장음표시 사용
4쪽
ET m EADEM ECCLESIA ARCHIDIACONO DE PASSAIO.
AD PO aTREMAM PARISIEN REM in- eris expurgara , ae Indicibus is pistissimis auctis
6쪽
manis in genere & duplicem ense actum humanum observavi. mus , nempe bonum & malum , his Postea examinatis quae ad actus malos attinent in tractatu nostro de Peccatis, sequitur ut dicamus de Actibus bonis& de Uirtutibus quae illorum. Principia
Virtus in genere est bona qualitas animi qua nullus male utitur, quilibet vero ad bene agendum inclinatur . Et duplex primum distinguitur , nimirum virtus intellectualis & virtus moralis , pro ratione scilicet subiecti; virtus enim intellectualis est in intellectu, & virtus moralis in voluntate . omissis autem aliis passim virtutis divisionibus , qualis est illa, qua virtus dividitur in Philosophicam & Theologicam , huic adhaeremus potissimum qua virtus. dividitur in Theologicam & Moralem, an iis mus est enim in praesenti loco virtutum Theologicarum explicationem tr
Virtutes igitur dividuntur a Theologis in Theologicas & morales. Theo. logicae dicuntur illae quae Deum habent
pro objecto. suo immediato , unde dicuntur Theologicae , nomen suum ab ipso Deo accipientes , & tres vulgo agnoscuntur , fides , i pes & charitas .. Morales sunt illae omnes quae immedia te non attingunt Deum , sed aliquid creatum , inter quas praecipuae.sunt Plu dentia , justitia, Fortitudo, & Temperantia , quae propterea dicuntur Cardinales. Quanquam aliquo sensu virtutes Theologicae dici possint morales , quia omnis virtus voluntatis ut spes & charitas, cum sit principium per se actus
liberi , & honesti , recte diei potest
in tribus itaque virtutibus Theol gicis, nimirum de fide , spe & charitate, tractatum hunc instituimus . Sed uoniam istae uirtutes Theologicae sunte genere habituum insularum; de habilibus eorumque natura & necessitate nonnulla praemittenda sunt
De habitibus infusis. IN hac quaestione tria praestabimus rasseremus primum varias notiones &divisiones habituum. Secundo examina bimus utrum dentur habitus infusi supernaturales , quales vulgo reputantur
fides, spes, & charitas , de quibus p tissimum hic instituitur tractatus. Te tio utrum de fide sit dari eiusmodi habitus qui verae sint qualitates habitu liter permanentes in homine ..
c id o quotvlex sit Habitus. HAbi ius ει genere definitur apud
Philosophos facilitas, dexteritas , promptitudo ad agendum ; sed istam
definitionem minus accuratam censent Theologi, quod nimirum non competit habitibus infusis & supernaturalibus qui non solum dant facultatibus facilius operari, sed agere simpliciter, unde sequitur praefatam definitionem proprie non explicare nisi naturam ha hi tuum naturalium . Atque ita satius est dicere habitum universim esse qualitatem Λ a Uz-
7쪽
permanentem quae iacultati dat facilius vel si inpliciter agere , facilius quidems sit habitus naturalis ; simpliciter autem , . si sit infusus & supernaturalis. Non me latet aegre ferre recentiores Philosophos , a qui laus non multum recedunt nonnulli etiam Theologi, quod admittantur ejusmodi qualitatις permanentes facultatibus superadditae velut quaedam
accidentia absoli ita , quaedam entitates creatae ab agentibus eorumque potentiis
distinctae, quo fit inter illos alii dicant habitus non esse nisi quasdam denominationes extrinsecas, alii meras relatio nes, alii vero aliter ratiocinantur. Uerum
dicant quidquid libuerit hujus sententiae delentorcs, certum atque indubitatum mihi videtur hoc pacto explicari non pollia naturam habituum supernaturalium , qualis est gratia sanctificans seu habitu a. ii ter permanens in justis ; sic enim de illa loquuntur Scripturae , Patres , &Concilia , ut nisi his autoritatibus vis maxima inseratur, manifelle significentillam esse entitatem absolutam potentiis animae superadditam ; dicitur enim in. fundi, diffundi, inhaerere, manere, quae
quidem & alia id genus similia probant
gratiam non esse relationem nec deno. minationem extrinsecam .
Habitus duplex dii inguitur , natura. lis Ec supernaturalis Naturalis sic dicitur vel ratione principii a quo oritur: quia per studium &. laborem, per frequentem actuum repetitionem comparari potest ; vel in ordine ad suos effectusui dat lacultati facilius agere seu pro-uccre achus naturales, qualis est Philosophia in Philosopho . Habitus supernaturalis dicitur quoque supcrnaturalis, vel in sua origine, quia propriis naturae viri bus comparari non potest , sed debet a Deo infundi, ve i in ordine ad actus,
quia putentiam complet atque erigit ad elicien eos actus supernaturales , qualis est fides divina, qualis etiam charitaῖ.
