ0-13783 duae. Magna decretalium par8 0X Con stitutionibus Leonis X. sumpta est; numerantur enim triginta Septem. Marima pars deerotorum, quinquaginta videlicet, ex constitutionibus Pii V. deseripta est. Non pauca numero nomen Gregorii XIII. inscriptum exhibent, ultimae deniquo litoras decretales ex constitu tionibus Clementis VIII. deseriptae in volumine leguntur. In his recipiendis ita quidem decretalium extravagantium rati0
Conser dissertationem primam cardinalis Pinelli volumini decretalium praemissam Vido literas in capite libri sexti decretalium Bonifaeti VHI.. Vide infra cap. I. do rebus e cI. alien. III, 9. Vide infra eap. I. do Elaetioα I, 4; cap. b. de iudaeis V, 4.
24쪽
habita ost, ut nullae ex iis, quae Joannis XXII. et communes dicuntur, in nostro volumine positae legantur. Unde tam eorum opinio reprobanda est, qui duas illas extravagantium compilationes in Volumen receptas esse seripserunt , quam aliorum qui non nisi constitutiones post Sixtum IV. oditas decretalibus voluminis comprehendi dixerunt Ceterum conciliorum sanctiones ae bullae pontificias pro materia in iis contonia suo quaeque titulo et loco dispositae fuerunt. Sed non omnes bullae do materia eadem tractantes promiscue sub suo titulo positae sunt. Ex iis enim, quas sanctionum similitudo pares efficiebat, potioribus splectis reliquae, ne nimium opus eXcreseeret, reiectae sunt. Si vero duae vel plures do eadem re constitutiones contrariae vel diversae ab uno vel a diversis pontificibus datas roperiebantur, ea, aliis reiectis, reeepta eSt, quae usu forensi magis vigebat. Qua de ro congregatio, ut certior fieret, decisiones Rotae Romanae consuluit et saepius in singulis insibus ad ipsum summum pontificem recursum habuit '. Antiquatae simili modo bullae vel non ubique servari tunc u8Suetae, repetitae, aut, ut Pinellus ait, neque dogmaticam neque doctrinalem ullam suppeditantes materiam, penitus Sublatae sunt. Em, quae rerum copia, magnitudine vel prolixitate nimia redundarunt aut exuberantibus verbis, Pinsellus docurtavit, aut scito studioseque in compendium redegit. Desectum Vero earum rerum, quae ad Opus perficiendum Omnino nece8Sariae, Opportunae vel utiles censebantur, aut adscitis aliundo cohaerentibus bulli t canonibus, aut ex propria sententia in unaquaque con Stitutione, prout sese offerebat occasio, absolutissime
supplevit, in his, ut ait cardinalis Pinellus, Triboniani, Ramundi
atquo stiam Bonifacit VIII. exempla secutus. Poenas, quae paSSimi Pachmiam l. e. p. 141 non solum duas extravagantium, sed etiam Clementinarum compilation sta reeoptas fuisse eunsol. Fr. Schulle, dia Lehra von den .ellen dea kath. Κirchenrochra g. 74 p. 352 et Lelirbuch des Lath. Κirehenreehis 2a edit. Gi seu 1868 g. II pag. 32. non quidem duas extra agantium collectiones in volumine nostro contineri asserit, sed eas in novo volumine comprehendere Gregorio XIII., Stain V. et Clementi VIII. in animo suisse scribit. ν Joasin. Devotus, Institui. l. e. Droiae- AhU I. c. p. 96. . Ad eap. I. do testamentia et ulti volunti III, 13 Pinellus annotavit haec: Ouod is tur ea, quae in Rota circa hanc materiam fuere resoruta. Ad oonstitutionem Sixti V. eontra Henricum Borlinnium regem in cap. 27. de haereticis V, b manu Pinelli haec annotata sunt: mut verbum eum Sanctissimo, es in casum, in quem ponatur iste terius, po Iur unica para tantum: et alio loco: Fiat verbum
cum Sanctissimo de hac es de illa Dullud mi an sint abolendae.
