장음표시 사용
11쪽
homini iustificato virtute Sacramenta. Attritio enim non eis actus per se iustifica hs, nisi quatenus coniuncta cum Sacramento Deum determinat ad co rendam i cenitenti iustitiam , quae quidem est habitus igitur.
Tertia , qua docet Catholim fides parvulos in baptismo tultificari & reei- .pere gratiam sanctiMantem , ita ut non solum in iis fiat remis Ito peccati originalis, sed & renovatio interior per gratiam quam Deus, inquit S Augustinus loco supra citato , latenter infunis e parvulis; sed istud intelligi non potest. de gratia actuali , cujus omnino incapaces sunt parvuli; restat igitur ut agno Icanturiabitus lupernaturales infusi Quarta ratio est , quia contrariorum
contrariae sunt rationes: sed in hominibus malis &vitii,ss, mali sunt habitus; bonis est incontinens & intemperans per habitus incontinentiae & intemperantiae. Igitur homines sunt boni &iusti per virtutes quae sint veri ac proprie dicti habitus. Insuper cum homines dicuntur conitituti peccatores per Adam , id intelligitur de quodam peccato per-naanenter in ipsis extilente: igitur quando ivllificantur vel Chri ilum , id explicari debet de iustitia hominibus inhaerente& habituali.
Quinta est , quia iuxta communem omnium Theologorum doctrinam &usitatam loquendi rationem, homo cessante omni actione dicitur fidelis, iustus, fortis & temperans; haec, inquam, diacuntur de homine dormiente, quanquam nullum exerceat actum fidei , iustitiae , sortitudinis & temperanti aer igitur vi tutes sunt habitus, virtutes autem quaedam sunt insusae , ac proinde dantur habitus infusi. Caeterum omitto hic uti quibusdam rationibus quae mihi non probantur , quanquam a nonnullis Theologis post S. Thomam laudari soleant, cujusmodi est ista, pertinet ad suavem Dei dispositionem qua creaturas admini lirat , ut ad actionem propriam & naturalem nulla res moveatur nisi per Armam naturalem in ipsa permanentem . Quod autem in naturalibus fit , id ε etiam ac multo magis consentaneum est in supernaturalibus fieri, scilicet ut quos movet Deus ad bonum tu pernaturale consequendum , sormas supernaturales eis infundat,
secundum quas prompte moveantur ad
illud bonum ; sed hesusmodi formam
vocamus gratiam; igitur gratia est se ma permanens . Non sunt , inquam, 'meo quidem judicio ejusmodi rationes quas appellant convenientiae in re tanti momenti usurpandae , quia ex illis nihil conficitur , nihil judicare debemus Deo conveniens nisi quod ξpse sapientia sua infinita decrevit & omnipotenti sua
rum st de se dari habitus super
Communἰs est, ut mox diximus , .
dari habitus supernaturales per se & ex natura sua infusos , quales sunt gratia sanctificans quae datur justis , eisque in iis forma iustificationis, tum vero fides, spes, &charitas, quae simul insunduntur
iustificatis vel etiam parvulis in Baptismo. Verum insuper controvertitur , utrum
istud ad fidem catholicam pertineat, ita ut citra haeresim megari non pollit. Quaestionem hanc suse magis quam quivis alius tractavit VasqueZ in I. a. disputatione 2o'. ubi prituum ait aliter iratiocinandum esse de paruulorum justificatione & eorum qui virtute Sacra me licum sola attritione justificamur ex una parte, ac de adultis qui per contriti nem iustificantur ex altera parte. Tametsi enim, inquit iste Theologus, Ecclesia expresse non definierit parvuloiam justi fieationem & eorum qui virtute S cramenti cum sola attritione iustificantur, fieri per habitum , sed in uni Me .sum duntaxat declaraverit omnem tu,
12쪽
. sificationem fieri per iustitiam inhaerentem r ex ea tamen de fili itione aperte
colligitur parvulos & adultos qui virtute
Sacramenti remissionem peccatorum consequuntur, solo habitu & qualitate permanente justificari j ac proinde hanc
sententiam ita ad fidem catholicam pertinere ut sine errore negari non possit. De parvulis quidem hoc constat . Nam certa fide credendum est quemlibet iustum per justitiam inhaerentem iustificari. Hoc enim expresse definitum est a Concilio Tridentino , ut videre est in locis supra laudatis , sed ita iustitia
inhaerens , quae dubio procul creatum quoddam accidens, non potest aliud esse quam qualitas permanens & habitus , non est enim operatio cujus incapaces sunt parvuli: ergo. De adultis vero , qui virtute Sacramenti luilificant tir a peccatis cum sol attritione , id est , licet non habeant contritionem perfectam, idem ex principiis fidei ostenditur. Nam ut habetur in Concilio. Tridentino seis. I 4. cap. q. attritio quae extra Sacramentum non sufficit ad delendum peccatum , nequc coniunctam habet gratiam qua Peccatum deleatur, tamen si voluntatem pe candi excludat eum spe veniae ad Dei gratiam in Sacramento pinnitentiae obtinendam disponit Atqui ac dente Sacramento non alia iustitia datur aliaque gratia quam habitualis r ergo cerium esse debet lecundum fidem catholicam adulto iustificato virtute Sacramenti in is fundi habitum aliquem gratiae & sanctitatis.
