장음표시 사용
41쪽
pi tua fidem a beatis exerceri non posse, uti nec spem , I. Corint .. I 3. Eu parteemm Ggnommtis ex paridi prophetamur , cum tem venerit quod perfectum es , evacuabitur quod ex parte eji. Et iterum
Nunc cognosco ex parte, tunc aiatem
sinoscim sicut o cognitus sum ... Videmus nuuc per spectilum ιn an mate , tunc autem facie ad faciem. Rom. 8. Spes qua et detur non esi Dex , quod enim quis utilet, quomodo sperant Θ Sed ex ea solum causa Scripturae docent fidem a beatis non exerceri, quia fides & visio elata
rei cujuspiam stare simul non possunt : itur nec fides & scientia de eodem obiecto simul esse possunt. Nego min. Ideo enim fides ereditur non esse in beatis , nota quia absolute loquendo simul compati non possunt fides & uisio rei in eodem intellectu de eodem objecto; sed quia fides videtur inutilis ad credendum id quod clare videtur, quod quidem locum non habet
pro viatoribus quibus praecipitud credere quaecunque sunt a Deo revelata; quod autem inter res illas revelatas quae sunt fidei nostiae objectum , nonnullae sunt clare & evidenter cognitae , nil impedit tamen quo minus circa illas. exerceatur actus fidei ; haee enim duo neutiquam pugnant inter se quod eadem veritas cognita evidenter per discursum credatur propter autoritatem Dei reve
Instabis ; Non magis fides remanere' potest cum scientia quam cum visione sensitiva: sed fides remanere non potest eum visione sensitiva seu quae fit per oeulos nam Ioania χα cap. a Christo, Domino redarguitur S. Thomas Apollo-lus quod non credideri P nisi quia viderit, quier. misi me Thoma, credidisi , .
Nego min. Nil enim vetat quominuS: aliquid cognoscatur per experientiam &re ipsa oculis percepta , Ac simul eredatur propter autoritatem Dei revelantis . nam, credimus v. g. . solem& luna ma
existere quia haec videmus, & simul quiae
existere declarantur in Scripturis.
autem argymentum urgetue ex Thomae
Apostoli exemplo, nihil omnino essicit
adversus nostram sententiam is enim reprehensione dignus est qui non credit nisi quod videt ; licet aliquando creta tur pet fidein, quod videtus oculis, fides
enim. ut plurimum versatur circa res
obscuras & inevidentes .. Unde putant plerique Theologi tam divum Thomam quam alios Apostolos per fidem, credidisse Christi resurrectionem quam aliunde sensuum testimonio noverant.
Obiicies : Quae sunt praeambula ad fidem , non sunt ipsa de fide ; sed illae
propositiones quae clare & evidenter cognoscuntur, quales sunt istae, Deus existit , Deus est verax , Deus revelavit quaecunque credenda proponuntur &c.- sunt praeanabula ad fidem, quorum scilicet certa & indubitata convictio praesupponitur ad . fidem , ad primum fidei. actum; nemo mim. fide divina credere potest veritates a Deo re velatas propter autoritatem Dei testificantis, quia prius. certo sciat Deum illas veritates revelasse ; tum vero nisi Dei ipsius revelantis veracitatem & existentiam cognoverit, quae quidem non innotescunt per fidem , quandoquidem earum cognitio praerequiritur ad primum fidei actum et Igitur propositiones quae clare cognoscunqtur non sunt de fide
Dis . mai. Non sunt de fide, si non , sint a Deo revelata, C. si sint a Deo revelata, subdistinguo : non sunt de fide , hoc est , fide non creduntur actu quatenus sunt praeambula ad fidem , C.
quatenus' sunt de numero rerum a Deo revelatarum. , N. Revera non millae propositiones ad fidem praeambulae , non, censentur esse de fide quatenus prius cognoscuntur quampriinus. lidei actus exerceatur,.sed sunt. tamen de fide abstitu.
