장음표시 사용
231쪽
pidum: 8cubi oriturCastellum sorte: cui amnis alius Mallus nominem iisdem montibus nasces iungitur ad cast lium Sancti Benediisti supra aurem, locis istas alpes quas Graias uocauitantiquitas imminent,a Grais ut inquit Plinius quiab Herculis exercituin ipsis remanserunt. Hercules Onim ab Iberis in Italiam tendens, iter per spes laticiis, difficilcs aditu, asperam uiam strauit, ut postea exercitibus cum iumentis impedimenti laque iaci letteresset.Post autem Morgumnunc Orchum fluuium, alius est qui Scura dicitur, eodem etiam uocabulo apud antiquos, ex alpibus casdens in Padum intrat. Sub quo Doria altera cognomine Ripariatia alpib.
Cremone monte, nunc nes a iuxta Poeninum ingentem Iacum exoriturne y procul ex fonte altero cotraria exparte Druentius: Doriaintra alpes delabens Sangono fluuio nunc Mana secum tracto in Padum uadit, ubi AugustaTauricaesi Roman. colonia, antiquaLigurum stirpe,ingens escam nunc oppidum, nobilet quod istiTurinum uocant unde Padus nas ligari incipit: non longe ubi industria urbsBodicomagum ueteri appetalatione suit, ad Sangonum amnem Segusium oppidum quod Susa modo dicitur est,ubi tium finit nomen . proximum poppidi moenibus sepuI chrum Coth reguli suisse fama fert duplicitum ueneratione cultu, quoqiusto moderationei exerat suos, & ascitus in societateReipublicae Romas nae quietem genti praestitit sempiternam oritur Sangonus amnis inalpio
hus ubi oppidum Esena est. Post quem alter Clusinus cui Pellexe torrens iungitur praeterlabens Umbrias in oppidum in Padum insunditur: ad Clulini fontes inspibus Prodesella: & inde ad eunde Perozacastella sunt: S ubi Pellexe oritur Hospitale cast Ilum in monte. Posteaad dexteram asmnis Mombobium: Brigantinum. modo Bricaram dicitur: & anteaquam Clusino iungatur Pinarolum. Sub Taurinum autem ad Padum castella sunt Chargnam,Panchaler, Uilla ranca,Rhoucilii Paisana, R Cri,
tum haec duo ultimaad torrentem quendam in Padum exeuntem posita
sint. Praeter quae uersus Ligustici maris litus Nerusiorum Nerusium RVintium oppida sunt postea Suctricorum Salinae castellum,mox admaare magis Vendiatiorum tamenelum: Sc Samitium oppida: ubi nunc, uel quodilla sint, uel quod alia ex locorum mutatione dici possint, oppida in istis populis sunt: Clans haud procul a Varo amne, in quo Italiaelitus a
Narbonensi diuidi initio diximus: Zc penesipsum Gilesia, εἴ circa mare permons: Torrecta p in praeruptis quaelibet petris sita: quos populo
Plinius capillatos appellat,ex quo Lucanus. Et nunc tonsae Ligur,quondam per colla decora Crinibus effusis toti praelatae comatae. I us enim Ligures quam modo regionem latiorem tenebant, ut in rabonensi diximus.
