장음표시 사용
31쪽
finis enim est illust propter quod aliquid fit , objectum autem habitus est illud circa quod versatur ille habitus. Objicies: vel solus Deus est obiectum fidei vel fides non est virtus Theol gica; sed ex consensu omnium fides est virtus Theologica , quae virtus sic dicitur quod Deum habet pro objecto rigitur. Nego mai. ut en is fides sit virtus Theologica , satis est si Deum habeat pro objecto immediato primario , satis est quod per se & primatio ei rea Deum occupetur: sed fidcs per se & primario ast de Deo uno , trino & incarnato νhaec sunt enim praecipua fidei divinae objeicta : igitur fides merito censetur virtus Theologica , tametsi habeat pro obiecto non solum Deum, sed re insuper veritates omnes a Deo revelataS.
An Objectum Fidei is aliquid si inplex vel complexum.
HAnc quaestionem , quae meo quidem iudicio nullius momenti est, omnino praetermisiss- , nisi mos esset apud omnes Theologos , praeeunte S. Thoma , diligenter eam excutere. Quaestio est , utrum objectum M .dei si complexum quid vel incom-ylexum per modum enunciabilis , testantur plerioue Theologi Me esse Gregorii Ariminensis commentum , aliqua esse eomplexe significabilia quae vere sint a parte rei , & tamen neque sint substantia neque modus se habendi sub stantiae , quia, inquiunt, dantur enun- elabilia complexe non aliter distinM significabilia quam complexe verbaliter, id est, per aliquam propositionem, quae nulla sunt entitas incomplexa , nulla scilicet substantia nullus modus. Et haec sunt complexa quae in illorum mente sunt objecta fidei nostrae , eum ea sint objecta adaequata omnium Propositionum.
Hanc suam sententiam probant va-
riis momentis. h. Quia hoe idem sex, tiunt omnes Philosophi , quando assi mant post Aristotelem objecta scientiarum esse necessaria, aeterna, ingenita, & esse vera sive rest existant si ve non existant. Quia objectum adaequa valicujus propositionis noti est tantum
id de quo aliquid enunciarer, sed illud
totum complexum quod per propositionem significatur . s. Quando unum potest existere alio non existente , certum est ea non esse unum & idem x sed si vo g. mundus non esset duratu rus , tota entitas quae nunc existit, existeret: Et tamen objectum hujus propositionis , mi nitus egi duraturus, non existeret : ergo illa propositio quae illa asserit, est vera. Caeteras ejusmodi ratiocinationes te ferre piget nedum refel
omissis itaque his absurdis ac The logo plane indignis disputationibus, quin Ienti, utrum objectum fidei sit aliquid simplex vel complexum , hoc solum mihi videtur respondendum , objectum fidei aliquando esse simplex, & aliquando esse complexum . Scilicet, ut diximus , objectum fini sunt res a Deo
revelatae, sunt res creditae ; liquet autem manifeste inter ea quae a Deo revelata sunt, quaedam esse maxime simplicia, qualis est Deus; alia esse complexa, qualis est Ecclesia. Sed quia sermonem hie haberi vo lunt illi Theologi non de eomplexo vel simplici physice , sed de ςomplexo vel in m plexo logiee per modum enunciabilis, duo haec dicimus. Primum est , obj him fidei proprie
loquendo non esse res simplices aut simplicia vocabula, sed enuneiationes vel potius res per enunciationes significatas , credimus enim per fidem non Deum
simpliciter sed esse trinum , vel incarnatum , & ita de quolibet fidei objicto quod non voce simplici sed enune latio. ne significatur ; deinde fides est assensus qui praebetur veritati cuidam , a senses
32쪽
antem non est simplex apprehensio, sed eiusmodi propositidhes verae sunt; nam judicium duo per apprehensionem cogni- posito Deo & tribus personis divinis reta conjungens. Vera extilentibus, haec propositio, Deus Alterum vero est , praesitam illam est trinus in personis , est vera , quae opinionem de complexo enunciabili quod quidem salsa esset, si revera non essisteli fidei nostrae objectum , esse omnino in uno Deo tres personae r igitur o-- absurdam ac plane intelligibilem , si haec ctum prolissitionum affirmantium fidei , complexa enunciabilia supponantur, uti sunt res ipsae per propositiones enun-
censent , a rebus ipsis a Deo revelatis ciatae.
