Promptuarium Hippocratis in locos communes

발행: 1683년

분량: 627페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

271쪽

- asa Tromptuarium

, in i cortice fae sit. Lib. de incret. pag. 3Sq. Lentes, aestu turbaac, nequ* alvum dejiciunc neque si

id dimout qui propinant rantur, Liae 6, Epid.sci. s. text. sa. ili, eum decoctum xv v ' Ex lenticulae decocto, adrnixto melle M aceto vo eZ ino iem et,iae .Ex GaI. mat i Taulier, Zi de Morb. mul. pag. Tap. His qui me. 1 b. a. simplicium. dicamentum biberunt post d purgationem exhibeth

hibitam lenticulam; quod . . . patebit infra Articulo de Purgat em juvantibus.

a Duretus , Comment. lnNolerium , cap. de sentem ia; binoo fert lentiginosi corporis natur in psa vi succi & nitrosi dominatu premi: & intercepta spiratione melancholicam r*ddi, sacileque ex diarrho in dyseisteriam incidere vix satiabilem , cum hic pravus humor , morbum quem fecit foveat & conservet

Sed in subalbidis letaticoloribus ulcera ' peraegre alcicatricem veniunt , ac cutis & labia dissinduntur. Quod Antilocho & Aleuae accidit. Id autem oritur ex salsuginosi corporis hunaoribus, cum in acutem a capite maxime ex pulmone cqncalefacto deciderint. Lib. a. Epid.sci. I.pag. 1, Erat tabidorum species ex iis qui glabri erant, se balbidi, lentis colorem referentes, , caetera asercs da in rabida conformatione, ex Lib. s. Spi . pag. Ioi',

Quarum ambitu etiam se si apud Hippocratem comprehenditur. h Melancholico scilicet humore.

Leprae &jimpetigines ex iis affectibus sunt,qui habatra bile fluunt, ex quibus qui valde juvenibus cop tivunt , recentissima sunt, ea facilius curantu(; tum quae in mollibus & carnosis partibus nuscuntq(;

ex Lib. a. Praedictorum. pag. II . .

Lepra, prurigo & scabies, vitiligo, impetiginei

Intellige pitvixam ibim alopeciae ex pituita oriuntur. Lib. de Osci. I ' Ad alphos .& lepram calcem elotam adhibeto, ut ii ulceres. Lib. 2. Epid. feci. s.

Z us , leporinis caro. Leporis pili

et reporum maxime aeraxis Leporina caro 3 siccat, & alvum moratur, diis-'

272쪽

Carnes corpori levissimae, catulinae, volucrum , & leporinae coctae. Lib. de . Ceci. pag. 3 S. Aqua in. Gultercutem laborantem siccare Oportet , pane furfura- qceo & opsonio ' ex leporina carne. Lib. de Intem. f tialis.

Inter aves Turdus siquis

feci. pag. 366- iud Leporis pilos ustos ex vino tritos , meite cocto & Inthr quadrupedes gloria

is Horum in uteri suffitibus ad exsiccanda ejus ulce-

s a frequens mentio, eorum praelertim Tu lunt ' lub in confieiendβ fumo ventre. dicto Lib. de Nat. Mulieb. pax. 61P. J illo emplastro adstra

Lethargus. Ueternum.

Lethargus ' cerebri passio est s cum enim cerebrum a Ita sane si proprie sum,

frigidis humoribus repletum fuerit , hinc lethargus hu: pta pulta ruta

hominem occupat , & calefacientibus cerebro opitu- festu notabitur infra; pro-lari oportet. Ex Lib. de Hominis structurata ad sartaesto es utata. e8 obsit Hippocratis operibaes aggregato. temperies a pituita ejus i lethargo conflictantur '' manibus tremunt, sol nnolenti sunt , male colorati , tumidi , pulsus nem , marcorem, inrapu- habent tardos ' ac lentos oenas inferiores sublatas. gn/bii qmque dormienda iudores luperveniunt, alvsque s sntumescunt, impo- xentes sunt, ac biliosa effundunt. Quod ii resiccatae anssem Dravis cerebris fuerint , urinae alvique recromenta prodeunt, Urinae e symp th a Gelai eum quales in veterino h genere redduntur, neque polrim , c*xqb

neque quicquam aliud postulant. Mentis Vero com- hior distise uia

potes facti de cervicis 'dolore conqueruntur, ac in- rate.