te 8c simpliciter Ioquendo, quia sunt dernumero rerum revelatarum dc creduntur postea per fidem inter alias verita
42쪽
es revelatas . Id constat manifeste si paucis instituatur analysis fidei, scillaetcognoscimus nrimum extilentiam Dei clare & evidenter per creaturas, deinde eoti vidit iterum fumus ratione naturali Deum esse veracem, ac pollea ex certis argumentis persuasum habemus a Deo revelata fuisse quaecumque credenda proponuntur. Et hae aliaeque verita res non lunt tunc de nde , hoc est, per fidem tune non e reduntur sed per discursum, cum habentur tantum ut prae
ambulae ad fidem; sed quia illae eaedem
veritates sunt de numero rerum a Deo Te velatarum, quo nimirum in Scripturis clare habentur , ne eeste est ut illas etiam per fidem credant Christiani Fideles quando actu fidei explicito eredunt praecipua fidei nostrae eapita , de quo-Tum numero est extilentia Dei , vel quando uno eodemque fidei actu profitentur se credere quicquid a Deo revelatum est ; quod fit ut praeambula ad fidem sint etiam de fide. Objicies t eognitio clara alicujus veritatis , uti & ejus visio ita reddit intellectum videntem & convulum, ut non possit moveri extrinseco testimonior igitur fides stare non potest eum scientia rei alicujus , aut saltem seret omnino inutilis. Nego ant. Contrarium quippe docet experientia , nam in iis etiam quae videmus & scimus visioni eorum & cognitioni addimus fidem, si quis enim se adesse mihi deelaret, recte possum ei aD sentiri, & quia illum praesentem video &quin ipse hoc ipsum mihi testificatur. Sie etiam coelum esse & terram fide divina credo quia id revelatum est in Scripturis , & quia sensibus res mihi comperista est.
His vero ita positis non est quod nobis olaiciatur in illa hypotes , si nimirum de uno & eodem detur simul fides & scientia , intellectum elare simul
δε obicure ecetnostere eandem veritatem, clare v. g. cognoscere existentiam Dei
IDE. per demonstrationem , & obscure per fidem . Negamus enim intellectum obsei re cognoscere per fidem existentiam Dei . imo si sermo sit de homine docho, clare illam cognoscit & tamen eidem veritati assentitur per sdem, ut diximus. si sermo sit de homine in dccto, hic nulla est quaestio , non habet enim scientiani demonitrativam de existentia Dei. Iterum repeto id mihi videtur a rati ne maxime alienum quod volunt adve sarii ad essentiam fidei requiri necessario ut objectum eius obscure & ane vi denter cognoscatur, satis est enim quoi se a Deo revelatumis perinde est quod sit obscure vel clare cognitum a cre
Caeterum frustra laborant Theologi
longius examina do , utrum in eo calaquo Philosophus existentiae Dei assentitur per domonstrationem smul & per fidem
divinam, tune unum duntaxat vel duos eliciat, hus; certum est enim duos ibi esse actus specie distinctos, quorum unus est scientiae & naturalis est, alter fidei& supernaturalis est, propter duo vide licet motiva specie distincta ; credit Deum existere per scientiam quia clare videt connexionem quae est Deusa inter & ereaturas, credit vere illum exitere per fidem, quia Dcus dixit se exi
Quaerunt hoe loco multi Theologi , utrum obiectum fidei quod plerumque
obscurum est , quatenus videlicet fides versatur circa mysteria , sit tamen evidenter credibile . Verum illam quaestionem paulo insta tractabimus , cum de revelatione agendo disquiremus an reve latio clara si & evi sens ex parte re
velantis, quod idem est ac si quaeratur utrum obiectum fidei sit evidenter cre
43쪽
Aruam objectum materiale Fidei sis, semper verum.
Si obiectum fidei non esset semper verum , sed aliquando fidei, ut a junt, subesset salsum , ex duplici causa hoe
eontingeret ἔ vel quia Deus non est summe verax, sed falsum quid posset revelare hominibus & credendum proponere ἔ vel quia nonnulli parum dini falso praesumentes aliquid esse revelatum a Deo quod reipsa non fuit revelatum , hoc ipsum tamen fide divina erederent quasi esset revelatum e quapropter de hoc utroque modo quo fides versari posset circa objectum falsum
fle erroneum, nune agendum est.
Ala Deus pust aliquid falsum iamisi-
DEum posse mentiri & salsum anis
nuntiari hominibus impie non mi
nus quam temere affirmare ausi sunt Priscillianistae , qui teste S. Augustino lib. contra mendacium cap. 2. Huic sentemriae quae docet mendacium esse bonum , comprobanaee adhibent teViimonia de Seripturis , exortantes suos ad mentundum tanquam exemplis Patriarcharum , Prophe tarum , Amsuorum , Angelorum , non δε hisames addere etiam ipsum Dominum Chi Vlum, nee se aliteν arbitrantes vera-eem suam Hiendere fassitatem , nis veritatem leoni esse mendacem . in & eo etiam temeritatis devenerunt nocinnulli Theologi , ut assererent revera Deum nunquam falsum dixisse , nec de potentia ordinaria mentiri posse, qui vidclicet lege lata mendacium prohibuit; sed nihilominus eum posse de potentia absoluta falsum dicere & hominibus revelare . Ita censent Petrus de Alliaeo in I. qi aest. II. Gabriel in 3. dis . et et . quaest. I. & dist. 18. eoncl. 2. & Holcot. in a. dist. 3.
