Promptuarium Hippocratis in locos communes

71쪽

eit ut in ventriculo plura Atra bilis cuin eorum Omnius II quae instini in chue

i.hi. lacla. Ex L. de Nat. hominis . pag. I 8 I. e Quod patex qx In profluvio quod fit per haemorrhoidas velut qui b

late de contumacia febrii t e I e . v .,

quaitanae, morborumque daII1 bili atrae amne eulussit. L. 6. Epid. Sect. s. Teat.

sanguinem crassio m 'fi supervenientes S bonum. Aphor. H.

g Tum quod sanguinis re Atra bile vexatis & phrenetide haemorrhoides uti

cholicam expurgent. Pungentes prurigines & atrae bilis vitia minus semiiunt mulieres, quam viri , nisi menses defecerint. i. a. Praedictoaeum. pag. I .

tra bilis ' exquissile dicta

Actum supeliori Atti-Tulo de atra bile , quae sit faex sanguinis , nondum

Agi e tia, sed 'puehu, Morbis quibussibet incipientdus si atra bilis se ta

melancholicus, qui ta- Vel infra eXierit, lethale. a . Sece. q. Febrium men nisi vacuetra x strum initio si atra bilis sursum aut deorsum prodierit l*

surus in atram bilem , ear a . . . . t

hic de atra bile propri* Quibuscunque ex morbis acutis aut diuturnis, vcl

eetandi vi in habet, in eX Vulneribu S, IIVoaluovis alio morbo extenuatis, Illa tetramque jacta eam fere bilis, sive uti sanguis niver desubter exierit, phdax ut acetum. Ex horim stridie ' moriuntur b. et S. Seci. g.

G.L ad Aph. xi . , Difficultas intestinorum, si ab atra bile incoeperit Hae Pioguosi, ideo fit lethalis. AH. 2 . Ibidem.

quam decipiat, inquit =-b -Ut quae non differat a capcip

Italibus. 'triplex bumida est , nec tamen alvum deficit, Blitum calidum , neque alvum movet. Li. i. dem pag. S F.

triplex , ' es Blitum.

72쪽

's Vena in cibo & ' sorbitione sumpta refrigerat a Probabile est innotuisse

tam Gallis Gruau dictam,s equentatam non modo in justulis pro plebecula, sed etian in I uitloetiun solbitionibus pultie

jPer exuperantes terrae sileeitares vol rurium gemus probe valet. L. Epid. Sere. Texi, et , siccis temporibus rectius Volucrum omnia fere genera quadrupedibus sic Hora, nam quae vesicam non habent, neque urinam tu sunt contentae. reddunt, neque salivam fundunt, proclus J siccae sunt. L. a.de Vict. rat. V. ME. Anatis carnes & reliquarum palustrium avium omines humidae existunt. Carnes corpori levissimae catulinae volucrum & leporinae. L. de Assect. pae. Ex avibus praeter Gallia

is Avicularum carnes &juscula passim praescribuntur nes , columbae , merulae, ab Hippocrate in victu aegrotantium. iis in specie, rude suo loco. J .malisqcci,

Aures. Mira eartim Conformatio.

Aurium foramina ad os siccum & durum lapidi 3 s- . . i. ' --m :yβx 'Su mile proveniunt, cui cavitas fistulosa addita est. Soni autem in durum impingunt, & os cavum per ipsum durum insonat. Pellicula vero in ipso meaxu auditorio, juxta os durum tenuis adinstar telae aranei, prae aliis pelliculis siccissima. Quod autem siccissimum est, id ad sonum concipiendum maxime facere pluribus argumentis comprobatur. Cum ergo plurimum relanat tum maxime audimus, & si cerebrum ipsum D,- num facere quidam dixerint , quod nullo modo fieri potest. Cum humidum sit, & ipsum ambiens mela

hiana humida & crassa, eamque circundanti

73쪽

nullum humidum sonum facito Carptim, ex

a. b. Aurium dolorem um Auris a dolor acutus cuin febre continua Sc veta cant Mediet, eum qui pyo menti cravis. Periculum enim delirii & mortis adfert

Lundum meatum occupat, D ' i , -

munquam enim vehemens CUm Igitur hic morbIS sit lubricuS, celeriter a prinii dolor aureae eAtein/m y*- die ad os lania siunae animum admovere oportet. Mo

diat. At internus per cum . . O , i. . . V r .

