장음표시 사용
21쪽
observet et tam Parum sibi constare, ut facile consulenti appareat PSOS ConSulto Secum et Secreto animum despondere, atque hoc Solum restare ut sicut solus Friedlander disertis verbis expromit Romano ProrSus aliter a nos comparatoS fuisse opinemur atqui elucet, opinor, Stam opinionem nonnisi necessitate coactis nobis subire oportere, atque valde dubitonum vel ipse . tam facile eam amplexus fuisset, nisi studiis suis Paulo pronior esset factus ad discrimina inter nos RomanOSque Statuenda nam quae et qualia tandem fundamenta sunt quibus eiusmodi coniectura nitatur , Livius nobis auctor est ' ita, sed si liviana illa narratio portenti instar est sicut omnes consentiunt , Si neque Valerius Maximus nec quisquam
alius suffragatur sicut mox videbimus), si nonnulli loci, qui
suffragari videntur, contortissima ratione explicantur, diligentius excuSSi Contrarium testantur, Si denique multi sunt qui apertissime obloquantur sicut iam demonstraturus sum , si pantomimus et tragoedia Cantata V Secus a Uulgo opinantur, aeque facile et multo Simpliciore ratione ex in tacto cantico
derivari possunt quam ex diviso illo Sed iam singula
III. Diomedes Donatus quid est canticum 2
Ut exordium sumamus a Diomede Neil. I, o I): membra
comoediarum sunt tria, diverbium, Canticum, Choru . . . . diverbia sunt partes comoediarum in quibus diversorum PerSOnae VerSantur PerSonae autem diverbiorum aut duae aut tres aut raro quatuor ESSE debent, ultra augere numerum non licet in canticis autem una tantum debet ESSE PerSona, aut, si duae fuerint, ita esse debent ut ecocculto una audiatne Conloquatur sed secum, si opus fuerit, verba faciat in Choris Nero numerus fersonarum definitus non est, quiPPe
iunctim omnes loqui debent, quasi voce confusa et concentu
in unam personam e formantes .
Ut illud comoediarum ' pro dramatum ' dictum mitta-mUS, quicunque nulla praesumpta opinione in haec Diomedis verba inciderit, haud facile intelliget, opinor, quomodo unquam rivandi ansam dare Potuerint, quin nunquam ignorasse sibi videbitur id quod nunc cum maxime sibi narrari audit aut, Si homo est valde accuratus, fortasse observabit deverbii i definitionem non ab omni parte rectam
esse, et Diomedem supersedisse monere vel solabi personam
interdum in deverbiis versari sed levem hanc maculam non magni faciet, opinor, Cum reputabit Diomedem imprimis agere
de numero ultro quem excedere non Porteat, atque id,
quod praetermissum est, Per Se intellegi quid quod nostratium loquendi usus in eadem re Peccat, quippe qui graeca dramata in choros dialogosque dividere soleamus, nulla expressis verbis solitoquiorum mentione facta Sed quid ceteroquin illis verbis inest quod non simplicissimam speciem prae se ferat, quid quod non illico quisque intelligat, quid unde quis vel minimo iure efficiat cum, is cantico rem se labere an forte mon satis elucet quid inter deverbium, Vides rem accedere Ribbeckio AEl.l. is, in calce formam
istierbia strenue defendenti et itatuenti: radi definition et Diomedes berulit au irritisiniicher auisassung. Richtiger si die rur erklamn des orte Dbulae egebene rhlarun nach Reifferscheid's ergangung in latinis enim fabulis plura inni metierbia quae fantur quam conficia uiae canuntur Diom. so, Reiff. Io); nisi quod pro au irethumlicher aussassiing ' equidem potius legerem au einem lapsus, in definitore Sane haud probando attamen non valde gravi.' Hanc voci de5erbii vim ut attribuamus, ipse Donatus loco de quo iamiamque visuri Sumus, auctor est. Cf. etiam Bergh Philolog. XXXI. agi der ausdruc diverbium Nird naturlichiuch ohne
22쪽
canticum, chorum intersit Paucis Statuamus, modo Caveamus
ne doctius i disputemus neve ea, quae nulli dubitationi obnoxia sunt, fluctuari atque incerta videri incipiant deverbia igitur sunt ea quae histrio Pronuntiat, Sive potius quae histrio, nullo musicorum adiumento, Pronuntiando agit, nimirum cum congruenti motu chorus Sed nuit chorus sit dicere piget canticum autem quid tandem aliud est in illa dramatis membrorum recensione nisi id quod histrio, succinente aliquo tibicine, Cantat, Sive cantando agit, cum apto gestu nimirum nonne si quis esset, qui ne fando quidem de cantici divisione audivisset, hanc Diomedis verborum Paraphrasin unice in promptu esse ille declararet nonne omnem divisi cantici cogitationem abs re et a Diomedis verbis quam alienissimam esse iudicaret ita maxime, Credo Quid igitur causae est cur viri docti secus Statuant, atque nonnisi is, is cantico Diomedem agere existiment in causa sunt verba illa , in conticis suum unctantum debet esse ferson eu, ' ex quibus quamobrem viri docti colligant cum diviso cantico rem se habere, infra videbimus nunc demonstrare velim illa verba meae loci explicationi haud adversari. Itaque iam Supra audivimus Friedlanderum ex ipso divisi cantici more essicientem romanae cenae rationem a nostra diversam fuisse; cui opinioni quamquam non Plane CCedere Potuimus rem enim Naggerare vir summus videbatur), hoc tamen veri inesse vidimus, quod antiquum drama veritati aliquanto minus studere solebat quam hoc nostrum; non quod veritati consulto vis fieret, sed tunc in modum ut o pulchrum semper Praevaleret ena In quod crimen nescio an incurrat olmus , de canticis' a),
qui quo demonstret bellicum non idem esse ac bellum, classicum Cclassem, hosticum C hostem, Canticum denique a cantum, arceMit morbos sonticos ex XII tabulis et classessoenica ex columna roStrata.