CONCLUSIO. Deus ita essentialiter verax est , ut nec de potentia etiam absoluta possit vel per se vel per alium , vel directe vel indirecte mentiri & falsum revela re hominibus. Probatur I. ex Scripturis, num. 23. Non es Deus quas homo ut mentiatur, neque ut filius hominιν ut mutetur . E- pili. ad Hactareos cap. 6. in quo abundantius volens Deus Hi ndere pollicitationis haeredibus immobilitatem consilii sui, interposuit 1usjurandum , ut per duas res immobiles, quibus -mfbile est mentiri Deum , fortissimum solatium habeamus. Ubi mani selie signιficat Apostolus Deum nequidem de potentia absoluta mentiri posse e tum quia expresse declarat hoc
esse Deo impossibile, nihil autem dicitur smpliciter esti Deo impossibile , nisi quod est absolute impolfhile ; eum
qu a inde probat S. Paulus niti stimum nos habere solatium , quod neiny Deus sit immob lis in tuis pio misi q: at cerinte istud solatium non habcreri ossi Deus posset aliquando fallari m. tithus reve lare , possemus enim dubitare , num Deus sua usus esset potentia absoluta ad mentiendum et igitur Deus nunquam mentiri potest. Haec eadem Dei veracitas legitur Dias m in aliis multis Scripturae locis , Matth. a Christus Dominus ait, Caelum o terra transtant , verba -tem mea non transibunt. Ioan. 3 qui accipit Hur restimonium , fgnis Nit quia Deus verax es. Et cap. 8. qui misit me verax es. Ad Rom. 3. Gi autem Deus verax , omnis autem homo mendax. Ad Titum a. qui non mentitur Deus . Sed manifeste repugnat eum mentiri possit, & falsum revelare qui essentialiter verax est :igitur a Probatur a. ex sanctis Patribus eandem doctrinam acriter propugnantibus
Ita S. Athanasus in libro de Incarnas.
44쪽
in suis verbis mentινι s non enιm Deus
fuisset , si cum dixiset πω perismos ,
non per/ssemus. Nemo non videt S.
Athanasium loqui de potentia absoluta . S. Chrysostomus homil. I. in Symbolum Apostolorum , Creditis , inquit , Deo omnipotenti , quia posse ipsus non potes invenire non posse , tamen aliqua non potui ut re falli , fallere , mentiri. Sic Dei omnipotentiam explicat Origenes lib. M contra Celsum , Dum omnia possibilis Des esse dicimus , scimas have vocem omnia ) intelleten i rm esse non de
nou exdiantιbus nee de ratione carentiιus, Iatemar enim Detim non posse turpia ,
alvioquin Deus pos et non esse mur. Item S. Ambrosius Fpist. ad Chrom tium , Impossibile , inquit , es ei mentiri . Impossibile iseud nsn infirmitatis edet irtutis o majesatis es , quia verιtas
non recipit mendacium , nec Dei virtus levitatis errorem . Ideoqus D Deus v
rax , omnis homo autem mendax.
Et S. Augustinus liber. de Symbolo
ad Cathecumenos cap. I. Detis omnipotens es, inquit, cum fit cmnipotens mori non potes, falli non potes, mentiari non res . . . . . Nam β ηnori posset, non esses omn/poreus , fi memni , si falii , s fallere , f iniqua agere non esset
omnipotens . Qiod idem unanimi eon sensu docent alii M. Patres, S. Cyrillus Alexand. lib. a. in Ioan. cap. 69. S. Beruardus serm. 3. de Coena Domini . Sanctus Anselmus lib. r. cur Deus
Favet huic doctrinae Concilium Tridentinum quod 6 c.' sic loquitur ut manifeste supponat nihil falsi pone Deum revelare et Cum nullus , inquiunt Patres Trident. stare valeat tertitudine fidei ,
cui nou potes subesse falsum, se gratiam
Dei esse consecutam . Quamobrem mihi
non probatur opinio qliorumdam The logorum qui nolunt aperte pronunciaret, e do nam esse de fide, uinta cimiis m. m. aliis omnibus dicere hane sententiam, quae docet Deum polle mentiri & salissum revelare, apertam et se blasphemiam& haeresim . Probatur demum ratione duplici , una quae est a priori , altera a post
Prima est, quia si Deus aliquid salsi
annuntiasset hominibus vel per seipsu in immediate vel per alios homines, puta per Prophetas aut per Apostolos, id ita contigit, vel quia Deus ipse erro. re deceptus est , vel quia homines deis et pete voluit riad neutrum dici potest, utrumque vero est absolute impossibile . nam Deus e semialiter est ens summe persectum, qui proinde est summe spicax ita ut omnia noverit, nihil ignorare possit, aseoque non possit decipi . Item Deus est iumme verax qui proinde neminem potest sallere , nemini falsum & mendacium annuntiare pos. sit : igitur salsum fidei subesse non po-
Secunda ratio hale est , si Deus de