distincta ; sequeretur enim res ipsas non Et similiter id manifestum est de pro- esse fidei nostrae obiectum quod positum positionibus negantious; illud enim est
esset in meris entibus rationis. obsectum prodisitionis negantis , quo Hae posita sententia quando prosit sublato propositio negans est vera : sed mur in Symbolo nos eredere Ecclesiam sublata re per propositionem negantem Catholicam, carnis resurrectionem, vi- eiusmodi propositio est vera, dummodo tam aeternam, &c. res istae non essent enim v. g. Christus sit Deus & non se fidei nostiae obieetiim , non crederemus purus homo , haec propositio negans , Ecelesiam, resurrectionem, vitam aeter- Christus non est purus homo , est venam , uti nee Deum trinum nec Inca ra: igitur obiectum euiuscunque proponationem nee aba mysteria, sed tantum sitionis fidei in rebus ipsis positum est, illa eomplexe significabilia ab ipsis re- non autem in illo fictitio complexe enun-bus distracta, id est, propositiones, non tiabili ab ipsis rebus distincto.
res ipsas in propositionibuς enunciatas',
quod nemo non percipit absurdissimum Virum Obiectum Fidei divina debeat hse esse. obscurum O' inevidera. Scilicet propostiones ad fidem nostram pertinentes duplicis sunt generis, aliae as. Uaestionem istam nonnihil attigi-
firmantes, ut Deus est trinus in personis ; mus in primo hujus operis vol aliae negantes, ut ista, mundus non est mine , cum ostendimus exisse ab aeterno ; sed omnes utriusque generis tiam Dei pertinere ad fidem , quantum propositiones non sunt illa complexe vis ratione naturali demonstretur. Tr
significabilia; in illis enim propositioni- ctatur etiam apud Philosophos qui di-hus duo tantum distingui possunt. res ni- sputare solent , utrum fides & scientia mirum significatae per voces , & voces stare simul possint in uno eodemque in-
quibus exprimuntur res, aliud quid ad- tellectu ei rea idem objectum quod uumitti nequit fine figmento Sed voces hie, suo nimirum loco fusius & clariuP .
non sunt obiectum fidei nostrae quae ni- . nobis discutiatur. mirum non sunt a Deo revelatae , sed Notandum s. evidens esse illud quod a grammatica vel ab usu communi in- clare videri potest , vel sensu vel intel-stitutae ; superest igitur ut istae res dia lectu sine beneficio cujuscumque reve- cantur objectum fidei. lationis r evidens est v. g. color vel quan- Certe quod spectat propositiones affir- tuas alicuius corporis j quiae utrumquomantes quae ad fidem nostram pertinent, sensibus uisu & actu elare percipitur se illud est objectum adaequatum propositio- Item evidens est animam rationalem h num fidei affirmantium, quo posito hae minis esse immortalem, quia huius impropositiones sunt verae , quo lablato mortalitas clare ab intellectu insertur suns salsae et sed positis rebus quae per ex variis hominis operationibus. Undae p-opust ea. Murmantes enunciantur , per oppositionem inevidens & obscurum:
33쪽
dicitur , quod nee sensibus nec mente percipi potast, sed solam me revelationem Dei , qualis est Trinitas personarum in Deo, quae nullo sensu nulloque ratiocinio detegi potest. Notandum a. quaestionem esse deo,
lecto materiali fidei, hoc est, de re ipsa credita , de rebus a Deo revelatis . non de ipsa revelatione sumpta ex parte Dei revelantis; vistendemus enim infra is alatam esse & evidentem revel etionem eorum omnium quae per fidem divinam eredimus, hoc est clarum esse Deum re vesasse omnia quae nobis ere-dςnda Proponuntur, tametsi obscura in se & inevidemia remaneant pleraque illa fidei nostrae objecta ..Dehinc non pollum non reprehendere modum quo quaestionem istam proponere solent plerique Theologi , quaerunt enim utrum obiectum fidei quatenus est obie-oum fidei, quatenus tale, quatenus per fidem attingitur , si aliquid obscurum di inevidens; quo quidem se proposito, monnulli inter illos etiam qui merito Putant eandem veritatem ognosci po
se per scientiam , & credi per fidem, dicunt tamen obiectum fidei essentialiter esse aliquid obseurum , quia anquiunt id