iam una haud levis causa cur, Cum in antiquo dramate duo pluresve graviter Commoti actores prodirent,velut in Canticis, non stare ae simul assectus suos cantu interpretarentur, Sicut in vera rixa usu fit, sed alius ostralium; verum alia insuper CauSa,St,quae etiamsi antiqui vel maxime veritati consulere voluissent, tamen instantissime postulasset ut alius flos alium cantaret de histrionibus loquor, qui Oersus inter Se partes Sustineant, nam alia nimirum est chori ratio), dico hanc nostram harmoniam ' atque multisonum cantum Romanis nondum cognita fuisse, quae in nostra opera , quae dicitur, efficiunt ut plurium cantantium voces destincte audiantur;
apud Romanos vero, cf. Friedi. S. G. . sp qui nonnisi
Unisonum cantum pernovisSent, non potuisset quin duo inter se diversa cantantes, sibi inter se obstrepuissent atque hanc quoque ob causam nullos iustos duellos, tergettas, etc. romanum drama continere poterat, sed eiusmodi tantum scenas, in quibus duo tres plures iternatim i cantarent. Nonne hanc tam de scenae quam de cantus apud Romanos ratione, considerationem iamdudum in censum venisse
oportebat nonne haec omnium simplicissima ratio est qua Diomedis verba explicemus: in canticis una tantum debet esse persona aut si duae fuerint, ita esse debent et te occulto ix Nonne hac ratione scrupulus, quem Berghio inhilologus XXXIaget Diomedis verba iniecerant, iam exemptus videri possit 5 Diomedes eschrank das canticum igentlictibus monodien Aber dies definitio ist . . . . . untiatibar Alterilings in monodien, de natur de sache nach besonder bellebi aber nichi minderhaufi finden Sich echselgeSange, i g. b. gleichram ingangedes Stichus, einer parti die ungweilalliast gesunge un vo dermusi hegleitet Nurde. ' Ita maxime, sed Diomedes non excludita NechSelges inge' a nomine cantici; tantummodo dicit alium
23쪽
uns udiat nec conloquiatur, Sed secum, si opus fuerit, verba faciat 3 cum praesertim haec sequantur: in chori Uero numerus Personarum definitus non St, qui e iunctim omnes loqui debent, quasi voce confusa et concentu in uniam PrSOniam se formantes. ' Atque ex eiusmodi cantico pantomimum exire POSSE elucet, opinor nam quid tandem aliud, dum histrio Cantaret, reliquOS, qui tunc Cum maxime in cena ESSent,
fecis, opinemur nisi gesticulatos esse l. e. saltavisse quod autem Diomedes ait aut si duae, vix quibus efficio haud saepe plus quam unum tacitum histrionem per Cantica in scena versatum fuisse, et hoc facile intellectu videtur; si enim plures pro viribus gesticulantes ut est canticum genus Sublime, Patheticum, mobile), Propriasque quisque arte tacite SustinentCS, ACCESSiSSent, turpissimum hercle Spectaculum praebuiSSent. Iamvero videamus quid alii de Diomedis verbis statuant Consentiunt igitur viri docti voce cantico divisum canticum Significari idque alii aliunde, at plerique tamen ex additiS verbis in Canticis autem eice efficiunt num iure, equidem dubito nam reputa, quaeso: in canticis i. e. divisis u. t. d. e. . . . d. f. ira esses debent ut ex occulto uno sudistrae conraquctetur eice et altera illa nam si quid video, alter ille, divisi cantici actor, et ipse audit nec ipse conloquituri Si iam duos habebimus actores, alium ex ipso cantico ad tibicinis modos puerique cantum gesticulantem, alterum libere Saltantem, denique duos actores inter se tacito CertanteS, donec tertius aliquis puer, cantor aliquando cesset Ne multa,
verba illa: ita esse debent ut una su icti P conloquoture certissimum documentum sunt iacteriam utique contore, i. e.
