Quaestiones Sextinae et Galenianae [microform]

21쪽

attribuit, quia iam a Sorano citaretur Cael. Aurel. Acut. morb. II p. 25, 3 Ammani. Et rectius hunc iudicare nemo negabit. Nam Caelium Aurelianum qui Sorani opera latinizandu e Suscepisse ipse testatur Acut morb. IIIp. 75, 14 Ammani, illo loco, quo Varia medicorum Sententias ultimamque Sorani affert, auctoris Verba ex Sua ipsius notitia auxisse quis est qui credat Atenim qui fit, ut in fragmento illo ab Aetio Leonidae addicto Galenu memoretur De hac re plane mihi probata est sententia Welimanni, quam per litteras benignissime mecum c0mmunicavit fragmenti illius duas distinguendas SSe partes, alteram chirurgicam, alteram therapeuticam ad Solam chirurgicam referendum esse illud Leonidue therapeuticam partem inde a Verbis At ex medicamenta, quae . . . , in qua Galenus mem0retur, ex alio fonte depromptam eSse. Saepius hoc apud Aetium fieri eliman mihi aifirmavit.

Sprenge Perhite einer prasin Grachitate . Araneyhunde Hed. m p. 130. ' et XIV 11 De stidis ani Leonidae. Quandoquidem eae mala dcervin curatione et praecipue circa edem saepe sistula succedit, congestitenter etiam de his dicendum est. Proinde aegro in sella aut alio quodam plano loco olloeato artis is deaetris magis ipsius aegri desidens chirurgiam persiciat. Deinde chirurgiain describit. Tum Ceterum in iis qui ob mollitiem aut timiditatem

rogantiso' ut per medicamenta erirentiιr, primun conari oportet, tit per pharmae resiccantia ac sistulas laudentia curemus. Quae si iihil effecerint, ad ea quae allosa corpus tua erodere a conmmere po88unt, transeundum est, quae stularia collyria appellantur: quorum pra parationes in universali De stidia tractatu paruo post in hoc sermone dicemus. At vero medicamenta, quae stularum reticeationem pro=nittunt,gunt emplastmι eae puma argenti et aceto ae oleo paratum et emplastrum sine eera et fulvum Galeni et harmonia et eae salibus et eaeliatio eo tans et onsimilia. Facit et ho ad stulas incipientes in sede

Perlustratis igitur nominibus medicorum, quia ultra Antipatrum Galeni aequalem nullum medicum Scriptor memorat, Satis quod erat propositum demonstratum esse Videtur, inde a Galeni temporibus libellum componi potuisse. Sed quaeritur, num idem efficiatur ex locis nonnullis, quibus

αγορευουσιν. Tres SSe oculi tunicas iam scriptor libelli qui exstat inter Hippocraticos Περι τόπων των ara cla θρωπον c. 2 VI 280, 2 Litire dicit: ut νιγγες δε ρεις εἰσιν αἱτον ὀφθa ιους φυλύσσουσaι, έ με ἐπάνω παροτερχὶ ἡ δεδι αεσου λεπτοτερη si δε τριτη λεπτν ῆ το γρον φυλίσσουσα. Harum tunicarum nomina graeca primus nobis Cornelius

Celsus VIII, 13 p. 319, 12 Mara tradere videtur foculus

. . . habet duas tunicas, eae quibus superior a Graecis ceramides Nolatur . . . Sutis cram .... istic infe loridi fricta S . . . circa tenui . . . quae chorioides a Graecis nominatur .... I nde infra rursus tenuissima tunica, quam Herophilus arachnoidem vocavit.

Eisdem n0minibus quibus scriptor libelli Rufus Ephesius p. 154, 1 sqq. Daremberg-Ruelle utitur: των δε του ὁφθαλμου

Deinde Rufus quartam adiungit tunicam, de qua haec Verba facit p. 154, 11 D.-R. y ὁ magro περιεχει με το κρυ-

22쪽

30 maiiοειδὲς γρον, δνωνυμος δὲ γ ἐξ αρχῆς Ozερον paκοειδὴς μὲν διὰ τι orij tua, κρυστaλλοειδης δὲ διὰ τι γρον εὐνομύσθη. Hanc tunicam eandem esse quam scriptor libelli dicit χιτον ἄδηλον quamquam pro certo dici non potest, tamen verisimillimum esse concedet, qui huius Verba cum eis, quae de hac tunica inveniuntur in libello Περὶ νaτομῆς oin τοῖδνθρῶπου ριοριων, quem Rufi esse Vulgo putant, i contulerit ):

Chr. n. sectatores fuisse e Galeni libris compertum habemus, cf. auly-Wiss. VI 345, accedit Diocles Carystius D. 31

