Promptuarium Hippocratis in locos communes

발행: 1683년

분량: 627페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

171쪽

Promptuarium, Etesiae. Ex themata, ' Ecbmma.

Ego bono animo Abderitas esse jubebam , quod . sunt vehit anniversa- Etesiarum x*mpβstate ' fretus nullum quidem miluin iii stato anni tempore post aut id brevi corrigi posse sperarem. Ex Epistbia est, i, , , ho in ista pocratia ad Damagetum de Democritosanando.

Eunuchi.

a. b Iamdudum con q*- Eunuchi neque * podagra laborant, neque calvi fiatat. 2o se l. c.

um. Exacerbatio , lupra Acc io.

a Exanthemata .icuntur ab Hippocrate pustule,

aut papustae , R irum 'g' in Sileno ex lassitudinibus potationibus. & exercita-

cutem eruptriones ,.sive rit . -

ea extubetetit, sive ejussu tIonious IntempeltiVIS acuta lebre correpto , circa perficiem non gice pnx, octavum papulae cum sudore rubentes, rotundae, pax

tota et , Exu thema- VT, varis similes permanebant, nec abscessum facietum autem dc Rctrin xum Undecimo obiit Carptim ex Histor. scmi,

ea . de Vomitu. In febribus aestivis circa Ieptimum, octavum, apthCulices sunt Mati vertam nonum diem aspredines quae iam miliaceae, culic I, . ita hui tui: buia fere morsibus similes, non multum tamen prurientes latur: uti rubet ex moxin summa cute subnascebantur, & ad judicationem . . et quae perseVerabant , ac ne masculorum ulli erupe

stulte culicum puncturi runt. Mulier vero cui talia fierent, nulla mortua est

quae vocantur ab Hippo, de Febribus in Perintho regnantibus.

. Euphranoris filio pustulae pulicium morsibus similes,

themata Duret hse. . Vel um pauco telnpore durarunt. Postridierum febris in et Z -XOSq. IIII. mus non rato ab initio se- Pherecidae febre eontinua maligna & lethali lavo citem comitari m gi drum , variis modis compuncta erat, praecox i- e .'Drice se sim dextra in tumorein sublata , biliosae dejectionei, aucta post pustularum cxv Octauo die veluti culicum morsus apparuerunt, Ara q

172쪽

Dirum resecit velut ex muco concretOS sungos, pi- ptionem videatur tu de

tuita alba circumvolutos. Carptim ex longiore His b iis Hrum Lib. p. EFd. pag. lios. His aderant papulae parvae,quae nec satis pro dignitate morborum excretioni relpondebant, sed contra celeriter disparebant , aut aurium tumores sensim evanescentes. Ex Stat. 2. Feci. a. Lib. I. EF d. Vbi de Fra ibas ad morem tertianarum accedentibus.

creatio, infra Sputatio. Exercitatis , Exercitium

Qui comedit , nisi etiam laboribus utatur, sanus esse non potest; cibi enim & labores adversas in se ' Cardaniu , Lib. d.

cultates , mutuo tamen ad lanItatem , conterentes Dani magnam ponit intelobtinent. Labores enim ea quae adsunt, consumere , salubriorisque

solenti Cibi vero & potiones quae vacuata sunt ex- , ae uiuiti t. iii 'si

plenti Lib. I. de dict. rat. tag. go a. si iunt , censetque exerci-

Labor siccat corpus validumque essicit: deambu 'Aiationes prae reliquis a natura sunt. Habent tamen nos reddere fatu- quid violentum s earum haec est facultas. A S coena 'esso hiare deambulatio alvum, corpus & ventriculum eX siccat, nentiae junctam vitam pro- ipsumque hanc ob causam amarum evadere non sinit. Cum homo movetur, corpus dia cibi incalescunt 8, hu- hominibus Irum ' .bsque

intilitatem istitur caro attrahit. neque ventrem ama- m*xcriatione ad annum rum ' evadere sinit. Impletur igitur corpus, eXnceavb Labot & erercitium hiatur vero venter: has autem ob causas exiccatur, quod Galeno. Lib. agitato & incalescente corpore, alimenti parS tenuic docet eri et t. io 2 lim partim ab insito calore consus nitur, partim cum 'fferre commoda, mem-