Sed quod spectat alios adultos qui
nempe iustificantur extra Sacramentum, putat Vasque a hactenus non siisse definitum ab Ecclesia, eos formaliter justificari per habitum quemdam seu gratiam habitualem , quasi ad id non iussi. ciant actus contutionis & dilectionis Dei , idque probare conatur. I. Autoritate nonnullorum Theol gorum qui expresse dicunt hactenus non
Tom. VII. fuisse definitum ab Ecclesia iustitiam nobis inhaerentem habitum esse. Ita tra dunt Dominicus Solus in A. diit. r. q. art. i. & a. lib. de n/t. & grat. c. II. Melchior Canus relectione de Sacramentis 4. parte post quintam conclusionem & lib. 7. de locis cap. a. Sta pletonius lib. I. de iustificatione ea p. g. Ian senius Gandavensis cap. q6. Concoris diae Evangelicae, explicans illud Lucae 7. Ideo dies tibi , remittuntur ei precata malis, quoniam dilexit mulium . Ruardus Tapperus art. a. Hosius in confessione catholica cap. 73. Alios deinde laudat doctores Scholasticos non infimi nominis, qui affirmant pro culpa mortali condigne liuisfieri per contritionem, uti Cajetanus scribit x. pari. q. I. arr. a. quem sequitur Medina docens, si homo posset viribus propriis diligere Deum & veram habere eontritionem , hos actus lare tantae virtutis ut delerent peccatum . Γeite eodem Vasqueso huie sententiae favent Sotus in 4. dist. 49. q. 6. Gabriel in dist. 49. q. a. art. 3. & in a. dist. 7. q. I. art. I. Gregorius in X. dist. 7. q. a. & inhamus in a. q. I9. qui majorem agnoscunt oppositionem inter dilectionem Dei & peccatum , quam inter peccatum & gratiam habitualem ; unde , inquit, mirum non est, s dicatur probabile esse tam actu quam
h .ibi tu hominem recte tuitificari posse , eui etiam opinioni favet S. Thirmas Ac proinde licet de facto iustificatio
omnis fiat per habitum , tamen ex mente illorum Theolcagorum id non est definitum ab Ecclesia . Laudat postea alium Theologum sibi. eoaerancum I annem Vincentium e sa milia Dominicana δι in Salmanticensi Academia prositarem , qui libro de
gratia Christi quaest. disputans an in risti anima fuerit gratia habitualis ,
circa sextam conclusonem quaerit pag. 86. qua certitudine tenendum si impium justificari per habitum , ct docet B nou
13쪽
non esse de fide, quod & aliorum testimonio & aliis momentis confirmat . I e charitatis actus, inquit, ex propria sui natura o ratisne vim habet licιω- di immutationem praedictam m -ntata creata , cujus ratione voluntast etiamsi Deus non infunderet ei habitaem chari. ratis , habitualiter maneret inmersa ad
a. Eandem sententiam astruere cona tur Uasqueet ex multis Scripturae & Patrum leui montis , quae longius esset aemolestius afferre , eo tendunt singula ut ostendatur contritionem & dilectionem Dei super omnia esse veram animae sanctitatem eum qua peccatum mortale
minime esse queat, licet de acto omnis iustificatio tam in Sacramento quam extra fiat per habitum , ut ipse arbi
E Scripturis v. g. Prov. m. Universa delicta verit charitas. Ioan . I 4. Si quis diligit me , mandata mes servibit o
Pater meus diliger eum, er ad eum veniemus , mangionem apud eum faetemus. Item I. Petri 4. eap. minitae operismiatitudinem peccatorum .