Eandem fere febris definitionem inveni in Ps.-Gal. Def. med. sal. XI 398,11 3': πυρετος ἐστι πλεονa ab θερμaoὶς νοσωδους a μέλιora τῆς ἐκ βύθους ναφερομενης sod παραλλαγῆς φυγμων ἐπὶ τ πυκνοτερον καὶ σφοδρότερον. Sed nihil est causae, cur putemus post Galeni demum aetatem medicos hac definitione usos esse. - 731,14 φλεβοτομίαν δὲ ἐν δρχὴ μὲν κρίνουσιν οἱ νεάτεροι μεχρι τῆς διατρίτης

ἐγκρινουσιν et tarρίτου albsseiSch , οἱ δὲ aiato καὶ μετὰ etiην τρίτ=ην asaiaμβύνουσιν. Ad methodicae Sectae praecepta, quae sunt de diatrito, haec Verba Spectare nemo negabit; cf. quae . Ios Bauer eschichte de Idressisse Munchen 1870 p. 43 de hac re et imprimis de Sorani praeceptis p. 4 disseruit. 0rani praecepta nobis asservavit Cael. Aurel. Acut morb. I 10. - 731,1 τοοφνὶς δὲ

κaιρος μετὰ τὴν διώτριτον ard τους νεωτερους. Rec quoque methodicae sectae doctrinam Sapere conSentaneum St, cf. e. g. quae Thessalus de cibo paralysi aegrotantibus dando praecepit Cael. Aur More chron. III, 60 Thessalus ... post lebotomiam trive ad tertium diem inim ut abstineri. - 33,9 δὲ aυσος εἶδος μεν - πυρετου, τετaκra δὲ π μἐν Ἱπποκρύτους ἐν τοῖς ξεσιν Ges ολ Gasταῖος ἐν τοις χρονίοις, υπι δὲ τῆν νεωτερων υκ τι De hac re non habe quae

proferam, nisi forte haec dissensio cohaeret cum distinctione quam faciebant inter causum legitimum et Spurium, qu0rum ille cum inexplebili coniunctus est siti, hic non item; qua de distinctione cf. Gal. XV 754, 14 sqq. 282, 14sqq. Helmreicii . - 44,4 ἐμπυηματος δὲ taσις η μὲν -λaι διὰ

Suppurationem urere consuevisse memorat XVIIIA 149, 11

pr0pterea, quia ipsius aetatis medici aliam huic morbo curationem adhibere solebant. dem Galenus multa affertemplastra et medicamenta suppurationi medentia XIII 52, 8;

87, 1 98, 3 101, 12 102,4 103,9 104, 10 105,7 343, 10;

cf. X339, 17 sqq. Sed multo ante Galeni temp0ra recentiorem hanc Suppurationis curationem adhibitam esse inde apparet, quod iam Celsus ferramentis nisi in summo rerum discrimine non utitur VIII 9 p. 388, 22 Marx si suppuratio vicerit neque

23쪽

Gaρκίδιος. adem hydropis genera Celsus ΙΙΙ21 p. 130 sqq. Marx fusius tractat. Sed iam multo ante Celsum Hera itidem arentinum et Demetrium Apamenum tres hydropis species disiunxisse Caelius Aurelianus Morb. chron. III, 8sp. 468, 20 sqq. Amman testatur. - 283,9 οἱ μὲν ουν natatoὶ

χοινικιοι δ πριοντες fetala διὰ etiῆς περιστροφῆς ἐξέκοπτον ainclii e fracta ossa capitiS ' οἱ δὲ μετὰ Taυeta κε paλοτρυπύνοις,

elsus VIII 3 utitur Melditur vero os duobus modis si par lum est, quod laesum est, modiolo, quam χοινικίδ Graeci

coeant; si spatiosius, erebris p. 374, 23 sqq. Mare . His terebris totus locus, qui excidendus est, foraminibus cingitur tuan

excisorius scalper ab alto foramine ad alterum malleolo adactus

id quod inter utrumque medium est eaecidit p. 375, 18 sq. Marx .' Tum Heliodorus τρυπύνοις i. e. terebris' utitur. xalenus denique eadem fere quae scriptor libelli de hac re docet Meth. med. VIAE X 444 sqq. Κuelin .' Commem0rat enim et eth χοινικίδα p. 448,2 et et τρυπανον p. 446,1b et τον κυκλίσκον i. e. Scalprum p. 446,17 , sed optimum esse dicit scalpri tantum uti p. 446,17 sqq. et 448, 3 sqq. . Eandem igitur in capitis perforatione rationem, quam Suae aetatis medicos adhibere scriptor tradit, Galenus in libro,