spiritu foras excernitur , partim etiam per urinam h no se u ab ','mittitur. Q d vero in cibis est siccissimum remanet, n/ravi augentur, & spiri- ita ut cum ventre etiam caro re siccetur. Deambula- o qui iso ionei matutinae extenuant, & quae circa caput sunt Dei it coena, ejus monitae

v in , o c. vacuato autem capite repurgatur visio f & uxxique veto deambula

auditio, & agiles homines redduntur. At deambulam xiones quae post exercitationes obeuntur, corpora pu- Dum' clitus' exeteilii ' qnt, P emaciant, neque carnis colli quatio- 'pe -nsmix itur bilis in

173쪽

eoi potis ambitum, ut p*x nem quae eX labore provenit colligunt, sed eas is

dejectiones, aut ui in i x' Carptim ex Lib. 2. de dict. rat. par. ria rete

e Hae corporis excie- A cincta minimes deambulandum, sed standus.

vh i unt, coctionem pro- dict. rat. pag. 3 2. movent , oculo es Per hyemem h celericer, & per aestatem lenitet it t

s .it Aesque seia faciendum,nisi per Solis ardorem via sit facienda. lib.

bus exercendis fatis sunt.

Ebi. i. o giuis, de- EX cassibus autem hae eontingunt, longi quidem pitt.tisque spiritibus *ni' & flexi sensilii facti , carnem calefaciendo concog Liquet ex integitote qxiere ac diffundere queunt, & ciborum vim in caine

textu hic loqui Hippocra concoquunt, tardiora aute I & crassiora corpora ab

T. et , .d Tu si ficiunt quam qui in orbem fiunt, &c. Siccis igitur E

conveniat ob coeli aestum, multum Carnosis conferunt, cuin quis carnem detra- eois e. here volet,& senioribus propter corporis frigiditatem. h Ut incalescat algescens CursuS autem rursus ad carceres redeunte,& inde, eo pq finiti equestres . carnem quidem minus diffundunt,

i Ne aestuosu alioqui cor- 1 3 . I . .

pus periculose incalescat, Ied magi S e Xtenuant, quia cuin externis animae paribli De variis hisce crum s Vm bus, hi labores obeantur, humidum ex carne retra eo meso' oue ublime hunt, Corpusque attenuant & siccant. Quique ver)elevatione, maxim* riR in orbem rumunt carnem quidem minime diffundunt, si otati j rs et hu sed extenuant, carnemque & ventrem maxime de-jusmodi exerci ration*3 qc ducinat , quod cuin citissimo spiritu utantiu , humi tuba 5he et . . sis dum ad se promptitissime attrahunt; concussiones ain immineat periculum , tem derepente quidem siccant, neque tamen meois

puritat vitati . , esse se, neque utiles sunt. Convulsiones enim ideo iste

ne videamur viles piscicu- tuS afferunt quod calefactum corpus cutem vehemen Iothamo aureo Pitc xi ter , carnem vero ininus cogunt qu/m c x Viqui in Orbem obeuntur , eandemque humore Va cuant. Commotiones & in tablime elevationes, cadnem quidem minime excalefaciunt , sed corpus Pi Luctas id peeuliare ut animum comt novent &spiritum vacuant. J Luctavmaximum rupi ionis vena- frictio eXterioribus corporis partibus laborem magii, carnem autem calefaciunt, firmant, ideo

'' - augent, quod quae natura solida sunt, dβm hi

cantur, in se coguntur, cava vero augescunt & qsset cunque Venas habent, excalefactae enim carnes aliem tum per venas ad se trahunt, deinde incres cssime Volutatio

174쪽

volutatio in pulvere eadem quae lucta facit, sed pro

pter pulverem magiS eXsiccat, carneinque minus gignit. Lucta quae sit consertis summis manibus extenuat , carnesque ad superiora trabit. At H Corycum m Corycum deeeitatio seidecet alio & manuum gesticulatio eadem essiciunt. Spiritus retentio meatuS per Vim cogere , cutim te- ctri abunde M.tah tu isnuate , & humiditatem ad cutim propellere valet. Quae in pulvere & oleo exercitationes obeuntur, hoc disierunt quod pulvis quidem frigidus , oleum vero est calidum, &c. Frictio ex 'leo & aqua emollit, neque vehementer incalescere sinit. Carptim ex La.depict. rat. pag. 336, 38 .