cum nullo diviso cantico negotium nos habere. Hisce praemissis iam vide quomodo haec eadem lucidissima verba in suam rem convertat Ribbeckius l. l. p. 63
qui postquam rectissime monuit aeque absurdum futurum fuisse, sive tres quatuorve taciti actores Cum Suo quisque cantore prodiissent, sive unus Cantor Plurium PerSonarum Partes Subito alternantes Cantasset, ' sic pergit salso si die bestim mung et Diomedes, in de cantica, namsicli denen imengern Sinne, urse nur ei ne Person austretEn, Oder enngwei, o di irse dies an Ere ferson nur aus dem intererundeguliore und fur sicli ter und da in or Sagen in denangedeuiete grenne geruis richtig und vielleiclit unachst de praxi de tragoedierantiaommene attendiSne oculam, qua secus reddita Ribbeckius Diomedis verba suo proposito adaptet Diom. scripserat ut uir audiat ne Conloquature, i. e. nimirum, ubi de Euctbus personis agitur, ut alteralogusture Ribbeckius vertit: wenn Neios duri die randere PerSO U. S. e. i. e. ea quae tacite gesticulanti histrioni iam accedat. Sed nimirum nulla j idonea causa est, cur Diomedem, qui forsitan Suetonium hic ad verbum descripserit, tam miram, cantico vim tribuisse credamus; vel potius validissima causa
in fromptu est, quae istud nos opinari vetet; quid D. ait
3 membra sunt tria diverbium, Canticum, Chorus , et cum ad Canticum enarrandum perventum est iam de solo Diso cantico loquitur attamen unusquisque Ribbeckium modo audiebamus, persuasum habet etiam indivisa cantica exstitisse atqui haeci Quamquam non video cur absurdius sit plurium personarum partes in istum modum dividi quam unius PerSonae.' Animo infigenda videntur aurea ergkii ii as in calce verba: nichi inde irrige vorstelliinge herrschen hinsichtlich desvortrage de Cantica vis en ei besonderer ange dieselbengeSungen, n de SchauSpieler si nur mi Stummen eberdenbegleitet habe .
24쪽
utrium nominis hospitio, utrum deverbii a chori, Diomedes excepit neutrubi, opinor, illis locus erat, neque apud deverbia
quae pronuntiabantur, nec magis apud chorum, cui nihil cum cantico actori munere, Commune erat; num igitur opinandum erit miseranda illa indivisa cantica prorsus neglecta esse et hucusque Sub Iove pernoctaSSe quantocius, Censeo, veram vim, canticie apud Diomedem restituamus, et cranticum non modo
interdum Dum vae flane inditi uum uisse Stamiamus. Nam vulgatae de mantico opinioni non solus Diomedes adversatur, Sed ipsa quoque vox canticum haud favet, quae modo artiorem modo latiorem ' vim habet, numquam manifesto ut indicat, quod tamen prae ceteris indicasse utatur ita cogitatio ultro nobis subeat cum tandem factum sit,
ut genus divisum illud canticum quod Romani sibi privum paravissent, cui nihil certe Graeci simile habebant, nullum
proprium ibi et sollemne nomen nactum sit, et quamvis in universum id mihi argumenta ex silentio petita haud firma videantur)o nonne tamen hac in re mirificum fere est, quod nemo locuples Scriptor qualis Horatius est vel Cicero, diviso Cantico certe Graecis Romanos potiores esse gloriatur a RibbeckIl. der egris des canticum ais einergesangpartie istaber, te es Scheint, auch von den alten theoretikeribald in engerem, bald in eiterem Sinne gelassi orden Walirendi telegeiclinungeni de prager handschriste de Plautus alles unter dies gatiun graugiehen scheinen, as nichi line jedes musicaliscite element einlachgesprochen urde, cf. Berg Philol. XXXI aas S.), versiani g. b. Livius an de behannie stelle nur monodien Nelche von demschauspieler in mimischer actio dargestelli, vo einem lim eige-gebene Sange aber urnegleitun de note Orgetrage Nurden. 5Zum eispier ait R., tamquam excenta teStimonia Suppeterent, atque nos delegat ad ipsum illum controversissimum Livii locum: mallem R. aliquot ex bonis scriptoribus locos suppeditasset, unde conticum idem esse ac d uisum conticum mihi appareret.