232쪽
Ceographiae Commentarius VII. 131
Postauicin citra Padum, dieios iam populos contra,Taurini altis hi populi sunt Q ad Trebiam fluuium porreesti, appellabantur L res circumpadani. In quibus primo ad alpium radices coules enim cis Padum alpium radices sunt, quum initio Padus ipse medius per infimas alpium petrasdeseratur Untinum castcllum est unde toroxens modici cursus in Padum ad Montensortem intrat. Inde procul in Padi ripa castellum Fore assum, supra quod Uaraita amnis: & alter Maiora non procul a Pado in ipsum penes Moncheler oppidum coniundii inofluunt S ubi coniunguntur,Rachones castellum aliudet inter amnes Arpi asa. ItemLamanta,& SamPetrus ad dextram inreste, Sc ubi Matra oritur Colla inde adleuam Oragona ad alteram ripam Volscat&Saluziam uni oppidum. Post autem Monchaler in Padi dextra castella sunt, Saetus Morus Casti ionum, Gassum,Sanctus Sebastianus Verua, Caaminum,Ponscurae penes quod in Padum Scura fluuius vadit. lndeCasal sinuas egregium oppidum regionis caput, Marchionis. sic enim loci
principem uocant sedes. Postea Grana paruus amnis apud Catianum ex ortus in Padum ad Pomai castellum intrat: mox Valetia vel Ualentinum
oppidum ForumFului j antea dictum licet quidam uillam Fori esse arbiatrentur, nam inuetustis eorum scriptis uilla Eoritatu a legitur, ubi Sc antiquitatis multareperiuntur uestigia distat ab Alexandria quatuor millib. passiversus Albam. Inde ad orientem Ualentiae Basignana oppidum est, Augusta Batianorum quondam. ubi Tanarus in Padum influit situm. Haec Taurinorum pars intra Padum Tanarum. regio hac aetate est quae
Monsereatus dicitur, Si estin Lombardiacum antedietis, terra inaequalis attame frugi sera omnisan ea interius a fluminib. castella in tumulis sunt, Cliter,Uillanoua Finale, gium, Burgius,Sanciti Martini, Monbel Sanctus Georgius, Moncalui, Vignate,&inter Granam &Tanaram flumiana,Mndius Saluator,& Fonzanu,Tanarus amnis nomen adhuc priscum retinet,in Apoenino e regione Albingauni,&abeosex mil. pass. apud Heiam uicum exortusduodecim in setorrentes antequam Padum immers tur recipit, octo ad sinistram:ad dexteram quatuor. In hacitaqueparte amnis castella sunt, Garexum, Ceua oppidum nobile, Carru, & Sancta Viestoria, in sinistra Bagnascum, Noxetum, seni, S ad confluenta Scuarie cum Tanaro Carasthum. OriturScura apud Dimie castellum cui amini Sandalmaetius imminet, castellum enim in monte est, mox Cuuium uabi in Scuram torrentes duo inexcursuiuia tiexeunt: propesontem unius
Antragerium castellum est: & ubi una congrediuntur aliud Rochadua nomine,&post Cuuium, Fossatum inter quem & Tanarum, Modeni. mnum oppidum haud Obscurum, ad leuam autem Murae neque ab eo procul Savianum. Superius uero Polenta clarum quondam oppidues, ubi . M a nunc
233쪽
nune Potentia turris, Npostdictorum amnium confluenta Alba Pomaphia ciuitas quae sic adhuc uocatur, infusa Tanam est. inde in amnis deis xtera Barbar cum, Naiue, Castegnota, Isola. Postea Brebus torrens in Tanarum influit circa Cortonetam castellum exortus cui Trem, Ancisa, es Rhobeta castella adiacent: ad alteram uero partem Curena, Maiam, Gunonum, Nad torrentem exiguum in Tanarum Antignanum i Maxum ad sontes torrentis Canachium.Sub quo Carmignota oppidum,neque ab Alba Pompeia procul, Scin medio torrentis lapsu, mistus D