potentia absoluta posset reuelare salsum, iam nulla esset fides nostra, iam nulla foret in nobis certitudo de veritate aristiculorum fidei nostrae ἔ nec possemus nec deberemus certo eredere & absque ulla dubitandi formidine , quae unque leguntur in Scripturis, quaecunque credenda nobis proponuntur quod a Deo sint revelata ; poterit enim quivis timere ne Deus hia potentia absolvia falsum revelandi ii sus fuerit, vel etiam quando tam assiemate promisit se nunquam mentitarum ἔ nihil omnino erit unde nobis persuadere possimus Deum non mentiri , non ex natura quidem
Dei , si quidem supponitur eum posse
si uelit salsum docere : Non ex illius promissis, absolute enim falsa poterunt ei se huiusmodi promissa , quae aliunde nobis non innotescunt nisi per re vel trianem contentam in Scripturis ; sed quae ipsa in illo casu falsiati Ze mendacio erit obnoxia r igitur cum tax
45쪽
nostra debet esse eerta , omnis dubit tionis expers , & absolute insallibilis , in Deus ipse praecipit in Scripturis
certo suppmendum est Deum ita esse vera zzm , ut nec de Mentia absoluta menti ii ac falsum xevelare possit. Haa ratione usus est S. Augustinus lib. de mendacio cap. 8. Quomodo, inis quit , eredendum est vii qui putat rii. quando esse mentiendum, nam forte tuns mentitur , quando praeeipit ur illi eredamus. Et paulo post, quo admisso omnis omnino disciplina fidei subvertitar. - Sol mkr Objectio-s.
Oniam adversus hane nostram do.
ctrinam infinitae proponi possunt obiectiones e Scripturis petitae , ne in immensum crescat ista differt xio , eas redigemus ad eertas elatas , nec nisi quasdam selectiorem profer mus , quod aliae plane similes eodem quoque modo solvi debent. ' , Objicies itaque i. Extant multa scripturae loca quae aperte falsa sunt &sibi contradicentia ; sic v. g. Genelaos I. cap. ait Moyses Deum sex diebus munis dum creasse, & tamen Ecelesiastici 18. legitur , qui visis in aeternum creavit omnia fimul. ιItem Exodi 2 o. declarat Deus sevi. stare iniquitatem Patrum in filios u
que in tertiam 'de quartam generatio. nem. Et tamen contrarium aperte i
situr Erechel I8. Filiis non preetabit
ιniquitatem Patris. Deinde Ioan. ao. cap. Maria Mag. dalena dieitur venisse mane ad mo ἄμmentum, cum adhue remebrae essens. Sed contra, Marci I 6. eap. habetur. venisia monumentum orto iam sole. Et Ma th. 18. vespera aulam Sabbathi venis
maria modilina videia sepulibrum . Igitur multa salsa sunt in Seripturis , ac proinde Deus potest revelare sal
Respondeo in his & aliis similibus
nihil esse salsi, nec nisi apparentes occurrere contradictiones. Goad primum enim spectat , ibi certe nulla est eou- tradictio . Quando enim Deus dicitur omnia simul creavisse, hae voce smut
significatur solummodo Deum esse aeqAeac pariter omnium causam & erratorem , licet multa successive & intra sex dierum spatium. creaverit , ut cum
tus peribu t . Significatur eos pariter utrosque , non autem eodem tempore perituros.
Ad secundum dieo ibi nullam esse contradictionem , quia Deus in Exodo
loquitur de poena temporali, apud Erechielem vero sermo eit de poena spirituali seu de damnatione aeterna quae in filios a Patribus non derivatur , excepta tamen illa quae incurritur per peccatum originale , de quo eo loco non
Denique quod spectat dissentionem
quae videtur inter Matthaeum & alios Evangelistas super argumento proposito , reis eo cum Maldonato commentario in cap. 28. S. Matthaei, vesperam ab isto Evangst ista totam noctem appellatam fuisse , uti existimant multi e sanctis Patribus, quia verisimiliter S. Matthanas idem dicere voluit quod caeteri Evangelistae , maximeque Marcus qui eius quodammodo suit interpres. Unde eum vesperam Sabbathi Vocat , non vespertinum tempus duntaxat, quod inter diem Sc noetem est, sed totam noctem intelligit , in cuius extrema parte , id est, inane iam lucescente mulieres ad Sepulchrum veni Dis dieit ; solent nimirum Hebraei e tam noctem vesperam appellare , ut colligitur ex primo capite Cenelaos . Ei factum est vespere o mane dies unus. Plura super hunc locum lege , si volueris, loco mox laudato. jicies o. Multa leguntur in ritaem
Scripturis quae futura praedixerat Deus& quae tamen nunquam e vcncrunt , iuitiaco by OIC
46쪽
- gr. Genesios eap. 4. Caino timenti me Oeeideretur dixit De Nequaquam Ba see . Et tamen a Lamech inter se Hus est ut habetur ibidem Item Ionae 3.. cap. Ninivae subverso praedicitur a Deo -huc quadraginta dies Niniis subvertetur , im Quit ad Ninivitas Propheta missus . Deo. Et tamen subversa non fuit illa
