Werböczius illustratus sive Decretum tripartitum juris consuetudinarii inclyti regni Hungariae

발행: 1775년

분량: 591페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

241쪽

PARΤIs I. TITu LuS I 2I. 237 in semine masiculino deficiente, & filias habentes ad gerendam tu elam, tanquam quati, rite succedunt, & admittuntur: Coguatorum quo rumcunque Jure, Vel tutela non obstante.

De casibus, in quibus fratres ad tutelam nou

TITULUS. I M. SCiendum ulterius, quod quatuor sunt praecipue casuS, in quibus agnati, seu fratres , sive carnales, sive uterini, sive condivisionales ad tutelam subeundam non admittuntur. 5. I. PRIMuS ; quando fratrum quispiam caput suum, & bon sua amittit: Ρrout sunt, qui in sententia capicali conVincuntur. Quamdiu enim irater ipsis graVamini, & oneri hujusmodi sententiae subjectus fuerit, tutelam

exercere non permittitur.

a. SECUN Dus casius y si villam quae ad successionem fratrum mutuo pertinebat sine rationabili, & evidenti causia Vendendo , Vel aliter a se alienando, amiserit: Si etiam per hoc libertatem capiti, retinueriti tunc tutelae ossicium amittitur. Nam etiam de dilapidandis, & alienandis orphanorum, ac pupillorum bonis, praesumptio pariter, & suspicio de illo per hoc habetur.

5. 3. TERI ius casus; si quis fratrum, sive Rllnacorum alieno Juxi, hoc est , potestati se sub-

242쪽

238 PAR vis I. TITu Lus Iaz, jecerit, Vel subjici permiserit : Qui enim Puris sui Vest, alterius tutelam gerere Nou potest. q. QuARTus casu S , quando quis notam infidelitatis incurrit, aut de periurio Convictu . vel aliter infamis effectus, sive proscriptus fuerit. Prout enim exinde a Pure success uir cecidit; ita per hoc tutela quoIue deperiit .

Quot modis possint excusari Tutores ab onere Tuitionis fΝotandum deinde, quod Tutores, & praeis

stertim Dicitivi, multis modis ab onere tutelae siesie excusare possunt. f. I. PRIΜo; propter filiorum multitudi. nem, & loci distantiam : Quia variis negotiis

incumbere nequeunt.

f. a. SECuNDO, propter Villarum, seu pos sessionum in diversis locis, & Comitatibus adjacentium multitudinem. 3. ITEM , propter Continua bella Principum, si fuerint milites, & actu , & opere militiam exercenzeS. 4. ITEM , propter servitium Reipublicae,& expeditionem negotiorum Principum, provisi sunt Cancellarii, Oratores extra Regnum delegati, Magistri, Protonotarii, Proviiores Curiarum, Administratores proventuum, Di

243쪽

lspensatores rerum , S pecuniarum, A) & alia

consimilia osticia gerenteS. S. IT ΕΜ, propter insanabilem , & incu rabilem infirmitatem : tape etiam ob literarum inscientiam. 6. ITΕΜ , propter capitalem inimicitiam, quam habuerunt adVersius patrem pupillorum , & itidem habent contra pupillo S. s. 7. ITEΜ , propter senium, quando videlicet funt ultra kXaginta annOS. 8. ITEM , litum imperfectae aetatis , seu minores Viginti quatuor anniS fuerint; ab ove

ribus tutelarum gerendis ines si volunt ex

cusare poteruui.

uod Tutores teneoutur gerere o rcium tutela'.

Considerandum demum est , quod Tutoress deliter, v) & probe debent, tenentur quo gererς pupillorum tutelam.

a) Universim , rationibus aliorum obnoxii, ad geren idana Tutelam sunt incapaces: Nam ad necessiri an gelendi Tutoratus habilitatem, facultas satisfaciendi Pupillo, tanquam fundamentum praesupponi dubet et Et omnis Tutor tacitam hypothecam universorum bonorum suorum, usque ad vires substantiae pupi, laris, praestare censetur: Quam, dandis alienas ra tionibus obnoxii, veluti alteri obligati, dare pos se non videntur. Com. Sos. hic. r Si Tutor ex literalibus instrumentis, aut undecunque adverterit Jua dubium, aut nullum ad bona Pupillo'rum .