quem ante annum centesimum octogesimum scriptum esse constat, i praeferendam praedicat. Tractatis igitur his locis, quibus recentiores medici commemorantur, primum apparet Scriptorem νεωτερους ιατρους neque certae Sectae neque certae ac definitae aetatis medicos dicere. Deinde nullus locus spectare videtur ad medicos,

qui post Galeni aetatem fuerunt. Ergo hi loci non discrepant cum eo, quod supra ostendimus, inde a Galeni temporibus libellum componi potuisse. Iam nobis, ut quoad maxime seri potest in angustum concludamus temporis spatium, quo libellus componi potuerit, anquirendum est certum atque definitum temporis vestigium, ante quod in lucem eum prodisse necesse sit. Sed obstat huic quaestioni, quod quantum equidem Scio, nullum indicare possumus scriptorem, qui hunc libellum exscripserit. Quod enim ollucis verba duobus locis propius accedere videntur ad capita ' et a ra Zarncke, qui de secundi Onomastici libri fontibus accuratius disseruit, suo

iure mihi videtur casu tribuere. Qui loci sunt:

Poll. II 3 p. 92,2 Bethe

Ρoll. IIII p. 138 16 Bethe

Praeterea tunc libellum fontem fuisse Quaestioni medi- eisiatum, qui liber Sorano falso adscribitur, sunt qui credant.

24쪽

Huius libri maiorem partem Val. Bose edidit, novum fragmentum addidit Stadier. i Stadie Rosely sententiam Secutus harum quaestionum Scriptorem maxima parte PS.-Galeni libellum qui inscribitur ορο λτρικοί exhausisse putat eam S0lam partem, quae sit de partibus corporis humani Arct. f. Leae. p. 365, 11 - Rose p. 255 r. 53 , quae in illo libro non inveniatur, in Ps.-Galeni libro qui inscribitur Martior γ ῆ largo inesse dicit. Atque confitendum est Quaestiones medicinales quibusdam locis non Sobium eius partis quae est de partibus corporis, Sed etiam in reliquis mirum in modum accedere ad libelli verba. Afferam nonnulla exempla:

Rose l. l. p. 2iT. 22:. . . apud quosdam partim Aisciplina est, partim coniectura. Rose p. 248.1T: doctrinae autem pristipium est

naturam corporis cogno8cere natura autem eorporis principium est ratio alia medicinae . . . impossibilem minι, clim non primum didiceris quae Secus naturam, A quae contra

naturam fiunt intellegeo. Rose p. 253, 20:etplus desinitionibus quidem utuntur dogmatis, descriptionibus vero empirici. Arch. f. Leae. p. 365,2T: Quot ossutiones habet hominis testa quineta e voeatur enim illa, quae inper frontem est bregmas tephano id est corona ' quae in ocespitio est, oboli east id est recta quae vero retrorsum in ocespitio Ps.-Gal. p. 684,li:

Rose l. l. p. 170.3 sic fere corrigendum: per dregina, stephantea id est eorona ris,. β cf. p. 20.

Rupra ervieran lapdo itis: nam viae circa traque temporagunt, dicuntur rota fiae res lapsi Midra. Arch. Leae. p. 366,15:. . . ea par8, qua capilli collisun

tur verteae.

Sed utrum Quaestionum medicinalium scriptor libellum exscripserit an utriusque libelli scriptor eodem fonte usus Sit, neque diiudicare possumus neque ad quaestionem nostram magni momenti est, quia, cui aetati vindicemus Quaestiones medicinales, ignoramus. Certe veri similius mihi videtur Quaestionum medicinalium seriptorem ipso Ps.-Galeni libellon0n Sum esse, quia multis in rebus nimium disserunt, velut id quod ille refert de Hippocratis sententia Arch. Leae. 366,5

dicit autem Mppocmates et inferiorem maΥillam iuncturam habe3 epe mentum hunc silentio praeterire in alicuius momenti esse cred0. Praeterea ille capitis suturarum quae κροτύφιaιn0minantur alterum nomen affert lappidoides quo nomine hic non utitur. Quae cum ita sint, iam alia nobis anquirenda sunt vestigia, quibus si minus certe a tamen aliquo modo ae- curatius temporis terminum, quem libelli aetas non possit egreSsa SSe nobis liceat definire. rimum monendum est scriptorem libelli eorum medicorum, qui Secundo p. Chr. n. Saeculo Vel superiores vel aequales Galeni floruerunt, satis magnum numerum laudare, eundem Vero neque Galenum neque eorum medicorum qui post Galenum fuerunt ullum commemorare. Propterea haud scio an nobis conicere liestat

ipsis Galeni temporibus libellum compositume S SAE. Deinde ex eis, quae p. 29 contuli nobis licet concludere scriptorem libelli eandem fere de oculi structura sententiam ac Rufum habuisse. Certe quartam illam oculi' l. p. 721,9 sqq. 3.