Certos sonitus per aures impera ferii sentiunt. coata sTI

Qui ex aethargo evadunt, utagna ex ' parte sup

purantur. Coac. I O. h Turbatae ab admixto

quictum expuit di 'Erat , cumque delirium qu leve sit, cerebro in medullam spi- Qxmit, & alvi excrementum male olens dejicit. H.ctenua ex Du- . Huic aquam sarina hor acea maceratam propinato, Dum succedit primum pos aque vinum album bibendum exhibeto, Pe i En*umonia,

273쪽

sequenti textu, lethargi Let largi morbi Constitutio, eadem quae & putris nisii minationis gravior tam tu, &e. Ηm auaein rectes tu, hucque ratione coi tingunt tussis & sopor detiner, sputum huini duri

ia is susu ' hoe 'motbi proXimus , copiosum & liquidum insi1 demittit, ystatu Hippoc quidem exigua vitae spes est. Effciendum tam sta, is tu, tu e te ut plurimum ' spuat & calefiat, ' vinoque abstineat. metu in vini usu se pri Quod si evadat, purulemus escitur. Li i. eas i ,

indulgenti ininus e it m . oco , e . Pulmonuin morbis, si non ratione potus saltem ratio. ne medieamenti sua dulcedine expectorationem juvantis, ut notat mutabunis Fere enim degenerat in empyema , cujus sanandi spes positarin expectoratione, o Dum viget inflammatio imminetque de litium. a uoc Hippocratis ora- eulum illustratur . Galeno,

quctu, ibes et Issio e indo levamentum aderit, si id neque judicat,

acta excernebat prola-riis diebus, neque cuin bonis signis contingat, recisti' viem tu bram ita ut a f* -a Predictor. 're. Multiqu

bre tertio die immunis . . . . , a

videretur. At Galanus ex non ex ratione leVius habent , non oportet haere , pq urinae aquositate h*p x ' que multasti formidare mala quae praeter rati op*R

ambecillitatem suspicatus est , quae septimo die exi- adveniunt. 2 T. Iecr. 2.

tialis apparuit, lieex ljβ' Otiae cum inalis signis allevamentum adferunt, virum it exti misset quae cum bonis inon remittunt, molesta h& difficilia, b. c sic Philis cui visus Coac. S. Otiae perniciem minanture ea si abs ββ δ

b 'IAT s significatione allevant, mordem significant,

Histor. r. m. i. id. Hue Praedict. Sent. V et iusmodi allevationem Itali vocantiMethorasmerato villa morte.

Zien. Zienis conformat . feci Leetationibus non e Mensim

, saepe ad similix idinem Ex costa notha lien initium sumens ad humani ' rum; tu eum delige eis . v. . stigii similitudinent extenditur. Lib. de

itat autem in singulii fer* porum. Dcto . set I.

274쪽

Vippocratis

Caput, cor ,& lien omnis humoris participes sunt. b ieu maxime cavi sunt, Caput quidem pituitae s Cor sanguinis 3, d lien aquae, yeisionera eaethra adducta in Capite, ex Lik q. de Morb. c Est enim fons seu aquae, Lien ex sanguinis' faece alitur, unde re in elancho v d coii. o uti ut- Iieum humorem constitui certum est. Lib. de corporis loet nvelli 'quita

siructura,

Quibus lien deorsum pendet, iis pedes, genua, & et, .m pillo at

nates calent. Nares autem & a ures semperi frigent. Deg niis lienem esse Videndum igitur num idcirco tenuis sanguis inest. tu i qet 'ead' potitata Nam vero talem naturam habent. Lib. 6. Elid. siet.-pxopii iumptae, qua

sententiam videtur muti T. TeXL . . tuatus a Salio, qui per lie-

Cum lien ex febre tumidus extiterit , s corpus ex--aquam intelligit huis

tabelcit. - Cum autem corpus extenuatur, & lien tu nil mirum pedes & genuagescit, una etiam cum corpore Omentum eXtenua- 'piet hi surtum fuerit, ejus pinguedo, colliquescit. Lib. de Loc. in milum est mih lese