pensiles' gestationes ex vehiculis utiles. Liae a. de ni Maiime probaturere Marb. musi pag. og. in curatione F μxus uterini pensilibus lectis. Proxima Qui non exercentur cum humidam carnem ha- huic exercitatio in saviis

beant,ubi laboraverint concalefacto corpore, multam d. 'sileolli quationem R demit 1int. Lib. a. de V t. rat. p. 336. equo gradatio, aut mula, QVaecunque usum aliquem praestant corpori, ea siquis moderate exerceat , hae quidem parte bre-rheda. vi vaIent augentur . S: ad matulam senectam per-

qniunt. 3In contra ocientur,rmo rbIS patent, Incremento privantur, celeriterque consenescivit. Articulis. pQ

Labor Articulis ' & carnibus confert, visceribus q Roboratis attriti Ahiis v r cibas & solamus. Liae 6. p. 'Ulcera erumpunt ubi qui S non purgatuS exercitio x Dum roboratur a somno utatur. Ibidem. text. 3 2. Ini libeExercitationis modum indicat sudor guttatim tem eruptiones, quas pii 'issumens, velut ex aquae ductibus saut ex tumorem, ' rgati citauim. compressio. text. q. te

Herodicus febricitantes tum multis obambulatio- .nibus, tum multa lucta, & fomentis conficiebat, id- Q ' male, febris enim fami, luctae , obambulationi- qqbditaeolixi', cursibus, frictioni, iis uti que omnibus inimica. etibu 'adh bei titat . . borem igitur labore curabat , inde venarum rubor, . x eadem emerm vor, pallor, aut laterum dolores molles continge- tione, ad plui et . tau

hiantii 'i ... Hippocrate praescat,

M in chronicia affictibus, ut in primo lienis morbo, ex terii, Tabii dissereni ab

175쪽

rio Ta Haec fuit Gymnasti radicta , quod quondam in urbibus esset locus quidam omnibus patens quo fricandi, ungendi, luctat uti discum jacturi conssuebant.qui vocabatur Gymnasium ei culps Praec deseriam Gymnastae dicti. a Delitium an quo summa

Iunt omnia mentis percal- fae , aut alienatae; unde faunatici homines nominanis tur , in quo pro elamore lentium. Dure ah Ob fetitatem bilis atrae; qua sit hujusmodi deliciam, Duret se Notat Mertur alis in Comment. Epid. hanc mu .lierem laborasse ab initio

ebre horrifera ex moero xe , quam foveret caco-chymia partim 'biliosa, partim melancholica Vidi de varia occurrunt hic symptomata utriusque humoris naturam xedolentiat ndemque praeaea lente bile phreniticam factam fe tendo morbo imparem

Sententia eae plicarui E GaI. de Acutis morbis,

in quibus haec inaequali.

Tromptuarium

Exercitatri, Ars ' Gym vesica dita

Ars Gymnastica & Medicina inter se cotrarta sunt. Si quidem quae exercitationibus praeest , nullis eget permutationibus ut Medicina. Sano namque praesen. tem statum permutare nil prodest, sed aegroto, Lib. Iocis in homine . pag. I

mperientia, experimentum.

Experimentum periculosum. Aph. I. secl. I. Experimentum fallax. Lib. de Articulii. pag. 8 F

Eaetasis , ' Delirum mutum

In febribus vehementes mentis emotiones cum taciturnitate in eo qui voce deceptus non est, pernicieIh minantur. Coac. 66.

Vehementes mentis emotiones silentes, & abhu: quiete oculis quoquoversum intuentes , spiritum ci dantes , perniciem minantur, &c. Coac. q8s. Dealcis uxor febre horroris sensu insigni corthpta ex moerore, ab initio pannis contegebatur, Palfinem usque taciturna fuit , manibus palpabat, erumpi lebat, scalpebat, floccos legebat, lacrymas filiae: bat , moxque ridebat, ibinnum non capiebat, parsi' nec nisi commonefacta bibebat; urinae tenues & paxi cae. Primo di vigesimo die defuncta est. Huic respiti tio perpetuo fuit rara & magna. Phreniti de labola vit. Carptim ex Ni L s.feci. ultim. Ub. S.