25쪽

tunicam, qua et κρvomiλοειδὲς γριν circumdatur, quam hic paκοειδῆ, ille βδηλον appellat, a posteriore parte accommodatam esse ad tunicam ἀμφιβληστροειδῆ i. e. retiformem uterque censet. Tunicam retiformem τὼ Daλοειδὲς γρον ita undique circumdare, ut eo loco, quo inVolvat tunicam cyaκοειδῆ SiVe αδγηλον sinuata sit. Contra Galenus longe aliam et quae magis cum Vera conveniat sententiam habet de harum oculi partium natura neque τι κρυσταλλοειδὲς υγρον as0Steriore parte tunica obtectum esse neque tunicam retiformem et Daλοειδὲς γρον ita undique circumdare, ut

immittatur inter humorem glacialem et vitriformem. Haec Galeni sententia posterioris aetatis medicis probata esse videtur; certe Rufi sententiam post Galenum apud nullum medicum inveni. Satis igitur etiam hac de causa erisimile est Galeni temporibus libellum compoSitum SSe.Τum hoc quoque, quamquam minoris momenti SSe puto, moneo medicos qui post Galenum fuerunt humorem illum, quem scriptor libelli γρον δατοειδὲς appellat p. 712, 11 , ὁοειδὲς appellare solere. Denique id, quod iam Supra p. 32 Sq. istendi, monendum est Galenum eandem rationem in capitis perforatione praeferre quam suae aetatis medic0s adhibere scriptor libelli tradit. His rebus expositis satis docuisse mihi videor nihil repugnare, nonnulla etiam probare Galeni temporibus libellum in lucem prodisse. Quae cum ita Sint monere

tempus erit id quod Galenus narrat in prooemio libelliquem scripsit Περὶ τον διων βιβλίων M :

Ε eis quae Sequuntur apparet philologum illum recte iudicasse. Inscriptionis formam ai=ηνὼς aτρος corruptam esse cognovit Hermannus Schoene; neque enim convenit cum narratione, quia nemo ex hoc titulo libellum a Galeno Scriptum esse concludere potuit, immo quemvis alium Sive adversarium Galeni sive laudatorem scriptorem putari conSentaneum erat. Bene igitur Schoene, quia titulum scriptorem libelli indicare necesse est, ita emendaVitIniit νου ἰατρος. Hanc emendationem accipere ea de causa quam dixi necesse est, quamquam inscriptionis forma Taλη νδ ιaτρος firmari videtur eo, quod philologum miratum Seo ξειον τῆς μιγραφῆς Galenus dicit; sed miratum eum SSe propterea putabimus, quia Galeni librum ita

inscriptum n0 BOVerat.

Deinde hunc libellum, de quo Galenus ad n0 refert, eundem esse de quo nos disserimus Schoene conicit. Hanc coniecturam optime eo confirmari puto, quod libellum, ut Supra docui, Galeni temporibus compositum esse verisimillimum est. Aliud accedit. Eorum codicum, quo Vel ipse contuli vel ab aliis ut conferrent impetravi, Vaticanus, Dresdensis, Lipsiensis hanc tituli formam praebent: aληνου ἰατρος Marcori In cod. Vat. Verbum Maro γη fortasse ad

regii Bonnensis oblatae Bonnae 1891 p. 88.

26쪽

hunc codicem contulit, mecum communicavit. Deinde

capitum index quem hi codices praebent incipit: επιγρύφεται uis et βιβλίον ἰατρος. isdem verbis incipit capitum index quem cod. Monacensis in fine libelli praebet. Idem codex inscriptionis formam hanc tradit Γαληνου ἰατρος θ εMaro rii. Quae cum ita sint, probabiliter conicere mihi videor principalem libelli titulum fuisse Ἀτρος Tum quamquam

Hermanno Schoene concedere nolim prooemii Verba tantopere dictionem sophistarum alterius . Chr. n. saeculi apere, ut

inde philologus ille paucis lineis perlectis librum Galeni

non Sse concludere potuerit, tamen, ut Galenus quoque

narrat, propter genus dicendi ἀπαγγελιο λέξις genuinum eum non SSe praedicare potuit. Nam quicumque Galeni genus dicendi cognoverit, prooemii initio perlecto statim intelleget scriptorem libelli hiatum tanta neglegentia admittere quanta Galenum nunquam. In primis septem lineis sex insunt hiatus, si ut par est omiseris 674, 6 a ἀνθρωποις et 74,8 τινὰ ἱ p. 674,3 πρωτοι οἱ sed fortasse πρῶτοις

scribendum 674 6 δοκεῖ ευρετής γεγονεναι αυτῆς ἰἰατρικη imos ν 8 παλαιοὶ ειχον, quorum unum nullo modo Galenus admisisset δοκεῖ ευρετὴς , alios, quos quidem interdum tolerabat, positione Verborum mutata vel oratione paululim Variata Vitasset ευρετὸς φῆς

θρωποι . His de causis hunc libellum eundem esse, de quo Galenus nobis refert, pro certo dicere ausim. Nam alium eiusdem tituli libellum Galenum dicere, alium ei dem tituli et eiusdem aetatis nobis adsereatum SSe Vi erediderim. Altera ergo secundi p. h. n. saeculi parte libellum compositum esse apparet; neque prius in lucem prodiit, quia Antipater aequalis Galeni in eo laudatur, neque OStea, quia Galenus qui circa annum ducentesimum mortuus est,

facit.