Quod supra dixi dolendum esse quod Diomedes deverbium quid esset non paulo accuratius definierit, id uno alteroque exemplo iam demonstrare velim. Itaque Hermann et olf
si tamen illorum argumentationem assecutus sum, sic fere
ratiocinantur: Diomedes per deverbium id intelligit quo flare in cena colloquuntur: paulo post idem ille ait in
Cantico uncti et tantum personam esse debere quid ergo Fcanticum est solitoquium ' Padversus hanc autem conclusionem, quamquam haud firmis fundamentis nititur, nihil tamen allegarem, nam et mihi propter eas causas quas indicavi pro certo stat canticum solitoquium esse, nisi Hermannus(dubitantius sane et oissius confidentius addidissent omne
soli loquium canticum ESSE divisum nimirum; et revera, aut sic iis opinandum erat, aut statuere eos oportebat Diomedem de iis canticis, quae non erant Solitoquia, agere SuperSediSSe tertium non dabatur. Atqui quam prorsus absurda res ista ratione nobis commendatur quid sicubi una aliqua persona, quamvis tranquilla et quieta nullamque aestuandi causam habens, in cena versabatur, iam statim canticum adhibebatur, immo divisum canticum i Wolis .l. 3 de Diom. agens linunc sussiciat inde didicisse canticum hoc significatu nil esse nisi solitoquium, et opponi diverbio quo plures in scena colloquuntur. Id quod pluribus subtiliter, ut
facit, demonstravit,. Hermann l. 3 quaeStionem Sse ait , Semperne cantica ab aliis cantata fuerint, quam a quibus geSta exprimerentur, an interdum etiam histriones ipsi simul et saltaverint et cantaverint fabulam , et postremo nihil Se repperiSSe affirmat unde certo posset intellegi, histrionem Cantica interdum etiam Cecinisse. Wolis l.l. I Hermannum mitanS ait: sine falso Sic Statuitur quos enim loco 'um referendos putaveris, iis accuratius inspectis alium inesse sensum facile intelleges.
25쪽
Attamen ceteros omnes acile vincere videtur Reinhold ij cui dubito an eadem illa Diomedis negligentia ansam dederit
coniiciendi deverbia non magis quam Cantica musici CaruisSe tertium comoediae membrum fuisse Erbs quae sine Cantu aut tibiis Praenetur, aerum Triammiatico de his non mere.
Sessi Iam transeamus ad Donatum et itatim moneo Saepenumero illum in argumentis ad singulas Terentii fabulas
deverbiorum canticorumque mentionem iniicere Uerum Umquam testari canticum non ab ipso actore cantari esse Solitum .
Sic in Andriam: bdeverbiis atque canticis cod.authenticis lepide distincta est , ad Eun: deverbia multa Saepe pronuntiata, Cantica Saepe mutatis modis exhibita sunt . v. etiam ad Adel. ad Heet, ad Phorm. Unus tantum lOCUS ESt,
qui raptim inspectus vulgatae opinioni quodammodo favere videri possit, accuratius sonderatus haud dubie aduerSatur, locum aio Nub legitur sub dinem Libelli de trag. et Com. :vdeverbia histriones pronuntiabant. Cantica uero temperabantur modis non a Poeta, sed a perito artis musicae factis. Neque enim omni iisdem modis in uno Cantico agebantur, Sed Saepe mutatis et q. s. ' Haec Si quis ita legat, ut aliquam vim addat voci histriones, in salsam opinionem ille iam incidere possit cantica non ab histrionibus esse edita nec tamen Sententiarum nexus dies histrionae vocem intendere sinit: in Sequentibus enim mulli uti hominis, diversi ita histrione, fit mentio, qui apte histrionibus opponatur ne multa, nam CSPer haud obscura est, ut opinor, fronuntictbiant et tempe-rcthctntur inter det opposita sunt; quibus verbi Scriptor nos docet deverbia dici, recitari esse solita, Sine muSiciS, Canticalx Libellus citatur apud Grysar taliber die onNendun derm usi in de homoedien der alten. vaseWalh 83s. vero cantari, idque modis , naar en epaalde melodie ' :atque Sic intellecta haec verba non modo non Suffragantur vulgatae opinioni sed e regione adversantur iam enim APParet, licet prior pars activam formam habeat d. histriones pronuntiabant , altera passivam ' cantica temperabantur ,
Apud Hor. A. P. Schae leguntur: si plausoris egesIUlaea manentis et usque sessuri donec contor vos Plaudite dicat et q. s. , ad quem locum si interpretes Consulas in diverSissimas sententias eos discedere videas valde tamen
dubito num ille cantor dignus sit qui nobis negotia faceSSat, nedum qui cantici divulsionis idoneum testimonium praebeat(sicut quondam oliis l. l. I affirmavit . sed iuvat nonnullas
explicationes in memoriam revocare. Benilegus ad Terent. An d. in fine annotat , cum actores omnes ex Cena exirent,
Cantoris erat, depositis ex ore tibiis, laudite insonare quae explicatio et Cum consuetudine pugnat, qua actor, qui POS- tremus in cena versabatur, illud fraudite clamare solebat et nimis temere affirmat tibicinem cantorem POSSE UOCari. Paulo aliter cliut ad i. qui, postquam Benilegum SecutuSCantorem tibicinem esse statuit, tamen manifestam illam ConSuetudinem impugnare non audet, ideoque Subiungit: habe die orte Turde sicherbo ei nem Tusci de Musi-kers o libertoni, das tas Piches suin Pima Tebeii miteutem rechte sus hin uber,men meris et luennete' atqui ProrSu eodem iure nos illum qui succinente aliquo lavi- cymbalista, Cantat, clavicymbalistam vocaremus. UrSUS
aliter, ni fallor, iesstin ad ., qui doctius quam Clarius disputat aedi monere supersedet Nuis tandem ille cantor Sit.
