장음표시 사용
51쪽
omnia ea continebat quae ab exodio Postulari possunt, cum exodi, Ideoque alii, invito Livio, Suspicati sunt
illa exodia, quae antea Certo argumento CaruiSSent,
in paulo cultiorem atellanam paulatim transiisse et cum hac concreta esse ij quae interpretatio ut aliqua veritatis germina habeat, attamen neque expedit dissicultatem quae Livii verbis inest, neque satis distinguit atellanam, ruSticorum virorum liberum oblectamentum, ab atellana in scenam publicam inducta. Et ipsa quoque vox exodia, quantaSdiSSenSiones, quam prorsus incredibilia excitavit sic multi a Livio, qui revera id testatur, decepti, amrmaniae odium nomen
ESSE Antiquae SatUraep), atque popularis Romanorum comoediae hosce gradus exstitisse: sturum, exodiunt, fellansm, mimuira Ct, Cum CXterVm nomen miramur, quo res quam talissima
indicetur, reSponsum paratum habent: ab italicis Graecis nomen desumptum est ' atqui magnopere vereor ne Staratione iam nihil non nobis obtrudi possit; quid baeo tum igitur prorsus aliud quid sibi vult atque omni aetate omneS homines putaverunt non amplius vera sed falsissimari iam putandus est annotasse scholiasta ad Juv. S. IIS: ve odiarius apud veteres in fine ludorum intrabat, qui ridiculus foret, ut quidquid lacrimarum atque triStitiae, quae Nissent(i Sic primus, ni fallor, Jalin, Herme II. 226.(β Attende tamen, nam in hisce paulo subtilioribus quaestionibus
nihil indignum est ad quod attendatur, D στερον ποοῖεοον ridicula intexta versibus ... quia exodia postea specula consertaque fabellis potissimum fellanis Sunt r.(' Bemhard Rom. Litt. x das exodium etrachteten Scaligerund Casaubonus ais anhan Eum orige Stuck de intermeZZo, verteitet urch de schol ad Juv. g. Ii thorichre emerstuve.(' Iuv. ec Jalin, cur EueCheler. Cf. Plutarch. CraM. 33 totum, quaeSo, Caput.
ex tragicis assectibus, huiusce spectaculi risus detergeret
exodium non amplius est vox technica, ut aiunt, Sicuta Ro-crim, orchEStria, embolium, et apud nostrate Oυρ rideati, ct Mur, Actrrerre, iure mELLO, EX PS artium patria petita, sed eae tigna Gi sui oriundu stratques ita cctm Qturram
indicat quis est qui non videat istas coniecturas et inter se haud quadrare quid enim latinum genuS, quod nequaquam
ad Cenam Pertineret, Cum graeco nomine ), et Singuhitim SPECtata mera Commenta esse Attamen caveamus ne prae hisce vitiis, quae Iliviano Contextui adhaerent, ultimam illam et Primariam Confusionem, Unde Ceterae omne profluxerunt, negligamus dico mirum modum quo Livius histrionalem artem et scenam publicam cum Satura et atellana confundit; sed liceat mihi rem paulo altius repetere et paucis in memoriam revocare, quae fuerintatellanae sata; etenim spero fore ut illis auditis, livianae confusioni apud te quoque, lector, Aliqua Venia Parata Sit. Constat igitur nobis, si tamen unquam iuventus romana quidquam Cum cena Publi Ca Commune habuit, Constat ab Andronici certe temporibus, qui primus argumento fabulam Seruitv i. e. graecas fabulas Romam transtulit, et histrionalem artem et iuventutem romanam Suam utroSque et sibi propriam viam isse hinc histriones infimae sortis, ut fit, homineS, arte Sua quaestum facienteS illinc ingenuos iuvenes, inter se i ex saturis atellanisque omni anxie CirCumScripto arguo Nam quomodo quisquam hisce verbis a iuventus histrionibus fabellarum actu relicto ipsa inter se more antiquo ridicula intexta versibus iactitare coepite offendi poSSit, non video mihi certe sanissima videntur dummodo haec verba sic intelligamus ut intellegi
debent, dumque Statuamus iuueentutem se scena abdicasse nam prorsus iniuria eissenbor ad i. ex actu reticio efficit illa ridicula in scena actitata esse postquam iusta fabula peraCta esset.