De scriptore libelli Videamus nunc, quid de scriptore libelli dicere possimus. Inde a Iacobo Sylvio quosdam viros doctos Galeni quodam testimonio XVII A 999, 12 niso Herodoto

medico eum addixisse supra p. 17 memoravi. Sed quod iam M. Weliman monuit temporis angustiis hanc opinionem refutari, eis quae de Herodoti aetate p. 12 dixi et quae de libelli tempore docui optime confirmatur. I aeterea in libello non insunt, quae in illo Herodoti libro fuisse Galenus narrat inde enim disci posse ait, quae oporteat medicum de eis quae ad aegrotum pertineant dicere Vel quaerere, ut sibi paret eius fiduciam. Neque fragmenta Herodoti ab Oribasio nobis tradita eiusdem scriptoris atque hunc libellum esse credet qui comparaverit. Liceat e g. asserre alterum morborum momentum, quod in libello p. 731, 10 νύβαοις appellatur, ab Herodoto ἐπιδοσιν nominari; cf. elimann

Herm. 40 1905 p. 600. Et si eliman libros Περὶ των

in lucem edidit, iure erodoto attribuit, id quoque monendum est, Herodotum Mus Rh. 58 p. 68 lethargum, epilepsiam, cephalaeam in acutorum, libelli scriptorem

p. 738, 14 sqq. in chronicorum morborum numero Onere.

Quae eum ita sint, non iam licet de Herodoto libelli scriptore cogitare. Itaque quia alia testimonia antiquitatis desiderantur neque ullam libellus ipse nobis praebet ansam, de scriptoris nomine nihil dicere OSSumus. Neque quicquam de patria scriptoris nobis licet conicere, nisi quis fortasse miratur Aegyptum et e gyptios saepius commemorari. Sed quod scriptor p. 675, Sqq. - Ιlber metri Mus 51 l896 p. 196.

27쪽

liquissimis iam temporibus Aegyptios qualidam medicinae scientiam tabuisse dicit cf. p. 676, 15 , hoc nullius momenti mihi esse videtur. Ad haec medicinae rudimenta etiam pertinere puto quod scriptor p. 700, 3 memorat Aegyptios medicos quattuor partes principales corpori discernere. Satis conspicuae sane Sunt illae partes qua enumerant, caput bracchia thorax crura Neque igitur ex hoc loco quicquam potest concludi neque ex eis quae p. 790. de medicamento quodam et Alaum' dicuntur. Eiusdem, ut puto, medicamenti mentio sit apud Galenum XIII 643,2 Ἀνδρομύχου Αἰγυπιλ ενaι1ιος sau τικῆ . t quod plus Valere 10rtasse putes, p. 745, 5 scriptor pthisicos in Aegyptum superiorem vel in Libyam sedem aptissime transferri

dicit; sed monendum est similia apud Celsum quoque legi III 22, p. 136, 18 arx et Galenum testari pulmonibus aegros saepe Roma in Libyam proficisci XII 191,1 . Reliquus est unus locus p. 706, 14, quo Aegyptios virginibus

nympham excidere consuevisse narratur, sed ex hoc loco quicquam conicere nemo iam audebit.

Neque aliud quicquam, quod scriptoris proprium Sit, proferri potest. Tantum moneo saepius eum Homeri Versus citare: p. 675,6 3229 p. 696,5 H99 p. 707, 8:κ 161 p. 741.5 Z 201. Praeterea omeri mentio fit p. 703, 10. Et quae scriptor dicit Herodotum narrare de antiquorum more exponendi aegrotos per compita p. 675,16 , apud Her I 197 de Babyloniis scripta legimus. Sed Odysseae versus 161 etiam apud Pollucem II 179 invenitur et apud Meletium Anecit graeca aeon. d.' A. Crame ΙΙΙ92, 3 et in Orionis tymologico se. 17, 2 turg , et ea qua Herodotum narrare scriptor dicit apud Strabonem qu0qne

legimus III 3, 7 XVII, 20 et apud Plutarchum Mor. 1128 Ε)et Maximum Tyrium Diss XII 2 , Servium ad Aen. XII 395 ,