26쪽
Postremo ne rellius 3 Dillenburgerus, rugerus quidem expressis verbis id dicunt quod dicendum erat: illud flaudite non pronuntiabatur sed cantabatur; V ne multa, Bergkius l. l. rectissime monet cantica multo frequentioris usus fuisse quam Vulgo nunc Pinentur, atque e. g. Septenarios illos
trochaicos, quibus comoediae finis fieri solebat, canticis adnumerandos esse nil mirum igitur Si tragoedia quoque aliquo cantico concludi solebat, sique histrio, qui nunc Cum
maxime Cantat, ciantor appellatur.
Eadem fere ratio est loci qui legitur apud Cic. pro Sestio II 8: in eo homine, cui tum petenti iam aedilitatem
ne histriones quidem coram sedenti Pepercerunt. Nam cum ageretur togata, Simulans, ut opinor, sterues tota clariS-Sim conccntione in ore impuri hominis imminens contionataeSt , et is qui antea cantorum Convicio Contiones Celebrare Sua solebat, iantorum ipsorum vocibus eiiciebatur . ad quem locum Halmius annotat: cctora L e choruS''
Sed rationes in promptu sunt, cur nullo modo id verum esse possit; nam ut alia iam mittamus quod Cic. dicit histriones, quodque cum to est rem habemus , nullus PrOrSuS
lepos Ciceronis Nerbis sinesset, mihi L memorat, dignum, Sit Orellius, postquam statuit cantorem pro histrione dictum esse delegat a Prudent in Symm . a 6 6, qui locus manifeSto ad ira-Coediam cantatam pertinet, ideoque abs re est; illenburgerus ait: acantor est histrio, nam ad cantum tibiarum pronuntiabat'', perinde quasi nullo tibicine succinente, histrio non recte vocaretur Cantor deinde laudat Suet. Cal. qui locus huc non magis facit quam prudentianus ille Inrurugeri verbis, quamvis propriora Sint vero idem illud offendit: cantor est histrio, en Sein Ortra WargeSangarii linter egieitun de note ; immo dicendum erat: aliistrio, dum cantat, cantor appellari potest, Si non Cantat, minime poteSt .
Halmi annotatio recta esset quidenim attinebat dicere Chorum clarissima concentione ea contionatum ESSE, quae chori essent nil nisi suum ossicium praestitisset, opinor immovero aut locus quam ma inae friget, aut statuere oportet totam catervam ceteros histriones esse, qui id quod uni alicui cantandum est, sua sponte Unisono concinant, quo Suu in coram
sedentem Clodium animus qualis sit demonstrent. Sed nimirum satis et abunde est testimoniorum quae ipsos histriones cantasse atque miram illam divulsionem nequaquam exstitisse evincant; sic Cic. de r. I. 2S : Solet idem Roscius dicere se, quo plus sibi aetatis accederet, eo tardiores tibicinis modos et cantus remissiores esse facturum ' Ribbeckius l. l. ad tamen: so rauchen die ciantus o ruent Vonilim Selbst vorgetrage et u sein, terer tibicinis modo gespieithat Das tangsamere tempo de bewegungen, etches ilimbedurmissisurde, edingte naturii cli aucti ei ne entsprechenderetardi run de nausik quis hoc credat, cum praesertim apud Ciceronem haec praecedant: quamquam, quoniam multa ad oratoris similitudinem ab uno artifice sumimus, solet idem Roscius etc ' an sorte murum potissimum et tacite gesticu lantem Roscium a Cicerone cum oratore comparatum CSeverisimile est pDisertius etiam Cic. de leg. I. II: quemadmodum o cius in senectute numeros in cianturiremissius cecinerat ipsasque tardiores fecerat tibias et ut iterum,' audiamus: , Zur rechiserti gun des ungenauen Z ausdruches mus mansicli ver egenwartigen, das hi das publicum docti Roscius, at darStelle seiner olle, Eugleich al der rhebe des ense sprechende geSange galle nonne qui Sic disputat, neceMeest ut miram illam divulsionem depereat inque deliciis habeat nam quid illud aest per ias et nefas praesumptam
27쪽