52쪽
mento carentibus, delectationem quaerentes; quod tamen non ita dictum volo, quasi Putem Nodiorum Scriptores nam non video ullam causam SS Cur utemus Sullanis demum temporibus exodia in cena actitari coepta esse numquam iocum quempiam aliquave ridicula ex Populari ingenuorum comoedia in suam rem Convertisse; hoc tantum dico, verbis Monamseni usus, quibus nihil aut facetius aut acutius mihi fingere possum: ,γwischen dem histrio und dem tellanenspieler Nar de un- terschie ungesali eben o gros Ni heu tZutage gwiSchen dem, de ali die illine n dem de aus de mas en bali gelit', et nisi egregie dicti vim attenuare videar de meo iam subiungere velim illud inter histrionem infamia notatum et atellanae actorem omni macula liberum, discrimen non aliquando aut aliquandiu
exstitisset sed usque duraSSE. Iam vide me in ea, quae OS-trem, loco Livius tradit, non dubitare quin iurem, atque
illud tamquam sic accipere ut dictum sit pro it ore I/i sint. Ceterum vi copus est ut dicam de hoc tellanarum genere, quod neque ad cenam publicam neque ad litteras et litteratos homines pertineret, Perpaululum nobis Compertum ESSE, quinimo mihi P nobis compertum futurum fuisse nisi Sullanissere temporibus Pomponio et Novio, eaeo torr/m scriptoribus (-i(J, Quod genus... tenuit iuventus nec ab histrionibus pollui
passa est eo in Stitutum manet, ut actores atellanarum nec tribu moveantur et stipendia tamquam experies artis ludicrae faciante(β Quo iure vulgo statuant viri docti Pomponium et Novium
nonnisi fellanico exodia conCriPSiSSe, equidem non MSequor an forte, Si quando quis novum genus litterario scenicove usui adaptavit, Censendus est ille per totam vitam nonnisi id ipsissimum genus coluisse attamen non aliter agunt ii, qui Metmemnomem, Mars ian, Herculem, Phoenissias, simili omni ad fellanicas personas redacta fuisse volunt quidni nobis demonstrent, cuius fuerint in illis fabulis Dossenni, Pappi, ceterorum partes oleum et operam Perderent, opinor, nam habent vel ridicula suos fines, qui haud migrari solent quin ridicula fiant absurda.
varietati quae populo semper grata est studentibus, in mentem venisset hanc ipsam tellanam idoneam materiem praebere, quae in scenae usum converteretur Cuius Perpetrati
consilii nos hodie illum fructum percipimus, ut ex illis
emodiis atellanicam speciem indutis coniectura possimus assequi, quales fuerint errae stellancte natura et forma. Haec autem Vera tellana quin vel postea in suburbiis atque in
Latii pagis et oppidis cs. Juv. 3. IJS sit culta et sedulo
exercitata, nihil causae est cur dubitemus; sed cum scena prorsus nihil commune habebat, atque optimo iure igitur Livius dicere potuit iuventutem, nimirum quod Per Seritaret, hoc genus ab histrionibus pollui non passam esse hanc et
nullam aliam veram vim Sse eorum Verborum, quibu L.
dicit atellanarum curum conditionem ab histrionum conditione diversissimam esse, mihi certuni est et deliberatum, et tibi quoque, lector, probatum iri spero nam reputa quaeso: Pro Certo est traditum, i et si non traditum esset tamen per se id intelligi posset, imperatoria aetate atellanas i. e. asellanica exodia, nam de vera tellana nemo fere loquitur nimirum ab histrionibus, quaestus Causa artem profitentibus, agi solitas esse, illosque histriones prorsus eidem ignominiae obnoxio fuisse qua omnes histriones flagrabant nonne igitur Livius, vel quisquis is est quem L. Prae manibus habuit, non dico nobis sed sibi manifestam absurditatem vendidisset, si l. l. , eo institutum manet eice de tellani- Corum exodiorum histrionibus locutus esset Ar)(i v. Friedlander apud Beckers, S 6.(' Magnopere dolendum est, luod nullus Scriptor ex liberae
reipublicae temporibus expressis verbis testatur Sua quoque aetateatellanas i. e. exodia ab histrionibus actitata SSe quamquam huius silentii ratio in promptu est, Siquidem post Pomponium et Novium
53쪽
Hisce perpensis, iam cernis Sine dubio, lector, quid illi nescio cui, quem Livius et Valer MaX. i eundem auctorem habuerunt, fraudi fuerit nempe modiorum nomen fuit in
CAUSA, quo Atellana, in Cenae Sum OStquam converti coepta erat, denotabatur.
Verum nequaquam illinc equitur omnia exodia tellanas aliquandiu frequentior fuit mimi usus v Cic. ad tam . . I et
Macrob. I. Io.33, et ipSi Ciceroni, Cui imprimi noStram Cenae, quae illo tempore fuit, notitiam debemus, ut erat eruditus homo et graecis litteris imbutus, levius exodiorum, tam mimorum quam atellanarum, genus parum placebat v. Cic. ad lam. I.3); nun vero Sunt, quOS ex illo silentio eicere non pudeat ingenuos homines aliquandiu in cena publica tellana actitasse, atque multo demum postea histriones in illorum locum successissen atqui haec coniectura non modo cum expressis Livii verbis , quod genus tenuit sitientus nec ab Atrionibus Io ui passa esse adversa fronte pugnat, Sed nobis obtrudit etiam prorsus incredibile aliquid nam prosecto non ea erat apud Romanos histrionum Conditio, ut consentaneum Sit putare ingenuos homines in publicam Cenam prodiisse, tit animi auSaplebeculam delectarente, hanc absurditatem sensisse et abunde redar
in errorem inducere OSSit. o Val. m. a. . : quod genus delectationis italica severitate temperatum ideoque vacuum nota est; nam neque tribu movetur nec a militaribus Stipendiis repellitur e Issa , severitas e paulo longius, si quid video arceSSita St.