Habitus iterum duplex, acquisitus &insusus: Aequisitus idem sere est eum habitu
naturali, omnes quippe habitus natura
let solent labore re studio aequiri ; diseserunt tamen in eo quod habitus natu.
ratis posset dari per insulionem , quomodo philosophiam habuisse dicitur primus parcns ; quo posito ut rectius loquamur, duplex distingui debet habitus infusus , nimirum insulas per se & ex natura sua, qui ita postulat a Deo dari ,
ut nullo labore , nullo conatu ab homine acquiri possit, cuiusmodi sunt omnes habitus naturales . Habitus intulus per accidens est ille qui revera suit infusus, sed praeter ejus naturam quat: nus poterat acquiri per frequentem. actuum repetitionem , quales sunt habitus omnes
Porro praesens instituitur controversia de habitibus supernaturalibus Sc per sei nndi , de alio enim hahituum gene rnegotium remittimus ad Philosophos. Virum dentur habitus supernaturales infacultatilus vere permanentes.
Uaestio est utrum gratia sanctifi
cans , fides , spes , charitas , & alia ejusmodi bona quae justificatis
infunduntur , sive adultis, sive parvuli S, sint veri habitus permanenter inhaerentes ita ut omnia Scripturae , Patrum& Conciliorum testimonia quae declarant homines iustos Deo esse gratos ,
sanctos, iustificatos, habere gratiam , iustitiam , sanctitatem , accepisse Spiritum sanctum , de actu solo explicari non possint, sed gratiam habitualem in homine permanentem significent, unde etiam aperte sequitur virtutes Theologicas , fidem , spem & charitatem esse habitus insus S. Testatur Estius in a. dist. 26. g. 2. praeter Calvinum & alios Novatores , quibus placuit impii luilificationem explicare per jullitiam imputativam , ut in Tiactatu de luilificatione & merito dictum est, Albertum etiam Pigium d cis diorem
8쪽
E orem catholieum omnino rejicere quae tradere solent Tl feologi de gratia habituali: quae quidem sententia , ut optime observat praefatus Theologus , insigni temeritate non vacat ex hoc ipso quod communi omnium scholarum d Armae adversatur: sit igitur
Dantur habitus insus, hoe est qualitates vere permanentes ab actibus distinctae. Probatur l. ex Scripturis quae hoc potissimum declarant, cum de gratia sanctificante loquuntur , eam quippe designant
tanquam sormam inhaerentem, qualitatem permanentem , insulam , effusam ,
diffusam t actus enim proprie loquepeo non insunduntur, sic v. g. loquitur Ap
stolus ad Rom. cap. 3. Leuim ex unius delicto mors regnaυit per unum , multo
magis abundantiam gratiae er donationis iustitia accipientes in via regnabunt per unum Iesum Chrisum. Haec verba , alumdantiam gratii donationis iusitia aecipientes , aperte denotant in lasonem gratiae inhaerentis, ni rod idem confirmatur ex verbis sequentibus, ita per unius obeditionem justi consi. uentur multi. Vox enim illa , Qtituemur , significat statum
Ait ibidem Apostolus , Charitas Dei dissufa est in cordibus nostris per Diri-rum sanctum qui datur est nobis . Item ad Titum 3. cap. Salvos nos fecit perlainoum regenerationis oe renovationis
S. sancti quem effundit ιο nos abunde. Certe voces it .ae infusionis A effusionis manifeste denotant gratiam permanentem, non actiones transeuntes, quemadmodum I quor remanet in vase eui infunditur.
