장음표시 사용
101쪽
m apparentibus innis pernetistinis coectionis ac docet Gat. Hinc saetum est, quod in il
Hs diebus in quibus non apparent perie etan gna coctionis, non potestieri cratis, nec di cri cap. s.cuntur cratici. Quare ubi in Soctate febrici tante, in aut . die non appareant ligna optimae concoctionis' certum est 'lieini polli Dilean illa 4.&7 posse fieri a natura aliqua optumam crisim ergo ex ilia dies . o. non aiecutur critice in suo egrotate. ζώu40 4 docvt fiat critis, in aliqua die critica, non solum est necessa rima vi appareant signa optim concoctionis, sed citam ut critis, quae Iuturantiu . fuerit indicata in die indicatori , ut an q. quae est indicatoria .&si futura it vi q. sit indicata in II.&c ut docet Gai Colliga sine G. e. xi igitur, quod si in Socrate febricitante tia 4. aedis 4 die ultu appareat signu coetionis, nee vl- - '
lum vestigium, signum futurae risis in . ti '' iquod erit impossibile, utino futura sit cri
us, quare diesq. in ista febre, non erit indicatoria . cum nihil indicet,&ricitat impolia labile, vij. dies sit critica Cum ergo due sint necessariae conditiones, quae requirunt tur ad hoc, ut aliqua dies dicatur critica, prima, vim ea appareant ho perfectae coctionis: Secuda vi fuerit indicata in die indicatori , ubi desunt ambae, vel una istarum conditionum, illa dic non dicitur critica, quoniam non1emper in omni morbo in . aut . vel ψ r periuntur ista: condiciones, cum far piissime in q, aut I. aut nulla appareat concoctio, aut val
102쪽
sie diminuta, impersecta, o si appareat c5-
coetio, non tamen In die tua indicatoria, appariti aliquod vestiolum, signum Iuturae crisis in sequenti die critica, ideolacium it, ut non in omnibus morbis res . . I l. .eti Sc. sint critici, ut perperam coit, uniter creditur, nec illis debemus temper ex peiaetare, motum ipsius naturae, optime operan- tis, sicut perpetuo in omnibus morbis, indi serenter Empirici, di vulgares medici quamplurimi solant expediat talios dies adeo obseruant, ut non ine rotantium adiura, noaudem ua illis aliquid tacere, ei fatentur totum opus committendum esse ipsi naturae, α
sic lamnas cotingit, ut subterfugiat occassio aliquid bene operandii ob imperitiam illo
Quae cum praeceps sit non reuertitur amplius Cum ergo isti diesq:7. II.&c non momnibus morbis sint semper critici, ergo nulli
critici, licet medico aliquid operam, quoniadubitatio est solum, de diebus criticis, sed itiin multis morbis habentur veluti non critici, croo licet in illis operam quod quidem . , rari proba iuraudi oritate Hi poc. quonpleuriti--a γε- e in . die, dat medicamentu purSas,led cla- Bb. η - rius Hi poci docet, purgationes,&euacuatio m' i με in estieri posse die brae cretorijs,Vtin 3- 'q
bimoarib Sed esto sisti dies sint critici ita me in eis nihil natura operetur, poterit medicus ubi opus fuerit, in illas aliquid operata.
103쪽
Probatur secundo auetoritate Avicen. qui .edecM licitui natura non mouet, moue tu, hora O ra putri.'is eius. Ex his sic in sero, docet Avicen. quod 1ζης δώ Medicus debet operari eo tempore, quo soleto petari natura, sed natura dum redie opera- tur, semper solet moliri cu acuationem in die critica, ergo medicus docet Avicen debet perari, mouere hora motus eius, nempe naturae, idest in die critica, quando natura in ea die non moueat, id est nullam moliatur euacuationem.