suisse sive potius rei licia, nam in scena publica nullus erat locus dicacitati et spontaneis ingenii documentis. Sed,
SECUS atque in vera teliana, ea tantum Proferenda immo reddenda erant, quae Scriptor singulis personis impertiverat, magi Ster praemanderat , inuria, aio, inde efficias omniati exodia atellanicam sormam habuisse; attamen ne cio an antiqui nomine telonet identidem ea quoque exodia deSignaverint, quibus nihil Cum vera tollana Commune CSSet, i. e. SUSPicor voces tellaniam et Exodium haud raro promiscue esse adhibitas P sic apud IaC ann. legitur: OSCum Vondam ludicrum eo flagitiorum et virium venisse, ut auctoritate patrum Coercendum Sit pulsi tum histriones Italiae, quae verba, in Suo Sententiarum ne u ' spectata demonstrant Tac. de exossiariis Lene scin locutum esse; si apud Sueton Cal. II: Atellanae Poetam cremavi te ibid. Nero O , Datus a tellanarum inistri, in mantico quodam ,γίαιν παῖ , ,γίαινεμυερs et in novissima clausula Orcus obis ducit Psssenatum demonstraverate ibid. Galba 3: satellanis notissimum
Canticum exorsis quibus omnibus nihil aliud nimirum indicatur, nisi id, quod ibid. Tib. satellanicum exodium edicituro ec ibid. Mom. IO Scenicum ' exodium , quodque(i Suet Tib. S: in fellanico exodio e Juv. . TI Urbicus
exodio risum movet fellanae gestibus Autonoes e. Haec nimirum eo peCtant, ut Praeter atellanica exodia, etiam diversi generis exodia fuerint.(' Haec apud ac praecedunt: postremo Caesar de immodestia histrionum rettulit multa ab iis in publicum editiose foeda per domos temptari. ' Ceterum f. de hoc loco et de Dion Cass. Si a Friedlanderum S. G. I. SS.(' Occidit et elvidium filium, quasi scenico exodio suo ferasona Paridis et Oenones divortium Suum taxaSSet. e
54쪽
Cum vera tellana nil nisi nomen commune habuisse videtur nisi forte accum quempiam Subinde graeco Sermone Stim esse, aut Paridem Potius Sub Bucconis quam sub Paridis Persona Prodii SSe opinamur; sed locus est qui litem dirimat, nam legitur apud Lyd. περι εχῶν O Hατύλανη σri , των λεγοαένων ξοδιαρία=ν ' Quid quod eaeo mim et orationitam Prorsus in unam notionem Confluxerunt, ut Juv. S. II vel vaerram illain stellansm, quae iamdudum ex urbe rus exula-UCrat, reo tam i appellaveriti Quodsi rogas quando et qua potisSimum ratione exodium et atellana idem significare coepisse videantur, equidem nullus dubito, quin iam Pomponii et Novi temporibus id factum sit; qui cum aliquandiu praesertim tellanas i. e. rellanicia exodia scripsissent et cenae mandassent, Sicut tituli quos
videas apud Ribbeckium Coin freta evincunt, ' haud temere
coniicias alteram vocem in alterius vim et iura transiisse, et brevi admodum Plane synonymas eas factas ESSE. Itaque Crat profecto cur Livius, vel quisquis ipsi Livio fuit auctor, anti-O , Pars magna Italiae est, Si verum admittimus, in qua nemo togam Sumit nisi mortuus; ipsa dierum festorum herboso colitur siquando theatro maieStas tandemque redit ad sustitia notum reo Aran, cum personae pallentis hiatum in gremio matris formidat rusticus insans et q. e. Locus iucundior est quam nonnulli interpretes suspicantur observa illud explicativum que in tandemque, tuo maiestas illa haud maior evadit, et verba tundem redii, quae longam bonorii in oppidanorum exSpectationem depingunt, nihil habent cur(cum eidnero γλαὰκ 'Ao porte atque priu atellanam deinde exodium actitatum SSe coniiciaS.(' Nam haud dubie non Macci et appi tantummodo, Sed Agricola quoque Bubulcus, Capella similia maiorem partem ad ofellanica
quam Saturam, Nodium, Atellanam Confunderet, Cum praesertim reputaverimus vel ante Pomponium quamquam nullus scriptor id testatur; sed nullo testimonio in tam perspicua re nobis opus est exodia in cena actitata esse et simillimum veri esse illa antiquiora exodia perinde ridicula et iocos a Serturi mutuata ESSE Atque PoSteriora exodia Sollemnes suas PerSona et alia multa e vera atellana, Saturae illa gemella, piSumpserunt non quaSi unquam iuventus qua inter se saturas agere Solebant, Exodia appellaverint quid enim vox illa, technicae cum iuventute r); hoc tantum dico minime mirer si iam ante Pomponium, qui Primus AtellanaS, Pro Cenae USu mutata nimirum, exodiorum loco