opinionem defendere nisi hoc est quin ipse sententiarum nexus, apertissime adversatur Cicero dixerat se semper propensum fuisse ad Studia historica, atque praesertim ad sui consulatus historiam conscribendam, verum id exordiri se hucusque distulisse, seruus scalioni conindentem tum Atticus , atqui vereor ne istam Causam nemo noscat tibique SemAer dicendum Sit, et eo sese, quod te Ase mutasti et aliud dicesndi instituisti gestiris, ut, quemadmodum ROSCiUS ... Si tu a Contentionibus . . . . cotidie relaxes aliquid, ut iam oratio tua non multum a philosophorum lenitate absite; quid hisce tandem inest cur Atticum tam mirum in modum aliud cogitasse aliud dixisse suspicemur Ut iam videamus quomodo R. pergat: Noli Z heaclitenisi, das Cicero, o e die darStellun vo cantica durchgrosse Chauspieler i ROScius und AESOpus Schildert, gere,
iacto, CeS,S, motu brauchi de orat. S. IOI: in quo tanta commoveri actio non OSSet, Si esset Consumpta superiore mot et XhAUSta . . . . Unqunm agit hun versum Roscius
eo gestu quo potest Atqui haud iniuria, monet g Pres iactio, similia bene animadvertenda esse, nam ipse iucundissimum in illis vocibus negligentiae exemplum praebet quid
nisi gestibus uti opinemur ista ratione iam Consentaneum
esset suspicari Romanorum drama nonnisi divisorum canticorum Seriem fuisse, nempe iCiant rabulam gere; ne multa, Parum obServat R. gere tractionem modo latiorem, modo artiorem vim habere, et motum non minus ad vocem et animum quam ad corpus pertinere ut unum dem locum, qui rem transigere videtur, de orat. S. IS-22 2 vomno enim motus nimi suum quemdam a natura habet olium et Sonum et gestum e , deinde iam copiosius de sonis agit C. et
sic pergit alp): hi sunt actorii , ut pictori, expositi
ad variandum Colores aliud enim ocis genus iracundia
sibi Sumat . . . . , aliud miseratio ac maeror . . . . flebili Praces . . . . , aliUd metUS .... Aliti UiS. . . . , aliud molestia, sine commiseratione grave quoddam et uno freSSu cSONO obduCtUm . . . . Omnis utem hos motus subsesqui debest gestus x, et paulo inferius IIIJ hianimi est Omnis iacto .... saaa est enim iactio quus Sermo co oris . . . . ut re ira OcnOStria curari Secundum Doc in voltus valete. Cf. Etiam Pro SeSt. 2 et 23: histrio casum meum totiens Conlacrimavit, cum ita dolenter Mesres cotissm meiam, ut o eius illasa sectar lacrimis impediretur. ' )Neque tamen haec ita dicta volo, quasi putem gesticulationem in romano dramate atque imprimis in cantico rem levis momenti fuisse; nam quis est qui id credat sed aliud, opinor, est statuere Romanis vividiorem in histrionibus cor- Pori motum placuisse, aliud est inde colligere Romanos eo
inSani geStuum amoris Progressos esse, ut . in dramatico PraeSertim Cantico prae gestu cantum nihili facientes, alium gesticulari, alium cantare maluerint. Ut eorum quae diSputavimus Summam repetamuS multae atque gravissimae Causae sunt Cur Livio, nobis narranti
canticum inde a, Andronici temporibus inter histrionemi Ribbeck .l. hworion uance de stimmeram vortra die rede ist, ir hein Schauspieter genanni de orat. 3.21 T. ' Sane non Roscius Aesopusve laudatur, attamen Cic. expresse teStatur: hi sunt actori expositi ad variandum colores .
28쪽
cantoremque divisum fuisse, fidem denegemus nam verba illa inde ad manum cantari histrionibus Coeptum, diverbiaque tantum ipsorum voci relictae, quibus tota res continetUr, et Cum Sana ratione pugnant et minus apte in ea quadrant quae Statim apud Livium sequuntur, neque a Valerio Maximo lecta esse videntur, neque ullo idoneo testimonio stabiliuntur, neque omnino opus sunt ad pantomimi , tragoediaeque cantatae, ' quae dicitur, originem e dramate repetendam itaque si libera optio mihi data esset utrum illatam controverS Verba expungerem an retinerem, non haesitans ea delere mallem; nam utut illa verba excutiuntur, nullo tamen modo Sententia ex iis evadit, quae ab omni parte Placeat.