mianus. Superius autem ex aduerso peneBrebi torrentis, duos a ad Aastam coloniam concurrunt ubivno immissi alueoin Tanarum cadunt. Asta urbs clara est propeTanarum sita quae sic etiamnunc appellatur. Is rem ad eundem in dextra ripa est,ram,Rocha, i ad orientem castellum
Rochier, &Rocheta, &Mas, mox Alexandria oppidum insigne, licet posteriori aetate ortum, siquidem per temporaFederici barbari imperat. Mediolanenses: Placentini : &Cremonenses: quibus a circumstantibus populis cura & Ioci aedificandae urbis demandatasuerat ut esset Ticinensibus, Dertonensibus, Liguribus ν circum Padanis infesta fauebant ea nim Imper. contra Ponti Max. Alexandrum in cuius honorem: 8c hostis obprobrium, nata urbe Alexandriam uocauerunt quam Tanarus diuisdit in quem paulo postBurnita torrens, Urba prius, Sc in hune Lemorecepto cadit: oritur Burmia apud Mellusum castellum, cui Burmiae in leua Turris castellum est,& Bobium eo in situ quo Libamum olim oppiduni suit.est& Aquaestatiellae famosum oppidum, ab aquis eo in loco manaritibus quae morbis auxiliabantur uocabulum deducens, nunc Aqui noniane, quod Burnia medium excurrit: nam plena inter Tanarii Scriuiam flumina quam Burmia secat Statiellorum prioribus temporibus uocitas
hatur.Post autem ostium Brumariae Montemcastellum, & ubi Taharus in Padum exit ri,uerum in sinistra supra Alexandriam, Lapraeda, item ubi Urba torrens incipit Hascon castellu in monte: N ad Lemi caput Gauium ubi autem Vrba in Burmiam Noue. Hinc Scriuia torrens exApoenino quemadmodum & alii quos diximus profluit, subTaiollo castella,
exortus: cui ad leuam castella in petris imminent Busala,Burgus,Ronco. Isola,Amua, rauallis p ex aduerso autStasam, quouis uia perualle socis aspera labitur,qua in Liguriam transitus est:anteuein qua&riviain Padum exeat castellu nouum opulentissimu in dextra habet: Sc in ostio Mura, itin Iria ac Bama tum oppida. Ultra autem torrente hune Deselona colonia insignis quondam ciuitas& mcntione digna iuxta quam uetus Ureto fuit eam Imp. barbarisi diruit, medio inter Placintiam & Ge.
Duam itinere iacens ab utra . So. init. pass.clutans osteaCoronus torrenν
ex Apoenino in Padum vadit ubi Idoxi uicus: &medioexcursu castellum
Pontecoron, item Castellar uersus montes procul a torrente mox torrens
234쪽
alius Sassora nomine Iria quondam simul cum oppido in eius sinistra
Vogera nunc dicto, ubi antiquitatis uestigia nonnulla apparent, torrens tutus ortus habens in Apoenino ubi Vorcum castellum, &ubi in Paldum eregionesereTicini influit Pancharanum. HincPlacciatiam uersissoriodiaoppidum interiit, sequitur ad stidum Arena oppidum, inde torrens Copa&aquibusdam Utidon breui tradita,cuius in dextraTroncoanm.&Clastidium uicus olim a Roman. incensus, nunc Clausit cetum oypidum,&Suadclla ubi olim secundumstum Iellia oppidum suit: N ad ostium torretitis in s 'adum Balbianum,& in medi s campis Rosci astum
et iii Padiripaesella, indeTunus exilis fluuius in Padum exit iuxta quem Trebiam Apoenino in Padum d ertur, habens ad sontcs Montembri num castellum haud procul a fonte Scriuiae, S supra dictum caliel luin, in dextra fluminis lovcgnum,& Otunum,in sinistra autem Organascuin contra quod Aualitus torrens Trebiam augens se prius ab altero Alsreatia nominestrumpit: 5 incongressione Auanti cum Algretia castolium estSanisti loanius, item in Trebiae sinistra Robium Cotianum coanomiis
nePadum Runcouerum. Aemilia regiis sis situr.