Praeterea id hibetur expresse in quibusdam aliis locis , I. Joan. a. cap. gratia dicitur manere in nobis: Et vox, inquit, unctionem quam accepissis ab eo, maneat in vobis. Ut signitidetur , inquit Elii us, gratiam velut unguentum in nos
essu sum permanere ae residere in nobis. Cap. 3. Qui nrtus es ex Deo peccatum non facit, quia semen ejus manet in eo. Eadem veritas ottenditur de tribus virtutibus Theologicis, quas quidem esse habitus infusos & vere permanentes ne mo sine magna absurditate negare potest qui attenderit ad hunc scripturae locum
I. ad Corinth. cap. 1. depromptum . Nunc autem, inquit Apostolus, manent
fides, spes, charitas , tria haec , major amistem Hyrum es charitas . Quibus verbis nihil expressius desiderari potest. Neque vero quis dixerit Apostolum loqui de actuali dilectione eum ait charitatem esse diffusam , nam alia eiusdem Apostoli loca non illant de acta tran
storio intelligi, ut istud: Si charitatem non habuero, nihil mihi prodest: Et illud , charitas nunquam excidit . Tum aliud Galat. 3. Fructus autem Diritus est charitas , gaudium , pax patientia. Haec omnia totidem sunt habitus. Probatur a. ex sanctis Patribus quihoe potissimum sentire se sanificant ,
eum loquuntur de gratia sanctificante . Aiunt enim illam esse animis nostris insidentem & inhaerentem , putantque eam esse in iusto tanquam rem permanentem. Quaedam tantum selectiora eorum loca exscribam, in re scilicet omnibus obvia. S. Hieronymus in haec postrema ver ba Epistolae ad Philemonem , vatia D
mini nWiri Jesu Christi eum Spiritu veis sis , sic habet : Cum in spiritu gratia fuerit, totum facit hominem spiritualem , ut o eam spuitui serυim , o animanos vincatur a came , redrecta simulio subsantiam spiritualem adhaereat mismino , quia qui adhaeret Domino , unus Spiritus es. Clarius adhuc loquitur S. Basilius lib. de Spiritu lancto cap. 26. Sicut, inquit, vis cernendi es in oculo fano, se Oper tis Spiritus in anima purρoti ; scutarν es in eo qui nactus 6l illam , ita gratia Spiri: ua in eo qui recepit, semper
9쪽
quidem praesens, at non perpetuo operans ἀEcce vera I heologorum doctrina de gratia habituali & de caeteris habitibus a Deo infusis qui semper praesentes sunt,
permanent enim in facultatibus , quam quam in iis semper non operentur. Item S. Chrylostomus di tertii si me loquitur homilia ad Ncophilos , quae le-situr apud S. Augotii num lib. I. contra Iulianum , quod ea abutebantur Pelagia i qui negabant peccatum Crigina-
Ie: ibi autem juilitiam , sanctitatem , &alia quam multa dona parvulis conserinxi in baptismo scribit Chrysostomus . VAdes , inquit , quot sunt baptismatis largitates , o nonnulli deputant carissem gra
riam. m peccatorum tantum remtione con sisere , nos autem honoret eomputavimus.
decem. Hac de causa etiam infantes ha-- ptιnsmus , cum non sint eoim uinati peccato , ut eis addatur fanstitas , ius tia , adoptio , hereditas, fraternitas Chripi, utetur membra sint Certe de alia gratia quam de habituali non loquitur sanctus Doctor. iustitiae enim & sanctitatis actualis capaces non sunt parvuli. Similiter S. Augustinus ut ostendat Peccatum originale vere esse in uno quoque nostrum , adduxit comparationem titam ex iustitia Christi quae non so-m est in nobis per imitationem, sed Per veram infusionem , lib. I. de peccatorum meritis cap. 9. Sed praeter hanc imitationem , inquit, gratiis υπς illuminationem jus rationemque nostram etiam ut secus operaitii .... sol ergo ille in quo omnes υIvimantur , praeter quod se
ad justitiam exemplum imitaπtibus praessit , dat etiam sui Spiritus occultissimam fidelibus Iuniam quam latenter infundit parvulis. Apertum est insuper quod scribit lib. de Spiritu & littera cap. 32. Charitas Dei, inquit, dicta est diffundi in cordidus nosris, non qua nos uilitis, sed quanos facit dileclares suos , scut insitis Dei qua justi ejus munere esscimur, Dο-
Nuni salus qua saluti facit, oe fidesJe-PATUS
DChrsi qua nos fideler faeis . Haeene .pe vocabula dilectores , iusti , fideles , non actus significant sed habitus. Quod idem eodem modo tradunt alii sanctLPatres
Insigne est super ea re decretum Concilii Uiepnensis generalis , quod hanc
veritatem catholicam definit sanctorum Patrum &. Theologorum docti inae magis consonam aceoque opposita veriorem Clementina , nimirum titulo de summa Trinitate & fide catholica , his verbis loquens de Baptismor Herum quantiam augetlum , eum Theolορι opiniones varias habeant , videlicet dicentibus qui Hsdam parvulis culpam remitti, sed gratιam non conjerri , alus e contra asserentibus quoso talpa eisdem in septismo. remittitur , .virautes ae informans gratia infun-dωntur quoad habitum, es non pro illo tempore quoad Utim , nos attendentes generalem effractam mortis Chrisi quae per breptima applicatur pariter omnibus lutietatis , opinionem secundam qua dicit tam parvulis quam adultis conferri in baptismo gratiam informantem er viris tutes , tanquam probabiliorem , o dictis sanctorum ae dotiorum modernorum Theologiae magis consonam ρο eoncordem. Dero approbante Concilio , duximur eli.