Neque hercle mihi ab omni parte placet suspicio, quae mihi
Orta St, quamque iam expromere iuvat; nam quaerenti quid tandem aliud illa controversa verba sibi vellent, nisi canticum inde ab Andronici aetate divisum fuisse testarentur, et reputanti illa verba male cum Sequentibu Cohaerere, SuSpicio est nata Livium, cum illa Scriberet, ab argumento Suo Paululum deflexisse, atque in parenthesibus tragoediae cantatae mentionem iniecisse sane vel sic non vera esse quae Livius dicat, nihil enim tragoediae cantatae cum Andronici raucitate commune suisse), sed quodammodo tamen ferri posse. Sed liceat mihi paucis hanc opinionem ComProbare. Si recte disputavimus canticum non fuisse divisum, iam elucet, opinor, ne in tragoedia cantata quidem, quae ex ramatico cantico profluxerit, miram illam divisionem adhibitameSSe, sive ut aliis verbi idem dicam, elucet a socritam, ijs Suet. Nero ra atque etiam in tragico quodam actu cum
elapsum baculum cito resumpsisset, pavidus et metuens non aliter confirmatus est, quam adiurante is pocrita, non animadverSum cuius interdum sit mentio, non easdem Parte qua Cantor, Sed diversa egisse, quamvis modicae et Prae CantoriS Cantantis histrionis munere exiguae illae fuerint huic autem hypocritae, cum cantor cantabat, tacite nimirum erat gesticulandum, . . scit Sticte ctr&S TENUI Errant atqui,
obsecro, si nullum aliud officium ille hypocrita praestabat, quid tandem Romani illum non prorsus aboleverunt nonne facile tali auxilio carere debebant nonne denique absurdum est credere illum hypocritam proprias i quidem partes
egi SSe, Sed ita egisse ut, nonniSi tragoedo Cantante, Cum cuique nimirum tacendum esset, in Cena Uersaretur Sed accedunt alia apud Dionem Cas nonnulla de Nerone tragoedo narrantur, quae nullo modo explicari possunt, nisi aliquam Certe, quamvis modicam, actionem , handelinge in trag. Cant. Superfuisse admittis; sic S. O , και τὰ προσωπεiον ποδυνων ἀπέβαλλε τὰ τῆ ήγεμονια αξα α εδειτο σ
ide. Observa etiam illud actu, ubi de trag. Cant agitur iam luce clarius tibi apparebit, si nondum apparuit, Ribbeckium falsissimam vim agendi verbo tribuere.(ix Friedlander d.Ls ridi, tragoeden thre productio, be-Schrankte Sicli aberram esenilichen au gesang; Nar begleitetensi sicli naturlicli aucti init gesticulation, doc disse honnie tir sienur ei untergeor eras Graiectiusmittet Iessen uncin der angemessenen P re standigheu nur urchisinen amellen sc auspielerisusTe- Icthri merden. Rogare lubet eos qui Canticum inter actorem Cantoremque divisum fuisse perhibeant, quomodo Suam opinionem atque Dionis verba inter se concilient; nam uter tandem si Od Zeir ωστυφ)Uσ, utrum Nero an eius tacita umbra forte uterque quis credat Romanos tam stupidos fuisse
29쪽
δη, τίκτοντα δη πανθ'οσα μυθολογειται καὶ λέγοντα καὶ ἀκουοντακα πάσχοντα καὶ δρῶνταe hae Omnia Profecto eo Spectant,
ut hypocritae, qui iuxta cantorem Prodirent, non Solum aures cantanti praebuerint, sed revera Spectaculi participes fuerint deinde etiam vocem Trocritam observa et reputanum verisimile sit latinum scriptorem nam Graecorum alia ratio est , eum hypocritam appellasse, qui tacita tantummodo partes ageret: adde huc quod novum hoc genus in evanescentis paulatim iustae tragoediae locum et nomen si venire Coeperat nonne haec omnia, non dico vincunt, sed certe valde verisimile reddunt, quamvis magnae ipsius Cantoris artes fuerint et vix cum reliquorum partibus Comparandae, tamen tragoediam cantatam haud omnibus deverbiis caruisse Atqui nunc sis ad Livium redeamus: inde ad manum cantari histrionibus coeptum, diverbiaque tantum ipsorum voci relictae, et vide an haec forte fuerit Livii mens, ut paululum a suo proposito declinans suamque orationem interrumpens diceret: is inde nonnulli assirmant hanc tragoediam cantatam oriundari, Esse dicitur inde Coeptum , in qua dum histriones, qui in scena sunt, tacite gesticulantur(al manum histrionibus , Cantatur ab aliquo, qui Cantandi arte solito magis excellit cantari), ipsis autem histrionibus, praeter gesticulationem diverbia tantum pronuntianda
Sane vel sic non omnia Placent, quoniam illud Me aeque audacter manet dictum atque antea erat, quoniamque Verille, qui cantandi munere sim se recepto, rauco Andronico
si Suet. Nero ai: tragoedia quoque Cantavit perSonatu Se; accuratius Tacit ann. I S. 6S: non referre dedecori si citharoedus demoveretur et tragoedus Succederet, quia ut Nero cithara, ita Piso
quondam opitulatus erat, i SpeciosiorEm quam veriorem comparationem habet cum histrione, qui in trag. Cant. Cantabat hic enim erat histrio si quis alius, livianus puer uero non fuerat histrio, sed parti sui meliori gesticulanti accinuerat; sed speciosa certe illorum Similitudo est atque eiusmodi ut Livio, raptim percurrenti historiam scenicam, haud esse potuerit. Sed, sicut iam dixi, facile concedo hanc Suspicionem quam levissimam Sse tamen ideo praesertim illam
non reticendam Putabam, quoniam Uerba illa uti VIIIonu n. . . .