quod per fidem creditur inevidens est quatenus creditur, lectorem super ea re monitum velim. quia hae in parte deceptos video multos Theologos. Certe si multae sunt veritates de fide , quae tamen clare vel per sensus vel per demonstrationes innotescunt ., non video quomodo affirmare possint illi Themlogi eiusmodi veritates esse obscuras quain tenus per fidem creduntur; absurdum est V. g. dicere existentiam Dei quam h bemus clare & evidenter notam ante quemlibet fidei actum , -obscuram essem inevidentem quatenus creditur; in illa enim reduplicatione, quatenus credisetur , nihil aliud includitur quam assen. sus qui praebetur veritati creditae r sed talis assensus non essicit sermaliter ean-aeem veritatem esse obscuram & inev
dentem; affensus enim ille est actus η dieii , quo creditur firmiter rem credi in tam eie veram , abstrahendo ab eo quod illa veritas si clara vel obscura δan si clara vel obscura non est iudi candum ex ipso alsenla , sed ex praevia eiusdem veritatis cognitione, ut per se patet. Quamobrem qui credit Deum esse trinum in personis, elicit actum fidei de objecto Gbscuror qui autem credit Deum existere, elicit actum fidei de obiecto evidenti , quia nimirum nulla
ratione riaturali praevia innotestare potest Deum esse trinum , illum autem existere ratione naturali demonstratur. Quae cum ita snt, plane non intelligo quid sbi velit Eslius , cum in 3.ιdist. 24. a. docet fidem esse necessario de obscuris: Hersatur, inquit, fides
Threri ea sanet, odo circa ea qua umvidemur , ad es circa ea gua non eiusmodi sunt, ut vel inreluctAm vel sensum nostrum per se ipse moveant ad sui eo-gnitionema Et postea, sint fides non esseorum qua identur , ita nec eorum qua
sciuntur , id es, demonobatiis cognoscuntur . Et in capite sequenti contrarium
manifeste scribit his verbis, imo Doctores Theologi passm H loquuntur, ut quas . iam prolostiones saluant esse desis, ac
nihilominas duceantaeas evidenter notas e
se per demonstrationem, velat istas, an mam esse immortalem, in homine esse Ii- herum arbitrium , unum Hse Deam m. in hane profecto contradictionem impegit Eslius hae deceptus 4riuendi rati ne qua dicere solent plerique obiectum fidei quod ereditur, esse obscurum quatenus creditur ἔ 'uantumvis aliunde sit
Quaestio est igitur, utrum inevidentiati obscuritas ita pertineat ad obiectum fidei, ut per fidem credi non possit o isthim elare & evidenter aliunde & re scientiam cognitum g quod quidem ita esset, si quis v. g. per actum scientiae notam hasias existentiam Dei, de ea- idem existentia eliceret actum fidei, quo plane
34쪽
sane modo solent vulgo Theologi ae praesertim Tham istae hanc quaestionem
intelligere ac proponere . sic enim C netus disp. r. de objecto fider art. q. suam ponit assertionem ν Dico tertio, M
scuritas ex parte subiecti σο uera in eo quod subjectum fidei per nullum alium actum videat veritatem Geditam , es conssitis essentialiter vulsitat ex parte sub fit Mactum fidei . me eoncluso' em abit ex dicendis artis sequenti , ubi ostendemus f-dem σβientiar. non posse esse simuι r
spectu ejusdem veritatis . Quam sentenis etiam , quae secum trahit consequentias manitidi erroneas, mox sumus oppugna ruri oMirari salix nequeσ quomodo eandem hane sententiam amplexus fuerit D. Thomas consequenter dolens quod ritissimum ex ista doctrina sequitur, exister
riam Dei nore esse de fide pro virla d si, & Philosophi se is enim I. a. q. Ιωare. 4. asserie, id quod videtur non esse obiectum fidei ν re artieulo sequenti j nos posse fidem & seientiam esse de eodem , ubi eum loco obiereonis sibi proposuissee quaedam in fide eontineri quae sunt demonstrative probata a Philosophis seur Deum esse ν & Deum esse unum,& alia hujusmodr , responder ea quae demonstrative possunt probari, intepere. denda numerare ν nou quia de ipsis simplieiter sit fides apud omnes , sed quia prinexiguntur ad ea quae sunt fidei, magistrum suum hau ia parte seeuti lang
CONCLUSto. obieeium fidei non' debet necessaris 'esse' aliquid obscurum ti inevidens.