Isidorum Orig. X 72 . Imprimis monendum est Herodotum non narrare id quod scriptor dicit, illo antiquorum more medicinam inventam esse, sed hoc legi apud Maximum

modo eius verba congruant:

Inde conicias scriptorem haec exempla et fortasse etiam reliqua non ex ipsis auctoribus deprompSisSe. Videamus nunc, cuinam medicorum Scholae Script0radiudicandus sit. neumaticorum Sectae eum adstrictum

fuisse M. Weliman Herm. 38 1903 p. 54 putat. Certe non dubium est, qui in dogmaticorum numero ponendus sit hoc vel ex eis perapicuum est, quae de physiol0gica parte medicinae docet physiologiam dicit p. 677, 3 sqq.

logicis principium medicinae esse, quia X eiS, quae Secundum naturam Sint etiam ea, quae contra naturam Sint,p0SSint 0gnoscere et quia in curatione quoque physi0logia opus Sit c0ntra reliquas sectas praedicat p. 677, 10 physiologiam neglegere. Deinde p. 690,17 iSdem argumentiS, quibus d0gmaticos uti monuit, ipse quoque confirmat hysiologia medicum carere non poSse et p. 695,1 a physii logia necesse dicit esse medicum ordiri, quia totius medicinae fundamentum a principium Sit. Deinde sectatorem Hippocratis scriptorem existimari velle manifestum est: p. 98, 12 sqq. 80lam Hippocratis physiologiam aptum totius medicinae fundamentum esse dicit perfectam hanc atque absolutam Hippocratis doctrinam digerendo atque divellendo in deterius mutasse omnes recentiores, Praxagoram et Herophilum, raSiStratum, S- clepiadem a quo Methodici profecti sunt, Athenaeum et Archigenem neumaticorum principes. Deinde respicias, quantis laudibus extollat Hippocratem p. 676, 8 Τπποκού-

28쪽

quoque similia legi velut XIV 602,3 Inποκρύτει τί acloco ῆμῖν των aλων Γιγεμονι. Convenit his laudibus scriptorem tantam scientiam librorum Hippocratis exhibere. Atque his quidem locis Hippocratis scripta ad verbum fere descripsit:

Praeterea quae Hippocratem de fistularum curatione scri- pSisse p. 790,10 narrat, scripta legimus V 450 13sqq.

τραυριατιοθεὶς haud scio an umelus sit Larisaeusi 222 L. . Sed quae p. 712, ex Hippocrate citantur: ὁ ὀφθαλμὁ μήνιγγας εχει δυο, in Hippocratis scriptis non inveni immo VI 280, 2 legimus: μήνιγγες δε τρεῖς Ηοιν τους φθaλ ιους nuύσσουσαι. Praeter hos locos ad Hippocratem eiusque Sententias scriptor respicit

p. 683, 6 687, 15 688, 10 695, 9 696, 15 697,5 698, 12;710, 3 711, 13.14 728, 10 733,9 cf. Hipp. II 394) 736, 3.10;739, 14 745,7 746, 4. 12. 18 753,9 792, 3 795, 9.

His rebus probari puto scriptorem Hippocratis Sectatorem velle haberi. Iam videamus, quid censeat de reliquis medicorum sectis. Principia physiologiae non solum methodicae sectae sed etiam recentiorum dogmaticorum Herophili, rasistrati Ρneumaticorum eum refutare supra iam dixi. Tum haec singula moneo: . 688,11 Hi nostri Di definitio medicinae, qua Galenus quoque interdum utitur cf. I 307,5 , assertur neque refutatur. - Ρ. 684, 12 falSum esse Scriptor censet, quod Erasistratus dicit,

y Hippocratis nomen hoc loco non laudatur.

medicinam scientiam esse. . 697, 8 sqq. ea quae Erasistratus dicit de elementis corporis humani, fusius et diligentius refutantur quam ea quae reliqui dicunt. . 699, 18 Erasistrati sectam de anatomia bene meritam esse scriptor dicit. Ρ. 728, 17 secundum Erasistratum ag0-τωσις εἰς ας