adhibuit, satura in eundemuSum conversa Sit, sique in urbe illa iuventuti Satura quoque, quae neutiquam ad Scenam Pertinebat, Propterea quod aliquam cum Saturicis exodiis similitudinem habebat, identidem nomine Paeo io designata Sit. Iam iamque a Livio discessuri hoc igitur teneamus veteres propter ea cauSa qua indicavi, quaeque in Promptu Sunt, ut opinor, voci relictus latiorem vim Paeo io tribuerunt hinc lacrimae, hinc Livii confusio, qui suo argumento imPeditus et intricatus fuit, hinc multo minus serendus opinionis error eorum qui, quoniam Pomponius atellanas Scripsit accuratius eruo Scripsit itque imus istellanica exo ict
s x , iuventus ipsa inter se, more antiquo ridicula intexta versibus iactitare coepit quae exodia appellata consertaque labellis
potis,imum tellani Sunt. 'e Sane non facio cum A. . Schleget, vorteSungen Ib dram. hunSt a. 6, atellanam et Saturam unum idemque fuisse Statuenti, Sed utramque ex ipso Latinorum Sanguine procreviSSe et inter Seco natiSSimam Sse lubenter aSSentior.
55쪽
scripsit obstinate affrinent omnes o), quotquot ille fabulas
scripsit, stellania exodia Sse vi enim opus esse videtur monere, omnia, quae ridicula forent et ad auditorum animos exhilarandos apta, in Xodiorum Criptorum rem feciSse.
Atqui nunc iam videamus, quomodo elcherus misellum illud Porphyrionis scholium sollicitet atque disturbet.
Animus est de argumentis amelcher allatis eodem ordine, quo ab illo proposita sunt, Singulatim videre, atque Singulis ea adiungere, quae idonea videbuntur ad meam a viri doctissimi sententia discrepantem opinionem stabiliendam; nam omnia sere, quae nunc Cum maxime apud Horatii interpretes de hac quaestione leguntur, EX Cuti SSima sane et accuratiS-sima elcher disputatione sunt hausta; itaque sedulam dabo operam ne de ullo paulo graviori elcher argumento agere Supersedeam quod inceptum Si haud imProSPOre Successerit, sique non prorsus iniuria nonnulla de elcher argumentatione dubia movisse videbor, vix erit opus ut data cura de aliorum opinionibus agam, quae totae a Nelckero Pendeant. . t 36i igitur affirmat Romanos Satyricam Graecorum fabulam nec transtulisse unquam ne imitatOS ESSE, quia Satyri atque Silenus a romana mythologia alieni essent . En iam dictum , per saturam , nisi fallor, et aptissimum
quo litis diiudicatio ad calendas graecas differatur: nam quisnam mortalium est, qui de Sta re dubitet quis unquam(i Quod ne veteres quidem affirmant recenseas modo locosispud Ribbeckium invenies), ubi Pomponii et Novi fabellarum
tituli citantur.(' , Die Griechische Tragoedie, jus Rhen. IS I P. I 36 U.
opinatus est Satyros in urbe Roma domicilium habuisse, aut
quidquam in agro latino natum ESSE, quod graCCo Satyrico subsimile esset verum haec non erat quaestio Cum exodiis rem habemus, quae Romae, Romae tantummodo, in Cena publica, Postquam aliquod legitimum drama Peractum erat, edebantur, atque hoc erat quaerendum, num illa cena etiam Pomponii aetate tam prorsus a graeca mythologia abhorreret, ut exodiorum Scriptoribus, ridicula quae in Suam rem Converterent undique quaerentibus, religionem fuisse oportuerit, quominus interdum Satyrica argumenta arriperent atqui qui ad hanc quaestionem Uere et ingenue reSPondere
velit, necesse est concedat et Silenum illum in Cyclope , ridiculum CSSe, neque urbanam scenam id temporis de Pomponio, bononiensi nimirum, agimus a graeca mythologia abhorruisse Parca illa apud Romanos praetextata meliora
Deinde ad nonnullos apud grammaticos locos delegamur, qui, etckero iudice, expresserit testantur Romanos Satyricam Graecorum fabulam non imitato ESSE, Unde ego, praefiscine dixerim, plane contrarium Scio nam ut locum illum apud Marium Victor. , ' unde tantum apparet atellanam . e. atellanicum exodium satyricae fabulae simile esse, mittamus, sed de iis tantum videamus, quae e Diomede
citantur Nei p. 8a : poematis dramatici vel activi genera
Sunt quatuor, apud Graeco tragica Comica, Satyrica, mimica,(i 136a xes ab erne hein rom satyrSpiet Nei die gramma- likersus sicilita agegen Zeugene.(a M. V. a. d. S. P. II GaiSsordet SupereSt Satyricum, quod inter tragicum et Comicum Stilum medium eSt. . . . quod genuS noStri in atellanis habente.