Iosiis ducto in consensum riuntur autem innoc morbo ejunioreS quidem lepis-- cerebro Vnde desarium mi citius senes vero tardius sinam & febres . iunioribus ob calidum & & deliria manuS eIS tuboriuntur , auresque ob eam

causain suppuratio praeoccupat. Verum his aetatibus succedentes morbi reversiones , plures interficiunt. Ianiores vero prius quam auris Lippuret, intereunt. t si pus album effuxerit juniorem Iuperfuturum spes

est , siquidem aliud quiddam bonum signum superve

nerit. L. Praenot. pag Sq. cd Coac, I 8 p. Inflammationes quae circa aures fiunt , & in ipsis Neemtus in tam maeei- auribus saepiuStertio die 'Occidunt. (Seu ex commu-piti dolore Narcoxicoxum ni versione ab auribus & Ad mires.tertio die pereunt.

situm auri optatum remem aestate in aurium inflammationibus quinto die me, lethalique somno bre. eruptioneS lium , aliquando elsam longius perdurant m j oppressum. Sic & quae circa gingivas &naeres suppurationes fiunt.

. Cum pituita ad aures fluxeric primum dolorem eXLucta purφ 'e, , quoad fistula d contracta fuerit. Ubi autem moderatur do- fluere consueverit , non amplius. infestat. At vero eie'Meso umet ueriti se detinetimedicamentui ta natura casidum Mus, de quo suo oco. tepefactuin & metopio subactitam infundendum, &a odos in adiri ' ,. h. retro cueurbita admovenda, ad dextram i si sinistrae Minem sussum aedeorsum: auiis doluerit s ad sinistram vero si deκtra Onec cutis scalpello permn Ieridae, sed et trahat tantum Q id SHrorsum. Gal. h. . his dolor minime sedet , ea quae natura refrigerant, si Scra s. frigidi influidim , di medicamentum infra purgani propinato. Supra autem minimer, cum nil conferat omitus, & in reliquo refrigerantibus utendum. Sem' per et

74쪽

Hippocratis. J

perque modus qui sanitatem non inducitii permutandus est. At ubi fit illa contracta fuerit, multaque sa- ti s a Tu sumta nies purulenta & graveolens effluxerit, istud ita fa- .ciendum. Spongiam sicco quodam medicamento, siccandi facultate piaedito, imbutam quam penitissimo

in aurem indito , & medicamentum purgans naribus admoveto, ut quod prius ad aures fluebat in ' nares i Quod deilvaret votangseratur, neC cum morbosuin existat, rursus ad caput Medici. redea . L. de loc. in homine. pag. 2AO6. Si dolor aures occupet, multa calida lavare, & aures fovere confert, & si quidem ab his pituitae extenuatae et capite educantur, dolorque desinat, haec satis sunt. Sin minus optimum fuerit medicamentum . . quod pituitam lurlum purgat, propanare , aut ea mores versus caput ira put medicamento quod pituitam educat purgare. Hic mo e nique, tuti vero etenim dolor suboritur, ubi intrinsecus ad me, si sex vin vacuaIe.

tum auditorium pituita e capite illapsa fuerit. L. de fift. pag. 2 S. Ad auris dolorem uacte utendum. L. a. Epid.

. Text. ultimo . Gravissimos aurium dolores affixa cucurbitula in Cucurbita circa aurium

tollit. L. a. Epid. Sedit. 6.

In acutis morbis murmur edentes ac tinnientes au- Z aeui, i seu reS mortem Praenunciant. Coac. ior. ( seu Bombus' in

acutis re dicho in aure lethale. Ex eisione Dureti . bombilans more apum. E- Avarium sonitus cum visus hebetudine ,& ad na-Si P vero seu Echus fibra res gravitatis sensus mentis excessam, ae eae naribui teneotem ederi: ., --sqnguinis profluvium praesagiunt. Coac. is . oe L. I. , quem consule super Pr/edict. Text. 18. h nc, flactucutemque senia Aurium sordes hominibus dulces O lethales. Amarae o ob maximum recessum

In acuta febre aures obtusae vehementem insaniam portendunt. (seu ex Duret. I in a ita febre obsurde

cere e fui io n. Coac. Is 6. p Ob degenerationem bi

75쪽

- Promptuarium 'l duit. Vigesismo deliravit. Quadragesimo multus cnaribus sanguis erupit. Ad sexagetimum desieruntq nuretis notat ad Coac. licet norrhagiae et Vertina coxendicis dextrae vehemens

dolor tenuit , & caetera. Contigit autem ut febres bii, eum suiditate & do- majoreS essetit , surditasque multa , aut ista quidem loris remitterent, & allevarent , verum inferiorum ad co- um 't. t dolotis coxarii: XendiceIn Partium graviores fierent dolores. Ad octo P couxta gesimusti remiserunt omnia , & caetera. Circitet b, io,i qua tur bo-centesimum alvus biliosis multis perturbata est, neeium successione remissio pauco tempore talia inultae procedebant tandemque