ἀρτηοιa του alsiaro Sola cauS est omnium morborum hanc sententiam Scriptori quamquam argumentis non refutatur, tamen improbari ex contextu rerum manifestum est. raeterea sententiarum Erasistrati mentio fit p. 692, 11 709, 17;729,8 746, 13 751, 1. - Ρ. 677, 1 Athenasei neumatici luoddam artis Vocabulum scriptor commem0rat p. 689.6 improbatur Athenaei sententia, qui et υὼκον partem medicinae constituit. - . 684, 15 falsum esse dicit, quod Methodici iudicant, medicinam scientiam esse. . 728, 17

quoque sententiam item ut Erasistrati scriptorem improbare apertum St. Praeterea p. 734, qua ratione Asclepiades cynanchen curet, commemoratur. - Empiricorum placita ante alia reicere atque aspernari scriptor Videtur. Certe his locis eum Empiricos irrisu quodam insectari puto: p. 678, 16 ἐμπειρικχὶ . . . in δε πύθος ιδυιa υτ ahιας ἐξετύζουσα cf. 679,17 679,6 ... θ ρρουντες τουτοις χρονται

p. 682, 1 Ioraria δε ε τοι ἐπὶ μιερους ac υδεν καθοδεκινέωσιν. Neque Silentio praeteream p. 683, 14 scriptorem

negare id quod Empirici fingunt, Empiricam sectam antiquiorem esse logica secta immo Empiricam sectam e logica

Quae cum ita sint, praecipue Hippocratis doctrinam Scriptorem sequi, in Singulis rebus recentiorum sententiis eum cedere opinabimur. Sed diligentius scrutandum St, quaSnam sententias ipse proferat. Utitur scriptor Hippocratis definitione medicinae refutata definitione recentiorum c. I Praeter hane solam Herophili definitionem recipere

29쪽

videtur vide p. 42i. Deinde totam medicinae materiam in quinque dividit partes τὼ φυσιολογικον, et ahιολογικων

Hanc partitionem cum dogmaticorum doctrina prorSu con- Venire nemo negabit, quamquam nullum afferre possumus testimonium; δ sed hoc mirum non Sse comprobant ea

quae Galenus dicit in libello, qui inseribitur de partibus

artis medicativae ' De partibus medicative, Iuste dilectissime, eon ιenienter mihi videris dιιbitare, eum alii et alii aliter eas distinguunt. Praeterea de Scriptoris partitione haec monenda Sunt τὼ γιεινον et ὁ εsaπευτικὼν primum Erasistratum

videri disiunxisse et Gal. V 880,5 sqq. ro δεκόν, quod Athenaeo auctore Pneumatici partem medicinae constituisse Videntur cf. s.-Gal. Def. med. XIX 351, 13 , a libelli scriptore p. 689,6 Sqq. refutari eum non Sequi exemplumineumaticorum, qui eam partem, quam ille amολογικὼν Vel na θω- λογικον nominat, graθογνωμονικον dicere solebant. Contra in eis quae de causis in hoc rerum contextu p. 691, 13- p. 692, 13 dicit ad Pneumaticorum doctrinam propius accedit. Ρneumatici in his rebus Stoicos sequebantur, qu0 turbam

illam causarum collegisse constat; cf. lex Aphrod. II. I ua2-μενης 22 p. 192, 18 Bruns: σμῆνος γὰο θιων καταλέγουσιν,

τὰ μεν π9οκaraoκrικύ, τὰ δὲ συνama, et δε ἔκτικύ, τὰ δεσυνεκτική, τὰ δε αλλο τι.M Invenitur eadem partitio apud solum Theophilum, medicum Byzantinum in schol in Hippocr. et Galen ed. F. R. Diet Π p. 246. Testimonia quae sunt de partitione medicinae congessitin Schoene Galerius de partibua artis medicativae rogr. GreiisWald 19li p. 17 adn. 1.' Schoene l. l. p. 23 T. φὶ eliman Dis pneum Sehide p. 67 adn. I. M Testimonia atque exempla eongessit Arnim Stoicor veter. fragm. II p. 118-122 alia addidit albsseisch Galani de ausis ecnι- tinentibus libellua rogr. Marburg 190 p. 8 adn. cf. Zelle Phil. d. Grieeh. IIII ed. I p. 135 adn. 2; elimani Die neum. Schule p. 155 sq.

Iam videamus de ipsa medicinae doctrina. In eis quae de natura corporis humani sentit Hippocratis potissimum doctrinam scriptor sequitur, Vel potius, quia de hac re inscriptis quae Hippocrati addicuntur diversae traduntur rationes doctrinae, eam sequitur quam genuinam Hippocratis esse iam antiqui putabant. uius doctrinae uberrimum fontem habemus Hippocratis libellum qui inscribitur Περὶ φυσιος νθρῶπου VI 32 sqq. Littrsi . Quo libello

Hippocratem has res copiosissime atque diligentissime tractavisse etiam medici primi et secundi . Chr. n. saeculi putabant. Itaque Galenus quoque et commentarium in hunc librum composuit XV 1 sqq. et in eis quae scripsit Περι τον ao Trinoκρύτνὶ στοιχει ν I 41 3sqq. hunc potissimum librum respicit, cf. e. g. Gal. I 415, 14 Hipp.