Quo prorsus pacto loquimtur SS.Patres, S. Augustinus lib. de natura ti gratia, cap. 42. Charitas verissima , plenissima,pem mssimaque iustitias. Et e. ultimo, Charatas inchona , inchoata iuginis es; Myratas provecta , provecta tulitis es ;eharitas magna , magna justitia est . Quae verba non de habitu charitatis sed de actu intelligi debent , uti collimre est e lib. 3. de Doctrina Christiana cap. Io. ubi sie definit charitatem rimaritatem voco motum animi ad fruem
dum Deo propter ipsum , se atque
proximo propter Deum. 3. His auctoritatibus nonnullas rati
nes Theologicas adiungit Vasqueet. Prima est , qhia si quis existens in statu peccati , antequam in hac vita iustificaretur, assumereriar ad videndum elare Deum & diligendum absque ullobabitu gratiae & charitatis , nemo ne-
garet eum sere beatum, beatitudo quippe non in habitibus sed in operationibus posita est: ergo& justus ille foret
Secunda est , qui diligeret Deum ex toto corde & assidiu sine habitu gratiae& charitatis , diceretur unus spiritus cum Deo , quia esset unus cum eo in assictu S. voluntate : ergo a b injustitia& peccato purgaretur , adeoque iustus esset sine ullo nabitu in so . Tertia ratio, qui diligeret Deum sine habitu vere dicemur manere: in Deo ,& Deus in eo , & habere semen Dei intra se ipsum; nam amor hanc habet
virtutem , pugnat enim maxime eum macula peccati , ita ut eam tollat &abluat , iuxta illud r. Joan. 3. Omnis qui in eo manet non peccat , omnis quinattis es ex Deo , peccatum non facis , quoniam semen ipsius in eo manet , non potas peceare. Igitur non requiritur habitus . Quarta est, quia per amorem charitatis sine habitu vere diceremur Deum diligere ut amicum , quia eum gratia ipsius diligeremus vero amore amicitiae Iergo pariter & nos a Deo diligeremur tanquam amici, amor enim sua natura reciprocus est, essemus itaque Dei amatores sine habitu . Quinta ratio, qui iustificatur contritione & insuper habitu gratiae in suis , si Deus auferret hunc gratiae habitum, nihilominus ille maneret iustus, ne me ea iustitia quam habuisset per contritio nem & actualem Dei dilinionem: ergo iustitia non pendet essentialiter ab aliquo
habitu . Sexta ratio , dilectio Dei potentior est ut eonvertat animam ad Deum finem ultimum , quam voluntas primi parentis ad avertendum polleros a Deorpoterit igitur quilibet existens in peccato originali per sol dilectionem sine habitu ab eo peceato iustificari & emundari . Postrema demum ratio est, quia nisi
14쪽
cora tritio persecta vini haberet ex se pur .hoe intre doctores Theotim, cinificandi , sequeretur veram esse se referatur , aliis asseentibus per vιrtutem teritiam I annis Medinae codice de poe. Baptismi parvulis quidem culpam rem tti, mitentia qu. Σ. nempe poenitentiam & sed gratiam non Uerri, nonnAltis doceae dolorem peccatorum non iure naturali, tibus dimitti peccatum m virtvies infun-
sed solo postino divino neecssarium esse iu habentibus illas quoad habitam , non ad iustificationem quae fit actu proprio oad usum, iam perveniam atrue
extra Sacramentum , quoniam , nisi allatiam .
persecta contritio ex se vim haberet Quin immo aiunt in eo statu contro. D'ificandi, iure naturali nee effaria non versiam perseverasse inter Theologores ut ad iustificationem tanquam serma, usque ad tempora Concilii Tridentini ut patet, neque ut disposito ad gratiam propter modum loquendi usurpatum a habitualem . oppositum tamen merito Concilio Viennensi loco supra citato odocent S. Thomas p. q. 8 . art. 7. Cum enim quaestionem istam de ins ad i. Cajetanus ibidem . Solus in - sione gratiae & aliarum virtutum ex a-
dist. I4. art. 7. Latomus artis contra dit, non habet sententiam quam ample-Lutherum . Canus relectione de poenit. ctitur . nisi ran am probabιlιorem Parr. 3. & Uega l. I 3. super Cone. e. Σ. dictis mademorum Theologiae doctorum Est alia nonnullorum Theologorum magis consonam opinionem . Quae verba
sententia super ista quaestione , num de non denotant iam tum in Ecclesia fuisse fide si dari habitus supernaturales in f definitum dari habitus supermiturales in-sos , qui videlicet putant distinguenda fusos; fidei enim dogma non solet coinesse tempora , & aliter judicandum, si mendari duntaxat tanquam probabilius sermo sit de te is pore quod praecessit hi Concilio generali . Cone ilium Tridentinum , aliter vero si Addunt illi Theologi Mn multum sumatur quaestio post idem Concilium. ante Innocentii III. atatem petra ut Ajuntque hoc non fuisse de fide ante- Lombardum doeuisse lib. i. dist. II. quam res definiretur in hoc eodem Con- charitatem qua nos Deum & proximum ei lio. Immo sentire videntur isti e diligimus, non esse aliquid e re tum in logi ante Concit. Viennense rem suisse .nima, sed ipsum subitantiator Spiri-