Postigitur Trebiam orientem uersus ad Scultenam us p fluuium inter colinum Padum p altera togatae Galliae pars suit: qua dein f ilia regio dilia est, quomani per eam Ttudia deducebatur uia, nunc autem Lombardiaepars ut intamomanis diximus, huius rcgionis prima urbs Placentia ei lucteris ac noui nominis Roman. colonia, magnatum quidem acceleberrima tri binit. pass.a Trebiaiuxta Padum loco caspestri sita inquam Cornelio ScipionepatreAphricani prioris Se T. Semo Proniolongo Coss.sex millia hominum noui coloni deducti sunt. ut oparonerentur Gallis qui eam partem Italiae tenebant Asconius authorcii, quamqvum Galli inuasissent diripuerut primo, deinde periram magna ex parteincensa uix duo milliahominum inter incendia ruinas reliqueaxut Liuius Castellum Emporium prope Placentiam csse ait opere ualidoxortuitum quod non aliud est, si modo exint. quam Ponlaudus, ita aiune ab incolis appellatur, ad Nuram siueut alii Niuolam fluuium quin p inui. Din. a Placentia in Padum quatuordecimis eadem influit, cuius ad fonα tem subApoenino Noxcum castellum est. Post ad sinistram, Noueng olam, Riva, posteaClauena fluuius longo tractu inPadum exit, inter quere Nuram iuxta Padum Canorsi castellum est, dein Larda torrens cui ad fontem Uigollanum castellum imminet: Ec in sinistra aliud Arquata noα Hinc uino inclytum postea in dcxtra Fidentia quondam, nunc Fideneto. Ia nobile oppidum, mox Columba: & prope Padum Magria. Hinc T His Humen inPadum cadit,in quem ad sinistram Conius torrcns e regi
235쪽
ne mouit oppidi influit: interhos amnes neque longe ab eorum coria gressioneRocha castellum est in acuta petra situm superius Burgus Sariscit domini oppidum non inualidum ulterius vcrsus Padum Boscheia ad exortum uerbCon a in Ap.aenino castellum est Ruinum: indein sint, stra Carisius in collCinter qd 8c Noxeum, Cornutum in petra paruus torrens in Conium uadit, cui Scoparius castellum adiacet,&supra eius osti, um Ramugola.Item ad Tarisontes propinquiConii initiosunt)Zizuni castellum est in monte,inde adleuam Complanum, Bargonum, ligno num in quorum medio in amnis dextraAlpenum. Supra autem Eornouum,Caruna, R in sinistra castellii Gelsum inde inaltera amnis ripa oppidum Sanctus Secundus Sc Regazola non procul a Pado: in cuius ripa ei citerinille pass.ab ostioTari Torrefelle castellu . Sequitur Parma fluuius ex Apocnino duobus diuersis fontibus ad castellum Beliartemiustis Iri, do ad Colornum castellum committitur, huic inexcursu obiiciturcollis quo praecincto insula efficitur,in quo Tizanum castellum est,indead sini' lirain aspera petra 'unisclara sub quo uersus Padum inpetra Pelinum, et
ad orientem retro in montibus castellum Brcsgirana noua non inc: inter quae Ragantianus torrens in Parmam uadit quo augetur,licet ille contra. ictus sit, cui ad initium Calistanum castellum est. Post autem torrentem ParmaRomana colonia ab eiusdem nominis amne diuisa idem semper cum fluuio nomen habens, tenuis imposita campis, post Parmam Nicia amnis apud antiquos, nunc autem Lenza in Apoeninoexortus, in Pa
dum decidit. Huic in dextra montibus primo caucllum Beluiae postea Rosana Sc Montechiuinis&in sinistra uersus montes Guardasonum. Inde Padi margine ab ostio Niciae mille pass. Brixellum oppidum antiquo in adhuc nomine, a Longobardis captum & incensum ex quo ad breui rem sormam redactum est. Item castellum Guardascallum, quod nunc Guadaladicitur in eadem Padi ripa : retro uerba Pado Tanetum noui uetusti nominis Couriagum,&Sampaulo castellassint. lndeCrustullus
amnis ex Apoenino cadens Trclinaram torrentem recipit,alteri Canosa, alteri Sardanus castesta in montibus prope eorum sontes adiacent, & in medio antequam coeant Paolle. Supra uerba Menaram circa coniuna, ictionem Grossetum, inde Mo desta. Postea ad Crus billi dextram Reis tum Lepidi Romana colonia primae adhuc appcllationis a Lepido aedicata unde illi cognomen est, opulenta ac potens quondam in cuius se loquatuor millia hominum, eiust monis quaein praesidio missa erat, ob interfectos perscelus ciuitatis primores securi percussissent: perdecem ea .nim annos obtinuerunt eam, quam urbem longissima Dila quae Tarrai modo uocatur diuidit, manufactaest, aquam ex Gabello fluuio in Crustulum antequam in Padum fluat deducens: cui fossae primo sub Regio
236쪽
Ceographiae Conimentarius VII. isy
castemini est Arce: superius Ragnotum,& inde Rutilaeunt, Zc ubi iungiatur istulio Re lum,& adomum astidii ad Padum castellum Lu.
