Werböczius illustratus sive Decretum tripartitum juris consuetudinarii inclyti regni Hungariae

발행: 1775년

분량: 591페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

221쪽

etiam maritus capite plectereeur uxor ipsa nihilominus Dotem suam ab eo, qui Jura ipsis possessionaria possidet , semper recuperare Vaniebit. B Quod mulier tu adulterio deprehensa perdit Dotalitium, sed non res Parapherna S. D vertendum insuper est, quod, si mulier

violata fide, qua marito suo tenetur, adulisterium Commiserit, & in adulterio deprehensa divortium tandem stubsecutum fuerit ; perdis ipsa Dotem suam, sed non res ParaphernaleS, hoc est; res siecum tempore nuptiarum per parenteS, aut fratres, Vel Virum suum, sive etiam alios quospiam datas , vel eciam per Virum suum traditas. C)i g. I. Verum, si post adulterium maritus mores ejus sicienter approbaVerit, cuin ipsa Colia, bitando, & concumbendo I tunc etiam Dotem suam recuperabit: & postea neque necem illi propter adulterium si etiam siecundo peccaVerivit maritus inferre valebit: Quam prima front , ubi scilicet ad notitiam ejus adulterium devenidlibere, jureque inserondi habet fatuitatem. D)

222쪽

218 PAR Tis I. TITu LuS IOS. g. a. Ubi autem ipsis mulier ob hujusmoli adulterium juridice extremo stuplicio mulctata

fuer t; fratres ejuS solummodo re Paraphernales , A & non Dotalitium ejus recuperare poterunt. Et hoc; si liberos non habuerit, aut teitamen tam de illis non fucerit: Nam hoc modo, ad liberos suoS devolventur, vel testamentariis ipsis cedent. De matrimonio inter con anguineos scienter, vet ignoranter couir m.

TITULUS Ios.

ITEM , si inter virum , & uxorem propter comsanguinitatem, vel amaeitatem ignoratam ,

divortium factum fuerit; tunc foemina tam Dotem, quam res Paraphernales a Viro relia-hcbit: Soboles etiam ipsorum stante conjugio procreatae , in bonis, & JuribuS utrorumque parentum possessionariis, jure successorio.

permanebunt.

5 I. Per hoc tamen non est intelligendum, quod uterque siexuS aeque succederet: Sed si bona ipsis Juri stolummodo masculino de serViunt, ad filios duntaxat spectabunt: Si Vero utrumque sexum sequuntur; tunc & filii , ct filiae aequaliter succedunt. g- χρῆ Nec obstant hic a. o. I 687. Sc a. 26. I IS. Cum illi mutuam successionem stabiliant ob unionem conjugalem; & non loquantur de causa illatae mortis ob hanc unionem violentam , sed de morte na turata, ut ex conteAtu Palec.

223쪽

PARTIs I. TITu Lu Ior. 2 I92. Attamen A si stienter, & contra prohibitionem iratrum, vel eis succedere deben-l tium, matrimonium contractum , & tandem di- Vortium siecutum, Vel non secutum fuerit, so. holes durante matrimonio generatae in bonis, S Juribus possessionariis eorum parentum succe' dere non pos Iunt: Sed ad iratre S generationales, vel alios succedere debentes, eo facto cle-VolVuntur. Quas etiamsi Papa legitimaret; tamen ad successionem bonorum ) quae ad fratreS generationales, illis non existentibus,

Regiam Majestatem resipiciunt ipsa legitimatio locum non haberet: Mulier praeterea Dote sua carebit: Res Paraphernales Blummodo suas a marito suo reliabere .Valebit. uomodo nosci rer matrimonium iter cisseu'

g meos soleiater contractum '

TITULUS Ior.

SCientia autem conjugum apparebit ex hoc ssi matrimonium illud reclamantibu S, &Conjura licentibus fratribus,vel alias,ad quos siuccessio

clesia Rom. Cath. prohito, sicienter matrimonium contrahit, & consiummati si quidem in I. vel z. gra du , tune poena mortis r Si vero in 3. Vel s. tune pse na eareeris ad tres, vel duos annos puniendus Ost art. ι S Xa I a 3, idque non obstante Religionis diversitate: cum Leges patriae aequaliter omnes cives ligent, & tenet praxis, Iudicandas aurem esse causas uiatrimoniales, etiam in hae patria, juxta SS. Ca-

224쪽

ffeto PARTIS I. Ti Tu Lus ΙΟ8. spectat: aut in tali propinquo gradu consanguinitatis fuerit contractum ,' 'uod eorum utriS-que notoria fuisset: g. Ι. Cons anguinitas enim AJ secundum DCroS Canones ,& Regni quoque nostri Legem, inque ad quartum gradum inclusive couuubium prohibet, atque Uetat. Quod euorantia legitimas; scientia vero illegitivius proles luter consanguiueos Ueueret.