244쪽

st o PARTIS i. TITu Lus I 23. f.,I. Nam aliter, si comperti fuerint insuspicione, maleque , & sinittre tute am gesserint; non solum removentur ab officio ; & administratione tutelae, Verum insuper si in rebus, ac bonis pupilli temporalibus sis pecti, depre hensi, & agniti fuerint ad duplum reddeuduis pupillo condemnan Lur. f. a. Si autem in persionam pupilli, vel causam ejus, prae Lextu Jurium suorum possessiona riorum m Ozam , Contrarie, infideliterque egiisse comperti extiterint ; infamia sempiterna in de sequi debebit. De damnis praeterea per

hoc illatis, ad duplum ut praefertur redden-

sunt compellendi. 3. TUTOR ES autem redduntur, fiuntque sui pecti pluribus de causis. ΡΤ ibio, si bona eorum propria stulte consium unt. 4. SεCuNDO , si pupillis necessaria Vitae, vietum sicilicet, & amictum debite non administrant. s. ITEM , si nulla exigente causa rationa

bili, ipsos pupillos male tractant.

rem ; illud proaere , aut b0na pro se impetrare haud poterit: sed omni meliori modo, si fieri

cum securitate potest, pro this a R gia Ma e ata impetrare debebit. Si vero cum ieeu 1tate talis im- petratio feri non posse vade etur; temper in se- creto servare , bona lia: una cum literis , & literalibus innumentis eisdem resignando, stiper hoe ldefectu pupillos admonere , ex informare obligabi- tur. Et hoc ullam ad Viti 1eos , bona cum uXore , lseu matre orphanorum apprehendentes intelligit debet. Com. SU. hic.

245쪽

PAR Tis I. Ti TuLus I 24. 24I6. ITEM , si illos boniS moribus non erudiunt , vel ipsi Tutores malorum morum exib

stunt.

r. ITEM , si sunt nimium pauperes. 8. ITEM , si fuerint capitales inimici parris pupillorum; aut eo decedente sunt jam- vel esse volunt ipsis pupillis hostes manifesti s s. la e M , si timetur , quod ad bona pupil orum sibiipsis Vendicanda aspirant, & ea

pro se usurpare contendunt.

Qualiter Tutores oecusari possint 8 Et de pupillis furiosis. ιTITULUS I 24.

CAEterum advertendum est, quod hujusmodi Tutores, sive Testamentarii, sive a terius generis existant, stuper praemisia susipicione, hoc est: de crimine mala dispensatio-1D , tr dilapidationis rerum, γ bonorum omphauorum s omnes indifferenter, sive sint viri, sive mu ieres, eXtranei, constanguinei,& aia fines , accusare possunt: Si ob pietatis causam id faciunt. s. 1. Pupilli tamen illegitimoe claris perste Tutores suos accusare nequeunt : Verum adinveniente , transactaque legitima ipsis aetate, ubi scilicet lites jam gerere, & instituere poterunt, si orphani sianae mentis fuerint, Curatores sios ex consilio proximorum suorum accusiare pos

246쪽

g. 2. UBI siciendum , quod, postquam filii

legitimae aetaziS annOS tranSegerint, invitis , L non consentientibuS eiSdem , patreS eorum

Tutores illis in Testamento substituere non posse sunt: Cum illius jam sint aetatis, ut se proces m juris defendere queanc. g. 3. UBI autem Volentibus, vel forsitan postulantibus filiis, post tempora pubertatis, per parentes ipsorum Tutores assignantur; illi jam non Tutores , sed potius Curatores appellantur: Quia Tutores impuberibus, & invitis ; Curatores autem puberibus, & petentibus dantur.

f. q. Et hoc ; si petentes ipsi compotes fiunt

rationis: Nam alioquin, si filii amentes, furiosi, lunatici, Vel mente capti fuerint ; etiam post tempora legitimae eorum aetatis, tutelae Testamentariorum, aut illis non existentibuS , fratrum, sive Uu torum suorum : & illis quoque deficientibus; Dativorum, a Principe scilicet, vel forsitan Judicibus ordinariis, in Pudicio deputatorum subjiciuntur: & illorum proin vitione , timul cum bonis , & Juribus eorum possessionariis gubernansur. s. Qui qudem Tutores in casu necessa rio , & praesertim ad sustentationem illorum

cedenti, tam onera super se assumere, quam etiam de bonis eorum, prout necessitatis conditio postulabit, disponere possunt: Ea tamen alienare non possunt.

247쪽

PAR Tis I. TITu Lus IzS, 243 md Princeps, etiam extra termisos 'duectorum , de Tu ore providere potest