cera, sequitur Gabellus fluuius qui nunc Sechia dicitur, in quem primo. circa Apoeninum Dolius torrens ad Salcinum oppidum,ad quem in ras dicibus montium Traxanorum: & in ipsis Pelegrinum castilla: sub hoc Regnanum, item augetur Gabellus sinisti orsum positalcinum Lusento torrente & indealtero umiolo, ubi urbs Nuceria ollim, nunc Ruberia crastellum in plano, quaecum a Romanis caperetur Nucerini ad internici nem es sunt: intersecatRegiolum torrentem fossa Tarra ad casullum
Arcem: sub quo Scandianum ad dextram, & Zessum, & Basse, & in
poenino ad eius sontem Castellumnouum. Inter autem fossam Tarranx&GabellumCorreum undecim mil.pass. a Regio:&alterum Carpi forte Campi antiquitus dicebatur: nam Strabo huius loci oppida comm morat ei Acra Rhegium Lepidum, Nuceria: Campi,ubi quotannis sos in conficitur, non enim sora in Capis proci ab oppidis fiunt,qui Campi pro planitie intelligerentur, quippedixisset. Acra Rhegium Lepidum Nucc ia, ubi in campis quotannis forum conficitur. ab eodem quindeacim ambo posterioris aetatis oppida insignia quidem in campis sita. Sub quibus Rhesium uersus castellum Sancti Martini est, & intre Correum ac fossam Tarram Nouciaria: supra uerb Carpium Catullumnouum, mox uersus Padum uolum,& non procul a Pado prope Crustultu Corizaga. Igitur ad Tabellum circa Apoeninum,Volognum,Piolum, CarpEnea,cui ad occasum Ecligna est, castilla in montibus & in Gabelli sinistra Liuietanum, & ad scissionem sossae castellum Aranum, &supra Nuctariam uersus Padum Campus aianus castellum in dextraueris post scissio ricin dictam Saxola inde Magredaolim Nacri,& contra Nuceriam Martzaia. Hinc autem decem inii pass. Scultena siue Scutana fluuius est, Almi haeseu Lombardiae terminus in h/c parte, in Apoenino exorti unde anitiquum medium pene excursum usque nunc retinet nomen reliquum uo
quo ad Padum intrat Panarium iuniores appellant augetur imbribus Mehement cui circa sontem castellum Emanum a quibusdam Flumenis
album dictu imminet, undein Etruriam ad Pistoriam itinere haud distiacile inulto descenditur. Postea in dicti amnis sinistra, sed ab ea remotum dilaranum castellum: Nin ripa Uignota oppidum non spernendum sua prahumile ac planum saxum sedens, R Spit imber tum, inter quae proculti fluuio Campium quod adhuc priscii nomen seruatin petris posita. Ponea ubi binius torres Scultenae iungitur uicus est nusportus, &a Iesextra castellii Francii & Nonantola. Labinius nunc Eo do dici ξ, evopoenino multis esse his rivulis decurrit, ubi castellassint eranu, R a anu, & Formigo aquo fluuiusnonae accepit supra quaerastella in capis