25쪽
advsersus sontes in bullis statuuntur, nonnuniluam expunxit mitioresque suis it; sententias atque enunciationus, quae Secundum grammaticae legos minus recte consormatae vidobantur, stili elogantiao magis accommodavit, ac iurista, qui erat pstritissimus, tonoro ut ita dicam, iuridico circumvostivit. In concilii voro Florontini otTridontini sanetionibus nihil omnino immutatum est. In bullis se-legpndis compilatores bullario sivo colloctione constitutionum usi sunt, quam Laertius Cherubinus do Nursia, Ictus anno MDLXXXVI. Romao edidit. Bullas Sixti V. ex alio bullario si vo colloctions constitutionum Sixti V. ab eodem Laortio Clastrubino laeta at tuo in duabus partibus anno MDLXXXVIII. et MDXC. Roma se edita desumpserunt, ut mihi ex collationibus institutis satis constat. Sodin his ita quidem actum est, ut etiam documenta Originalia, quae tune in tabulariis castelli Sancti Angeli asservabuntur, adhiberontur. ruare factum est, ut nonnullae deerotalus, quae in hullariis omnino
desiderantur, ex documentis originalibus dosoriptao sint. ΕX oo autem, quod generatim ad originalia recursum est, nonnunquam licuit iureconsultis, toxtum constitutionum in bullariis editum omendare et ad Veram fidem rctvocare .
Quae donique mono partes in hoc volumine odendo suerint, paucis exponam. Imprimis illud gravissimum mihi rosolvendum erat dubium, utrum textum, qualis in exemplari anni MDXCVIII. logitur, intumum et illibatum redderem' an potius uniuscuiusque decretalis materiam generatim et pressim summariis adiectis tantummodo exhibendo spuetum totius operis lociori proponerem. Diu anceps haesi, sod tandem rationi et fini satis convenire pristimavi, si a constitutionibus et conciliorum decretis pleno et integro recipiendis abstinerem; tum quia int0gri toxius recoptione opus nostrum nimis amplum evasisset indeque pretium excrevissset, tum quia magna do- cretalimn para, me quidem iudico, ad ius omnino non pertinet autius vigens non iam continet, atque id quod mihi propositum est, ut librum ipsum lectoris conspectui exhiberem, iam offici videbam alio illo modo, si librum ipsum in compendium redactiun propo
Benedietus XIV., da Synodo dioeees. Lib. XIII. Cap. XXIV. n. 2.
26쪽
nerem. Etenim eas Sanctiones, quae non nisi dogmata continent, exscribere certe supervacaneum est. Canones et decreta concilii
Trideutini, ut exempla asseram, quae de peccato originali, do iustificatione, de sacramentis in genere, de purgatorio agunt, directe, ut aiunt, nihil iuris habent. Eiusdem autem concilii do disciplina do- crota iam omnibus in innumeris ipsius editionibus ita praesto sunt, ut satisfecisse mihi videar, si ea, prout in singulis libri soptimi
capitibus exstant, in notis adiectis et summariis accurato indicarim. Pluies etiam in decretalimn volumino leguntur bullas pontificiae, quae nullam, aut certe remotissimam tantum iuris rationem haboro
noscuntur, veluti eae, quibus ossicii divini de Sancto aliquo peragendi ritus praescribitur Φ. Aliae antiquiores, quibus iam antea
per Gregorii IX. literas, quibus initium ,Reae paciscus, vel per Bonifacit VIII. literas ,Sacrosanetae Romanae eccisSine, omnis Vis Ru toritasque ademta fuit, novam vitam cum recentissima Clementis VIII. collectione per cardinalem Pinellum a summo pontifico effagitatam non receperunt. Aliae deinde non paucae constitutiones in volumine nostro reperiuntur, quae ob res temporum decursu penitus mutatas vel alias ob causas ubiquo sero terrarum in desuetudinem abierunt. Rebus ita constitutis iam non dubium erat, quin incoleris etiam constitutionibus summariorum forma, omisso integro textu, praeserenda esset, quum praesertim aequalitas quaedam formalis r0spectu recentiorum constitutionum id admodum min- mendare videretur. Neque tamen hac ratione libro edendo quidquam detractum e8go censeo, quum Summario modo, quid in singulis decretalibus definiatur descriptum sit, atque locos ipsos, ubi textus verba plene legimtur, sive in concilii Τ identini oditione sivo in bullariis, accurato indicatos exhibeamus, ita ut lector haud diss- cultor textum integrum cognoscere atquo ita libri septimi methodum indolemque perspicere queat. Decretales enim ex concilio Τridentino desumptae numero capitum et sessionum ipsius concilii notatae sunt. In ipso nostro decretalium volumine non nisi generatim verba ,sia generali concilio Tridentisio, inscripta leguntur. Ad canones veroo constitutionibus apostolicis desumptos quod attinet, semper Verba, quibus unaquaeque bulla incipit, diem et annum editionis, para- graphos ipsius bullae, quas compilationis textus receptas exhibet,
Cons. Cap. 2, 3, 4 dct reliquita et veneratione sanctorum III, 2b.