56쪽
apud Romanos praete lata, tabernaria, tellana, Planipes, et (Κ. P.M8 S. V stertia ripecies aesti fabularum latinarum, quae a civitate Oscorum Atella atellanae dictae sunt, argumentis dictisque iocularibus similes satyricis sabulis graecis latina atellana x graeca satyrica differt, quod in satyrica fere Satyrorum personae inducuntur, aut Si quae sunt ridiculae similes Satyris, Autolycus, Busiris, in atellana
Et sane hi loci, a suo nexu divulsi et seorsum nobis propositi, haud inepte in elcher thesin sacere videntur; verum si iam ipsum Diomcdem evolvimus, quantum mutatam ab illa, quam modo iis inesse Sententiam opinabam Ur, SPQ-ciem immo rationem nobis praebent quid enim passim et nusquam non fere diXerim, ex Diomedis de poematibus libello apparet eum per recteoediam non graecam modo tragoediam intelligere sed eam quoque latinam tragoediam,qricte nonnisi latino sermone mersecs rem dissert(cro stram), Per como diam non graecam modo sed latinom sol oram quoque ut unum Xemplum dem, ubi vis enim apud Diom. plura ipse invenias, p. so inter ipsa illa verba, quae etcherum modo laudantem audiebamus, haec leguntur: v togata Praetextata a Mogoedia disteri, quod in tragoedia heroes inducuntur, ut scutitas recteoaedios nominibus heroicis Scripsit, Orestem, Chrysen, et his similia, iram Attius in praetextata autem quae inscribitur Brutus, .... Togata tabernaria a comoedia differt, quod in comoedia graeci ritus inducuntur PerSonaeque graecae, Laches, Sostrata in illa vero latinae Togatas tabernarias in scenam dataUerunt Praecipue duo L. Afranius et G. Quintius nam Teresntius et Ciaecilius coinoedias scripserunte tum iam sequuntur illa: blatina intellana graeca styric differt, quod in syricct
fere Satyrorum personae inducuntur, aut si quae sunt ridiculae similes Satyris, Autolycus, Busiris in atellana MACCuSe. Luce Clarius, ut opinor, ex hisce apparet Diomedem, cum illam e dramaticorum generum recensionem Scriberet, de Uere romanis tantum generibus egisse atque Consulto ea Omnia EXCEPisse, quae nonnisi latino Sermone a graecis fabulis disserebant ita ut, si quis inde efficere velit Romanos numquam Satyricum habuisse, perinde agat ille acsi efficiatne palliatam quidem vel crepidatam rhintonicamve Romae exstitisse; nam horum generum apud Romanos Diomedes in sua recensione illa non magis facit expreSSam mentionem quam fabulae Satyricae. Ergo i 'iProinde tu lector, controversiam discepta Orestes Chryse laudantur tamquam graecae personae in recteoedia sud Romanos, Laches Sostrata tamquam graecae Personae in comoedia pud Romst eos; in sayrico stud quos iam tibi videntur tamquam graecae personae Busiris Autolycus laudari tu iam decerne. Iam Pergamus et Strictim videamus de loco, qui legitur
κωμωδίαι πατρία *ωνῆ eo ubi Melcherus te intellanis(ii Poematis dramatici vel activi genera sunt quatuor apud
Graeco tragica Comica, Satyrica, mimiCa, apud Romano Praetextata, tabernaria, tellana, PlanipeSe.(' Viro ael. Cornelissen, τῶ μακαριτη, an COnClUSionem Probatam fuisse grato animo remini Scor.