Extrema et Extremorum coustra

ratio. Caput dc pedes & manus fiigigas esse,ventre P b

teribus calentibus, mali moibi signum est. Optim 'g' vero totum corpus aeque calidum & molle e '

176쪽

et inocratis. II

praedictorum. Sent, qJ. iruermittentium febrium Venae omnes in pedum ac manuum digitos desinunt. non censet ea inaequalita

urrectiones turbulenta sapra in Clamoribus, .

NOTAE, ras attribuenda. viscerum inflammationi , maximε- te malum roriendi.

Faba

Fabae alimentum quoddam alvum ' sistens &Ra- ' quidam oxyctatoteolum praestant. Lib. a. de Vict. rat. pet, Set , in ivi coeliacis, & vomitionibus perturbatione fabas coctas apponito, aurum cuminum pippinant. GaI.

cum fabis , nisi partes superiores admodum bilios e ietdictu usu, Pp ih.go- sunt. Lib. a. Epid. sera. E. D discipulis.

a Ut nostratem magnituis dine superat, ita & natu-

Fabam aegyptiam detracto cortice amaro inspex- dim .ia ior re gens triticeae polentae ammixta hordeacea & lini semi Gat. i. de Alimniis. Re, potui exhibeto. Lib. de metu in Aeut. pag. Ss i. ubi deIT drope.

Facies, ' ejusique ratio in morbis.

In morbis acutis, in primis aegroti facies consideranda, sit ne bene valentium, piaecipueque sui simbit, Ita enim optima existimanda. Quae vero ab eo pluvii num recedit gravissimum periculum portendit, quavi ruerit nasus h acutus, oculi ' concavi , collapsaxqmpora, d aures ' frigidae & contractar, imisque sui ni iuversae, cutis circa cutem dura, intenta , & xcv

a Quae solius hominis pro. pria i solus enim prospicie

ante versus, vocemque ante versus emittit. Caeteris animalibus os aut rostrum natura dedit. Laurentius

b Exhaustis musculis narium pi nas adducetibus.c Spiritus animalis paupertate & trium humorum consumPtione.

177쪽

Promptuariumno coli suci, is temporali- siccata, & totiui faciei lor ex viridi pallescens iii fidit et j. Et id vi *tiam inger, dux F liVidus, aut plumbeus. Extire,

di quod e angues sint. Lib. Prmora , Coac. 2Ia.s Madum convulsi*'i' Faciei corruptela ( vulgo scies cada erus sit a editissimum ar-lli S , minus tamen, si Ob Vigilias, ' aut inediam, aut

gumentum cormpxion 'i perturbationem contingat nam quae ex his caussos

irectate vivifico . Dure . ta corruptelae specie Syria die aut noctem integiuae

h Nec terrere debent quae .

. . . .. p. - o '' Si venae pulsent & facies bene colorata melli ta

i ob materiae contumam cordiaque minime mollia , diuturnus i morbus signi. . Tu es inu ph er b ficatur. Nec sim convulsione, i haemorrhagiae, aut E pochondrii titio valde M singulta, aut eoxendicum ' dolore desinet Coac. Ir8. L 'Per transitum maletiae , colorata facies,tetrica, & vultuosa in acu. a venis in musculosum ge- tis malum significat. Insuper frons contracta' phre- A Citatiote M majore, Praedict. Sent. -'. pulsu venatum quem natu- Nariti rubore S alvi liquidae P sunt indices. coac. ra ciet versus na(c U facsed ruboribus, si efflorescit & alv M li Di m. Duremi Opmi 's dio. habent. Ex De Ci

n Pet abscessum in lati-- aa di.