Tertio Ioannis ' eap. Chrissux aiese non assensiarum ad diem festum . vers. 8. Hos ascendite ad diem festinae
Bum , Ust sutem non ascendo Et tamen statim verso io. tegitur Cisistum nscendisse , ut autem ascentierant fratres
fur, tunc ipse ascendit ad rem se Iium. Igitur. Nego ant. Id vero non colligitur ex Iocis objectis . Primo enim elare nonpIegitur Geneseos capite quarto Cainum a Lameebo si isse occisum, & supposi-go quod Lamech revera Cainum intemfecerit, dico Deum non promisisse Caino futurum ut a nemine prorsus inter ficeretur , sed tantum ut a qualibet o - urrente non occideretur, ut manifestet
Iiquet ex ipso Scri prurae contextu, Caseno, enim dicenti r Fere ejicis me hodie a facie tua , omnis ot inveneris me Vaccidet me, respondit Deuς, Nequaquam ita fiet. Hoc est, non a primo cui se
Quia spectae alterum scripturae I eum de praelictione Ionae , ibi certe
nulla omnino est difficultas eiusmodi enim comminationes' sunt conditionas ae . nimirum praedicitur subversio Ni- nive, nisi poenitentiam me tint Ninivi in ; unde mirum non ess si subuersa non fuerit civitas , qui a egerunt poeni
Denique in terris Scripturae ressimo aio quia obpsitur , nulla pariter est ei inultas; quando enim Christus dixit, Irim Urendam , idem ess, ae si dixisset ἰ non ascendam vobiseum, vel vi inedicam manifeste ' set occulte x vel
denique nondum aseendam , qui g nondum venir tempus meum ascenisundi
iuxta id quod revera subdit , tempur
ε obiicies 3. Multis Scripturae locis
ostenditur viros sanctissimos & Patriaris chas fuisse mentitos, quanquam verisimiliter Spiritu sancto inspirati loqua me. Sic Abraham mniseos ΣΟ. cap. dixi, Saram nlin ella stiam coniugem sed sororem . Et cap. 22. idem Patriarcha mentitus eii dicens se reversurum ex monte cum Isaac, quem tamen putabat mox immolatum iri. Erpetiate, inquit , his , ego autem o puer iliae' usque properames , p. quam Moraveris
Item infigne est quod legitur Genestos cap. 17. de Iacob qui aperte men. litus eii , cum drxit, Ego sum prim zmus tuus Esau . Tametsi enim sui Djure primogenitus, quod ipsi primo
gin ituram suam vendiderat Esau , tamen non erat Esau: is tamen, ut purant nonnulli e sanctis Patribus a Deis insili ratuς loquebatur Iacob Igitur . Rem eo sacram quadam scripturam spectari ab omnibus fidelibus tanquam s. rerum Uri verbum quod divinitus in initum est sed nota ex immamus
uropterea omnes qus inducuntur in ea. loquentes semper verum dicere Se nunquam mentirit immo & in eodim Scripturae contextu ρ nonnulli aliquando
blasphemant , quandoque etiam impix Ze athe, Imuuntur, quandoque alii ne- finda prostitunt stelestissimi homines , demunt alii quando autores saert histori- ω reserunt nonnulla male gesta ab Hii ς hominibus, quae ab omni culpa 3 peccato excusari non possint . Unde hane heram Dominam divinitus inspiratam eredimus , qua parte laquuntur Christus Dominus se Prophetae , Apostoli , Patriarchae etiam aliique viri sancti ,
cum loquuntur in materia religionis tanquam Dei organa & consentanee ad legis naturalis mandat .. Atque adeπ
47쪽
lieet supponeretur Abraham , Iaeob &alios peccasse dc mentitos fuisse , nihil inde eollisi post et adversus veracitatem Dei. Objieleg . Profitetur Deus ipse inscripturis se homines deceptorum , errorem & mendacium Prophetis inspirando. Ezechiel x . eap. Homo de domo Israel si alienatus fuerit ain. re posierit idola sua in eoiae suo ... Propheta cum erraυerit locutus fuerat verbum, eν Dominias decepi Prophatam illum . 3. Regum cap. 2a haec leguntur, Egressus eji autem Spiritus er se- ιιι coriam Domino , ait o Mo diei-hiam illum . Q i locutus es Dominas eis quo P Et ille ait , Egrediar ero Dirutis mendix in ore Omnium Propheistarum ejus . D dixit Dominus 2 Dae pier praevalebis, egredere o fac ita . ne igitur erae deiit D minus spirimm mendacii in ore omnium Propheta--m . Ut nempe deciperent Achab Regem Israel, unde Iob Iz. cap. dicitur, qui immutat cor mineipum o decepit eos, or irrit re facit eos scat ebrios. Et I. ad Thessalonicensis a. ideo mittet in
lis operatiouem erroras m credam menda
rio . Igitur Deus cum voluerit , aliquem decipere potest , errorem & men. .acium revelando , idquς nonnunquam.
