Promptuarium Hippocratis in locos communes

발행: 1683년

분량: 627페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

291쪽

a Quae Di bridet vocat Melimela, Mathiotas eri stimat Apiana Romano, ob plurimam excretitiam humiditarem frigi

eam , cujus causa eorum succus non serat,etustatem citra a co- rem . Ex GaI. At contrarium docent Normanorum pomacea quae calefaciunt , inebriant , & su- res in annos servantur.

e. d Cum Hippocrates hic simul & confuse de malis vulgaribus tractet , atque de Cydoniis; quod adfert

de eo tum efficacia adversus vomitu dc orthopncea videtur praecipue pertinere ad Cydonia , etiam ex Rioscorid. a Granata vulgo, vel quod

sint granis refertissi ina . vel a Granata regione horum fer cissima. Mathia-

ara Promptuarium

mortem magna ex parte repurgatum fuit. Sed & hie mortuus cum diu traxisset. Lib. Epid. fere isitio.

malagma.

O Quid sit Malagma explicabitur subinde in Apticuli de Maxillarum Assectibus. JM um. Mala in generae.

Mala ' dulcia aegre concoquunt. Acida autem se ima tura minus. Cydonia adstringunt , neque alvuae dejiciunt. Malorum autem succus q vomitiones sistit,& urinam promovet, quod & odor ante vomitionem praestat. Mada syllaestria alvum distunt, coctae vero cibo sumpta magis alvum dejiciunt. Ad eam autem spiritus difficultatem, cum non nisi recta cervice bibritus trahitur, tum eorum succus, min ipsa quoquq epota juvant, Lib. a. de Victus ratione. pag. 33 3 s Obmisit sane,non ignoravit Hippocrates alias lorum species quas praeter mala vulgaria , & Cydonia hic expressa hoc ordine describit Mistbiolus. Tertia igitur differentia est Persicorum. Quarta Armeniaco rum Vulgo praecociorum. Quanta Medicorum vulgo Citriorum, quorum primus post 'Dioscoridem Theophrastus meminit, deinde Plinius , Galenus : Atherum , acoprehensis Citriorum nomine Limoniis. Sexta Aran xiorum , quam videtur Dioscoridis sub Citriis coin prehendisse.)

acida.

Mali Punici dulcis succus alvum dejicit, sed aestu sum quid habet. Mala Punica quae vinoso sunt lucco minus aestuosa sunt. Acida vero magis refriger iit At omnium nuclei sistunt. Tib. a. de

292쪽

a Asperum mali Puni ei tum . putam 3, cujus flores Cytini vocantur. At Balaus iiii T L. I silvestre Punici flos est.

Mali Punici putamen, canere contectum pati pO--Plinius velo pri- lentae farinae portione injecta ex vino bibat. Lib. de mum tam stativi quam syl-

in F re a M. Malicorio, galla & loti ra

mentis in vino acerbo coctis uterum colluito. Ibidem, num vocat. Balaustium pag. cIO. vero florem in ipso Cyri

supra Febris

no ei umpentem. Mathio. Ius

a Betoriuntur cffectus quidam maligni seu a venenis quae deleteria dicuntur, M seu ab animalibus venenam

Malignorum remediae sunt lac, estium, vinum servetactum, fac , acetum. Lib. 6. Epid. fere. 6. text. T. ti caelo quoium Alexi

pharmaca sunt lac ad de- . mulcendam erosionem , allium dum iis quae frigiditate laedunt resistit. vinum etiam mediocriter si igidis medendo i acetum dum.glutinosos humores quales a fungis generantur dissecar, vel cali- diores temperat. sal vero dum venenosa in substantiam desiceat, quae venenorum auxilia tum qu 'litaribus manifestis , tum a sola subitantia contarunt. Galenus.

mammarum mesus

Glandulae in pectoribus mammae vocantur, & at- tolluntur , dc lac factui ibusdam vero minime. Et mulieres quidem lac habent. Viri autem minime: Mulieribus siquidem rara est glandularum materia, sta, cui & totum ' corpus reliquum, & caetera apponen-a De raritate vel de fit*raum mammae exuguntur, venae quae ad ea S ten- Mansbus. qui it ampliorcs h redduntur, di citera in Lactati eb Dilatantur

. relata. adluxu ubeii oti

Plurimum habent dignitatis & ' praestantiae malint, e Generaliori illa ratione Toc oculus dexter , eademque rectitudo in inferi dextra sit ni stris v v xi' partibus, nam &nares in dextris innasci solent. ' 'r, Epid. secl. 6. rutraque mamma venam crassam habet; qua in rem 33 Md prudentiae pars inest. dbidem paulo post. Marinet ut legit qu/pr--