Probatur 1. hae ratione sundamenta
si inieaum fidei non debet semper esse obscurum quid & inevidens, simul in sine veritares' sensu vel in rellectu elare & evidenter cognitae, quae ad fidem' divinam, ad fidem catholicam pertineant atqui multae sine eteritates seruu vel i
tellectu elare & evidenter eognitae quae ad fidem divinam & eatholicam perti
nenr tanquam eius verum ac legitimum
objectum: sr quidem obiectum fidei est
illud omne quod est ae revelarum νquodque tanquam credendum ab Ecclesia proponitur omnibus fidelibus sed multae sunt veritates elare & evidenter cognitae veI beneficio sensuum vel per demonstrationes philosephi eas , & quae tam e re sunt a Deσ revelatae, &crede dae omnibus fidelibus praecipiuntur ab elesia is I. Multae sene veritates a Deo revelatae quae & sensibus & mente evidenter cognitae sunt: Namque iuxta communem omnium Theologorum senten-Nam ain' revelatum eensetur id omne quod continetur ire Seripturis sacris , haec omnis doctrina a Deo inspirata dicitur, & nemo vel minimam eius P tem negare posset citrat manifestam hinresim; unde sequitur omnem penitus veritatem in hoc libro eontentam , seu se historio, seu chronologica, seu dogmattea , esse de fide . Sed inter illas ver latex quam multae sunt per se & sensibus &intellectur evidentes, qualia sunt facta historica , genealogiae ratriarcharum & Regum Israel, aedificatio templi Iemlalem , existentia soliς , lunae j terrae & maris, aliaque id genus, quae
quidem talia esse qualia Ieguntur in Seris pluris sacris fide eat liea tenendum est, igitur multae sunt veritates et re & evidenter cognitae , & quae tameta sunt de fide r. Et nonnulla omnibus fidelibus er deada praecipiuntur ab Ecclesia , quae tamen per scientiam 3t demonstrationem eonstare possunt & plerisque etiam constant , eiusmodi est existentia Dei eiusque unitas, Deuteron. s. cap. Hac sum praecepta quae mandavit Don is mas veler ut docerem vos , inquit Moyses τί aia IsraeI, Dominus Deus noster, Do minus unus est. Quod tamen per demo strationem omnibus innotescit is hem
35쪽
rem eandem expressissime assirmat S. Paulus Epist. ad Hebraeos cap. II. ubi primum dicit constare de lide Deum esse Autorem saeculorum: Fiae intelligimus, inquit , aptata esse saecula virbo Dei . Quod certe invicte demonstramus. Deinde addit sportere accedentem ad Deum credere quia es . Quod itidem clare &evidenter evincitur adversus Atheos , ac
proinde salsum est obiectum fidei esse
necessario aliquid obscurum &i videns. Neque vero audiendus est Gonetus , cum nuto argumento quod sat et ur difficile admodum esse respondet, Apostolum ibi non loqui de illis qtii scientiam
seu demonstrationem haιet de existentia Dei, sed de iis dramaxae quι ea carent.
Quasi Philosophi & Doctores non te.
neantur fide credere Deum ea istere , unum esse , Omnipotentem , Creatorem
coeli & terrae , & alia id genus quae
per scietitiam clare & evidenter norunt. Certe hane opinionem valde temerariam asse ex eo maxime liquet.
I. Quia non modo in hoc Apostoli testimonio , sed nee in aliis Scripturae locis quae adduximus & quae innumera laudari possent i ubi videlicet credenda
proponuntur existentia Dei & alia quae evidenter quoque sciri possum , excipiuntur nullatenus homines eruditi , quasi non teneantur omnia credere quae credenda praecipiuntur aliis hominibus&quae ipsi evidenter per scientiam no-τunt , gratis igitur hoc commenti sunt Thomiliae . a. Et hoc in ea ute prorsus assirmat Conetus adversus expressissimum Symboli Apostolorum contextum , ubi primum fidei Catho icae caput , hoc est ,
Credo in antim Deum . . . . Creatorem
cuti eerrae. Ubi omnibus indiscriminatim fidelibus, sive docti fini sive in. docti , credendum proponitur , Deum existere , esse unum , & orbis universi Creatorem ; regula ibi est generalis', mulla est exceptio , nullum exceptionis est landamentum λ cum praesertim ca
A postolo fides sit una , hoe est, de iisdem prorsus articulis in omnibus Chri
& Symbolum locuti sunt SL Patres ,
quorum nonnulla tantum adducam testimonia in re scilicet omnibus obvia . Cum enim loquuntur de iis quae perde monstrationem doctioribus innotet cunt, testantur ea esse ab omnisus christianis credenda , nunquam vero excipiunt
doctos. Ita v. g. S. Cyrillus Ierosolymitanus, Cathechesi 6. explicans hune Symboli articulum . Credo in Deum , ait hoc inprimis credendum praecipi , quod Detim habemus Deum unum, exi- sentem , semper exi leutem, sibi perpetuo similem . Haec certe & ab omai bus Philosophis clare & evidenter cognoscuntur , & credenda omnibus praecipiuntur, uti & alia symboli capita , Symbolum quippe est fidei christianaede catholicae , hoc est, omnium professio. Item S. Augustinus lib. de Fide &Symbolo cap. I. docet inibi contentam esse fidem nostram quam unusquisque tenetur corὸe credere ad iustitiam & ore
confiteri ad salutem. Di autem, inquit, eatholica fides in Dmbolo nota fidelibuti
memoriaeque mandata , quanta res passa es brevitate sermonis e e. Et cap. 2.quapropter rectissmae credimus , omnia
Deum fecisse ex nihilo. Et in fine libri, me es fides quae paucis verbis tenenda in Ombolo novillis Chrisianis datar . Quae preMea verta fidelibus nota funt , ωt credando subjugentur Deo , subjugati
recte vivant.. Igitur satis non est scire
omnia Symboli capita modo Philosophorum & per discursum, ea singula a singulis credenda sunt fidelibus qui sub iugo fidei ponantur , horumque fidei capitum actus fidei identidem exeris
Idem doeet S. Crysostomus h m. a. in Symbolum Apostolor. ubi dcctos &indoctos indiscriminatim alloquitur : cile , inquit, quod a nobis auditis ,
36쪽
Credo in Deum Patrem omnipotemtem , videte unde cepissis , credo dixiliis, Lee
credulito visis conjert maestutis utra sem-ritatem oe futurae vitae aeternitatem . Eloponite in fundamento cordis hane ereduligarem, sed tu Po ρ Videte in Patre quod d/xipis in ea te orationis , Pater nouerqui es in eoelis, Me dicitis, ct in D m-holi constitione. Credo in Deum Patrem
omnipotentem . Haec porro eredulitas quam vult Chrylostomus poni in sundamento cordis , ad multa ea pria existenditur , ad existentiam , unitatem , mnip tentiam Det quae a multis ratione naturali evidenrer cognoscuntur.