problematicam, quia Innoeentius III. tum sanctum , unde manifeste sequitur in cap. majores de baptismo, hanc ean- charitatem in trente huius Magistri non dem quaestionem pertractans , diversas fle esse habitum infusum , adeoque nec oppositas Theologorum opiniones recen- xlios dari supernaturales & in suis; .set, nihil vero absolute definit , haec Hane porro sententiam viderunt omnes sunt ejus verba. Et ob hoe tota autoritas Theologi, qui suos in illius opera com- hie mtelligenda est de adultis , ne ad mentarios adornarunt ; nee illam dix alios prima, mad alior secunda riosula runt haereticam ; vidit & expresse tes
reserarin, quamvix nonnulli concedam quod ravit S. Thomas z. R. q. 23. art. 3. parvali credant non per usum sed per ha- quam tamen nee haereseos nec erroris
bitum fidei quem suseipiunt in Baptismo, nota iciussit ; suisset autem damnanda ,scut o alia multa verba secundum ram- s tum ea fuisset in Ecclesia communis munem usum loqaendi non ad acta sed 3e recepta doctrina, dari gratiam habi- ad aptitudinem referuntur z Illis vero tualem , licet enia i sortasse potuisset quod opponentes inducunt fiam mi iam Magister sententiarum alium praeterearitaem 'Iia Νωe virtutes parvulis utpore agnoseere habitum insulam , de nullo non m emientibus non infundi , a ple- tamen clarius loquitur Scriptura quam' que Mn concedirer absoluta , cum P . charunc ...
15쪽
Aliter super isto argumento ratiocinatur Suarea tractatu de gratia pari. 3. lib. s. eap. ubi ait utendum esse distinctione Theologis usitata . Duobus
scilicet modis , inquit , aliquid potest esse de fide vel in se vel quoad sufficientem promulgationem in universa Ecclesia factam: Cum autem , inquit , negamus sententiam quae asserit , dari habitus supernaturales , suisse de fide ante Concilii Tridentini tempora, hoc solum posteriori modo intelligi debet .
Et nihilominus tamen verum censeo ,
hoc dogma in se spectatum semper fuisse de fide , quia revera erat in kripturaeontentum , licet nondum esset per Ecclesiam universam aperte declara
Dehine observat ille Theologus t tam nunc qua litonem esse de tempore post Cone. Trid. an scilicet hanc veritatem expresse definierit , tum vero multos graves Thelogos, qui poli Concilium seripserunt, hoe negare; videlicet Soto , Canum , Medi nam , Bannez , Ioannem Uincentium , Uasque aium quod attinet ad adultos r Et ipse nihilominus pronuntiat veritatem hane definitam suisse tanquam de fide a Conc. Tridentino , saltem eo sensu quod gratia qua sumus permanenter justi , estres aliqua creata distincta ab actibus , cessantibus illis in homine permanens.
Hace assertionem sic positam probat ex variis Cone. Trid. testimoniis quae supra adduximus, idque eonfirmat autoritate O techismi Romani ad Parochos Pii V. iussu editi in materia de Baptismo dicentis r ut orem patia , quemadmo-dam Tridentina D nodus ab omnibus credenuum panis anathematis proposita decrevit , non solum per quam peccatorum
fit remissa, sed divina qualitas in anima
Addit postea Suarea hane veritatem de gratia permanente iustorum , locum etiam habere pro iustificatis ante Christi adventum in mente scilicet Conta Trid. I. Quia generalem pro quoeumque statu iusti fieationis deseriptionem ubique tradit Synodus. 1. Q ita in decursu illius d Eitinae aeque illam eonfirmat testimoniis veteris & novi Tinamenti , ut patet ex cap. 3. & 6. Sessionis sextae. a. demum , quia hoc satis declaravit Conc.
Seis. l . cap. 4. explicans quomodo contritio omni tempore suerit neeessaria
dispositio ad justitiam. Quin & Concilium dubio procul censuit iustitiam originalem ante peccatum primi Parentis misse in eo verum habitum & qualit tem inhaerentem, nam in Seis. s. can. I.
definit Adamum Meeando satim sensi satam o usit iam in qua oonditus fuerat, amisi se .
His porro praemissis nostra nunc ut .eunque declaranda est sententia circa propositam quaestionem , quod certe no omni vacat dissi ultate propter variasti oppositas Theologorum opiniones , quai non licet prudenter velut haereticos habere, nisi doctrinam tradant salsam. erroneam & aperte damnatam ab Ee-elesia. Vera fatuitur Sententia .