237쪽
patentib.Mutinaurbs est, quae corruptouocabulo nunc Modinarcitur splendidiss. ac Miciis. Rom. populi colonia, non qus in oextat,uerum
antiqua illa litae hac aliquantuininter turbs capria difficilis,quilino una inimum parte adiri possit,in peninsula enim Labinii fluminis sita est, circum uero omnia pene invia sunt, inundatquippe campia fluuius quu crescit ex quo fossas paludes uariis in locistaceiit. Ubi mollia & lo malus omnibus praestantiora proueniunt uestera, quod scribit luma la. Postaut Bonumportu ad sinis in oppidum Finaleest, & Lr eademripahaud procul a Pado callellum Bondenu, quod ante utquidam alui Bodincomam Ligurum appellatione dicebatur, quonia Padus ibi proac a fundiss.sit,quodsessum est,nam Boiadincomagum oppidumnonii TogataGalliautBondinum est, sed in Liguria: ne padus prosundissimus. ibi sed quod Plinius ait, id es Liguru quide lingua amne ipsum Rodii cum uocariqd significatiundocarente cui argumetoadestoppiduiuxta Industria, uetusto nomine diri magum, ubi praecipit altitudo inespit Uerum Industria intra Liguros circumpadanos fuit ut ipseatiellatur inde Scultenam autem&Gabcllum flumina Mirandolaoppidum haud F infiniuestin palustris lassitum duodecim mil. pass.a Pado distans inter Q , quod&Finale, castellum est Sancti icis, rursus inter ipsum&Ginclis A ium Quilestum. Supra uerbi adiripa Sermedum antiqui nomen oppidi :&alterum,cllata nupererectum. Hae nus earum trium parti nuna, quibus Italiam nostram initio diuisam esse statuimus.
Altera Italiae pars selauitur,cuius primo quae
, ad cnuui Adriaticum speciant dein quaeadTyrrhenum
Osi itaqueVenetos,GallorumBoumregio est,altera moatae Galliae ab ea quam descripsimus pars, in Rubicone uuio existens quae deinde in Flaminia auia peream coni libataauthore Flaminio conuersam, etiam Semnonii par temus p adlsaurum flumen in uocabulumsuu traxit, q postmodum a iunioribus Romandiola estas pestata. igi turPadi ostia in his primo gentibus sunt quin pnumero: & si Meladicat quod aliquando fluuius es is amnibus augescat at palatur, uisaepe septe ostiaestim lat. quod Plinius etiam scribit Polybius duobus tantu, quod poeta quo p his carminibus cecinit. Ergentina auratus taurinoco uauiam Eridanus
238쪽
Ceographiae Commentarius VII i i
Eridanus: quo non alius per pinguia culta
In mare purpureum uiolentiorinfluit amnis.