293쪽

uari am

ra mammae repente gracilei furit, abortit , di caetera supra in Abortione adducta. Si inammarum papillae, & crebra circa eas circui ho ob ebri se usum uteri ferentia pallida merit, morbosum esse ' utetuin signi cem tib inmis. Ex operii fom ficat . Lib. 6. Epid. secl. i. text. IV. Mammae etiam tubercula & inflammationem pati s Ut non minus ex lactis riundi, lac f iptam putrefacientes., Cominoda vero L.

uita iuris A perioribu3 similia obtinent & reliqui corpolis ab iis linam malum inflammatio. dantiam intervertunt, cujus rei testimonium prebent g Ut dum caencro ui festa- muliere S, quta IF Triborbum aut aliam S quamvis tui mamm/ calamitatem mammae aufertur , & vox ferox escibtur , humoresque ad gulam deferuntur, multa hu- ltatione vexantur, capite dolent, & ex iis aegrotant; . lli et communieationem enim ab h utero veniens & influens quemadmo lta. Hi et ' h . i. eu dum etiam antea ad superiora vasa transmittebatur rissimus Riotanus testetur cum ea propriae non habeat, in principes corporis par

h , l 2, dio tes incidit, cox se ilicet & pulmonem , ac suffocantus l

lamo scriptorio tum cras- de Gland. 2 a. l

m 1e, tum mole p3 *- Qu cum me mammarum dolore ex febribus v: Xantur; eas concreti sanguinis spuitio non saeculenta i Duratis vult mammas in- dolore liberat. Coa c. 333. sum metisti iri tui . Mibuscunque mulieribus ad mammas sanguit mitem ut dolorem seda- colligitur furorem significat. Ap. sci, i h ' Conclusi utero menses ad mammas remittunt,&c, L Galanus existimat casum Et in mamnat itibercula dura exotiuntur, & his deii AOcculti cancri pullulant. Carptim ex Lib. r. se

rit , variet explicant Alorb. mul. tande locus asteretur integer in nournius es, Mircuria ii, seu pressione.

Abderae cuidam mulieri carcinoma iii pectore ex J Converso malignae sa- titit, & ex papilla sanies cruenta e Uuebat. Intei qeti fluxione mortua est. Lib. s. Epid. V. IOS

, Furor. supra In anim damum

a Gelliculationes de qui- De mantium motione ita a eonseo. In febribus ac is vi mi; quae iis, aut pulmonuin inflammationibus, aut phrepi per ius iones con ingix, de , capitis doloribus quibus ante faci*m

294쪽

ut & aliquid frustra venantur , & festucas colli- in quibus aegii existim hegunt, aut floccos evellunt e vestibus , auis parietibiis paleas carpunt, ex his Omnibus malum , & mOr- cum dum fumum iis simi

Qui ad manus contactum Iclutant, male habere acutas, phrenitim, vel peis

judicantur. coac. SP. bu e. thuladi In manibus palpitationes , admodum longam se- pei tui baviur pithur vi brem, aut brevem in pejus tendentem judicationem indicant, praetereaque phirima quae ad mortena incii- vestem quo e. H. nant. Liae de iudicat. pag. 6'. sistagunt. Galeo. Manuum ac pedum tumores cum rubore, ' perni- ., A. Lia . et 'clain denunciant. Coac. 63. Lib. I. Epid. quae ex men

Attendendum quoque ad manus, quae si treinulae suetine, d hinc sperandum est sanguinem de ' naribus bram & cum delirio. Da profluxurum. de ME. 288.

3 H i. m . . D Z .. V sunt enim dimidiati tam

Pythionem itatim primo die x tremor m mani S, tum abscessus. febris acuta re mentis vacillatio cepit. quae usque ad si Mercuri is his quartum perleveraverunt, quo pauca eX alvo lynce- vulgi consuetudine lo-ia biliosa transmissa sunt. Qvinto invalae runt om- , licet concutiannia, tremores perseverarunt, somni exigui aderant, uita , se . 'P' 'rum' alvus constitit. Septimo os pesperam distractum est rum Hoc raro evenire, esseia Octavo tremores perseverarunta Urim iu principi in octavum usque decolores, tenues. Decimo sudo- Galenum. ribus provocatis, paulultimque maturioribus redditis es etaui εώ, at dipulis judicatus est. Post judicationem vero quadra- rens a motibus convulsivia gqsimo tantum die cisca sedem S suppinatio facta est.

n - , e re A. nuum, de quibus nuper

- - . tibus, quos notavimus Martiano esse melancholicis maxime familiarems Qua ratione ex . ' - . cultate tritim.