non contigit ante octoge- C. y - Isimum diem. Curatio vero. Intestictorum dissicultaS exavit. In totum autem tum

absoluta ceutesimo , qβT febris tuin surditas desi runt. Centesimo prorsus esti, bi uis . . ' judicatione absolutus. Febris erat ardens. Np- nm. See p. uit. L. S. Epid. Post Vergiliarum occasum cui auris dolebat, is x unde sumitur hyemis circiter vigesimum voce destitutus esst,& dextra cae-- prax*m' parte ad motionem impotens, absque febre su doribus correptus est. Auris dextra dexterque oculus non valde constiterunt, & quiddam ex inferiore parte attrahere videbantur. Ex sitiistra autem parte oculus cum gravi dolore distortus est. Cervix ad duritiem devenit, & tertia post hora aequaliter doluit. L. q.

Aurium vulnera.

a.' ' 'a eta a 'di ut ' seactae Vinculum omne inimicam, neque en m itio .d tu, h. .m ita laxo ambitu circundari poterit, & si magis oppri

sccoeat. Gale'. matur, plurimum officiet, quando quidem & integra rhoitiove,ui h 'sub vinculo adstricta dolore,& pulsatione , NP. sua exangui & sicca. febre vexatur. Sed & ea sunt pessima omnino h cata si Wce. GR ' plasmata, quae gravissima. Quin pleraque & absc*s sum procurant. Cumque mucum plurimum , tum etiam molestiae plenas suppurationes esciunt. At hii ad aure fractam minime opus est. Proximum certe squid confert, locum habet farina glutinosa , quam n* que gravem esse oportet, ac quam minime contingeto conducit. Interdum namque bona medicina est tuiss

76쪽

ppocrath

reum ad caetera multa, quae nulla' adhibetur. quae annotabuntur, eaetera L. de Articu , pagi Moch ico 38 I, ple- urasi do Moduina facie m sadducta. dae di cultate.

e o . mali est, quod eodem die

gnae ex parte:Ver autem 1aluberrimum &minime eXi- modo calor modo frigus itiale. . b.F. Secr. S. A L. a. Epid. Sect. I. ubi additur Autumnum Vespere accentone SmoVere. humores multis adusti Autumnus tabidis malus. Ver quoque malum cumasint etem m

es O ... A. . - . , vires sunt debilitatae Prae-

heus folia conicis pedibuS limitia fuerant. L. 6. Epid. ierea humores qui prius Sect. T. Text. IS. Q ando eadem die modo calor, mo--curim movebantur redo frigus fit , Autumnales morbos e3pectare seportet. pe iurum hi fragus in pso

Asbor. q. Sect. q. fundum corpus coguntur.

Bilis aestate & Autumno in corpore obtinet. Quod Neoesta se . 'is et b his dignosces indiciis. Cum hac tempestate homines qui pravo victu utuntur sua sponte bilem evomant, & per medicamento sum Vbu. tapiet Iu

potiones biliosa repurgentur. motum malorum copiam

Per autumnum vero sanguis paucissimis h in homu ne gignitur, siquidem siccus est Autumnus, S homi- b Id s Autumno paueissi-nem jam refrigerare incipit. Bilis autem atra Autum- gignitur ,

. . O ri . - - , , quod is sit naturae langui-

notum plurima elt,tum vehementissima. L. ce Nat. M- nis adversarius. Quemadminis. ast . I et f. modum enim ver calidita-

Autumnus sua seritate ' & malignitate interaneo- ghhhta uiri se Uaeum animalia gignit, orisque ventriculi dolorem, qui xumnus tigrix te & sic tamen in ejusmodi morbis minus infestus est. L. a. Ep. A se it te .utumnali.

Sect. I. Tret. Praecipue morbi pro-

Amurrinus fisa feritate M malignitate si gignit se et et

bres horroris sensu ' insignes, diramque bilem. L. 6. lumbrici ; ex Ob se ratione Epid. Sect. I. Text. Id et IAutumnus x laboribus dicatus, intolatus habet cre-iu Lumblicis

bros, cibos S instabiles, A vina, & arboreos fructus. L. --

de Humoribus. pag. 62 . g No integerAutumnus, Eumenis conjux Autumno bilem atram evomuit, elui novam quin & dolores id declarabant, febres horroris sen- ' eu , , oi, Caniau adsu insignes vexabant, & oris ventriculi dolores, bi Vergiliarum. Dtire.