Lien non superiore parte , Verum interrore durus, paratio: Trajant Impeia is rotundus , latus, crassus, longus, tenuis '. minuS au

tem his qui ex gravedine laborant. UM s. Epi . feci. assere si, id si

a. text. 32.- ter designabat Hippocla

In ventriculum potus fertur, qtio elim expletus fuerit, ab eo uten recipit & ad venas & omentum trans i Aristotelis plura ex Hi iamittit, & : ad declive deorsum ad scrCtum, ad crura, 8h i 8hesi ad pedesque demittit. Cumque morbus supervene- culo superfluas humidita iit, multae aquae accessio fit ex ventriculo ubi quis bi--3 qio Martianis

t erit, talemper ad lienem fertur an hoc autem mQr- visse lietiem pro fonte Mho continuit non alia de causa in ventriculo febris i* pracpso actuae, quod

vr o passim observasset nullam

eXcitetur, quam cum quis sitierit Velica vero & Ven- partem ab importuno triculus non re iste transmittant, nec conveniente Victus ratione homo utatur. Lien vero aliquantulUIn No .hom et o bi . b. Rg Otans potum ex ventriculo trahit. Morbus autem positi hic destitu

suboritur, & scrotum pellucidum evadit, & jugulum, cerviX,& pectus extenuatur, cum colliquescat , &humor in ventrieulum defluat, catera adducta io' m rope assi tene. Ex Lib. .de Morb. pag, i S. . Quie relinquuntur in morbis, post judicationem rein si ivas sacere solent , primumque in lienis turmorimet

275쪽

- ό - Promptuarium

t. in niue inferre licet laus nisi in ' articulos desinant, vel sanstuli, iri,

in atthritidem , lienem- urinae N eruperint, & Viam quodam modo sibi see

Lienis quinque morbi summarie

Primus ' gignitur ob bilem commotam Solis calo. re, cum ad se lien traxerit. Febris acuta per initia succedit , progrestaque morbo dimittit ; nisi quoi lienem ipsum calor semper occupat, dolorque acutus in lateris mollitudinem ad ventrem incidit. Cibos per exordia expetit quidem, non autem adis dum demittit. Color pallidus ' evadit, dolor vehe mens ingruit , & jugulae s extenuantur, neque cibbos veluti per initia facile admittit. o Lien subine: eodem die magnus & interdum minor evadit. Huic veratrum ' deorsum purgans propinato, &e. Vin Rausterum nigrum meracius paulatim bibat. pro opesonio carnem canis majusculi aut caprae, aut micu tritam habeat, & salsamentum Gaditanum aut saper dam. Acidaque & salsa omnia acerbaque exhiboan tur. Vinum Coum sub astringens quam nigerri TVRbibat. Dulcibus pinguibus & nidorosis abstineat. dcc. Danda etiam quae lienem extenuare valent, Asphodeli semen, visci folia, aut foenum Graecum, ait: viticis semen, aut rutam, aut menthae radicem, qiquibus quod voles tritum ex vino austero jejuno ex hibeto. Si validus fuerit, go. diebus ut ligna sec*xc git . Summis humeris Clucta se exerceat , inter ijsebambulet, ve speri dormiat, mane vero surgat, Aqnisi ex his melius habeat, lienem per fungos cum myxime i tumidus fuerit inurito.Seeuridus N ex iisdem quibus prior oritur, iussatur; postea lien intumesciti durus est , eique ' ' xqs acuti contingunt. Color niger Malicorium xβ β reas. Ex auret ' & gingivis gravis odora Primus vocatur 1 Mar vino lienis calida intempe ales. b Exhibitus hic textus Articulo de Febre particul, si , quae existat in aliquo

membio non affecto corde ac Nondum adducto in ca fensam ventriculo.d Ouod adulantur excre

mentae

e Redandante bilioso hu .