Sed quia divus Thomas ejusque discipuli fatendo evidens esse , Deum existere ,.else unum , veracem &c. aiunt illas veritates esse praeambula fidei, non ipsas vero eise de fide , aliud ad verius illos urgeo momentum quod nullam omnino dubitationem relinquit . Dico Nempe alias esse quam multas velitate SCatholicas, quae totidem sunt fides nostrae articuli, & tamen sunt de ni mero veritatum evidentium, seu evidenter eo-gnitarum . scilicet pro litiones ad fidem divinam vere pertinentes sunt , quod Christus in Bethuem sit natus , quod fuerit octavo die circumcisus ,
3uod fuerit in AEgyptum , quod in Iudaea
ecerit multa miracula , denique quod cruci fuerit affixus 8c mortuus 3 haec certe non sunt praeam hula fidei , sed vere ac proprie sunt de fide r atqui tamen haec apsa sunt de numero Terum evidentium, non modo respe u eorum qui propriis oculis viderunt Christum nascentem , facientem . miracula , &morientem in cruce, sed etiam respectu nostri qui nune vivimus: quod ut intelligatur .
Sciendum es tribus modis aliquid esse
evidens t. Evidentia sensuum , quomodo evidens est existere corpora quae videntur oculis & tanguntur . a. Evidentia mentis , quom o evidens est existere Deum , quia ex affectibus cum om. VII.
eo connexis certo iudicatur existens . 3. Demum aliquid est evidens evidentia aestimonii, quod nempe factum esse &ita contigisse refertur ab autoribus fidei probatissimae rem istam testificantibus quam propriis oculis viderunt, quomodo nobis evidens est extitisse olim larem& Alexandrum Magnum , nunc existere urbem in Italia quae dicitur Roma.
Iam vero certum est praefatas veritates catholicas , quae nemine dissentiente sunt totidem fidei nostrae articuli, evidentes esse hae evidentia testimon ι, quae tametsi per fidem divinam non crederentur, tam certae tamen essent quam quod certissimum, eodemque gradu certitudinis quo ceris & indubitata
sunt alia facta historica quae ab Histomicis eoaetaneis & fidei probatissimae
referuntur: hanc autem certitudinem p rit evidentia testimonii quam mωo
descripsimus ; igitur illae ipsae veritates. quae sunt de fide & inter piscipua fidei
nostrae capita , sunt evidentes. Certe propter illam testimonii eviden dentiam tam evidens censeri debet , Christum esse natum , circumcisum , passum & in cruce mmtuum , quam
evidens est illiun multa secisse signa &miracula , sunt enim utrinque facta quae ab iisdem Scriptoribus & Historicis
referuntur , idem est testimonium, eadem auctoritas: sed apud omnes The logos constat evidentia esse Christi miracula ; ex ea enim potissimum causa docent religionem christianam esse evidentem , hoc est evidens esse religionem christianam esse veram , quia evidens est Christum non esse Pseud rophetam, sed vere a Deo missum sume: at validius non suppetit argumentum quo invicte probetur Christum vere a Deo missum quam miracula quae ipse patravit ut huic veritati fidem faceret, uti
postea docebimus ; igitur praesitae ver, rates , quibus plurimae aliae pene innumerae adjungi potuissent , sunt simul evidentes & fide divina credendae . E proin-
37쪽
proindeque obiectum fidei non debet esse aliquid obscurum & inevidens .