praestitit. Rc spondeo haec 3t alia similia Scripturae loea eo sensu intelligenda, quod Deus permittit nonnunquam homines in poenam praecedentium scelerum decipi , & in errorem a spiritu mendacii quandoque induci, non autem eo sen-ha quod Deus ipse positive mendacium cuiquam inspiret , quod nimi tum tam expresse detestatur in iisdem Scripturis,3e severe punire solet : haec enim iaLegislatorem , nisi aperte iniquus sit . cadere non possunt, quod simul in aliquod facinus indueet , & idem prohibeat atque uleiscatur ἱ quod autem non frequenter Scriptura Deo veluti causae
mittitur iam ostendimus in Tractatu de
peccatis examinando an Deus sit autor
objietes s. iEqui vocatione usus est quandoque Deus in suis somonibus , ut patet ex istis Christi seruis , Marci I 3. eap. Ubi a suis discipulis interrogatus de die iudieii respondit, de dis
rem tuo vel hora nemo scit . ne=Angeli in caelo , neqae filias hominis . Ubi si non est apertum mendacium , Christus enim noverat diem iudicii , vera saltem est aeqv vocatio: sed aequivocatio genus quoddam est mendacii . ut plerique omnes Theologi docent rigitur. Nego ant. & dico Christum Dominum in illo casu , quando nempe suis. Apotiolis occultare Woluit diem judicii, non sui isse proprie dictam aequivocatiorum e siquidem aequivocatio proprie dicta , quae nimirum , ut fateor , species. quaedam est fraudis & mendacii , tunc
solummodo adeit, cum vocea i ac mis per se & habita ratione circunstantia. rum audientes inducunt in errorem . notri
est autem nili improprie dicta , &, ut
aiunt , materialis aequivocatio quando, verba loquentis in iis circumtantiis pro feruntur tu quibus audientes. recte .pos sunt illorum leniam capere, ita ut decipiantur. Unde Christus Dominus exemplo mox allato non nisi aequivocatione improprie /icta & materi li usus est , poterant enim intelligere Apostolita locutum suisse Christum , quod dedita opera volebat illos celare quod petebant prae nimia curios late . prae quam quod abunde noverant Christra not im non esse diem Iudicii , quem scilicet sciebant esse verum Deum.
Huc spectat quod scribit S. Augusti nus lib. 83. quaest. q. 33. Summa, inquit , m perseela virtus es neminem δε- cistere , atque illata exhibere quod disium
non ... guapropter Deus qu/dem per δε-
iesum ne miram decieit , . es enim
48쪽
desiimis , re verno, 'isitis seris μἀgnis tamen digna di tribuens, uti tur animis pro meritis dipnisai usquae sunt in gradibus eorum, ut si quisequam dignus es decipi , non solum per se ipseum eam mn decipiat , sed neque
per talem hominem qui iam congruenter
ves, o ut est: Non non. Unde summus Pontifex Innocentius XI. anno I 679. has propositiones tanquam scandalo fas & in praxi pernici fas non immerito damnavit. 26. Si quis vel Ditis vel coram aliis siernterroga: us , fete propria ponte, sive r creatronis cavsa, sis quocunque alio με iuret se non fecise aliquid quod rever fecit intelliρendo intra Ie aliquid aliud Pod non serit , xet aliam viam ab eam qua fecit, uri quodυιs aliud adu/tum
27. Causa iusta utendi his amphibolo. elis es quoties id necessarιtim aut ut os ad salutem eorporis, honorem, res fa-mιliares mendas, vel ad quemlibet otium virtutis actum, ita ut veritatis occultatio censeatur tum expediens studiosa. obiicies eum praefatis Theologis di Sal rem Deus de potentia absis uta potest revelare falsum, tamet se pmpter eis non mentiatur, quia inquit Gabriel, mcndacium significat falsum dictum inordi nate & cum malitia morali. Sic autem argumentatur e Pore Ii Deus quicquid non repugnat di sed dicere saltum Deo non repugnati haec enim, actio idcireo lum mala est moraliter quia sint a Deo prohibita , Rom. 3. Ubi non esstv nee promisatio. Igitur . . Nego min. & di eo salsum revelare , quod idem prorsus est ac mendacium committere. Deo utpote summe veraci per essientiam repugnare, sicut ipsi sum. me bono repugnat malitia & peccatum. Jam vero salsum est maxime & dam.