IN hoc igitur opinionum conflicta
duo mihi videntur certissima, primo non tantum recte probari posse ex Setia
pluris 8c sanctis patribus gratiam faci-ctificantem in iustificatis. , uti & alias virtutes, quandam esse qualitatem permanentem & insulam, sed & hane line ulla dubitatione suisse doctrinam tum Concilii Viennensis, tum Tridentini , quorum verba neutiquam explicari possunt in sententia eorum qui contendunt Deum operari justitiam & sanctitatem in justis per solam gratiam actualem. Alterum est illud tamen non fuisse verbis expressis definitum in ullo ex ipsis duobus Conciliis gratiam ω uir tutes quae conseruntur in justificatione esse habitus , stricte sumpto nomine
habitus, quod utriamque paucis & nullo negotio ostendi potest . Ac
16쪽
Ae primum quidem caput constat de Cone illo Uiennensi , quia loquitur de gratia quam insantes in Bapti uno reci- piunt: sed fingi nequit infantes fieri iustos & sanctos per motionem gratiae actualis; approbat autem illorum doctorum opinionem qui assirmant gratiam ct virtutes his infantibus infundi quoad
habitum : Igitur haec pro certo suit sen. tentia Cone. Viennensis , gratiam &alias virtutes supernaturales esse habitus insusos . Deinde vero idem manifestum est de Cone. Trid. cuius testimonia iam ad hunc nostr .im sensum facile adduximus ploquitur' enim Synodus de gratia perquam homines formaliter iustificantur, tanquam de serma insula & inhaerente, quae augetur , amittitur & manifeste
distincta est ab actibus fidei , eontritionis & eharitatis , quae dubio procul ostendunt iuxta veram Concilii doctrinam
dati habitus supernaturales infusos: actus enim non infunduntur, non inhaerent, Proprie non augentur , non amittun
In hune sensum Oerba Cone. Trid. interpretatur auctor Catechismi Romani ad Parochos in Tractatu de Baptismo his nimirum verbis: Ese autem gratia ,
quemadmoduam Tridentisa Socias abo dimiLus credendum poemet anathematis proposita decreυit, solum per quam peccatorum fit remissio, sed arvina qualitas
Iam vero non multum dissicile est respondere adductis supra objectionibus quas proponit Vasque Σ , ut ostendat nihil omnino necesse esse quemdam ad mittere habitum ad explicandam homi. tium justorum sanctitatem , quam qui
dem putat ex ptisari posse per actus dilectionis Dei sine ullo habitu insuta , quaecunque enim in subsidium suae sententiae profert ille Theologus . tum ex Scripturis , tum ex sanctis Patribus , tum denique ex rationibus Theologicis, duo latum modo probant. Primum est actus fidei, contritioni a& dilectionis Dei iustificare quidem di, spositive , quia totidem sunt actus qui νut ait Conc. Trid. hominem ad remisse sonem peccatorum & sanctitatem eon' sequendam praeparant, uon autem iusti ficare forma lites.
Alterum est , ex illis omnibus momentis ad sutrumum colligi absolute loquendo, 3c per omnipotentem Dei virtutem, impii iustificationem fieri posse per actus bonos , per contritionem &amorem Dei sine habitu superaddito , . quatenus qui Dcum toto corde & aflecta diligeret justus esse posset ac sanct is , Deo nullum infundente habitum gratiae sonetificantis ; sea non inde sequi adhu& se iacto se fieri iustificationem ut nullus infundatur habitus, qua t mea de re hic quaestio est inter Theologos.