M ami plena mensura, 'lus vulgo.

Foliorum Marrubii plenae manus mensuram in vas Pittito , &c. Lib. de ste ilibus, & alibi passim alugnandum Manipulum,

295쪽

-- - Ips Promptuarium

incas. Icaris ad Heminam

comparatio.

. st,iissime enim ex toro Mulieres lac habent, viri minime. Mulietibus D,i 'λ i. Aristi o. glandularum natura, quemadmodum obse fisionibu, A- reliquum corpus , & alimentum quod ad se trahunt istoralis, Avumn , a per in vertunt , & ex utero ad mammas accedit, ad p. Cfl ''d , pueri post partum alimentum. Qu'd sane exprimit, aut etiam sursum mittit alimentum ad superiores patates , ab ipso foetu compressium. At maribus & loco-b De habitu denso ma- rum coarctatio & corporis densatio, ad hoc ut nexium, trio& lax milite magnae sint, plurimum confert. Mas enim

I plenus est ac vestis instar, tum visu, tuta

legendus inrito Articuli de contactu densus , foemina vero rara & laxa, ac volu

is, 2 gd puta iii iesitit xi fluida cum ad visum tum ad tactum. Mare curimulierum cor8 β. . rara sit & smollis humiditatem non remittit. Mas vero non suscipit cum densus sit 8c humorem non desiladoret, laborque corpus et roborat, ut non sit quo se perstua excipiat. Sicque haec ratio fateri cogit, 2 pectora & mammas, reliquumque corpus mulieribiti esse laxa & mollia, tuini ob vitam desidem, tum ob praedicta. Viris vero contra. Lib. de Ciarum .

Hominis animus ignis & aquae temperationem ior litus est, &c. Foemina vero ab aqua magis, & eX mgidis, humidis ac mollibus tum cibis tum poti di, vitae institutis incrementum accipiunt. At marei pigue magis ex siccis scilicet & calidis cibis, reliqVM que victus ratione. Lib. 1. de Vire. rat. pag, 3b: Pungentes prurigines & attae bilis vitia minus in siereSquam viri sentiunt , nisi menses penitus evadq;

gior, hepati scilicerum C di- Quoniam in calidiore solidioreque dext(piecto res Pone*ββ concipiuntur, ideo nig*i Vende extra prominent, longeque biliosiore, *3

296쪽

Mas concrevit d valuitque citius , ubi motus est e Licet utas prioreontara conquiescit , & tardius augescit, longioreque tem- bote. Quod solidior & biliosior evadit, & sanguine & citius adolescit proptee copiosiope sit praeditus , in causa est locus hic anima. O. sis calidior. Lib. 6. EFd. sere. t. text. Sq. J36. Maturatio, ' MaturaNtia. a vulgo etiam peplica

cia , quae facultatem re .

Quae maturationem desiderant ea Oceludi convenit. que em fastitam G taedia Contraria vero exsiccare & aperta esse. 6. Lpid. dictam habere convenit, Iia, p. terat. 23. Giam.

Maxillarum assectus.

Maxillae solae inter ossa venas in se habent, ut proinde copiosius ad eas alimentum quam ad ossa reliqua trahatur. Lib. de Carn. pag. LII. Cervix dura cum dolore, & maxillarum ' conne- Firma scilicet inferio xior ac juguli venarum palpitatio vehemens cum

tendinum distensione perniciem minatur. Coac. 26I. musculorum temporalissis. Maxilla paucis ad huc in totum emota est. Os enim Derati serre a superiore maxilla procedens cum eo osse quod sub b ob doloris acerbitatem, aurem annexum est , quasi sub jugum cogitur, quod oce 8eellini maxillae inferioris capita intercludit, & uno quidem impedimentum. Durat Vppite sublimius, altero vero depressius existit. In processus morioris item maxillae extremorum unum quidem ob voeat H poetates sis longitudinem non facile elabitur. Alterum vero cordiqii rostro simile , & supra os d jugale eminet , s--Zygoni dimmulque ex utrisque extremis nervosi tendines oriun- , quibus innexi sunt' musculi temporales , f Udulcatoris dicti. Qui quod ex his dependeant ande origine, insertione , aeqppellationem & motionem sumpserunt. Etenim in-xer edendam & loqvcndum & reliquo oris usu, maxil-- iuperior quiescit, capiti namque connectitur, non Atticulorum modo committitur. At inferior maxilba movetur. Atticulatione namque a superiore ma- .vbla & capite deducitur &c. Quod vero non ad-