27쪽
adiecta sunt. In ipso enim libro septimo nihil nisi inscriptio nominis Papas, qui decretalis auctor fuit, legitur. Summaria singulorum capitum, qualia in ceteris iuris collectionibus exstant, in volumine nostro omnino desiderantur. In his concipiendis ita
Vereatus sum, ut ea summaria, quae in concilioriun decretis ot
apostolicis constitutionibus leguntur, quantum fieri poterat, ant oculos haberem atque iuris materiam lectori generatim et pressimeXhiberem, undo cuique Rportum esset, quid in singulis capitibus pontineretur. Atque quo facilius constitutiones integrae in bullariis invoniantur, numerum singularum constitutionum, qui in magno bullario Romano oditionis Luxomburgonsis logitur, necnon paginas uniuscuiusquo lami eiusdstm bullarii accurato indicanda
curavi. His ducibus haud diffstulistr etiam in alia aliqua bullarii
Romani editions constitutionos laudatae invenientur. Quum autem compilatores in Volumino congerendo antiquam illam constitutionum
editionem, quam Laertius Cherubinus anno MLXXXVI. publici iuris secit, adhibuorint, numerum singulis bullis in hac edition appositum indicavi, siquidem constitutio in aliis bullariis non legitur.
Somper in notis adiectis immutationes, quas nonnullae constitutiones, quum pro decretalium Volumine redigerentur, passae sunt, disertis verbis descripsi, ita ut non tacerem, si sorie sen8us, quem ipsius bullas toxius praebet, nova sema mutatus evasisset, quod quidem raro sacrum fuisse mihi constat. Ita lectori satis patebit, utrum ius genuinum et vigens in volumine exhibeatur necne. Non parvus labor in eo suit, ut constitutiones et decreta pontificia, quas exinde ab anno MDXCIV. usque ad nostra sere tempora prodierunt, atque univerSam et generalem rationem habent, sub suis quaeque titulis summarii modo adnotarem; qua in operis
parte adornanda bullarium, quod Luxemburgi prodiit, Benedicti XIV. bullarium Venotiis anno MCCLXXVIII. quatuor tomis editum atque bullarii magni continuationem, quae ab anno MDCCCXXXV.
Romae instituta est, adhibui. Rocentissimas constitutiones, decreta vel declarationes pontificias, quae in omnibus bullarum editionibus desiderantur et in rarioribus tantum operibus leguntur, ex aliis sontibus fide dignis deprompsi. Huc pertinet opus cui titulus: , Pii M.
ponti is marimi acta' in typographia bonarum aritum impressum, compluria volumina complectens. Multa sumpsi ex libro, quem Eminentissimus cardinalis Bigra . quum munere congregationis Super
28쪽
statu regularium a secretis fungeretur, anno 1862 in typographia rev. Camerae aposisticae imprimi curavit, cui titulus: Acta e gregationis super statu regularium G A. archiepiscopo Philippensi collecla; nec minus sex archivio iuris ecclesiastici catholicorum, quod sociis plurimis Germaniao canonistis adhibitis ab Emesis de Moy de Mns et Fri- dorico Vering, iuris canonici professoribus, primum Oenoponti, deinde Μοguntias editum iam XXII. volumina complectitur. Quicunque cognoverit, quantum a decretalium Clementis VIII. compilatoribus deliberatum sit, quantum insudatum, ut singulas quasque constitutiones apostolicas seligerent, Selectasque necnon conciliorum sanctiones sub competentibus titulis et capitibus insererent, facile ignoscet, si id, quod nobis in hac parte proposuimus, ut recentiores
Munmorum pontificum constitutiones, decreta rescriptaque seligeremus et ad suos quaeque titulos et capita evocaremus, omni ex parte non feliciter successerit.