Probatur 2. haec nostra conclusio ,
quia ae us fidei nihil est aliud quam
assensus datus propositioni a Deo revelatae . Quod illa propositio sit obscura& inevidens , omnino indifferens est ad iidem , lit illa veritas clare per scientiam cognita , ut existentia Dei &immortalitas animae rationalis , vel sit omnino obscura & supra omnem humanae mentis captum posta , ut Trinitas & Incarnatio , hoc mere accidentale est fidei, ut paret ex ejus definitione ; quisquis enim assentitur veritati revelatae a Deo , & quia revelata est ab eo , hoc ipso elicit actum fidei, ita ut si Deus alicui revelet bis duo esse quatuor, haec veritas quae omni bi. selare & evidenter innotescit , protinus esset objectum fidei divinae; quemadmodum actus fidei humanae elicitur ab eo qui assentitur homini aliquam veritatem revelanti , seu illa veritas sit erecto tiobseura seu sit evidens, quia generatim loquendo perinde est in ordine ad fidem quod res eredita sit credenti evidens vel inevidens. Non est certe alia fidei notio a qua quidem nunquam recedendum est ; adeoque manifeste & graviter falluntur. Merum est in iis commentum, qui re non satis examinata propugnare non desinunt objectum fidei habere semper esse obscurum ἔ ex eo quod plerumque tale est quoad nimirum mysteria quae complectitur . ' Probatur 3. ex eo quod ista Thomistarum opinio multa secum inseri ioco m.
moda iam a nobis commemorata , Cum de Deo agebamus . Hoc unum nunc
urgemus , si assensus fidei & assensus
scientiae ita opponerentur, ut quicunque evidenter cogitosecret existentiam Dei,
non posset de ea elicere actum fidei . sequeretur philosoplium qui clare & per demonstrationes scientificas novit existentiam Dei , nunquam posse de eadem
existentia elicere actum fidei i sed istud dubio procul est absurdissimum , hutissenim Philosophi eonditio deterior est propter talem scientiam prepter quam fraudaretur fidei assensus qui foret ipsi impolis Ditis, qDapropter minorem hni, rei certitudinem de existentia Dei quam rusticus; quandoquidem ut omnes vulgo docent Theologi, certitudo fidei maior est certitudine scietitiae r igitur omnino absurdum ei affirmare Philosophum Chri ilianum non modo non habere
scd nee habere posse fidem de existentia Dei. Huic argumento respondet Thomista
Goaetus . Habitum fidei in PLAsolis Chrisiano non posse quidem per se
airehis Demensiere ad iliam propositionem, Deus es, nee proinde directe rn eum in. fluere certis diuem supernaturalem ; indi- relle tamen per accidens posse suam attineere, quatenus scilicet illa virtualitero ιmplieite continetur in aliis propositu. nibus , obscure revelatis , oe per se ad fidem peltinentibus , quales sunt i me , Detis es trinus , Deus es incarnatus ς
ex gis fit quia Philosephus Chrisiariis
acquirendo scientiam de illa propositione,
non sat deterioris conditionis am an tea, nec minorem habeat de illa certita-dιnem quam rusticus fidelis. Sed quam frivola sit haec responso . nena o non vi dot ό admisso enim quod in ista propositione , Deus est trinus , implicite contineatur. Dei existentia , remanet adhue diis custas utrum Phil sophus ille fidei actum eliciat de ipsa Dei existentia . Sic enim adversus Gone tum argumentor: vel ille Philosophiis Cristianus qui . actu fidei creati Deum est e trinum , actu & explicite credidit Deum existere , vel non eredidit r si primum dicatur; habemus propositum , Edes & seientia sunt in eodem homine de eadem Dei existentia . Secundum inero dici non potest, quia propter m menta a nobis addu fa , nemo fidelis quantumvis doctus dispensatur ab actu fidei explicito circa existentiam Dei -
38쪽
Hoc primum est symboli Apostoliet eaput, hic primus articulus, de quo proculdubio homo Christianus certus esse non potest certitudine supernaturali fidei , nisi de eo explieitum eliciat fidei actum; gratis enim pertendit Thomista
ex eertitudine fidei Armaliter terminata ad has propositiones Deus es trinus , Deas es incrematus . per amidens ref Iire , verba sunt Gneti in assensum kientifieum hujus propositionis Deus es,ceriit mem quandam supernaturalem R. maiorem quam scienti Σ nata sit pa
Deinde non minus absurdum est quod ibidem loeo seeundae responsionis profert ille Theologus nimirum, fatetus Phil sephum christianum hanc propositionem Deus es cognoscere posse . illique asse tiri & per medium demonstrativum αpropter auctoritatem Dei in sacra, Scriptura hoc saepe dicentix , sed tameturalem cognitionem M assensum propter Dei auctoritatem notu esse actum fidei, quia non es S cum in evidentia . nec Dei auctoritas est totalis & praecisa causa assentiendi . sed est actus secundarius,stientiae a. Av vero qua auctoritate rerum noti
nes ubique & ab omnibus receptissimas mutat ac pervertit Gonetus, scilicet ueritate dc rerum evidςntia ; coactus tandem' confitetur I)hilosophum Christianum credere posse' proptet auctori tatem Der revelantis hanc propositionem
Deus es , sed placet illi negare hun. assensum esse amim fidei , quod certe ab omni ratione alienum est, cum actus fidei nihil aliud sit quam assensus eatus. veritati propter auctoritatem Dei reve-untis . Piset in . istis refellendis diutius
O Biicies , fidem esse de obseuris M
non visis eonstat e Scripturis tisanctis Patribus . E Scripturis quidem hoc potissimum celebri Apostoli testimonio in Epist. ad Hebraeos cap. II. M autem inquit fias sperandarum
substantia rerum , argumentum n in apparentium - Hoc est persuasio k eonvi Aiano visorum, graece ἡ-quasi dicat Apostolus specificum fidei carict rem esse quod sit de rebus minime visis& obscure tantum eognitis . Idem docent M. Patres; ita S. Athanasius libro de salutari adventu Christi, Non e m. inquit, fides de re evidenti
concepta, sdes dici muris, sed fides esqua in impossibii possibilitatem, o roburis ιmbeesiditate eredit .. S. Greg. Maianz. orat. 1. de Theolog.