is lauti hiatus ponit n

' pilum prolabatur, causa est, s quod nulla tanta cim

297쪽

eessitates , vel dum aliquia borulminecessitas hominein supra quam possit si he

ias ' i ta oti cogat in nullo autem habitu prolabatur, quam si,

talido os nimium diducit. qui, Vehementer hiando maxillam in alteram pallem contorqueat. Ergo maxillae raro excidit. At laxatus h Priusquam ex musculo plerumque hiando. His quam celerrime repositio

Tigia Tta 5 confere Alioqui pericultum imminet ex febribus 1

.veniati cerebro enim affe- sidais & tartante alto sopore. Hi namque musculi

is et uiui u soporem altum invehunt. Cum autem praeter ratio,

ratio, memoria, sensus re nem intenduntur aut alienantur, ii quoque biliosa, 'rum' syncera , pauca, alvo excernere solent :& si vomitus adfuerit, syncera vomitu reddere. Moriuntur enim fere decimo die. de Articul. pag. 833. 8Sq. ci Mochl. Maxilla inferior ii anteriorem partem prominet, in alteram luxationis partem pervertitur s. aegri ma Lllas. committere nequeunt. Quod si utraque patio maxilla prolabatar , prominet magis, Os minuS commmittunt, minime distorquentur, quod dentium fines, indieant, cum superiores inferioribus ex adverso respondeant . Utraque ergo maxillae parte prolapsa, nisi statim repositae fuerint, hi intra decem dies ex se, bre assidua & segni sopore moriuntur. At si ex altera

parte tantiim procidat, minor est noxia , . eadem tamen est utriusque repositio. Homine decumbente aut in sedem collocato , capite prehenso utramque maexillae partem ambabus manibus tum inferiore, tum*Xteriorer parte apprehendere, ac tria simul faces Oportet, in directum ac in posteriorem propeliere, ii Malagmm' voc m*r, cor Curatio per i malagmata, fissi

molliunt. Ex Gomo. At rationes , & menti exceptionem perucitur,. xietisimile est hie 'diixi' pag. 8Sii

eratque plebeius cibus. Mam jam primi in subacta, conspersa, minim ' quantum hordeaceus tri-11 manam statim subactam exhibere velis, eat V Ak o. de Zeno Qxi Pio vim habet. Carptim , ex Lib. a. de Vict

298쪽

Mara longe ante subacta , Validior quam non lon- verbium relatum a se ante subacta. Ob e Pet Hi . Ex cibis & oploniis, pane excepto , & maga , & cueo qui inAtheniensium

carnibus, & piscibus, & vino & aqua , reliqua omnia iis ac fur

id incrementum, & robur & sanitatem parva & im- mara alebantur. becilla auxilia conferunt , &c. Ibidem. pag. 3 8.

e econtum, infra Teplus. Medicamenta , Pharmaca.

Medicamenta ea sunt quae praesentem ' statum di- a Licet ea apud Hippo- movent. vaetentiora autem omnia immutant. & caei. frequentius de s

T p v lis purgantibus intelli eanis

Biliosis ea exhibeto quibus bilis repurgetur , pitui-- , tofis vero ea quibus pituita ; melancholicis quibus bi- ilis atra, hydropicis quibus aqua. Quae, medicamenta potu exhibentur, neque bilem, neque pituitam purgare solent, ea cum corpus subierint, vim suam exhibeant, oportet autem refrigerando, aut calefa- ii Constat eg hoeteatriciendo, aut siccando, aut humectando, aut cogen- ..ta. iis et ' hido, aut diffundendo. Quae vero somnum conciliant, Hi poetinis .dmisse . . qua sanguini quietem per medicamentum praebere medicamentorum

T I a , et est Ganerentiam, quam alte

oportet. Lib. de pag. 3 in rantium nomi et designa- Si medicamento tibi opus esse videatur, in potu ea xunt recemiores. Quorum

medicamenta danda sunt quibus febris transmutetur et' oseis' ni

aut desinat s utin medicamentis scriptum est. pressa, tum q ae quali iam

Medicamenta tum eorum simplices facultates tum ' I, et

i quae descripta' sunt, probe tibi memoria teneantur, guere valent et, de Suibus

pr eparata habeas, potiones item incidendi facultate brum, temporum injuria praeditas ex descriptione praeparatas cuique generi, Rc. Liae de Decenti habitu. pag. . e Competita remedia inmm . . te rigit simplicibus oppo ipsa crasi 8c mixtione exurgit qualitas quae sit a Medico probe tenenda. iri ' nomine hic peneratim localia comprehenduntur tam scilicet malagmata proprie Suam cataplasmata seu epithemara.