Tertio confirmatur ratione, quoniam Melicus, debet imitari naturam optime, persecte operantem, sed natura dum persecte operatur, semper mouet in die critica , ergo medicus imitando naturam bene operante in debet medicari,& mouere in die cratica, quado natura in ea nihil operatur. Sed ii dies . 7. II. Iq.&c .in tali morbo sint critici,tunc rursus debet medicus animaduertere, an natura , in illis diebus, moriri debeat futuram critim nec ne si ii 5 in illis diebus conueniat procurando morbo , aut mittere sanguinem , vel applicare hirudines, vel cucurbitulas, aut dare medicamentum, si materia optime fuerit concoeta, tunc dico, quod medicus, non debet desistere ab optima euacuatione, sed ut probant praedictae rationes, debet illis diebus ea moliri, quae necessaria sunt: sed si natura in illis diebus moliaturali
quam critim, aut illa crisis est perseeta, vel diminuta, si persecta, nihil debet moliri, quia
104쪽
quae iudicantur,in iudicata sunt integre, nee ν' - mouere, nec in nouare aliquid oportet, siue medicamento seu quocumque aliquo leuiori praesidio, naturam irritando, sed totum pus permittendum ipsi naturae Sed a Critis, euacuatio fuerit diminuta, nec etia in illo die licet medico adiuuare naturam diminute operantem, dum adhuc illa euacuatio diminuta , cst in fieri , eo quia nescit medicus dum fit euacuatii , usquequo natura sit operatura, an plus debeat operari, cum quandoque incipiat debilis,&diminutae uacuatio, quae post
ea seqv tur copiosa, ter feeta, ideo dum
sit crisis, licet appareat diminuta, non audeat medicus adiuuare naturam cum medicantento, aut flebotomia, cum periculum sit, ne subsequatur maior euacuatio quam conueniat,
unde aeger moriatur Sed post faetam critim, ubi videat medicus, sequenti die, non suisse
euacuatos a natura omne humores peccantes, tunc debet medicus adiuuare natura medicamento, aut flebotomia Colligatis igitur quod ubi in diebus criticis, moliatur natura aliquam euacuationem perfectam vel diminuta,medicus in illis diebus nihil debet mouere, nec in nouare, sed quiescere, totum opus permittere ipsi naturae, sed si medicus esset certus, quod natura non esset operatura in tali die critica, ut in 7. vel Iq. Sc. existet materia optime cococta, deberet medicus euacuare in tali die critica in melius hoc esset quoniam ars debet imitari naturam optime Operan
105쪽
eperantem quam euacuare in altero die no critico . Et si dicatis vos, quomodo cognoscam, ego, an natura molituras tali quacua
citationem in die critica Respondeo hoc facile cognosci ex his, quili adtenus diei sunt, eo quia i dies non potest dici critica, nisi ii indicata in q. ita vi q. dies dicatur indicatoria pilus 7 sicut II dicitur indicatoria sq. c. ut docet Hi poc qui quidem dies ea ratione dictitur indicatoris, quia indicant,& demonstrant, quid suturum sit in die critica seqlienti quare ad hoc vi q. dies dicatur indicatoria ipsius septi inar, duae
necessario requiruntur conditiones, Prima et
in die indicatoria, appareant ligna diminute di impersecta concoctionis quia si in illa die nullum appareat signum coctionis impossi bile erit, ut morbus possit iudicari in sequen- ti die critica , ut docet Hi poc. Gai Mideos in . nulla appareat concoctio, certo scimus, quod morbus non potest terminari in 7. si tamen in . appareant ligna coctionis, poterit medicus perare, quod Orbus ille terminaturus sit in I. sed an debeat terminari per critim , vel per paulatinam solutione, dico, quod hoc etiam nobis ostendit dies indicatoria, quoniam ii in . appareat leuis sudor,&m ador in corpore aegrotante, apparentibus tignis coctionis, possumus certo sperare, nil ullus committatur error, suturam
crisim in I. per sudorem, similiter si in die indicatoria, ut in q. appareat aliqua euacua-F tio,
106쪽
tio, licet modica, Sualde diminuta persecessum, vel per fluxum sanguinis naribus, quia ergo apparet in ista die indicatori aliquod vestigium suturae risis in 7 possumus expectare in sequenti die critica , ut in . futuram critim per se celsum, vel per fluxum sanguinis e naribus: Si tamen in die indicatori , licet appareant ligna coctionis , nullum tamen appareat lignum ruture critis, tunc certo scimus, quod morbii
iste, ut terminaturus it m sequenti die critica, non tamen terminabitur per erilina sed per paulatinam solutionem vitiare collio at is quod sicuti Critis non solet fieri a natura, nil in morbis materialibus, qui pendent ab humoribus peccantibus, ita tamen factum est, ut nec in omnibus morbis materialibus, expectanda sit optima crisis, sed solum in morbis acutis nec etiam in omnibus acutis, cum quam plurimi sint morbi acuti, qui terminantur sine crisi, solum per paula-3 deeri . tinam solutionem, ut docet Galenus Morbi autem longi solent terminata per abice lium, ut docet Hi pocrates, Galenus ideo, Sm istis morbis non reperiuntur dies critici, qui vere dicantur critici, in quibus heri possit optima crisis.