57쪽
cogitat, nam absurdes' ware es, stat des igenti ichen undgelauiigen unStausdruckS, uberhaup ei ne umsChreibun Eustachen, Atqui, licet mihi non magis quam ' constet
Sullam satyrica ScripsisSe, neque animum inducam ut negem σατυοικὰ κωuoopta Atellanas exodia nimirum, nam
scrota atellanae sunt exodia Significare osse, nimium quid nobis probare studet,. Cui illa verba doctimesnto sunt Athenaeum de tellanis locutum esse; nam ut Concedam Sophoclem sane Aeschylumve suos tam Poti haud facile comoedias appellaturos fuiSSe, alia, nisi forte toto caelo erramus, Athenaei et Sullae est ratio cuius aetate de veris illis Satyris actum fuisse bene Scimus, illorum ridicula, in purcius fortasse mutata, adhuc aptissima fuisse ad Sullae aequaliumque animo recreando nOStro iure Putabimus, donec meliora docti erimus. Denique fugit me arcana illa vis, quam, ' iudice, isti 'δία habet quam vocem Si utique ad vivum resecare malis, quidni lacias cum Diomede, qui per comoes iam nonnisi graecam aut a graeci illam sumptam comoediam intelligit, et statuas κωμωδία nullo mois tellanas significare posse Sed iam ad ipsum rei cardinem pervenimu atque agendum
erit de Porphyrionis ' illo scholio de ipso Horatio mo
videbimus , quod . acerrime imPugnat, ego utrum UerVman falsum sit nil curo, verum SSe osse Pro viribus defendo.
Sies igitur disputat i 363)D , fac illas fabulas revera aspi p. 136a haec . praemittit: hvom satyrspiei de namen homoedie u ebrauchen St, geras mei amistaen et bermand-scha fi bestiat, nichi naturlicii da, heben nur die in gatiungbegeichnet, ein verealinis unter eide angegeben Nerde soli; und nichi bios affectiri, Sonder abSur Ware S u. . . c(' ad Hor A. P. ao: Satyrica coeperunt Scribere ut Pomponius Atalante vel Sisyphon vel Ariadnene.
PomPonto Scriptam esse, utique intellanae riunt, jam inter magnum et Pomponii et Novit sabularum numerum Perpauca tantum mythologica nomina Sunt atque eiusmodi omnia, ut
nihil tum Satyris commune habuisse videantur itaque mihi religio est tali scholio fretus istos titulos Pomponii atellanis
adnUmerare; quamquam soSteriore aetate interdum mythici argumenti itellanae laudantur, Sicut illa Autonoe apud Iuv. f. Immo vero, Obsecro, nonne illa perpauca mythologica nomina plane Suffciunt nonne si vel unus tantum istiusmodi titulum laudaretur documento esset ofellancti et Ustior m,sc. Exodii diis habuisse Sed sunt plures Aesmemnon si ositus, Armorum Iudicium, Phoenisses, fortasse etiam Otho Gorgonius,
ei cices colictor Philosophicto pro merto denique ipsa illa Autonoe quam . laudat et pomponianus Mars ac ' quibus
POStremi Certe vim unum argumentum invenias quod in satyricae fabulae usum sit aptius deinde iam obSer a quaeSO,
inter Movit ire onus Exodium laudari, inter Pomponii stebianos diaturam nonne laec omnia eo Spectare videntur ut, atellanae vexodite notionem adepta sit, i. e. iamiamque nihil
certi nihil desinit designare coeperit, nisi id quod ridiculum
foret Et Nide quam montorta didi ratiocinati, eorum, qui hanc mimplicissimam explicationem reiiciant atque adeo non perspiciant quoniam ' Pomponius nec mirum id est, opinor,
o Temere nimis Duebner ann phil. Jalin et,lotZ. 83 P. 38 coniicit Marsyam tragoediam fuisse, a Pomponio Secundo res Tac dial. Is Scriptam: nam haec habet Arnobius adu gentes
a. a): qui Fornicem luci anum ei Mars am Pomsonii obsignatum memoria continetis r. Profecto qui Marsyas uno tenore Cum fornice
58쪽
siquidem primus atellanas in scenam induvit atellanarum scriptor habetur, statuunt illum nonnisi atellanas scripsisse tutius, Credo, erat dicere Pomponius exodiorum sui scriptor et primus atellanas in suam rem vertit. Quid quod iam ipse Pratinas in nos arcessitur, quippe cum quo Pomponiu ab antiquis componi non soleat immo est aliquid inter Pratinam et eum, qui Sullanis temporibus in urbanae plebeculae usum et oblectamcinium exodia scripserit. Et quid mirum si novi generis invento id ipsum, quod invenerat, et Potissimum et frequentissime adhibuis Tum vero aliam si viam insistit . atque suspicatur legendum esse , ut Pomponius stellianas' verbis , Uel Si honties Ario incn' scholium interpolatum CSS PoStquam ,σDUO- nos' in ., Atalanten ' abiisset interpolatorem, neScio quem, commentitia illa nomina addidisse. De hisce, quae apud multos laudata neque improbata repperi, non Si Cur multa dicam videntur, acutae profecto, Sed nihil tamen nisi suspiciones, quibus, etiamsi illud scholium magnopere offenderet, tamen haud facile accederem verum neque omnino offendor,
ne video quis unquam , cti transs adulterasset qui .ctra Q- nos' legisset.