TITULUS IO8. I Nde sequitur, quod ignorantia in hac parte

legitimas; scientia vero illegitimas ad successionem bonorum immobilium utrorumqueparen-

um prolςS benerat, atque producit, & illegitimas proles qu3ntum ad buccessionem praedictam si . 1, Neque Summus ut praesertur Ponti' sex neque etiam noster Princeps in pra iudicium, & contra Voluntatem filiorum legitimorum , & aliorum de Jure succedentium, legitim re potest, Nisi in casu , quo filiis . aut fratribus non existentibus,successio directe ad Principem nostrum sipectaret. Nam in Λ casu, Cui-Cunque, qualitercunque voluerit ipsie Pria-cep. 1

nonum, & Coneiliorum Decreta ; patet ex S. Ste.

H Et arrinitas. Caelara porro impedimenta, matri monium dirimentia, aut solum impedientia, Pe tenda sunt ex Canonistis, aut Theologis Μ0ralibus.

225쪽

PAR Tiς 1. Ti Tu Lus ID. starceps, liberam super illis bonis, & Iuribus pose sessionariis disponendi habet potestatem.

Qualiter uxor Dotalitium suum marito suo relaxare possit Tl Tu LUS IO9.

ITEM , quanquam durante matrimonio, uxor Dotem suam marito ut communiter tri' plici de causa relaxare soleat: Primo, si ma

ritus bona tuae conjugis, quorum successio non resipicit,neqne cadit in Virum sium,ampliaverit, Sc augmentaverit: Secuudo, si expensias, necessarias etiam alio modo, in bonis illis vir fecerit: Tertio , si uxor marito suo , ut praetextu DOta-litii sui, ipsa decedente, saluti animae suae con sulat, commiserit, aliter super illo disponet1- dum ordinaVerit ; tamen juxta modernorum Consuetudinem, etiam praemissis causis cessantibus, poterit mulier ipsia viro Dotalitium, maXime in mortis articulo , quando de metu, & timore viri suspicio tollitur, relaXarC. f. I. Secus est tamen, si uxor in humanis agens, S sana existens, per maricum m Uzu& terrore ad relaxandum sibi cogeretur: Nam in tali casu facta per mulierem super ea re legitima reclamaticne, atque retractatIonei relaxatio hujusmodi, & Fastio quoque jude celebr xa, iocum non babebit.

226쪽

viro suo super boris suis Fasionem facere otest p

TI Tu LuS 1 Io. lCAEterum, quamVis opinione multorum, m a- trituS uxori, & e contra uxor marito stuper lbonis, & Juribus suis possessionariis c aut ob immensium, & eximium erga conjugem viri amorem , aut mulieris a marito timorem nuc perea nati, neque impignoratitio jure Fassionem facere queat, de Veteri tamen, & approbata Lege hujus Regni nostri tam maritus uxori, quam letiam uxor viro , de S super cunctis Juribus lsuis possestionariis,potissimum per seste acquisitis, vel aliter obtentis quibus Videlicet etiam alteri ignoto , Vel alienigenae de Jure, sub conditionibusque de venditionibus, & alienationibus bonorum superius expressis, & declaratis, disponere, Fassionemque facere posset) liberam disponendi, dc perennalem Falsionem celebrandi, atque iaciendi habet facultatem. I. Dummodo Fassio hujusmodi non stoin praejudicium filiorum , vel fratrum manifeste

a. Neque sit coacte, & Violenter, vel timore celebrata: Nam his modis; facta per imulierem legitima super ea re reclamatione, nullius erit tirmitatiS. 3. TITu LO autem, vel Jufe impignoratacio Faisio inter conjuges simpliciter non

adis

227쪽

ΡARTis I. TITu Lus III. 223 admittitur: Nisi manifesta, evidentique ex causa,& ratione celebretur. Puta; uXor aut de Pate nis , aut prioris mariti laribus, & domo paratas pecunias, sive jocalia, gemmas, & monilia, Vel res aureaS , aut argenteas, palam , & ad notitiam multorum ad maritum attulit, maritusque illas, & illa, aut ad bonorum emptionem , Vel redemptionem , aut pisicinarum, Vel molendino rum constructionem, sive domorum aedificationem manifeste convertit: Isto, & alio consimili

si scilicet abfuerit dolus omnis V casta; Impignoratio, & Inscriptio ipsa admittenda censetur. 4. Nam si simpliciter admietenda foret; maritus ob amorem, & favorem consortis suae bona sua tanta pecuniarum s pe summa inVolveret si prasertim erga tuos successores odio duceretur) ut ViX, eo decedentes successores ipsi ea bona praenotata de manibus uxoris, Vel cui illa eandem inscriberet, eliberare possent. . Et idem est ex parte quoque uxoris

ad virum c si rationabilis, & eVidens cauis , gasiusque occurrit intelligendum, De legitima,millegitima puerorum atat G A

procuratoria eorum coustitutione. 'TITULUS III- Ouoniam decedentibus, & ex hoc seculo

migrantibus Dominis Baronibu S, Magnaribusque , & Nobilibus, liberi, & pueri eorum,

in Q De Tutela, di Curatela agit Pgr 23. seqq. rixis

228쪽

in tenera tape,& ii Iegitima aetate Blent remarie in re,& in tutelam , educationemque , & defensio nem aliorum merito, de Jureque Coguntur deve nire; ideo super ipsiorum quoque puerorum tutela, & educatione tractare necessario congruit. I. Antequam tamen de ipsa sutela tractein tur , de aetacibus eorundem puerorum aliquid

disserendum occurrit.