o Nisi pingax cinm sit tan tendum est ut ne eum manifestae 1liqua cauta lutare, HS i et earum quae considerantur ratiocinatione turip Duretus intelligit su-- earum quae die pari vel impari apparere n colu qi

in natium densiaate subsi- sientis, quo cum redundet caput , ae hilae in alvum delabatut di tiliora excitaturi Eadem iiii*' qua in balbis. Ex eodem Hippocrate. - α q Malae rubent a pulmonum Ana hymi si , n has tussiendo expressa & ibi subsistente ob angusti pn volucllam magorum excipientum quae non expirat. Durdius.1 Vide annotationem,Mercurialis hujus sententiae dignitatem asserentis adversus Galenum a Apparent praesertim circa malas & nasum hae maiculae , sic dictae quod si milem asperitatem & colo iem habent rubori & aD

Faciei Ephelidas, Rosa Culgo

insolatu con-b Penici ineptiae sum lentisines & varos vel cura

Ie , sed quid facias f Mulieribus eripi sui cura non potest . inquit Celso.

Elatum faciei 3 colorem , ejusque cutis vitia opa ni colorum genere distincta, Ephelidas vocant. Zm . .

Fac iei maculas Ephesidas dictas erui decoctum lix , betae jus , ovorum candidum , ptisana aut ciis' meris agrestis radix sicca cum faece uini trita aut i M', aut admixta mori folia. Lib. t. Morb. m .

178쪽

re non , Articulo de Coctione,

rum causissunt assermo,

Neque sicco, neque humido neque calido neque horum quopiam hominem laedi existimarunt pri- sci Medici, neque horum aliquo ei opus esse, sed quod in uno quoque potentius esset id laedere censuerunt,& tollere conati sunt. Est enim valentissimum inter dulcia dulcissimum, inter amara amarissimum , inter acida acidissimum , & quod in re quaque summulnest. In homine namque inest & amarum & salsum, &dulce, & acidum, & insipidum, aliaque sexcenta, quae

pro copia & viribus , varias habent falcultates. Et haec quidem mixtione, & varia contemperatione neque cernuntur, neque quemquam molestia assiciunt, c. Lib. de Prista Med. pag. is. Nec calidum est quod magnam vim habet, verum acerbum ,&insipidum, caeteraque tum in homine , tum extra hominem et iniit quae eduntur, aut bibuntur , aut foris illinuntur.

Ibidem: pag. a P Quaecumque hominem male assiciunt, ea omnia eX facultatibus, oriuntur, velutis amarus humor, quem bis eonset, intem flavam nuncupamus , effusus fuerit, qvienam ab Hippocrate Lis

dii ietates inus, re impotentiae detinent. Quibus et .et meti

id erdum liberati vel lpontanea purgatione, vel me- dam qui calidum & frigidieamento doloribus plane & calore defunguntur.

AP ri r i l . . P . principium statuebant,ad

quandiu alta Iublata , inconcola , minimeque versus quos probat intem-x'mpq rata fuerint, nulla arte neque dolores. neque 'hsqq* hvmsem

se res finientur quibus quidem acres & aeruginosi mulium aed8 de

'rummo rei instant, quinam furores & viscerum & tho sequantum Galenu

idcis lancinationes, animique abjectio inde oriuntur. et Tum turaean.

pag. 23. dis , siquidem tantum tri-

179쪽

a Est saltem saepe morbi

causa , nam Hiutius tolerare famem, veniticulum

malis implet humoribus.

Is enim ut pessimus credi tor , quae prius commodaverit , intempestive repe-b interpretatur caninam et Martianus vero etiam naturalem.

c Ideo acrius invehitur Cardanus in Galenum, quod Libro de Sanit. tuenda , inter innumera ejus auxilia de fame ne vecbum quidem fecerit. o Quos Hippocrates picrocholos ideo nuncupare solet e Humidis nativo tempexamento quales sunt pueri servanda humiditas , uti etiam mulieribus. At humidis ex ingluvie & otio, ea fame corrigenda . Underi odiu otiosis famem ne-eeffariam dicit. Mercuria- Iis ad Aphor. f Merito quidem cum ut

cera curentur per exsiccationem.

g Quae a capite defluunt ina .Hujus non,ine designa- is praesertim hordeaceam farinam apud Hipp*cra-v- docet Gorreus. h .Non omnino scilicet a iuxtaribus rerui Satae.