Sequitur iam apud N eorum impugnatio, qui ideo praesertim satyricam sabulam Romanis non ignotam fuisse velint, quia mirum ore contrarium; IJ6 SQ i,aber man edactite
die linen nichi asste, die Romer eislicli unangerithri gelassen haben . Atqui ut concedam nihil ex oratianis illis A. P. 8S: ,,nil intemptatum nostri liqueres foemes' colligendum esse, non tamen video Silenum atque Satyros maius aliquid suisse quam pro Xodiorum petulantia nam nemo est, qui putet in romana Cena unquam Satyrica actitata ESSE, quae omnibus numeris essent absoluta, aut quae cum aliquo Aeschyli satyrico possent comparari de P. fis agimuS, quae verisimillimum est per fas, et per nefas si opus erat, Udi
Atque haec ipsissima causa est, cur haud graviter ideo commovear, quod IJ6S , ,die lateinischen grammatiker, Nosterio dei arten de theaterspiele Prechen, da Satyrdrama
griechi sche u dent en scheinen . quid enim grammaticis cum illis exodiis, quae nil nisi risum spectarent, nullam Cortam speciem haberent, in quorum denique rem omnia facerent
dummodo ridicula essent Sed enim iam vidimus de illis grammaticis, et si loci illi ex Diomede tamquam omnium disertissimi, i sicut opinor, a ' laudati sunt, ceteris omnibus facile carebimus. Quamquam nescio an vel Si ex Diomede cum suis aliquem fructum Percipere posSimus, di-o IV. 136 a ses ab erne hein rom Satyrspiet, ei die grammati erraus ruralicis agegen Zeugene.
59쪽
versissimum sane a Nelcheriano illo modo statuamus latinos grammaticos de griaec fabula satyrica prorsus tacituros fuisse, nisi Romesni id quoque genus coluissent. ii Neque plus causae est cur multus in de PerPauci Sane, locis ubi viri docti satyricas sabullis apud Romanos odorati Sunt, nam Praeter nostrum scholium Busiris illa et Autobctis apud Diomedem mihi sufficiunt ceteroquin morem gero ' et alios loco huc non pertinere concedo unum tantum excipio, apud Ciceronem ad Q. frat. 2. I S. S , , υνδειπνου Σοφούεου, , quamquam a te actam an suctam J fabellam video esse festive, nullo modo probavi ' hanc autem fabulam, invito ' hodie vulgo(' opinantur satyricum fuisse et unam eandemque atque 'Aχαίων χαλογον. quid tum si satyrica Graecorum fabula revera Romanis tam Prorsus ignota sui quam . affirmat, nonne permirum est Ciceronem fratrio Satyricum patrio sermone redditum nullum assenSum Significasse, ne uno quidem verbo eius inceptum Probasse nonne hoc documento esse potest, Si tamen OCumento Pus est, Satyrica re VPres certe haud insolitum litteratis viris negotium fuisse Quibus verbis nimirum nequaquam dico Quinti C. immaturas lucubrationes in scenam ' perducta esse dico tantum Romanis Satyrorum regionem haud tam incognitam(i Diom. .l: apud Graecos tragica Comica, SatyriCa, mimica, apud Romanos praetextata, tabernaria, tellana, PlanipeSe. Sicut di es, tragico generi inest romana crepidam, comico pia iam graeco mimico romanus mimus quidni igitur Satyricum genu romianiam
terram fuisse, ut exodiorum Scriptores ex illa quoque interdum hausisse sit veridissimile. Atque Perae St pretium obiter videre, quomodo ii, qui Romanos nullum satyricum habuisse assirmant, longiorem illam Horatii de satyrico digressionem Sunt O CrSUS,aaO-2SO explicent apud in I 366). Sed enim iam vereor
ne longus fuerim, mittamus ceteros atque, Praeter etckeri, Orelli tantum opinionem recenseamus, qui nOSCi an Palmam(Praeposterae sagacitatis nimirum Ceteris omnibus facile praeripiat coniicit igitur . satyricum genus et ante Horatium intemptatum fuisse et postea mansisse, sed Horotium lori Sonum remisses, ne ridiculus foret, Si id genus suspicirretur, qu V sius esset urem fro illius tribus idaeoques ses Hocuro culmus et sobriis recensuisse, licte rati incessio ad bonum inem ei ducendo inessent. Comparatione quadam respondere liceat ex uet. Aug. 8 novimus tragoediam ab Augusto Scribi coeptam, non Succedente Stilo in spongiam incubuisse ei atqui Horatii est illa notissima ad Augustum epistula, in qua agitur de dramate et de vitiis peccatisque, in quae romani PraeSertim Scriptores incurrere Soleant; attamen neminem legere memini, qui alterum factum ad alterum Pertinere utaret, nedum qui Suspicaretur Horatio cordi fuisse ut ne Augustus, tragoediam Scribere pergens, ridiculus foret;