Quia in splenem colli-

quantur carnes,

g stare inaequalitas appa

ret initio tantum, confirmato enim morbo lien durus permanet.

h Martinus legit sursum

purgans.l Mitum proponi diaetam ex ciccante hic tum ratione vini, tum ratione calidiorum alimentorum, cum

biliosi lienis affectus sint curandi humectante victu, ut patebit Articulo sequenti, ex text. Lib. de Alli Et Respondet Martinus hic loqui Hippocratem de iis, qui ex accidenti sunt bseliosi commota bile abi u- solatu . Iib. vero de Asseel. de Biliosis primario dipiris.

x Ut partes attenulae reficiantur attracto alimento a calore quem excitat &auget exercitatio. Martii Nisi enim tumeret &

276쪽

i que a dentibus discedunt. In tibiis ulcera qualia

l sulae nocturnae erumpunt , membra extenuantur, es te tithola suffectus lis neque alvus demittitur. Hunc uti priorem Curato, nis dictus Memno.

' sanum reddeS. cum hae paries male assio

Tertius ' in 'anno quidem, veris maXime tempore, exsanguine tamen oritur. Cum enim sanguine lien tes fodites e minus consue-tefertus fuerit in ventrem erumpit, & in lienem dolores acuti, in mammam, jugulum, numerum di lub matella ibi putruerit, aescapulam irruunt. Corporis color pluthbeus est, leves cutis e lacerationes in tibiis apparent, deindeque ma- o Plet hora lienis na ulcera dejectiones ' cruentae aeruginosae. ven- Canni tempest ter durus tanquam lapis. Superioribus magis leu Mis uni mersonecte sica- thalis est . ex eoque pauci evadunt. Hunc ut prio- tiorume.

or . p Has cutis lacerationes,

ires curato ; at medicamentum lurbam i purgans ' ne

vertit pustulas

dederis &c. Post medicamentum si visum fuerit san- in tibiis.suhem detrahim. artus 'vere etiam polimmum Contingit, cum-x Tum ob d3fenteriam, lien in se pituitam exceperit, confestimque tumidus R Vis *x P durus extiterit, deinde rursus subsidit, & cum tri- s Ne vas aliquod distum-imidus fuerit, dolores acuti ingruunt. Ubi Vero mol et A. hiis fuerit, sine dolore est, &e. MorbuS nisi confestim : Tremor lienas .e denato- curatur, aut sua sponte sedatus fuerit, quinque , aut sex mensibus intermissis rursum assurgit. Per hyemem quod vi eoli gio autem' pr*cipue intermittit. Tunc si per initia in ma- xui pii ulla in liene. nus sumpseris,decem crustis ad lienem inurito, statim- siere adsit turie 'o que sanum reddes. Hajus color ex albidus, subpallia piosa materia, torpeat prae

dus squallidus existi

Quintus ex ' atra bile potissimum Aurunmo Oritur; Martinus. sit autem ex multo olerum usu quae Cruda comedun- in itur, &aquae t potione. Sic autem assicitur. Lien Val- y Palustiis praesertim quae

de dolet, rigor & febris invadit. & cibi fastidium de

xinet, totumque corpus celeriter concidat. Lien au- Lbra SAqu. Deinde intem magnus non admodum evadit, sed durus & ad si*gqnexae. viscera incumbit, adjacensque strepitum edit: hunc x cus haeretas surgit tuaiidem tum medicamentis, tum cibis, tum laboribus, Mσ - quibus etiam superiores curato. Carptim Lib. de

277쪽

iu , iique liene alat rho- trices. QSd si manifestas quispiam adfuerit fisaei et pos, inde oriuntur xibi se abscessus, aut mx gravisi sit, aut dentium dolor , iis Ab istae libus te munent languinis eruptionem ex naribus fieri spes est. At qui cicatrices nigr* Decii me partes eas, quae subsunt oculis A vehementer sublatas T. , habent, magncri habere lienes competies. Quod si QRubor insolitur faciei, pedum h quoque tumores adsunt , eg aqua quoqu:

eat lienemi sui sum move ter. haec inspicere oportet; Leb. a. Prflet ior g Quibus scilicet in seriores palpebrae a sero & Ri- Aquas palustres bibentibus lienes lem per magia , VentreS vero duros, ac tenues& ca- M. i Lienotis pedes inflan. lidos , humeros veros jugulum & faciem extentia itur aut propag/xi n*'m- et necesse est Wcaetrea adduecta in ex Lib. ea

iis nati vi ii tempetrie unde moe Locri. pag.