nosum hoc Gabrielis principium , quorer tenish nullum esse inum intri Uece
& ante prohibitio nem malum ἔ quam nullia sunt enim de se & ex natura
sua mala quae mala sunt A vera peccata antequam per legem positivam prohibeantur , quia per se & ex natura sua pugnant cum recta ratione , cuiuia
modi prosecto est mendacium , quodnoi eis malum quia prohibitum, sed prohibitum , quia malum . Milicet mendacium eatenus est rationi contrarium quod finem & naturam verborum & locuti nis evertit , nam eo fine verbum intest homines institutum fuit, ut eius beneficio mentem suam patefacerent, eic talii delitas in eorum societate istabiliretur,. quod certe totum subruitur per menda
Instabis : Si tanta esset Dei fidelitas ut non pulset de potentia absoluta non implere promissum , sequerctur Deum non posse φrivata beatos gloria sua , ne et posse damnatos ab inferni poenis liber re . Ablurdum consequens , quia jam Deus non esset liber , dominium suum
in creaturas amitteret . Igitur absolute
Deus potest non implere promissum , adeoque & falsum dicere.. Nego min- Quisquis enim promissionem non implet, peccat contra verit tem & rectam rationem, neque ver ω
ut recte scribit Suareet , Deus propter supremum dominium potest ex sola uo luntate nisi implere promitium , quia libertas divina non excludit immutabilistatem in propositas , utraque persecti γDeo aseribenda est. Deinde & mani se ste repugnat Deum mutare propositum absolutum ; quia res per ejusmodi voluntatem decreta , Me ipso futur est et sed si Deus mutaret pro situm, res futura
tunc non eveniret: repugnat autem rem futuram nunquam evenire , quia iam non esis sutura. Quamobrem Deus, ne cessario necessitate hypothetica, ut aiunt
Theologi , gloriam suam dabit beatis& tamen libere dabit, quia talis nece rustas consequens non pugnat cum libet
49쪽
TRACTATUS rum fides eg. possit de ob is rei a
DIximus duobus m ciuis intelligi posse actum fidei esse de obiecto salso, vel scilicet ex parte Dei , si Deus sal--m revelaret; vel ex parte credentis,
ut si quis elicitet actum fidei divinae e irriea aliquod obiectum quod iudicaret a
Deo revela n , licet revera noa esset elatum , .s quis v. g eredat firmiter ex fidei trivii Wo quatuor esse sancti mune Trinitatis personas , quamvis hoc nocist revelatum Priori modo Mei salsum sub esse nunquam posse satis superque modo ostendimus, alterum superest nunet demonstrandum L
r Falsum subesse non potest fidei ex
parte credentis, hoe est fide divina non editur , quod rei plis non est a Deo 1evelatum . tmetsi errore facti hoe ipium a credente putetur revelatum ... Probatur Quia ad verum fidei divinae actum requiritur necessario ut ille actus situm habeat proprium ae legitimum obiectum , quod idem commune est cublibet actuL, actus enim v.. g. scientiae debet necessario habere pro obiecto aliquid evidens , opinio debet habere allia quid probabile , ex ea nimirum causa quod actus specificantur ab obisius; sed verum ae legitimum: fidei divinae obiectum est id omne quod' est a Deo revelatum , ut supra ostendimus; revelatum Lautem. dicimus non . quod solum praesumitur reveIatum, quod creditur revelatum , sed . quod revera fuit revelatum o Quemadmodum quando rationalitas. scitur disserentia speet fiex & pars.
essentialis hominis, hoc. non intelligitur apparente quadam sed de vera rationalit3te;; aliter enim non constitueret
nux hominem apparentem: igitur objectum fidei divinae debet necessario emaliquid vere a Deo revelatum. ri ratio est insuper quia si quis fidelis, cum aliquid eredit ex motivo fidei diuinae & tanquam revelatum a Deo , quod tamen reipsa non est revelatum , uerum fidei divinae actum eliceret; sequeretur habitum fidei supernaturalem qui a Deo suit insulas, sse intellectum hominis inelinare ad actum falsum Metroneum , ad illum nempe actum quiversaretur circa obiectum minime revelatum a Deo, & quod tamen credere istur revelatum . At turdum consequens .
quia nempe habitus fidei, utpote a Deo solo insulas, & per se bonux essentiat
ter inclinat ad actum verum: igitur . . . MI-ntis Obsessiones... .
Odiletes: Verisimile est nonnunquam
fieri posse ut fides versetur circae obiectum . minime revelatum a Deci .
sed quod errore Lehi & salso judici,
putatur esse revelatum; ut si quis rusticus v. g. accipiat a suo Pastore de fide esse , beatam Virginem Mariam est, unam ex pellanix divinis . Deinde siquis crederet aliquam hostiam suisse a. erdote consecratam quae non essere secrata, eam tamen adoraret: ἰgitur actus fidei quandoque potest per accidens & ex parte credentis habbe obje.., ctum falsum ..