Scinditur Padus supra mare sexa inta millib. pass.seia induas partes quarum quae cident orest Boios a Venetis diuidit: cuius ostium in mare
ueteres Carbonaria nostrates modo Fornaces nuncupat:. quae uerb orientalior est, magnitudine sui portum in ostio facit, quod Vaternum scit Ua. trenum, Eridanum anter.&a quibusdam Spineticum dicebatur nunc Primarium. Scissio occidentalis antequam mare ingrediatur, medio ferindcursu diuiditur ac flumen secit, accola Arianum,quidam Gorum appel/lant, qui duobus ostiis paulo supra mare discidens, alterum Dixtum auterum Gorum dicunt quindecim mil. pass. a Carbonaria distans.deinoastium Olanae quod nunc Volans dicituro Rodecim mil. pasCab Ariano scinditura Uaterno decem mil. pasLaprima diuisione Padi: Iungit Volanae fluuium cum Ariano transucris fossa quae etiam lassa Corus dicitur,ia uidetur earum una esse quam Assagi in Adrianorum paludes apparuerunt,ut Padi impetus leniretur,quae licet hodie ad eas paludes non peruoniat, tum peruenire poterat. Post autem octodecim mil.passos stagni circiter duodecim mil. pMILin circuitu quod linius Caprasi 1 nuncMagnaa uacca uulgo appellatur, connumerat. inter ostia Padi,quum in eum Pasdus aquas suas non infundat: in cuius stagni insula dextro latereComaochius uicus . quo nunc stagni nomen est, urbs olim, quaeclassem quan
docp comparasse sertur: caeterum in stagno magna piscium anguillarum Praecipuecaptura fit. inter cuius os & Volanae, Plinius ostium aliud portat Sapis nomine, quod nusquam hodie apparet. Sequitur Spineticum. nouem millib. pass. a Caprasia, sic dicitam quoniam inaciuitas Graiaca celebris apposita illi suit, licet quidam uriam ab ostio dictam uelint. quam Pelasgi duce Diomede struxerant, fortunati maxime omnium circa Ionium habitantium ut Dionysius scribit, ac mari uictores usque
ad multum tempus decimas Delphos miseruntDe memolumentis marinis, Sc quidem clarissimi, utStrabo etiam tradit,sua tamen aetate ut ipsse scribit uiculus: nam magna eis accolarum barbarorum manu supera ueniente urbem reliquerunt, quae quum per id tempus mari ablueretur
ab eo nunc longe supra undecim mil. pas .locus est qui dorsum Spinae ad Blac appcllatur. Padus autem ipse de quo tot in locis hactenus mentionem sedimus egremio Vesuli montis sic adhuc nominati celsissimu in cacumealpiu elati editus cuius montis accolae Ligures Gabieni sunt,paruisse primu e fontibus colligens,& aliquatenus exilisac macer proflues, mox sese cuniculo condit, et in roVibiensiu agro nuc Quiana iterum exorieor, nulli amniu celeritate inferiorcunctos Europs fluuiospraeter I strii xxxagnitudine exuperans nome ut Metrodorus ait sortitus quonia circa
sontemtabor sit multa picea quae rides gallice uocatura graecisureb Eridanus
239쪽
danus: Phaetontis prena non solum illustratus, sed etiam cognominatus ut lybius 5c Plinius attestantur,nam quum alio nominediceret Eris danus Phaeton ab Irato Ioue fulminatus concidisset in Padum illi fluuio nomen suum dedit: undeMartialis. Et Phaetontei qui petis arua Padi. Is imbribus ac liquatis nivibus augetur, agris quamuis mirentio nil inamen ex raptu sibi uendicans atqν ubi linquit agros ubertate largiori nec a mnes tantum Apoeninos,alpinos capiens maiori parte nauigabiles, sed lacus quo immensos alneum sese exonerant: ne patius amniutam breui spatio maioris incrementi est,omni enim numero triginis flumina in mare Adriaticum deseri celeberrima. Igitur post Vaternum Padi uitiamum ad orientem ostium, rumpitur mari litus, illud os Pirotulum isti uocant quod in paludes clanguitur. Inde circiterino millib.pasLRauenna urbs uetustissima est, tum p maxima, Sabinorum aedificium a Thessalis dein condita, eam totam scribit Strabo ligneis compactiam arctificijs