hydrops Ex Dureti notiti' Si in ignum habent lienem, , qui quidem hi i( male i colorati evadunt, prava uidera copii neci . hiant , os graveolet , graciles sunt , lien durus qi , es .m . tigri fido ubent: semperque aequalis ' magnituditiis, laeque cibor

Mercurialis in Practica, reliquiae per alvum de inittuntur. Qui vero pitvito 3 m Quod scirrhosas factus t Ariolias major

tio instituenda , quae pituitosos quidem exsicc(x

eXtenuet cibis notionibusti vomitionibuS, mercitJ

278쪽

Hippocratis

nime iuvantur, Be ex reliqua curatione nihilo graci- pocratis stantentia parcentior redditur lien, sed quae admoVentur a morbi ma--bis s. 'onitudine superantur. Progressu Vero temporiS qui- vacuandum liberali busdam ad aquam intercutem devenit morbus. Gi--Os .il. busdam purulentus fit, & ustione sanatur. Quibus- stione. dam etiam durus & magnus ad senectutem usque perseverat, &c. Lib. de pag. s3 . Denie liene , at quod ra Si aestas biliosa fuerit, bilisque increscens intus remanterit, aliquantum lienosi evadunt. Lm. de Humo' derelicta, ut videte estribus. pet Quicunque lienosi a difficultate- intestinorum capiuntur, his superveniente longa dissicultate intestinorum aqua intercutem aut laevitas intestinorum advenit , & moriuntur. Aph. qJ. I, 5. . x Nil lienosis supervenire Lienosis dissicultas intestinoium superveniens bo- potest dysenteria Dysenteria non longa lienosis utilis , longa vero contumaci quae labefactat

m l ., Aeae intestina & caloris nativi ae . di ., is , symmetLiam evertit, unde

Quibus lien noreicit, iis corpus tabelcit. Liv. ce Loc. hydrops & lientelia suc-irum Homine. pag. gor. cedunt. Ex GaI. Commenti

Philisco febre acuta laboranti, urina nigra prodiit,lien in tumorem frotundum sublatus sudores per- scilicet lienis p petuo frigidi. Accessiones diebus paribus continge-o seu ci est 'io uti bant. Die sexto obiit. Ex Hs. i. Lib. I. Epid. videretur. AIrrcuriae Hippostrati uxori lienis tumor ex quartana annua in fastigium sublatus est , cum palam frigidula esse videretur, oborto frigoris impetu , & sudore totum corpus pervadente rum judicata est. Mensibus praeterea x Ad salutem fuisse judia qui restiterant magna copia diuque eodem tempore fluentibus. Lib. a. Epid. secl. 3, g, s 8',

que abscessui suppuratio.

Acuti ' dolores ex liene excitantur , & ad hume- a uari nus docet ex Ara xVm, jugulum mammam, ilia transeunt . & velle. lienosorum dolores

pientes febres detinent, &ci Lib. de ratem. FSp. tar. ium, M. Iehyinet

v sed . sed

279쪽

dentes, punctorium scilicet , perforantem , extendentem , gravantem depulsantem,

b Maxime quod peccaret

. circa ciborum quantitatem nimiam.

c Qiiod albo praeferendum

censet uartianus, siquidem magis exiccet humiditatem supe istuam lienis, cujus humiditatis ratione fons aquae dicitur, simul. que ejus saxitatem & imbecillitatem coercear &roboret,d superato extinctoquc calore naturali, unde pars

.issecta in lethalem Sangraenam incidit. e Notanda frequens ilix sympat Lia lienis cum humeris seu cI aviculis. P Ergo quemadmodum ligaliquando inflammatur, si etiam in suppuratum abit, quod mirum est rex al- expurgati.

ciso Promptuarium

Eudemo genis dolore vehementer conssi fato a via dieis imperatum ut multa comederet, vinum paucuri tenue biberet frequenterque deambularet, ex qua victus ratione nihil immutabat, vena secta st. Cl.

bum & potum parce sumpsit, deambulationes sensi in

auctae, Vitium tenue nigrum est exhibitum. Convbluit. Lib. T. Epid. pag. in s. '