Neque enim controvertitur utrum Deo ita volente per solos p attentis actus
sine ullo habitu fieri posset iustifie alio,
sed utrum iuxta ordinem a Deo comstitutum, prout nimirum innote seit ex
Scripturis, sanctis Patribus & Concilioe. decretis, hoc praecise modo iustificent uehomines per solos actus sine habitu infuso, quod quidem si ariente consideraveris, illi eo videbis lingula Uasque fit
Deinde quod alii Theologi opponunt
autoritatem Innocentii III. qu3 si doceat summus Pontifex contrarias & maxime oppostas fuisse Theologorum opiniones super hoc argumento , adeoque non omnino certum tunc fuisse dari habitos infusos. ' . Respondeo Innocentium non assere re, contrarias fuisse Theologorum opiniones circa quaestionem istam , an dentur h, bitus infusi respectu omnium universim hominum , sed solum in deliberationem mittere utrum ejusmodi habit is infundantur parvulis in Baptumor quae duo magnopere differunt . Immo statim atque Innocentius quaestionem restringit ad parvulos, supponere videtur
17쪽
non dubitari inter Theologos quin adultis dentur virtutes infusae. Testatur Suare χ loco supra citato Concilium Viennense cum eadem restricti ne locutum eligendo opinionem affirmantem quae doeet virtutes supernat rates infundi parvulis in Baptismo. Legitur enim hoc in Concilio: Nos attendentes generalem efficaciam mortis Chri-
si , qua per Baptisma pariter omnibus applicatur , opinionem Ireundam , oec. Sae quidem rMio manifeste supponit , certum suisse inter Theologos ejusmodi virtutes adultis infundi . Quapropter , inquit, nin viam probabilis suit opinio
negans omnem gratiam habitualem in susum etiam adultis, quia quando contrariam opinionem reserunt Scholastici , aiunt eam fuisse fundatam in peculiari impedimento parvulorum ad usum
Neque etiam opponi debet opinio Magistri sententiarum superius commemo-τata , tum quia non omnem habitum sed charitatis tantum reiecit, tum quia
ab aliis Theologis filii semper improb ea, consuli potest super ea re Stius in 1. distinct. II. Alterum quod super ista controversia teneri posse putamus aliquo nimirum sensu, est, elate & expresse non suisse definitum gratiam & virtutes quae conseruntur in justificatione , esse habitus infusos, si nimirum, ut diximus, stricte sumatur habitus nomen , quam senutentiam tradit Eltius in a. dist. g. 3.
Non enim, inquit iste Theologus, sinς A T U S
eausa tam Viennenses patres quam Tria dentini in suis definitionibus abstinuerunca nomine habitus, quanquam satis aperte mentem suam aperuerint circa insu-sionem gratiae sanctificantis permanentis. Scilicet aliud est quod dieatur dari vatiam sanctificantem quae sit permanens & in infantibus; aliud vero quod dicatur illam gratiam esse habitum proprie dictum, euius quidem habitus quatenus habitus ratio in eo posita est, quod
inclinet ad actus sibi proprios & as
Hoc itaque sensu dici potest non suissa definitum ab Ecclesia dari habinas supernaturales infusos, si per habitum intelligatur qualitas inclinatis adactus sibi proprios , fides inclinans ad actus. fidei, eharitas ad actus charitatis, ut enim mox d xi. ab illo nomine habitus abstinuerunt Concilia, profecto quia non satis apparet parvulos per gratiam & virtutes ins fas, inclinari ad actus proprios illarum virtutum ἱ quantumvis definiverint e pressissime gratiam esse qualitatem petr- manentem & inhaerentem cujuscunque tandem conditionis & naturae sit ejusmodi qualitas inhaerens. - Addit Estius nihil opus suisse ut Conine ilia in suis decretis nomen habitus usum
parent γ quia nomine habitus in scholis intelligi solet qualitas inclinans ad suos
actus quorum repetitione acquiritur. Hactenus de habitibus universim , nunc de tribus Virtutibus Theologicis sigill tim agendum , primum vero ac latius de Fide..
18쪽
ut in eo non de Mysteriis fidei , sed de ipsa fide qua creduntur mysteria disputetur ; convenientius , ni fallor , &Theol ae studiosis longe utilius futilittotum L heologiae opus ab isto Tractatu ordiri; cum aliunde totus se te positus sit in variis difficultatibus ope scholasticae enucleandis. Sed usitatam in scholis mothodum solito de more sequimur , tib rum erit ii ν, quibus Theologiae studium colere iuvabit, ab isto Tractatu in ipsa suis itudiis initium facere . Haec potissimum capita , istas quaestiones comple
Prima erit de nomine, notione , d finitione , & natura fidei . . Secunda, de eius obiecto materiali . 'Tertia , de objecto formali. , .
Quarta, de subiecto fidei. Quinta , de regulis fidei. Sexta , de habitu fidei. septima erit de actu fidei . . . Ultima denique pars erit de vitiis fidei oppostis. Nomen, definitio, o natura Fidei.MUltis modis sumitur nomen fidei.
I. Sumitur interdum pro obj cto fidei, quae virtus est Theolinica, ad Ephesios cap. 4. Unus Deus, sma fides.
Ad Galatas l. cap. Cum venisset Mes m. Et in Symbolo quod dicitur S. Athanasi adductis fidei nostrae praecipuis mysteriis, hie est Mes Catholica, id est , haec sunt fidei Catholicae eapita obiecta. '. a. Sumitur pro fidelitate seu eonstantia in servandis promissis, Levit. o. cap. Anima avae negaverit depositum mei suae commisum reddes. Ecclesiallici 27. Qurevelat arcana fidem perdit, id est, fide. litatem . Immo coniiciunt multi Mem inde dictam esse quod per eam fit quod dicitur , quomodo etiam fides sumitur in iure civili. 3. Sumitur pro fiducia, Mati. 8. quid timidi estis modica fidei ' Timor enim opponitur fiduciae, Lucae I . s habueritis Mem , Iambi I. posealet autem iis με nihil haesitans .