fuisse, aquis diffusam, pontibus. ac lembis peragratam, &quum a masii fiunt inundationes, non mediocrem accipiat maris partem., adeo ut us niuersa coenositas, hinc fluctu marino hinc fluminibus abluentibus t trum medicatur odorem, hoc igitur pacto saluberrimus comperitur Ioacus. haec ille. Nunc uerb duobus millib. pasLurbs a mari ineli, inter paludes quemadmodum semper suisse uideat ut his duobus carminibus probat Silius. Qui graui remolimosis segniterundis
Lentapaludosae proscindunt stagna Rauennae. Eam cingunt amnes duo, qui sub ipsa urbeiuncti, uno alueo excurrentes Bedesum uocant siueut alii Badalenum, ius ostium ad mare portum Dacit Portellum nomine,duorum uerb amnium alter adfinistram Mont mus, alter ad dextram Vitis olim, nuncAqua duetiis dicitur,ortum in poenini iugis haud procul aTiberis Romani fluminis sontibus habens, ager inimento uinoque abundans quod quum arbores cseriter produa catenutriatque uites praecipue, quarto tamen aut quinto, anno corrumavuntur, cuius uuam quum Plinius bonam esse dicat: Martialis negatus hoc disticho. Sit cistema mihi quam uuae malo Rauennae Nam possum multo uenderepturis aquam. Commoditas ureb accedit in bi, praeterquam amaritiabet, Ta quae amtiquitus Messanica seu Messaniscus appellabatum Asconis deinde ea in do Canale Sancti Alberii dicitur in Pado derivata, quae modico interuallo a Montono amne moenia attingente terminatur duodecim millibus pass. longa, perquam nauigia in Padum ad urbem. dcseruntur. Sequi. t postdiacia stagnitis Candianum nomineostium in marehabens, in hoc
240쪽
Ceographiae Commentarius VII. 14
In hoc stagnu Sapis fluuius per superiora tempora inserebatur ac inde in pela 'seodem ostio edebatur efficiebat pomam amplissimum accele.
herrimurn, in quo utSuetonius&ali j Octavianus Augustus classeminis nituit, quae circumie fias maris oras tueretur, uti in Miseno quoque por/tu iacit,quod ibi dicemus: illa ut Aphricae ac caetera occidentales: ilia ud Europae orientales, sicut,Illyria, Macedonia Epirus, Achaia, Sc reliquae. in tutela essent, Sc ut scribit Plinius in ostio huius portus turris pharea istebat omnium maxima & breui ab instituto eb portu factum est,ut a na/ualibus turmis,conuenientibus undique mercatoribus urbs ibi sit aedis ficata,&quidem opulentissima de qua Helius Spartianus in Iuliani uita, quae posta Longobardis capta atque diruinest, unde& urbe sublata, Scripi fluuio in remotu auerso cursum esse saeium, ut nec urbis moenium, nec turris phareae, nequeportus, nisi minima ex parte uestigium aliquod appareret: inquiit autem stagnum ipsum torrentes duo parui ela & Beuanus appellati . Sapis fluuius est qui hodieSaulus dicit in Apoenino Maortus in mare ab antiquo Sandiani ostio pass.mil octo uadit, quousque a Padi ostio omne litus pineis arboribus resertum est. Post autem Ceruix oppidum est, remotum aliquanto a mari ubi salis ingeias modium conascituri circundatum quippe est aquis ex mari per rivum influentibus quibus longe uersus portum quem Caesaenaticum uocant, totussetnae cam
pus stagnari uidetur: hinc ostium fluminis est, di istum portim facientis ex Apccnino cui nomen Humexellus, illud habens nomen a turri qua/dam in eius dextera cum ponte paulo supra mare, quae Caesamaticum aP
pellatur: desii Rubicon fluuius est Galliae Cisalpinae, Italiae polim termisi ius ut authores testantur, & antequam in mareperueniat circalitus clan
guescit, quem Lucanus cum describeret,inquit: Fonte cadit modico paruis. impellitur undis Puniceus Rubicon quum seruida canduit aestasPer. imas serpit ualles: & Gallica certus . . Limes ab Ausoniis disterminat arua colonis.
Qui fluuius modo perexiguus est, duplici p uocabulo appellatus, hoc est pars quς sub Elaminia uia est Pissatellus, que uer. supra ad sonteus p Ru
non pro Rubicon a iuniorib. accolis dicit: descendit ab Apoeninicollib. dictauiam inexcursu secans fuit olim state Rom.repub.lex prohibesne quispia armatus illu iniussu magistratuu transgredcretur,ea modo lex Ioco mota, in q ab initio sitar posita, marmoreis literis hoc modo incisa.