77쪽

. DPromptuarium

hoe vel illud vinum; bo' antas tempestate aegri lumbricis conflictabantur:

. - , o. . . D ' & qui inter loquendum hes

diis imi ', aut coipus hispidum habet, morbis confli

linguae vitia. Trauli vero istatur admodum melancholicis. L. a. Epid. Sect. feri

seu balbi in specie sunt , . . iqui voces scriptas per litia

retas i & r. pronunciare iambuS caput magnunt, oculi parvi, si balbutiant, nileiam ut sin b in o. iiiii si mi proni. Balbutientes & volubili Punctando praetexeunt. late lingitae praeditic ii melancholici ut plurimum bi- I schoophoni M' β' im vi L. a. Eh. Seor. 6. qui pectus admodum rum bili

quendum haeret. Vnde tum babent, u balbutiunt ,durabunda S lunt, ct calvu

Ischnopho nia linguae hae I a. si tantia dicitur. Em H i. t ' . im I -

vide Go reum. LX linguae uaesitantia liberat in varix ad dextrum aut

iii ti Adrum ' ' sinistrum testem enatus, & absque horum altero solvie Facile in iram es tun- non potest. Dicta Secl. 8. L. 2. . Epid. circa mitium: tiit , & inaniaci evadunc Balbi alvi profluvio ' inaxime corriDiuntur. b. Set

adulta tandem bile. e d Expurgando & revellen

do morbi causam. In pota Elaterimn inon dandum balbis. L. a. Epi .

e. f. g. Ob copiam fert A , biliosi & acris, quod in .

lingua balbutiem, in alvo In medicamentorum potionibus vitandi sunt s bal-

catarthico purgandi

Halnea Calida , ' Thermae.

a GaI. Lib. I . Meth. c. I s. meminit .aqua: sponte A , , . .

nascentis in Lesbo dige- 'theni S qAIdaim pruritu totius corporis, praecipus remis facultatem , qumtamen testifim & frontis detinebatur . ac Vehementei

hydropicis esset, balnea- , . , ' i

iione utilis. VeXabatur. Cutis toto corpore cralla erat, ac qualis

ita lepra, neque ulla ex parte apprehendi poterat. Hic nullis remediis juvari potuit. In Melum autem ad aquas calidas prose s prcirigine & cutis crassitie liberatus est, hydrope tamen periit. L. f. Epi . pet

78쪽

a Aquae dulcis lavaera, quibus frequentius utebantur antiqui. At ex la-

palaea ad hunc se habent modum. Aqua potabilis metiam pro colici dolo- imectat & refrigerat, cum eorpori humid xatem *X Ti 8uoid, Huiu

hibeat. Salsum vero balneum calefacit , & siccat. Na- modi balneatione in laetetur, enim calidam humiditatem a corpore trahix Ax Jum inebisii popea Nebalnea calida jejunum quidem eXtenuant & refrige- ronis conjux, secum idis rant. caliditate enim humidum e corpore trahunt, eo--Mecentas asinas eis

que in corpoce vacuato Corpus refrigeratur. Post ci- cuniat.bum autem calefaciunt & humectant, cum ea quae , , , corpori inlunt in masorem molem diuundunt, fragl-lerius attrahantur cibida vero balnea contra ,& caetera. L. a. de Uict. rat. --iculo in corpori

g. 333, 333 Balneum in plerisque morbis contulerit , partim quidem assidue, partim vero maxime. Interdumque eo minus utendum, cum ad id homines sint imparati. In paucis enim domibus quae sunt ad ag*ndum neces reneludit it,gsaria , aut accommodata. Pl arata reperiuntur , isti,,t p te Hippocratis neque ministri qualitates' decet. At nisi quis perbelle lavetur , non medioerem incurrit nOXamo Tholum FNam & tecto fumo carente opus est , & aqua liberali , & frequenti balneo , sed non . admodum large effuso , nisi res ita postularit, & detersione quidem potius minime utendum. Quod si detersiota ne opus sit, calido ipso & multo copiosiore quam

fieri toleat deters otio medicamento utendum. Non dictu.pauca aqua affundenda & celeriter diffundenda . Via si 'Ti in ad solium sit brevis, & ad facilem tum ingressum, tum furibus, hordei e gitum. Qui lavatur modice se componat, & taceat, utiquet et is si et a isto nihilque ipse faciat, sed alios perfundere & detergere ae ab exitu balis permittat,& caetera. Et neque post recentem sor- si et id am

bitionem, neque post potum lavandum , neque statim Mercuri is antiquiores

a balneo sorbendum aut bibendum. Magni autem refert, si aeger dum valeat, balnei cupidus fuerit, & si la- substituet pr iitea vari assuetus. Tales enim appetunt magis ; & loti uti- sp*'sj-issm in is litatem sentiunt, & laeduntur non loti. In totum autem' pulmonum inflammationibus, magis quam fe-e Seu intestigas Hirpiu