Cum itaque onus tutelae pium opus sit; accusatio Tutorum de susipicione , etiam extra terminos octavales, & Brevium judiciorum semper, dum siuspicio occurrit, libere fieri, Scad Principem, sive Regiam Majestatem deferri poterit : Ne bona pupillorum male, & inuti

liter consiumantuA

g. Ι. Et postquam aliquis Tutorum de suspicione ipsa, hoc est: de crimine malae disipensationis, & dilapidationis bonorum orphanorum accusatus fuerit, mox illi administratio tutelae,& omnium bonorum pupillorum per Principem

interdicitur : Et infra decisionem causiae ad manus communeS illa dantur, & assignantur. 2. UBi autem Tutor ipse suspectus, prius quam cognitio suspicionis terminaretur, ab hac luce decederet , tunc conditio, poenaque si spicionis extinguitur quidem, attamen haere des , & successores ej usdem Tutoris rationem saper male dispensistis rebuS dare tenentur, ae ad satisfactionem compelluntur. g. 3. Si Vero Tutorum quispiam tutelam,& officium tutelae fraudulenter gerere, &admi nistrare deprehensius fuerit; etiamsi statisfacturum, Vel satis daturum sie offerat, & super ea re fidejussores etiam promittat, atque ponaci ni hilominus tamen removendus est ab officio tu

248쪽

2 4 PARTIS I. TITULu S. I 26. vesae, & alius per Principem bonae famae, & conditionis Tutor, loco illius assignandus, atque substituendus. Oblatio enim satisfactionis Tutoris propositum malum nou tollit, ae aviamum iterato male ageudi uou evitat: Quin potius voluntatem diutius grassandi in rebus, &honis pupil orum praestat, atque demonstrat. Super his autem providere, remediumque adlii-bere , ad solum Principem sipectat. Quod Tutores Meunctis causispupillorum procedere pos uui.

ITEM hoc quoquo non praetermittendum est, quod, cum tris sint genera Tutorum, videlicet Legitimi, Testamentarii, & Dativi, super eorum tutela testimonium evidens in Judiciis produci debet.

i. Quod postquam productum fuerit, &sese Tutores esse docuerint, in cunctis causis , dimerentiis & earum processibus, & aliis nego tiis orphanorum, Sc pupillorum eam coram Ju- ldicibus Regni Ordinariis, quam etiam alias ubilibet, vigore literarum Reu onali vim, usquo ad tempora legitimae aetatis eorum procedendi,& omnia rite expediendi habent auctoritatem f. a. Sine quorum scitu , & consensu pupilli ipsi nec Procuratores adveniente legitimλipiorum aetate ) constituere debent: Nec etiam Fastiooes aliquas infra tempus pupillaris aerat l

249쪽

PARTIS I. TITu Lus I 2I. 24seorum facere psssunt. Qui si Procuratores constituerint, aut Fassiones interea facerent; nullius erunt firmitatis omnino. A

lude Reuissonalibus. ΤITULUS 127. Tales autem pupillorum per judices Ord,

narios Regni, vel eorum ProtonotarioS: aut in locis Testimonialibus, hoc est: Capitularibus, vel Conventualibus revideri, metiri,&discuti solent. s. I. Et hujusmodi revisioni dummodo literinlsiuper ea re Revi onales conficiantur) in omnibus Judiciis fides adhibetur. Et earundem literarum Revisionalium virtute, TutoreSin persionis orphanorum tam agere, & Oppone re, quam etiam ad objecta, & proposita re spondere semper possunt. s. a. Imo, si in causiae cuiuspiam processul pupillos convinci, & succumbere agnoseereturit pro utilitate pupillorum, non autem eorum destructione, plenariam cum adVersia parte, nominibus, & in perssinis eorundem orphano rum concordandi, & in unionem c prout negotiorum qualitas exigit ) Meveniendi habent

facultatem.

De a talibus pupillorum revidendis,mitteris

250쪽

24s PARTIS I. TITu LuS I28. Quid liter in Revis naus valeant Z Et q-- modo F oves, tufra perriectam aetatem factoe, retractari debeam ἐ

CAEterum literae Revisionales , quae vim lite

rarum Procuratoriarum in omnibus negotiis , S causis habent, etiam transacta, &expirata puptuari uetate, tantum juvant, &conserunt orphaniS ; ut, si ipsi muneribus forto corrupti, Vel blandis sernionibus seducti, sive metu, & comminationibus aliquorum perculsi, atque coacti, Fassiones perennales super bonis .& juribus eorum possessionariis, infra, & usque perfectam ipsorum aetatem, Viginti quatuor scilicet annorum sipatio, cuicunque, quando-eunque, & ubicunque facerent, conspectis postea siviummodo literis Revisionalibus, poterv ne hujusmodi Fassiones per orphanos retractari, & in irritum reVOcari. f. I. ITA tamen ; si orphani Fassiones illas inconstulte siese fecisse perpendentes, antequam tempus periectae aetatis eorum eXpleatur, easdem coram iudicibus ordinariis Regni, Vel Magistris illorum Protonotariis, aut in Locis Testimonialibus, ore proprio revocabunt, at

que retractabunc.

f. a. Et fuscemodi revocatio non Elum ibi, Vel coram eo, coram quo Fassio facta fuit; sed etiam in conspectu aliorum judicum, & Tei st

SEARCH

MENU NAVIGATION