Fames, iunge qua infra de Ien nio.

Fames morbus est ; quicquid enim homini molestiam affert morbus est; hujus remedium est cibus f u tsitis potus. Lib. de Flatibus. Famem thorexis id est vini potio solvit. ri.

Fames plurimum ' prodest in hominum natura ad sanitatem & imbecillitatem , tum ad mortem insere dam. Lib. de Pr ca Medicina. Non consuetam cibi abstinentiam molestius ferunt qui supernis i partibus cstpiosam amaram bilem colligunt. Qua vero iisdem partibus pituitosi sunt, facilius ferunt. Zib. de Victu in Acut. pag. 3T . Ubi fames laborandum non est. I 6. secl. 2. 'Corporibus carnes habentibus humidas fames abhibenda . Fames enim corpora siccat. ., ph. is .fect Morbi quicunque ulcerum genere continentur, Sreliquo corpote supereminent, una cum med Tamen

iis etiam fame s curandi sunt. Lib. , e Lacia in homin pag. IC Ex inedia immoderatiore attrahi a capite scru da, a visceribus vero biliosa constat. Ex text. de adducendo infra, Articulo de dictu aegrorum. Jventriculum , a visceribus in eundem irrepunt ichores biliosi.

Fa rina ' pura ex aqua pota refrigerat, & lotura se rinae aqua maceratae & subactie igne cocta. Furfuriis succus coctus lenis, alvum subdacit. At farinae es cte exhibitae propter serum magis per abum ioch dunt quam quae ex aqua , praesertim si cum alvum do jicientibus, misceantur. Lib. a. de Vict. rat, pu Farinae confusaneae '' minus nuti iunt, inmagis alypi' dejiciunt; purae vero plas nutriunt, minus per ei virum secedunt. Ihidem. J J.

180쪽

Rece rasatinae erassio es & tenuitatas , vetustis mi siceiores quod igni & operatiorii VicinioreS lint, LX dictae quam quae vetustis enim calor expirat, frigiditas Vero inducitur. tenuiores, bilem. pag. 32 '

Fatuitas. Morosis, infra Stoliditas.

Fauces. ' Appendix ad Articulum a sauces tutelligenis.

.ci . ex Galeni Comment in Pro

de Angina. amplitudo illa in

qua gemina apparent

Fauces exulceratae cum febre grave aliquid por- b Quod saepius hujusti odi tendunt. Ex Lib. Praenot. , Coac. a g. Faucium gracilium a dolores suffocantes convulsionem minan erit tubole, exa

tur. Lib. I. Praedict. Sent. Iq. lore dc renixu.

Faucium gracilium praefocantes dolores, ubi ex cam 3 - si' iussus Ita

pite ortum duxerint , convulsionem minantur. Coac. membranas, musculos Masa Quibus ad fauces irritamenta fiunt, iis moderata

ad aures tubercula excitantur. Coac. 26 . Vehemen- e Eaque salutaria, nam exter dolentes fauces absque tumore cum labore &

molestia praeceps f exitium minantur. Coac. 268. culum arcetur tabis.

In praecipitibas morbis strangulatus gracilescent, i, iit

bus faucibus perniciem minantur. Ccac. 6I. Si a febre nae. Ex Dureto hi .

habito tumore non existente in faucibus strangulatio Iepente supervenerit, lethale. Si a Febre habito S collum pervertitur & vix potest g Galentre interpretatur devorare sine ullo tumoret,lethale. 3 . q. vestibis tu non Ibi fauces in acutis graciles sunt parvae & dolentes, exque ubi os hiarit c gracile appareat. nec ii facile 'b impe-

-contrarii possit, mentis emotionem metuere oportet, non sint impeditae, sed ob

in eque succedens phrenitis desperata. Coae. ro et . 'φgbgVox qua aegxi jam Si fauces instaminatione laborent, oriS collutione resis. Itendum est. Lib. de . Feci. pag. 32

Febris: mus ' naturarica g.

a Essentia febris est praeter naturam calidicas in totum corpus effusa , aut

Febris maxime communis morbus ,

tum morborum praecipue inflammationis comes 2 --. ia

SEARCH

MENU NAVIGATION