79쪽

Promptuarium i

ei.tem de veta Peripueq- bribus ardentibus convenit. Nam lateris, pectoris u. ad omni do bee dolor* Π balacum mitigat, utum maturat, eest Loties balneum cit, & facilem spirationem reddit, S lassitudines tol laxat. Ex Durate, bi(- lit , articulo S & extimaIn cutim emolliat, urinas provocat, capitis gravitatem solvit,& nares humectat. Sin vero apparatus penuria ita uno vel pluribus . is deficiat verendum estne magis noceat quam confe-

admittit balneum , quo rat. At quibuS alvuS est in m tbas plus aequo humi. aeger jam , Ii hm' da, iis balneum minime opportunum est. Neque iis mio 'noti admitti etiam quibuSplus justos sistitur, neque prius soluta est. Sed alvi adstrictio, ne ib*i eos qui viribus sunt exolutis lavare rum oportet

sugetio tes partes impuri neqae stomachi saltidio laboranteS , neque vomitu. saecum halitus re sumi, rientes, neqae biliosum eructantes, neque quibus semaeo, Eiti et bis fido guis ex naribus profluit, nisi parcius quam occasio 1. Quod praestiti x ips* postulet effluat. Sin vero pareiusquam eXpediat, pro-I Tm d 'si ubili ixit, lavare convenit, sive eorpUS universum iii re-nem. Esibi. i. liquis, sive caput dumtaxat, utilitatem sentiat. Si igitur apparatus convenientes fuerint aeger facile balneum ferat, quotidie lavare expedit. Lavandi a tem cupidos, si bis die laveris non peccabis, L. de me h

Hunc ( causo scilicet laborantem, singulis diebus bis

aut ter, capita excepto, calida lavato. In judicationi-k Tune enim abstinen si bus autein rum lavandum non est. L. g. de Morb. p. q8'. . s.' Calida lavari dum quidem corpus calidam admo-l Superatur corpus dum tam superat, digerere corpus facit , sin ' superatus nin homine. pag. I P. Babque dissolutio , quam ut neutri calidum, moderatum quidem corpus emollit ae

cat. passim . cas quidem corporis partes madefacit, humidas autem re siccat, & siccae quidem laumectatae imbecillitatem& animi deliquium inducunt. Humidae vero exsiccatae siccitatem & sitim, L. de Asse Sp. pag. 3 6. Hermoptolemi uxorem hyeme febris & capitis dolores comprehenderunt. Cumque bibisset tanquam in Tribub hit in balneo difficulter deglutiens exurrexit. Morbi occaso eae

hori est x aeger, ne vi laurum tribus aut quatuor diebus tantum interdum incidit

80쪽

et O . A primis viis contineatur

Harba, tum virilitatis, tum formu- i i. to.

ditatis o Index. a Unde versiculus

Barba viros, hirtaeque prae

Tig pubes & barba serior & rarior increscit,& in- et corpora sua. foecundiores existunt, quae quibus superioribus partibus gibbus contingit. L. de Articulis. pag. 8 gr. ( ubi,situt de gibbo ins' septum transversum assurgente.)

Harba muliebris.

videndae Historiae infra in Mensium suppressione. Phaetutae & Mamystae.

Batos . Hat des,

infra Raia.

Recchii radicem cum melle delingendam dato. L. de Interis. assecl. in Ulcere aspera Arterig. pag. sto. Zeta.

a Tutas & orthopnoeam juvat , unde desumptum

nomen. Est autem modiisce acris, ut sine noxa omnes thoracis affectus rumis Pat. GAZ. L. 6.Sim licium,

petae succus alvum dejicit, Olus autem, ' cibo sump- , Edulium stomacho ma tum alvum sistit. Radices magis alvum mOVent. L. 2.

. M ob tergendi vim manife-

de Dei. rat. pag. 32F. . sciam. Ex GA. d. hoc his

Alvum potius quam ventrem movet. I SSO. Met ii

De bile dicendum quo modo & quam ob causam copiositor in homine ' gignatur,& quo modo locuS ejus . qui est in hepate ipsam trahat. Ad hunc quidem mo-ctas , multum confesunt dum ita se res habet , cum quis aliquid amaxum &jipsum&lene comederit, aut biberit, tune copiosior icin , accedit somni vas