ad hunc libellum scriptoris verba κολουθως τοῖς φυοέκοις κοσἘπποκρύτην p. 695,8 spectare equidem veri simillimum duco, praeSertim cum paulo post scriptor nonnulla huius libelli verba asserat p. 695, 12-696, - Hipp. VI 38,10-18 . Secundum illam Hippocratis doctrinam, ut Galenus testatur

in libro qui inscribitur Περι των καν Τπποκρύτην στοιχειων c. 1 - cf. praecipue I 493, 8 sqq. - tres Specie Sunt elementorum corp0ris humani 1. τὰ πύντων κοινὰ στοιχεια,

partitioni congrua sunt ea quae libelli scriptor de his rebus dicit c. 9, p. 695 :

mini corpus ex primis mundi elementis, quae sunt ignis aer aqua terra, constare scriptor dicit Deinde cum addit

Baumhauer Commentatio philosophie literaria in librum qui inter Hippocraticos aestat περ φυσιος ἀνθρωπου raiecti ad Rhenum 1843 p. 52. cf. Baumhane l. l. p. 45 et 49.

30쪽

του νθρωπον, hoc dicit non pSa elementa pura atque Sincera apparere in corpore humano Similiter Athenaeus docuerat non ipsa elementa sed qualitates eorum, calidum

frigidum siccum humidum, primas hominis partes esse id quod ipse libelli scriptor narrat p. 698, 4 sqq. Ceterum Hippocratem laudat corpus moriens in calidum frigidum siccum humidum dissolvi docentem p. 695, 12sqq. . Galenus Vero quod notiones calidi frigidi sicci humidi in Athenaei

de corporis humani elementis doctrina non satis distincte definitas et obscuritate quadam obVoluta esse monuerat. ihuius vituperationis rationem non habet Medici scriptor. ΙΙ. Οἱ τέσσαρες it μοι p. 696, 6 Sqq. cf. p. 726,2 . Deinde quasi alteram elementorum speciem non iam totius mundi communem sed animalium propriam corpus hominis habet τους τέσσαρας χυμους, Sanguinem, pituitam bilem flavam. bilem atram, in quibus posita est generatio animalium; cf. Gal. I 492,2 ἀποδείξaς at 5 1πποκρarης πέντων ων

III. τὰ πρOra προς Αθησιν μορια p. 696, 13 . De tertia specie elementorum corporis humani non prorsus eadem dicunt Galenus ac scriptor libelli Galenus τὰ μοιο- ιιεὐχὶ quae n0minat tertiam secundum Hippocratem elementorum speciem esse dicit I 492 8 di θοῶπου δέ γε δι μορta

libsilli scriptor ξηρὰ appellat vel Hippocratem Secutus

ἰοχονra. Praeterea autem in tertia elementorum Specie enumerat τὰ γρὰ et τὰ πνευμaτ Vel, ut ait Hippocrates, τὰ ἰσχύμενα et τὰ νορ/ιωνra. Sed non multum valere hanc

differentiam equidem puto, praesertim cum Hippocratis sententiam Scriptorem sequi ex ipsius Verbis manifestum sit cf. Hippocr. V 346, Litire . Ex his elementis ortu periecto corpus hominis conStat. ., Totam hanc quam scriptor profert doctrinam Hippocratis esse vel Galeni temporibus Hippocrati addictam vel ex eis locis apparet quos attuli e Galeni libro qui inseribitur Περὶ τον ao Trurοκρaτην-τοιχείων eidem doctrinae hunc quoque Scriptorem assentiri, quamquam eum de his rebus referre tantum fortasse credas, quia scribit p. 695, 14κa δ' Ἀποκρατην 696, 9 pash p. 696, 14 paσί, manifestum

est ex eis quae ipse . 698, 12 sqq. dicit, Solam Hippocratis

doctrinam absolutam atque periectam SSe et praeterea eo

probatur quod p. 727, 10 sanum esse h0minem dicit, dum

sana sint omnia corporis eius elementa τὰ κοσμικὰ στοιχειa, ο τέσσa2ες v/ιοί, τὰ τερεὰ σωματα, τὰ πνευματα.

Hucusque quae Script0 de natura corporis humani exp0suit, Hippocratis doctrinae prorsus congruunt; at in eis, quae de neumate dicit, neumaticae Sectae doctrinam eum Sequi nunc ostendam. De neumate in Hippocratis scriptis parva tantum doctrinae elementa inveniuntur: corpus vel calidum innatum neumate vel anima nutriri. t Itaque scriptor libelli τους aiaιους, quo duo neumatis genera et ψυχικὼν et ὁ φυσικὁ distinxiSs p. 697, 6 narrat, non Veteres Hippocraticos intellegit, sed Erasistratum dicere Videtur qui πνευμ ζωτικον et πνευμ οχικον Seiunxit.'