Res pondeo hos & alios Imiles fide v
inus, non. esse divinae sed tantum humanae fidei actus , quia ut mox diximuL,. requiritur necessario ad verum fidei divinae actum ut verse ut circa veritatem reipsa a Deo revelatam , si quod ereditur esse a Deo revelatum , & ta men non. est' nisi: ab. homine reuelatum,. fides illa erit solum humana. Scilicit obiectum. quod creditur ,, apparet α praelumitur esse a Deo revelatum ἔigitur illa. fides apparenter tantum & iα speciem erit fides divina. Huic regulata firmiter standum est ; neque enim exi
50쪽
limaveris sitim subesse uniustulusque
opinioni, quasi eredatur fide divina quie- quid vere aut salso existimatur a Deo revelatum , sed fides est necessario de
veritate a Deo revelata.' Et certe omnis fidei divinae actus est donum Dei; est effectus gratiae in ventis, inspirantist atqui Deus non inspirat homini hostiam adorare tanquam
vere eonsecratam quae revera non est
consecrata & merus est panis . Item Deus non inspirat restico eredere B. Ut ginem Mariam esse unam ex personis divinis , quia hoc fictilium commentus est Pastor rustieanus r igitur eiusmodi actus nan pertinent ad fidem idivinam in rei veritate, sed tantum apparenter. Instabis r Rusticus qui non crederet praesa tam propositionem sibi annuntiatam velut de fide a proprio Pastore , s vel haereticus: ergo quando credit assen.
- Dist. ant. Foret haereticus apparenter
praesum prive & iuxta iudieium Pastoris
illius, vel etiam ex proprio affectu, C. Effective & in rei veritate. N. Si e ni mirum esset dispositus , ut nollet assentiri propositioni quam crederet a Deo revelatam, sed quia non est re ipsa revelata , re ipsa non foret haereticus. Instabis: In illa hypothesi eredit hoe rusticus quod prudenter ipse eredibile est& apparenter ex prudenti iudicio videtur a Deo revelatum, hoe videlicet ipsi annuntiante proprio Pastore, eui in iis quae ad religionem attinent, fidem adhibere tenetur : atqui ad verum fidei divinae actum, satis est quod eius obi ctum sit apparenter & ex prudenti hominum iudicio verum & a Deo revelatum . Si quidem satis est ad actum virtutis moralis ; quod eius obiectum tale sit apparenter quale esse deberet , erit
enim v. g. actus eleemosinae meritorius,
si eleemosina erogetur alicui qui apparenter & in spetiem pauper si, quamvis sit dives: igitur. Respondent nonnulli Theologi viri IDE. res quoque morales , nimirum sati s.
pernaturales , tum ex natura sua cum
ex modo operandi, determinatas esse ad verum & ianum , ita ut errori etiam in facto & ex parte subiecti non sine obnoxiae; quia, inquiunt, virtutes illae utpote supernaturales, donum sunt Dei di suos actus efficiunt ex motione &applicatione Spiritus sancti . Quocirea
prae satus eleemos nae asus quae erogar tur diviti, foret ctus virtutis naturalis bonitatem habentis naturalem; sed non esset actus bonus in ordine supernatur
ii, quia cogitari non potest Deum inisspirasse homini ut diviti eleemosi in erogaret sub conditione pauperis. Respondent alii post s. Thomam quaest. I. art. 3. ad I. id esse discriminis intre virtutes intellectus . qualis est fides, & .
virtutes voluntatis , qualis est eleemotana; quod omnes virtutes quae perficiunt intellectum, excludunt totaliter saltum, quia verum essentialiter est bonum intellectus : at vero virtutes quae perficiunt voluntatem non excludunt totaliter sausum , quia de ratione virtutis moralis
est solum quod respiciat bonum potest enim aliquis secundum iustitiam aut temperantiam agere, habens salsam aliquam opinionem de eo circa quod agit , α ita , cum fides perficiat intellectum ι& si virtus intellectualis ι charitas
autem perficiat voluntatem, sitque virotus moralis , non est par utrobique
Addi potest, quod elarius istam solvi:
difficultatem ; in eo disparem esse ratio. . nem inter hoc utrumque exem sum propositum, quod actus fidei tunc non habet suum objectum materiale, quando nimirum creditur res tanquam a Deo revelata quae reipsa non est revelata stat vero actus eleemosinae suum habet
obiectum legitimum , tamets erogetur diviti qui creditur pauper , quod enim homo cui erogatur eleemosyna , si diaves vel pauper hoc videtur plane extrinsecum respectu huius actus mis