a. Ubi siciendum, quod liberorum alii sunt perfectae aetatis, alii imperfecto. Persectar

aetatis sunt; masculi viginti quatuor anuorum. Foeminae Vero juXta modernorum consuecudi nem; sedecim auUOrum. f. 3. Imperiectae autem aetatis sunt, qui in fra hujusmodi perfectae aetatis annOS vitam agunt. Et horum alii sunt Iegim/ιω aetatis, alii vero idegitimis. Legitimae aetatis qui & pube 'res dicuntur masiculi pariter , c foemellae nostra hac tempestate; tune duodecim reuuorum. l . Licet de nostra Veteri conssuetudinum astuli decimo quareo; foeminae autem, duode' lis cimo eorum anno , dicantur esse legitimae aeta t

s. 1. VoCancur autem , Vel dicuntur legiti- imae aetatiS Pro eo 1, quod lizes jam cum alio iagere , & instituere pollunt. OmneS autem alii i

fA Hane opinionem noni esse sequendam, monet Com. Sos. hic. cum non sit eadem ratio aetatis pro aneundo matrimonio requisitae , atque aetatis legitimae: Nam ibi capacitas ad copulam carnasein; hie ad alliones juridicas spectatur quae si in puellis annorum Q. esse Lupponitur, cur non in masculis ejusdem malis 3

229쪽

PAR Tis I. TITu LuS m. 22sinfra hos annos vitam agentes, illegitimae aeta

tis nominantur.

6. Quanquam igitur secundum antiquo, rum usum, & consuetudinem masculi quarto

decimo aetatis eorum vi no procuratores confli tuere coeperint, nostro tamen aevo, & juxta modernorum usum aiano aetatis ipsorum odecimo generalizer procuratores constituerer auuo

vero decimo sexto super debitis, ac pignoris

titulo: anno autem decimo octavo de auro, &argento, caeterisque rebuS ipsorum mobilibus fassiones iacere pollunt. Auno tandem Uue-hmo quarto unive a bona, ct quaelibet dura eorum possessionaria vendendi, permutandi, &quocunque titulo Voluerint, alienandi plenariam habent facultatem. Conditionibus tame a super venditione, ac alienatione bonorum, Jurium posses ionariorum, superius conscriptis, per omnia siemper obserVati . f. 7. PuELLAE Vero auuo nativitatis earum consimiliter Dodecimo procuratoreS Constitue re: decimo quarto de debitis, ac luribus im- PignoratiritS, auroque, S argento, ac aliis rebus mobilibus respondere:jexto decimo Vero

anno super Quarealitiis, DotibuS , ac cuncti i aliis earum juribus,etiam possessionaria datione ipsius concernentibus, Fassiones modo praeallegato, & conditionibus sub praedeclaratis ) facere, i cyrout libuerit, de eisdem disponere possunta f. 8. Dummodo puellae in capillis existentes,& praecipue iub tutela alienorum consticulae,

230쪽

PARTIS I. TIT Lus I Iet. ad Fassionem aliquam ipsis sexto decimo anno , vel etiam post, peragendam, Violenta coactio- lne non inducantur. Nam hoc modo, postquam nuptui traditae tuerint, Fassionem hujus in od coactam simpliciter revocandi, & retractandi habent auctoritatem: cum potissime sui Juris tunc non fuisse dignoscantur, hoc est , ion in potestate propria constitutae.

de puerorum triplici Tutela. T ITULUS. IIa. SUi Juris autem dicuntur, qui in nEPius potestate consistra t. 9 1 Virgines autem, & puellas, quamdiu viro non nupserint, semper sub alterius tutela ,& potestate persistere constat: Nam aliter carenteS Tutore, ipsae ex ingenii earum levitate lfacile seduci, decipique possent. Unde merito de tutela, & Tutoribus puerorum aliquid di

cendum congruic.

tutela , scilicet Legitima, Testamentorio, &Dotiva: Quae licet, definitive, sit potestas ad tuendum eum , qui ob imperfectum uetatem se defendere neqvit, de Pure data, utque permis

fas tamen Virtute sui Vocabuli desensionem semper desiSiaac.

SEARCH

MENU NAVIGATION