299쪽

Promptuarium

edicina qui

theseidnii. letum natu- Medicina est quae salae ita totin a morbis a unitalium, non vindicat, morbor linque vehementiam obtundat , ii

Tr, g si 'a que iis qui a morbo victi sunt manum admoveat. Lib. humani corporis si nix vide Arte. pag. g. Medicina est additio & substractio ae, ba . huo: 'IDi 2 ' QOxuin quidem quae superant substractio, eorum utato quiae d(ficiunt additio. I b. de lat. pag. x ih Ars medica ab eo quod molestum est libetat. & id ex quo

Medicatio est obluctantem esse affectui. Sic & hibgidum auxilio est , & quae a calido sunt tolliti Epid. sci. - a Io

a Definitur ab Nerophylo scientia salubrium , insa-

Medicinam ese Artem.

Quoniam quae eumqsse Medicina perlustrat , ad hominis utilitatem refere

ae accommodar, Axxii n*' Fieri potest ut qui Medicum non adhibeat, iii 5 ita Mini in se ten- men ex Arte feliciter succedat, neque itamen intelli, ita, partim Ai' dic*' garet rectum ne quid in ea an pravum sist, sed qsso quae tala selent nec per se curatis, eadem quae si adhibitis remediis curaticinentur coinq;. rer--: fuissent, contigerunt. Quod ipsum sane argumeptara Artis existentis, & quod inter praeclaras Artes habest . da sit, quandoquidem qui neque eam esse Artem eXi stiment, ejus Artis ope servati conspiciuntur, Psi gae dicto Lib. de Arte. . ubi rectum & pravum suis finibus eircumscribiti P tur, quis hoc Artem esse non existimete neque Axxii noluitne istud donandum existimo , in quo neque xβ , ctum, neque pravum inest. At ubi utrumque inqd, quis non ex Arte hac fieri potius quam sine Arte em

Fateatur. Ibidem. pag. 33.

Sic censeo Artem universam comi nonstratas fuit se , quod singula ex fine obseruata , & ad eadem os . Gregata fuerint. Lib. de Pracept. pale. 38-

300쪽

Nippi

I dAetna ' Ars libera. Medicina trivis tum ' sacra , tum omnium nobiligima

ixes ex quibus constat pulcherrimae. Lib. de Loc. in Ho-

que aliquando sibi conti ria facere. a Praebuit ipse Hippocrates illustri stimum exemplum spretis Regis Persa-

Neque vos viri Abderitae per vim obtrudite, Ioed tum ingentibus promu- Attis liberet libera sinite opera. Qui autem mercede operam suam locant, hi Scientiam tanquam ex prio,, Persae Graecis hellum inmae libertate mancipio dantes, servire cogunt. Ea EpisAla Hippocratis ad .Abderitas.

a.Sacra quidem quod Diis inventa excultaque perhibeatur, Apolline scio licet & Asculapio. Tum quod ad ejus disciplinam

Praeceptionum P auditionum , totiusque reliquae ii soli admissiduerint, qui sed cinae tum meos&ejus qui me edocula liberos, ducipulos qui Medico jurejurando nomen fidemque rejurando, tum quod audederint , participesfacturum, aliorum praeterea inanem.juro descripto spondeo, &c. Ex iureiurando. quondam. Quae ad Medicinam pertinent, cum sacra sint, sacris hominibus demonstrantur; prophanis vero nefas, priusquam scientiae sacris initiarii fuerint. Ex legenippocratis. Omnium profecto Attium Medicina nobilissima. b Tum ratione Attis subia 'Verum propter eorum qui eam exercent ignoran- xiam, eartiinque qui de his temere judicant, Omnibus quem habet unicum lania Axtibus onge inferior habetur. Cujus erroris ista po-- imi *x Exissimum causa mihi videtur quod soli Arti medicae nulla in urbibus praeter quam ignominiae praefinita poena est, quae eos qui ea constant minime affligit,ue. Ex lege .Hippocratis.

Medietna Dietinationis soror.

supra in Divinatione .

Medi cina cum Sapientia asinitas

et sapientiae cocto tio em Me diuinae sororem ei famima Philosophiam intelliga.

SEARCH

MENU NAVIGATION