denique si rellii coniectura cuiquam arridet, iam ridem Coniectum esse oportebat nam te Pisonis illius satyricis
vis die an sicli Widerstrebende geschinach Srichiun des publicum ssein asco verursachi habene Malum factum quod grave sonantia haec et magnifica verba tam parum Cadunt in Quintum praequo inoratianus ille versifex aqui in lora saepe ducentos versus dictabat stans pede in uno e infans videatur; nam, Cic. ad Q. h. g. 6. quatuor tragoedia Sedecim diebus absolvisse cum
60쪽
lethi Scimus Augustum, Horatii admonitione Commotum, Suum Aiacem illum expunxisse in fron tu videlicet haec suspiei CSt. Ut iam de Wi argumentatione videamus, qui ait Horatii de fabula satyrica digressionem mere contemPlativam ' ESSE, nullam eius partem ipsam vitam spectare; caput rei et cardinem CSSe versu 2 O - 2 3, i quorum Sententiam Cum eram ESSE demonstraret Horatius, nihil aptius et ei visum esse et fuisse nisi Provocationem ad Graecorum Satyricum. Atqui dubito an isti opinioni multa atque haud levia possint obiici nam quamvis pronus fuerit, ad digressiones faciendas a proposita oratione, vi tamen mihi PerSuadere Possum eum, Artis Poeticae potissimum scriptorem, in qua Soleat nulla ObServata promere quin EX PSa vita sint Sumpta, in ipsius vitae USU In Vertenda videantur, magnopere, aio, dubito num H ideo tantum Satyrici mentionem iniecerit, ut sensim veniret ad id a O-2 3 , quod in nullum dramaticum genus non caderet tanto hiatu , Carmine qui tragico ei: ' non solet exordiri neque Solet per viginti versus 22O-ado de longe arcessito et nihil ad lectores pertinenti argumento agere, qui velit ad Sententiam venire cui ubique aptus sit locus Profecto si hoc fuit Hi consilium, ut sensim transire videretur, improSPerrime res ei successit; nam ipsi illi versus ad O-2 3, quamvis Sint Per Se Spectati egregii et immortales, in sententiarum nexu
offendunt qua de causa Ribbeckius expungit ' a O-2 3,
(i , Ex noto fictum carmen Sequar, ut sibi quivis Speret idem. Sudet multum frustraque laboret ausus idem tantum Serie iuncturaque pollet, tantum de medio sumptis accedit honoris e. ' Equidem cum Schulgi facio: dagurii. e. auSEuwersen hannici mich et en orten die so Seli de hor. tempe im edan-ken ierim auSdruc tragen nichi enischliessen. Woli aber alteicii die orte fur in hier ungelioriges inSchiebSel .
GruPPe 23 - 2 S. Denique quis non videt versus illos aio a S, Si tamen Suo loco leguntur, non primariam, cogitationem Continere, cui illa de satyrica sabula digressio tamquam Pannu ASSuta Sit, Sed Prorsus inverso ordine atque vult . ex illa digressione natos esses
Paulo aliam atque eici erus viam insistit aliten, qui, etsi vocem Satyricae ' impugnat, tamen Pronus S ad laudatos in scholio titulos Pomponio tribuendos ad hanc Sententiam eum adducunt verba quae citantur apud Nonium P. I ex Auctorato Pomponii soccidit taurum torviter, meam Ore auctaVite, quae verba Pertinere Suspicatur ad Contro-vcrsam illam Ariadnen quod autem a Nonio sub Auctorati titulo asseruntur, acute meo iudicio, nimis acute p) et id explicat. Hisce iam retus v. non dubitat Pomponio fabulam vindicare Ariadnen, unde rursus Colligit duo reliquo quoque titulos, qui a scholiasta laudantur, ad Pomponium reserendos esse. Vides in illud scholium defendere argumentis haud Sane rem dirimentibus attamen acute et sagaciter inventis verum id missum facio, nam aliud mihi est propositum atque Vi conclusionis, qua Atalanten Sisyphon, Ariadnen Pomponio
Nam Iam ad id pervenimus, in quo ali leni suffragio me(i Mus. Relin. d. elcher RitSch ann. 6. 86 P. Ta S.(' Porphyrio ad A. P. ao: hoc est Satyrica Coeperunt Cribere, ut Pomponius Atalanten vel Sisyphon, vel Ariadnene. ' .l. amoglici das das fragmen aus diesemaaus dem Auctoratus Sammt dem tite Ariadne ausgesallen Oder solite mit Auctoratus, d. i. de gladiator de sicli dem lanista verdungen, in homischer ubertragun Theseus, de de Minotaurus u erSchlagen sicli ver iungen, egelchiae sei