Ducem, imuit, Mem potius quam ratio. nem sequamur, s modo intenti tui infr-mitatem tu propinquioribus. re 3 ἀλ- ιisi ; rationemqtie in Me postam esse cognovisi , ut quaenam sint ea qua humana rationis captum excedant . cognoscas S. Hilarius lib. 8 . de Trinitate .
Habet , inquit, non tam veniam qua' πpraemium ignorare quod eredas , quam
maximum fidei sipendium esse sperare
Item S. Ambrosius lib. I. de Abraham cap. 3. Bonam est , inquit , ut
rationem praeveniat fias , ne tamquam ab homine ita a Domnis Deo rationem videamur exigere , etenim quam indignum , ut humanis resimoniis de alio eredamus, Dei oraculis de se non eriam
S. August. Tractatu U. in Ioannem, Credimus , inquit, ut cognoscamus , non cognoscimus ut credamus y quod enim cognituri fumus , nec oculus vidit , nec ιωris audivit, nec in eor hominis ascendit.
39쪽
cisid enim es fides nisi credere quod
non vides β' Fιdes ergo es quod non vides credere, veritas quod credidisi, videre .
st quod credi zur , no Ui tur . Insigne est quod scribit Gregorius M. 'hom. 26. in Evangelia, Dιυιna, inquid, operatio β. ratione compreheὲiditur, nim es admirabilis; nec fides habet meritum cui
humana ratis mchet experimentum.
Igitur objecfum fidei debet necessario esse aliquid. obscurum & laevidens. Dis . ania Ex Scripturis & sanctis Patribus eonstat fidem esse de obseuris, plerumque & ratione aliquarum virtutum quae per fidem divinam ereduntur, C. si inplic t .r , universm & quoad tinguia sui obiecti capita , N. Hoc unum itaque significant testimonia Scriptniae&sanctorum Patrum mox adducta , fidem divinam habere interdum pro suo obiecto aliquid obicurum , quod supra humanae mentis captum positum et . , quod nemini elare & evidenter innotescit. cuiusmodi sunt omnia mysteria, Trinitas, Incarnatio Uerbi, substantialis praesentia corporis Christi in Eucharistia &e. Sed inde nequaquam sequitur singulas veritates ad fidem pertinentes & fidedsvina credendas, debere necessario esse obscuras & ratiocinio humano impervias ; quandoquidem multa sunt , ut ostendimus fitiei nostrae capita quae singuli fideles docti vel indocti tenenturci edcre, de quae tamen sunt de numero rerum evidentium quae non modo capit
ratio hnmana sed & invicte demonstrat,
puta exili atia Dei , immurtalitas animae rational=s, &c. Nec peculiarem vel maiorem continet
difficu tatem locus ex Epist. ad Hebraeos toties decantetus , M aurem mes sm-rnnuarum su*ὶ istin Gram , argumentis non a clarentium. Immo patet, mani siste postolum co loci non commemorarentii partem aliquam eorum quae per milem ereduutur , videlicet ea quae sperantur & futuram spinant vitam νsubstantia reram sperandarum: unde curo addit illam esse argumentum seu convictionem non apparentium, merito in- serre possumus Apostolum duntaxat de . notare quaedam fidei objecta, quae landine videntia , non. apparentia & sum rationem posita , quod utique vetissimum est . Quod autem profiteantur nonnuli Patres hane praecipuam fidei laudem esse. quod per illam credamus veritates a Deo revelatas , minime claras & evidentes , quasi hoc neutiquam specten illa quae per evidentiam & ratiocinium innotescunt, quia, ut ait S. Greg. Mag. fides non . habet meritam tibi ratio praebet experimentum . Procul dubio nihil moror . Inde enim solum colligi potest: praecipuum fidei meritum esse , quod per illam captivetur intellectus & creo dantur veritates ' incomprehensbiles , quod non impedit quominus habeana uvquoque n eritum credendo alias veritates per scientiam elare cognitas; tum quia per unum & eumdem fidei actum omnia. a Deo revelata perlaepe creduntur . ut
si quis dicat, credo verum esse quicquid continetur in Scriptura sacra; tum veros quis etiam in particulari dieat de aliqua veritate quae simul est a Deo revelata & evidenter cognita, qualis est Dei existentia , firmiter credo Deum exissere & mundo providere, quamvis istud iam mihi cognitum sit elare per
discursum ; certe hoc utroque modo meritum est in homine credente existentiam Dei. Quamobrem loquitur verisi. militer S. Greg. M. de merito comparate , hoc nimirum sensu quod qui credit eum minori difficultate res clare cognitas,. minus habet meritum quam qui credit cum difficultate veritates supernaturales.