relictae quippe quibus omnia fere insint quae tragoediam
cantatam ContinuisSe verisimile est, graviter me Commove
rant forsitan haec observatio peritiori cuipiam ansam det
coniiciendi aliquid, quod et magis probabile sit et Livio
digniUS. P Equidem nimirum haud pro certis pono ea, quae Livius de Andronico narrat; sed Livii Si alia ratio, qui, quin suae relationi
fidem habuerit, non est quod dubitemus. Ceterum temere nimis Bergh .l. 38 am enigSten ir man in gange deverbium mehr-mals lederhol haben sonder nur in eidenschalilich ewegienlyrischen partien stegi das publicum die lederholun eines oderdes ander verse de beSondere Nirhun auSubte, ii sordern miectus L ius et . a. hermi grate Vellem hercle hoc verum SSet, atque L. nihil aliud dixisset nisi versum quempiam ab illo puero Cantatum SSe , Cf. quo loco D laudat, Cic. pro SeStiori 6 ad Atti a. Is.
30쪽
D Cantoris et Hypocritae in Pantomimo dentitate.
Et quomodo hoc est consequens illi sic illud huiC. e
Apud Lucianum de sali. 83 haec leguntur: ἐνό δἐ των
Plerique ante nomen 'Oδυσσέω inserendum affirmant se,c, nimirum quia alterius actoris in pantomimo nusquam fiat mentio; et rem ita explicant, ut actor, qui Aiacem ageret, tanto furore abreptus Sit, ut unum ex Succinentibus Symphoniacis pro Ulixe habuerit iniuria, credo hoc efficio ex ipso capite quod equitur, ubi Scriptor narrat Aiacem illum, postquam ad bonam frugem se recepisset, facti Sui poenituisse et rogatum ut denuo eaSdem Parte ageret, id deprecatum esse
Haec Si quis leget, nullus, opinor, dubitabit quid sibi velint:
nempe pudibundus actor et aliquanto melius sui peccati con- Scius quam ipsi erant spectatores, male mulcatum illum Ulixem velut vivum insaniae Suae documentum Produxit, quo et Seexcusaret et SpectatoreS, CraSSO homine magnam artem, meliora doceret; sed quid multa nemo enim nescit quido Infelicissimum commentatorem egit indormus Luc. d.
Didot), Cum v παραστησααενο τον ποκριτην' redderet per aCtorem alium Commendan Se .
Si παρίστασθαι μαρτυρα τινα attamen in cumulum delegatum sit ad Lucian. Nigrin G, quo aptiorem et magis in παραλληλου locum qui cum nostro conferatur vix unum invenies, tam enim omnia sibi respondent: Mρτυρα γαρ σε παραστήσασθαι προ Toυ πολλον ἐθέλω τι υ ἀλογω μαίνοααι e.
Neque vero hi soli sunt loci, ubi de illo hypocrita fiat
mentio etiam cap. 6 iuxta instrumenta, chorum et quae praeterea pantomimi iucunditatem augerent, υποκριτου μομυνία memoratur: κα ενεστι ποικίλην καὶ παιχαιγη τὴν παρασκευηναυτου δων, αυUν, συοιγγα, ποδων κTυπον, κυμβάλ. υ ψοφον, υποκριτο ευφωνiαν, δοντων όιιοφωνίανe unde luce Clarius apparet Praeter Pantomimum. Cuius tamen et ipsius ars verbo
υποκρίνεσθαι significabatur cf. c. 33, etiam alterum hypocritam prodiiSSE.Si quis nunc roget quid alterius huius actoris munus fuisse videatur, delegatum illum velim ad C. O: παλαι μἐν γαρο αυτοὶ καὶ ηδον κα ωρχουντο H τ' ἐπειδὴ κινουαίνων τ ὰσθμα τὴν υδην πετάραττεν, μεινον δοξεν ἀλλου αυτοὶ χ παδεινγ, quae verba nequaquam ad Pyladis et Bathylli innovationes spectant sed ad multo antiquiorem aetatem referenda Sunt veri enim est dissimillimum Lucianum, secundi post Chr. Saeculi hominem, voce παλαι augusteam aetatem denotasse
neque hercle fecit; lege modo cap. 3d ij et observa Gπάλαι tempus ibi opponi augustea aetati Quae cum ita