Prohantur insuper ex Concilio Tridentino in quo haec eadem doctrina expresisse legitur multis in locis . Nam v. g. seis. o. cap. 7. sic habetur de iustificatione impii: Demiam unica formalis ea aes issilia Dei, non qua ipse justus in , sed qua nos justos facit , qua videlicet
ab eo donari renovamur spiritu mentis nostrae, non modo reputamur, sed --
re iusti nominamur m sumus , justitiam in nobis recipientes , unusquisque suam, secundum mensuram quam Spiritus fanctus partitur sintulis prout vult secundum propriam cujusque dispositionem o
cooperationem . Quamquam enim nemo
post esse iusius, nisi cui merita Passio. nis Domini nosti Jesu Chrisi communia
10쪽
. tantur, id tamen in hae impii jussea. iisne fit, dum ei iam sanctissimae Passionis merito per Spiritum famellum chara- ω Dei disjunitur in cordibus eorum qui1us cantur , atque ipsis inhaeret ,' unde in ipsa 1usificatione ιum remissume peccatorum hae omnia smal ius a Meipit homo per Iesum Chrasum cui inseritur , fidem, spem charitatem In his veris bis manifeste legitur haec nostra doctrina, quandoquidem definiunt Patres Di-
'dentini in iustifieatione insundi gratiam simul & fidem, spem , & charitatem; quae procul dubio de actibus gratiae, fidei , spei & charitatis , intelligi non
possunt; tum quia loquuntur non de causaessiciente, sed de forma jultificationis; tum quia actus non inhaerent, non in
Id confirmatur ex canone tertio eiusdem sessionis his verbis concepto . Si quis dixerit me praveniente Spiritus fanis est inspiratione atque ejus adjutorio hominem credere, sperare , diligere aut paenitere posse, Aut oportet, ut ei jusisea.
ticinis gratia conferatur , anathema sit .
Ubi manifestum est Patres Tridentinos distinguere gratiam iustificationis ab actionibus fidei, spei δι charitatis. Canone II. definiunt hominem iustificari per charitatem quae inhaeret & di Diunditur . Si quis dixerit homines issetfeari vel sola imputatione iusitia Chrisi,
vel sola peccatorum remissone exclusa gratia o charitate qua in GVιbus eorum
per Spiritum Didium dissundatur , qua
illis inhaereat , . aut etiam gratiam qua
iusificamur, sise tantum favorem Dei ,
Mathema sit. Cavone 24. distinguunt' iustitiam acce- .ptam a bonis operibus. Si quis dixeris iustitiam acceptam non conservari atque etiam non averi coram Deo per bona
vel a , sed opera ε a fructus solarum odo sena esse iustificamnis adepta , non
em ipsius augendae causam, anathemast. Igitur manet iustitia accepta & augetur cessantibus actionibus. Disertus est ea non a 3. Si quis dixerit amissa per peccatum gratia simul osdem semper amitti , aut fiam qua remanet non esse veram fidem, licra nomst viva , aut eam qui sene charitate fidem habet, non esse christianum, anathema sit . Certe forma transens non dicitur amitti, non dicitur remanere, nisi significatio verborum penitus invertatur. Denique sess. I . cap. q. sic de contritione loquuntur Patres Tridentini , ut eam velut dispostionem ad iustificati nem habendam respiciant , non autem ut ejus sermam . Contritio quin yrimum locum inter dictos actus paenitentιs habet,
animi dolor ac detestatio es de precato comet misso eum Proposito non peccandi de cate m. Fuit autem quovis tempstre ad impe trandam Ueniam peccatorum his contritionis motus necessarius, oe in homine possbaptismum lapso ita demum praeparo ad remissionem seceatorum. Igitur ex Patribus Tridentinis in iustifieatione actus disponunt & praeparant, sed praeterea insunditur gratia quae verus est habitus permanens , insundunturque fides, spes& charitas. Probatur demum nonnuJlis rationibus Theologicis. Prima est , quia & ex Scripturis &ex sanctis Patribus eerto constat coentri tionem & alios bonos hominis actus non esse nis dispositiones vel eausas meritorias iustitiae quam Deus dicitur laratri credentibus, diligentibus, & contritis r atqui hoc posito actus poenitentiae, fidei, dilectionis & alii ejusmodi,
non sunt sorma iustificationis, sed insuper in.iustificatione infunditur gra tia habitualis seu qualitas quaedam permanens: ergo dantur habitus infusi. Secunda est, quia eum adulti iustifieantur in Sacramento poenitentiae cum attritione, quae legitima est & iussiciens huius Sacramenti materia , non potest
intelligi quomodo fiat illa iustificatio &quae alia talis iustificationis forma stquam habitualis quaedam gratia collata homb