. Fides accipitur quandi'ue pro vemiscitate, &opp nitur mendacio, Ierem. 7. p. Periit Mes m ablata est de ore eorum . Et Apocalyps cap. I. Christus a . pellatur testis fidelis, id est verax.3. Solet etiam istud voeabulum tribui publicis instrumentis, aut potius sumitur pro autoritate publicorum iniit mentorum , quae dicuntur fidem sacere , hoc est , autoritatem habere apud iudices& in iudiciis. 6. Sumitur pro conscientia, Rom. I eap. Ω- non esit ex fide, peccatum est. Hoc est , ut alibi explicuimus, quod nomest secundum conscientiam , vel contra
r. Fides significat virtutem propriam uerae Religionis, per quam distinguuntur fideles ab infidelibus, Act. Io. Fideles,
qui erant ex eιrcumcisone . I. ad C
rint. 6. iae apud infideles. cap. 7. Si tiis frater habet conjugem in clim . Denique semitur pro assensu dato M. ritatibus ab aliquo revilatis, si ab hominne , dicitur fides humana , si a Deo , dicitur fides divina; qui, sensu nunc sumitur &sumi debeti, ut mox ostensuri sumus t fidem igitur divinam habere idem est se credere , seu Deo revelanti atansiim prin re , de qua fide ait Apostolus , Hubrae
rum tr. cap Sine me impossibile es
cere Deo crevire enim oportet accedem
19쪽
tem ad Deum quia es, o quia inguirentibus se remunerator sit . Definitur accurate virtus infusa, Theologi ea de se inclinans intellectum ad assentiendum rebus a Deo revelatis propheriosus Dei revelationem , quae quidem definitio est habitus fidei ut per se patet,
Dicitur virtus. tum quia habitus est bonus , quo boni nimirum Christiani effiei mur, tum quia princip um est boni rumactuum, nempe actuum fidei; tum denique, quia inter virtutes numeratur in decreto Concilii Uiennensis . Dicitur infusa, fides enim est supernaturalis , nec proprio hominum labore acquiri potest , unde ad Ephes a. cap. dicitur Dei donum , Gratia esis salvati per sdem , at Me non ex mobis, Dei enim donum est praeterquamquod fides est in insantibus , in quibus aliter esse non pintest , quam per .infusionem . Dicitur Theologica , quia, ut supra diximus , Deum habet pro immediato ob. lecto. Dieitur de se inclinans, ut distinguatur a gratia ali uali , quae necessaria cliad quemlibet fidei actum eliciendum 4 sed quae tamen non magis inclinat adis actos fides , quam ad alios actus superis
. Additur rebus a Deo revelatis , quae quidem definitionis pars designat obierium materiale fidei divinae, de quo postea tractabitur. Denique propter ipsius Dei revelati nem , quae qu dem definitionis verba denotant objectum sermale fidei diuinae ;revelatio enim est ratio formalis , sub qua fides considerat suum obiectum materiale, in quo ab aliis habitibus essentialiter di- .stinguitur; uti etiam infra dicemus . Praeterire hie non possumus quanilam fidei definitionem toties in scriptis omnium Theologorum commendatam ; quae nimirum legitur Epist. ad Hebraeos cap. II. his verbis: Di autem fris sperandarum
substantia rerum, argume/uum non ap- Parentiam
' A T U S 'Subsantia, inquit Apostolus, graece
.vπἐσασι , vel quia sicut substantia subitat accidentibus eaque sullinet, ita fides spem nostram sustentat ; vel ita ut substantia idem sit ac existentia , quasi dicat fidem
di .inam facere ut bona suturae vitae quae nondum possidemus, certa nunc habeamus ae veluti praesentia, perinde ae si iam ea possideremus. Rerum sperandarum. graece ελπι μινων , scilicet rerum quae serantur, quia potissimum fidei nostrae obsedium in honis cceit stibus quae sperare & expectare debent Christiani, positum est . Arkumentum, graece ἐκεM ος , id est, eonvictio, demonstratio , quia fide eo
vincimur ad ea credenda quae nobis revelata. sunt, nimirum fides cum autoritate Dei reuelantis innitatur , firmum' in mente nostra& certum producit assensum. Non apparentium , graece ου βλεποαενων, id est, rerum quae non videntur, quin libet enim fidei nostrae mystcria, quae nec ulis cernuntur nec intellectu clare percipiuntur, certissime tamen vera esse creduatur, perinde ac si manifestis demon- strationibus paterent.