Occurrit tamen dilucultas, non enim Videtur verum, quod aliquid liceat operarim q. T. II. Iq. 2I 6 c. licet non in dies critici,& ratio dubitandi est, quoniam in die maioris exacerbationis, Melictionis, non licet
107쪽
: uacuare , nec medicamento , nec sanguinis imission ledisti dies . . 9. II. Iq.&c semper lunt dies maioris alluctionis,4 in illis imorbi magis exacerbantur, 'ac ratione dicuntur cratici , si illis olet natura molim euacuationem, Mobseruantur a medicis tergo in illis nunquam licet aliquid mouere. Maior est Auic dum dicit, iman moveas in in die paro xii mi aliquid, quant polis bile est tibi, neque cures febrem; immo non solum Auic docetis die maioris afflictionis, abstinendum eis ab omni euacuatione, ira a- dio, sed etiam a cibo, dum dicit, ut ieiunet iiii die motus, Mnihil sumat, donec totus consumptus fuerit quod etiam alibi clarius sic ostendit, non euacues per fluxum ventris in die periodi neque flebotomes, ratio huius talis est, quoniam aliquid mouere in die maioris amistionis, nihil aliud est, quam addere laborem omnino defessis N afflictionem asiliciis, quo itius pereant, cum enim tunc natura sit valde defatigata magnitudine, Mi amitia morbi non est magis derati ganda medicamento, aut alio praesidii, irrisertim hi adhibita praesidia possimi distrahere naturam a suo munere, di a morbi coctione, di ideo administranda sun tremedia sem per in die minori salilietionis. Respondeo, quod in die maioris afflictionis ratione virium, quia labet aetat iunia magnitudine morbi,& saeuitia accidentiu ID, non est mouendum, nisi cum maxima nec ei-
108쪽
sitate ubi scilicet periculum sit in mora, sicis in . immineat periculuin phrenitidis N periculum at in mora , ad revelendam malteriam a capite, conueniunt eadem die cucurbitula cum charificatione,&applicare hirudines naribus, secare venam frontis, c. similia, qua tardare in ijs malum est, sed v-bi morbus dat inducias, ita ut non sit periculosum differre praesidia usque in crastinui ii , diem , tunc non debemus aliquid mouere in die maioris afflictionis ideo non dicit Auic. in die exacerbationis semper esse quies iccndum sed addit quantum possibile est, ratione viri uin, quia uni defatigatae non mul- turn conuenire
Notate tame quod in omnibus febribus, Exaccrbat ncclieri solent in Diebus Criticis, ut docci Hipocrates his verbis, quae ve- hei 3.par Ioiaribus diebus eX acerbantur paribus iu-μnte -ur dicantur, quorum autem X acerbationes in
imparibus sunt, in imparibus iudicantur, in aegroto 6 in eodem loco sic dicit Exacerbationes, ut plurimum in iudicatori;s diebus, magis accedebant: ergo dissententia Hi-pocratis non semper Dies Critica, erit Dies exacerbationis in maioris afflictionis. Sed augetur ditricultas , quoniam docet Hi poc quod cum aegri soleant diebus imparibus magis exacerbari, eo quia humores in istis diebus, in corporibus aegrotantibus, olent magis turbari, moueri, ideo medici in hoc maxinae peccarunt, exhibe trita medi-
109쪽
e dicamenta in diebus imparibus, quia se-uitur copiosior euacuatio , quam conuenit,&multi perierunt nimium purgati ex alia
sumpto medicamento in diebus imparibus : tiratio est, quoniam humor in corporea ,lsroti magis turbatur in diebus imparibus,rit si quis iam turbatum adhuc magis perturbeti medicamento immisso, nihil miri est exta libus , hominem perire, hec Hi pocr. quibus verbis ostendit, quod in die exacerbationi, , in die motus, in iudicatoria non esse mouendum i ii dicatis,4 quare in die maioris amietionis,4 in Die Critica, fiunt aeuiora implomata, di maiora Respondeo hoc
esse, quia humores peccantes agitati, ex eorum maior agitatione, &commotione, eleuantur vapores acres,s mali, vel forsan portio aliqua illius humoris, ex illa agitatione delata ad caput, parit dolorem capitis, vigilias, delirium, somnolentiam c. si ad linguam, parit sitim, linguam nigram aridam c. Si ad ventriculum dolorem, o mi tum, dic hac ratione dum sit crisis, fiunt se uissima accidentia. Respondeo ergo in forma ad dissicultate quod in illis morbis , in quibus . . . 9 II. Iq.nc non sunt Dies Critici, in istis diebus
sicut in ali3s diebus 2 3 8 Io. Sc licet mouere, & mittendus est sanguis,4 dandum est etiam pharmacum, quando conuenit ratione
morbi sed ii q. . Iq. c. sint Dies Critici, tunc consideranduna est, an in illis Diebus
110쪽
Criticis molitur natura aliquam euacuationem, aut non : Si natura moliatur persectam euacti attonem, medicus nihil debet operari quia quo: iudicantur, iudicata sunt integri , nec mouere , nec in nou.1 re aliquid oportet sed si naoliatur, diminutam δε imperfeetam critim, debemus considerat an ista diminuta critis lit per vomitum , vel per sudorem, aut etiam fluxum sanguinis naribus , aut per emoroidas, tunc in tali casu poterit medicus in eadem Die Critica, in qua imperfecte mouet natura adiuuare motum naturae, leui vomitorio, aut frietionibus adiuuando
sudorem, vel applicando hirudines naribus, vel ano, cum iis c omnia Pressidia sint in manu, iotestate medici, potest desistere quado vult, si subsequatur ni aior euacuatio, qua conueniat Sed si di in inuta uacuatio facia natura, si per seces linia, medicus non debet illam adiuuare, nec dare medicamentum in eadem Die Critica quia ubi fuerita flumptum medicamentum , cum non sit amplius in potestate ni edictio se iste res, cohibere medicam cti euacuatione ideo periculum est, ne subsequatur maior euacuatio quam conueniat, praesertim cum quandoque natura a principio moliatur debilem euacuationem
quae postea sequitur copiosa Sed transacta die dicatoria, poterit postea medicus dare
medicamentum, euacuare illud residuum, quod non fuit euacuatum a natura.