Obiicies ; Liberum est, hominibus eredere vel non credere , tum quia non omnes semper credunt, Joan. I 2. n, autem tanta segna fecisset coram eis. noui credebant in eum . Actor. 28. quidam
40쪽
eredeb me his qua dicebantur a sancto
Paulo , quidam vero non credebant. Nimirum pro libero uniuscuiusque arbitrio. Tum quia laudantur & remunerantur qui credunt, redarguuntur autem & p niuntur qui non eredunt. Ioan. 2o. Beati vii non viderunt o ereide ι . Lucae 24. Beati qui non coiris ad eredendiam. Ad Hebraeos cap. II. Sancti per sdem viserunt regna, adepti βψ repromisones. Igitur liberum est credere vel non cre
Atqui s.fides versaretur ei rea aliquid evidens , iam nemo liber esset ad er dendum non est enim in potestate hominis non assentiri propositionibus claris & evidentibus , nimirum evidenseenseri selet illud quod ita lassicienter movet intellectum , ut in libera potestate hominis non sit dissentire, ut satis indieat S. I homas hic articulo qua to. Quod quidem etiam confirmatur ex.
perientia qua constat maximam nos experiri disticultatem in assent lendo rebus
fidei , ita ut necesse fit ut intellectum
nostrum captivemus . a. Corint. a. meaptιυitatem redagenus omnem intesticium
in obsequium Christi ; nullam vero patiamur In assentiendo rebus clare & evidenter eognitis di igitur nulla ex parte .
objectum fidei est evidens. Nego min. Et dico liberum esse ho-ntini credere vel non credere veritates
propositas tametsi sinῖ evidentes quod certe constat experientia , liberum enim arbitrium exercetur credendo Deum exltare , Christianam religionem esse v ram , animam rationalem esse immoratalem . Sunt enim qui ejusmodi propositiones , quae a nobis reputantur evi dentes & oemonstrabiles afferant ullas; Athei enim negant Deum existere, Maho inerant contendunt falsam esse religionem Christianam , extant vero Phi- 'losophi qui aut negent animam rationalem esse immortalem aut putent salis em hujus immortalitatem evidenter deis
monstrari noci posse. Unde cum dicitur
non esse in pnustate hominis non assentiri propositionibus claris 3e evidentibus , ad summum hoc locum habet pro illis
propositionibus quae sunt evidentes evrdentia ab omnibus concessa, evidentias
irrefragabili, qualia sunt prima principia , impossibile est idem este simul & non
esse, totum est maius sua parte &e. non autem pro omnibus propositionibus claris & evidentibus. Et ratio est quia evidens illud dieitur quod vel per se immediate sensu percipitur vel per aliud sibi necessario connexum insertur, uti supra explicuimus; adeo ut gratis conficta sit illa definitio quam adducunt adversarii, dicendo evidens esse quod ita tufficienter movet intellectum, ut in libera potestate hominis non sit dissentire ; unde docet nos experientia aliquid dici evidens uni quod inevidens est & salsum alteri , evidens est Christianis Deum existere, & dicunt Epicurei evidens esse Deum non existere . Quibus adde adhuc liberum esse credere fide divina existem iam Dei & alias propositiones evidentex quae sit ut de fiade tametsi supponatur assensum necessa rio praeberi veritatibus elaris & evidentibus; quia videlicet quando creduntur illae propositiones per fidem divinam, tune non creduntur propter evidentiam sarum sed propter revelationem Dei; posset autem aliquis exstentiae Dei assentiri propter evidentiam quae necessari oeillum moveret ad credendum , qui tamen libere crederet per fidem divinam , imo posset non eledere si nimirum nollet credere propter revelationem Dei ac proinde liberum est hominibus ered re vel non credere propositiones a Deo revelatas , per ipsum iei licet fidei divinae motivum seu propter Dei revelati nem , tametsi aliunde clare & evidenter eosnoscantur ἔ ex quo facile solvitur obnctio quam repetunt ex eo quod nullam patimur difficultatem , credenda
propositionibus claris & evitiatibus. Objicies et Constat manifeste ex Scri