Allata hac Apostoli definitione quaerunt
monnulli Theologi, utrum accurata sit, ad omnes vetae definitionis leges ae- commodata. Sunt qui putent diam esse
valde propriam & accuratam . & in illoc
acriter insurgunt qui contrariam tenent sententiam. Gregorius de Valentia temeritatis arguit Erasmum, quod in ann
lationibus ad hunc Apostoli locum scribit fidem eo loci non definiri sed laudari, quia , inquit ille Theologus, SS. Patres eam Ap bstoli sententiam accipiunt tanquam fidei definitionem , sc v. g. S.
August. lib. 2. de peccatorum meratis c. 2 I.
Fides ita definita es , fides es Decantium
ad Galatas, Me nimirum, inquit, Aspes in hoc catalogo non refers ur, c min fide siti quod speratur, ρο ita eam Ulaias ad Hebcaeos scribens definiat. Qi quum fias sperandorum subiiab. tia
20쪽
rerum argumentum necdum apparentium.
Et S. Bernardus Epist. Isto. ad Inno-tium , Ego securus in magiseri sentium sententiam pergo, o scio quoniam noueonfundar. Placet mihi fai.or illius de
fri de itio ; fides est sub lautia rerum
sperandarum, αrgumentum non apparen.
tium. Quibus etiam consentiunt multi
vel antiquiores Theologi , qui asserunt fidem este definitam in hoc divi Pauli
Dicendum nihilominus est hane fidei
definitionem non esse ex omni parte accuratam, idque his potissimum constat
t. Quia descriptio est potius designans
proprietates fidet, quam vera ac proprie dicta definitio quae naturam ejus explicet per genus & disserentiam, quod enim v. g. dicatur subitantia rerum sperandarum, hoc eit , basis & sundamentum spei cErillianae, in hoc certe commenda. tur fides, non definitur. a. Quia minus adaequata est haec definitio , nec totam rem dc finitam complectitur in utraque sui parte. In priori quidem dicitur subitantia rerum speran .darum , quasi fides se extendat ad res 'sperandas tantum; at fides tam est sub.
stantia rerum timendarum quam speranis virum, fide enim credimus infernum quem tinae mus, non peramus. In polle.
riori vero parte huius definitionis fides dicitur argumentum situ convictio rerum non apparentium , sed in hoc non designatur totum & adaequatum ejus obieetum; fides enim non modo versatur circa mylteria quae sunt obscura & in evidentia, sed & circa res claras, evi dentes & Iensibiles, puta cirea ex ille tiam Dei, immortalitatem animae rati natis , plurima facta historica & rerum sensibilium existentiam, quae quidem mnia aperte revelata sunt in Scripturis. Quamobrem cum Cornelius a Lapide doctissimus Scriptura: Interpres observat
almum dixi ise, non elle in his Apost ii verbis nisi encomtum fidei , huius sententiam non armin temeritatis, sed addit Tom. VIL
solummodo verius hie agnoses fidei descriptionem per duplicem fidei proprietatem , quarum prior est, quod fides sebas; α fit amentum si i , posterior quod per illam intellectus aflentiatur iis quae non intelligit neque suo lumine
comprehendit. M autem nonnulli e sanctis Patribus expresse dicant fidem se suisse definitam ab Apostolo, nihil moror, certum quippe non est eos loqui de aec rata re proprie dicta definitione, immo notum est omnibus descriptionem rei cuiuspiam tametsi valde imperfectam, nec rem explicet per genus & differentiam, aut in alias verae definitionis leges peOeet, appellari tamen nota modo a sanctis. Patribus sed & a Theologis definitionem . . Dehine eum fidei catholicae naturam
explicamus, non possumus non animadvertere in haereticus nostros , qui quidem hae in materia aut perverse sentiunt aut. isaltem male omnino loquuntur. Expenditur Sententia ' Haereticorum de . natara Fidei Catholicae .
T. Anta est Novatorum varietas in
assignanda notio e ac natura fidei, ut vix aliquid certi de eorum mente 3c doctrina colligere misim Catholicit Quodenis asseveranter scripsit super ea re Calvinus, hoe ipsum reiiciunt multi ex ejus discipulis, aut saltem variis suis interpretationibus enervant, quin & nonnulli ex istis contendunt in omnibus sere' controversis quae de fide moueri solent mter ipsos & Catholicos Romanos , non esse nili meras altercationes de vocibus . . Quod idem confiteri non dubitant quidam e Theologis nostris. Duo sunt tamen . quoad praesentem spectat materiam circa veram fidei catholicae, quae huiusce Tractatus objectum est, notionem assignandam , in. quibus sententix Protestantium eonciliari non potest cum doctrina catholica, & Co eilii Tridentini definitionibus. Primum