Abderae Anaxiarior, lienosus quidem erat & vitiato

colore , contigit autem ut obortus ad femur sinis tu ntumor de repente evanesceret, neque multis post die.

biis ad lienis rigorem oborta est ei per initia velliti pustula. Nocta inquietans epinyctis dicta, insuper,

quo tumor cum rubore & duritie. Post diem autem quartum febris ardens subortaaest, & in ambitu omnia d livorem contraxerunt & computruisse visa sunt; mortuuS est , cum tamen aliquantum purgatus lamentis cornpos fuisset. Lis. . I ii . Lyciae utero gerenti, quae obiit ante partum es se

bre, ad eX tremum splen magnus fuit, dolores ad humerum pertingebant. Ex Histor. integra Lib. a. se Sp. a. pag. F33. Quaedam Medicis inter eurandum bene feliciter U: succ*dunt, ut si cui lienem istipputatum habenti ae dicamento exhibito , quot bilem & pituitam deo; sum educat, pus ex liene per inferiora expurgarupti P a morbo liberarunt. 1is. i. de Morb. pag. il

, Cum lien tum a porta

abundet, ab he- , habe x praeterea ar-1s quintuplo plures ex

mixtione ianguinis venosiae arteriosi eTurgit peculiare genus sanguinis teiatiue & ealidum, quod ii ex obstructione aut tumore lienis incalescat , sacile erumpit sursum tum ad nautes, quod fietqueutius, tum

Quibus sanguis e naribus profluit, &s alioq;

ni videntur, iis tamen aut lienem 3 tumidum, adi put dolere, aut splendicans quiddam ante servari comperies. Lib. 1. Naedictor, pag. io' busdam ob lienem affectum sanguis ex viror: p)dus e naribus profluxit. Lib. g. EF . pQ Post Vergiliarum oceasum lienis affectus a qx q

& ad quintum usque diem sanguinis e narib*i p

vium. Ibidem . pag. IO T.

280쪽

Hippocratis

ut vi- est apud Sehenchium.

Cratione Licino grammatico febre biliosa ex lienis vomitum & Duratio-

. . . O . a i. r nem, aliquando deorsum

vitio capitis gravitas adfuit ad lienem alpetae quae' per alvum, & quod magis dam inaequalitates sentiebantur. In labris utrisque ul- per vias icera interna, rotunda, parva aderant, deinde parum que n. feeus . sanguinis e directo profluxit. Ibidens. pag. IOJa. dere est apud Chartadae febre ardente laboranti, ad lienem tumor rotundus erat cum ventrem eXoneraret, sangui- sum & vomitum in lethaia

nis retenti plusquam congii mensura per alvum subiit, et bre ei:

caetera adducendam ῖanguinis Dejectiorae. servationibus M M Iura

nati.

Zienteria, supra Alalpro laetium ete.

Linamensum. Ao re I Passim meminit Hippocrates cum agit de Suppu- .atione promovenda. JLin a. ' Linguae affectus. a A lingendo dicta , seu

c O O II ex Varone quod eibum t

Lmgua loquentiae mater, animi nuncia, gustus custodiae praefecta, tutis dentium munimentis septa est. Ex epistol. Democriti de Natura humana. Lingua morbi liberationem in pulmonis inflammatione non secus ac in pleuritide indicat. Carptim ex levi. intern. Lib. s. de Morb. .sserendo infra in Palmonis inflammatione. Lingua vel lotium humorum serum quale sit h indi- li Intellige linguam aequ1 ex bilis redundantia fiunt. 2 uriectione, dere- Biliolum autem a pingui, o rubicundae vero a san- Sq-guine, nigrae ab atra bile. Valde resiccatae ex succensa fuligine & utero. Alba autem ex pituita. Lib. V enim inflammato

Rrnes mistanti salsae supervacaneam quandam in Copiam scilicet humo- copiam indicant. Ibidem. L,ingua circa initia quidem ' horrida in eodem ve- nes referunt. Gai xo colore perseverans. procedente vero tempore ubi bra'

diperatur, livelcit, tinditur, mortem praenunciat. risellas vero linguam quae

'd si admodum nigrescat , 1 . die s judicationem

Fx mittit. Periculi autem maxime plena est , nigra dum, quem praenunciavit

SEARCH

MENU NAVIGATION