장음표시 사용
11쪽
pact.inter emptor . Aut aliter, ut illic expliculi Accursius. Mo tam nullam esse ubi petitio nulla est urgens suffecturaque ad
actionem &ab inuito extorquendum quod exigitur. Neque enim sum in mora si petas rem aliquam ex pacto nudo. l. debitor.de verbor . signit. U. l.solent. U.de praescr. verbis, quoni;
tutus exceptione Moram non contrahit. l.sciedum .ff. de sur-
Aut tertio uris consultus docere voluit. in qua uis ora licet irregulari anellia petitionem: quoniam ex praecipit vi propria l. legis. F.de legib. propterea iubet furem reddere quod tu traxit aut morae essectui subiicit .d.l in re furtiua st de condidi furi sic iubet haeredem quam primum legata fidei commiliaque praestare aut Morae conuincit eunded.cum rea.dederigat. .l. s. n. le sur .inario Scaeuolae verba , sic interpretor, ut noluerit quidem moram, sine petitione non inueniri .sed eam pro mora minime haberi, ubi petitio intercessit sed ea nulla. id est. nullius momenti. Vt cuid dicimus nullum testiment a quod factum mox vanum monstratur: inde dicitur nulla con ditio in praeteritum id est. essedita carens. l.illa. .si. st de con dit. inst. Et nulla stipulatio. l.certi, moniam . de rebus credit. aut cum venditio nulla est sine pretio. l. 2E.de contrah. empl.
id est.effectum venditionis non habet. Ι.ins alam H depraescriverbis. Quare cum petitio talis adfuit quae irrita declaratur Moram non constituit ut si pupillus solus interpelletur. qu1madmodum idem Scaevola docuit.l. si pupillus is de ver bori oblig. 1 Plane ad Moram perficiendam hominis interpellatione. una petitio sit cit extra iudicium ut liquet ex. d. l. Mora. ita princi p. Vbi expersona Mora est . sit interpellatus opportuno loco non soluerit debitor: quod inquit.apud iudicem exam, nabitur. Ergo antequam ad iudicem iretur pro tribunali sedentem Mora praeces erat loco idoneo .Insuper subdit ibi lex. suiferre si deminciatum fueritdebitori , modo creditor non remittat instantiam petendi id est incoeptam diligentiam es flagitandi L .F.de liben dimissSed porrecta fronte ostendae saecultim se habere hiantem parathimque recipiendis numinis . tammum non deesse fructibus undi promissi colli, igendi α
12쪽
gendis ree edit. si ex legati causa.de verber oti par. Vbi qui
interpellatus non dat sertitum,ino cra cst. Nec aliqu:s captare debet verbum interpellati xt ad plures petit'Cnc rei cratur: aut eade opera alius sol et referre ad iudic ar as r. l. cum te . ne ΣCr pro marit. l. r. st de religi. Sed sat est aliquando interpellari. inquit ngerii Martianus. l. tui dec m. si . de solutioni b. l. illud. 1 .deseri culci ei vendit. Et qui stipulatur, sibi dari cum petierit.perinde est quasi sine Mora dandum sti-puletur l. si decem .st .de verb. oblig. igitur petitio sola insigit Moram apertissime. Via intelligit debitor se dare oportere. l.quod te .st si ceri .peta. Nec obesi quod illic Vlpianus ait prima petitione admonitionem quandam unde prima facie non creditur idonea ad moram una interpellatio quia admonitio creditoris facit iustam Minora suffecturam interpellatione. I. magnam.C. de coni.&committ.stipula . sed non facit ut dies incerta suspendat obligationem velut sub conditione, si tiero.Nec ulla interpellatio seu admonitio moram gignit, sit
protinus debitor pareat. Non taceo. l.titia . . usuras. n.de legata
1. Vbi sufficit semel Moram interuenisse , ut usura perpetuo debeantur. Atquin aiunt aliqui particulam semel non adni merum interpellationis, sed ad Moram referri, quae utinica sit, plures interpellationes expetit, forte sicuti video unum proponi ad quod perficiendum tria coeant. l. iudicatum . . Eiudicat. solui nec aliquis ignorat,semel .pro perfeci e surpari: unde semel ora contradia elui potest l. semel. si . sol ut matr.& libertates quae semel competierunt, non reuocantur l. q. . ,.ssi de fideicommils libertit celsus. st de recepi. arbit. Veruntamen in d. . usuras Nemo adeo frontem perfricuit ut neget ibi siemel factam interpellationem uiscere: quia ante eam iam debitor erat in ora legati cum de fidei commisso tractetur,e6que debito ei qui erat minor xxv annis & sic duplici fauore nitebatur sed post xxv. annum debuit interpellare haeredem iure communi, ut usurae deberi perseuerent ex Mora hominis per petitionem commissa siue ut volunt, ex in ra regulari. Et ita levicula interpellatio suffciebat, cum quae ratur de cursu usurarii retinencio non de inchoando a V l. pa-
13쪽
tte .s de sis qui sunt sui vel alie n. tur potissimum eum a simi liaismile non dissiculter transeatur l. inrem. . item T. de re vendie ksie a Mora una in alteram. 1 Dubium vehementius emergit ex.d. . usuras qui fiat ut
desinit currere usurae cumprimum minor euasit maior ov.
annis cum dubitetur de usuris fideicommissi in quo licet in persona maiorum Mora re ipsa contrahitur sicut in legatis ae bonae fidei iudiciis. l. in minorum.C. in quibus caus in integr. aestit. nisi quis putet .d. l. in minorum . ita intelligendum, ut in legatis & fidei commissis usuras dicamus non deberi ex Mo-a a irregulari. l.diui .st ad leg Falla id.l deducta ad rebeli nisi
simul concurrat persona minor. XXV. annis creditriX, quamuis in contractibus bonae fidei promi seu maiores minoribus eXaequetur. l. l.C.de sur. legat. hoc namque voluit Diodoti mus, non solum recepto seu communi iure in minorum bonae fidei contra tibus ponte usuras accedere sed etiam speci l fauore in legatis &rideicommissis 4 sic possibile est haeredem grauatum fidei commisso mora carere antequam perueniatur ad iudicem licet dissicile sit ut prius non amice inter- pedetur a fideicommissario. l. 3. F. de usur. Qui locus Papiniani perspicue Probat meam sententiam: nam si dimile est in fideicommisto moram non euenire antequam eatur ad iudicem igitur non semper est locus morae a tempore aditae haer ditatis sine alia interpellatione, sed verisimiliter fideicomis sarius haeredem interpellabit, priusiluam vocet eum in iudicium. Nec quicquam notius est quam legata& fideicommissa non e se bonae fidei. l.alias. sede in lit. iurand .durum profesto esset a tempore mortis quo legata simulantur transire in le-
gatarium .l. a Titio .fLde furi .protinus haeredem luere suras. l.i . . item si ita .ffadleg. Falcid. l. titiae. .f. Edelegat. r. addo. l.
s legatum. T.de operib pubi Vbi aliud permirum eminet ed quod respublica minoru fruitur beneficio .l.pe C. ex quib. caul. maior. tamen illicVlpianus censet si legetur ad opus publicum pecunia tempus largiendum haeredi intra quod legato seu sdeicommisso pareat alioquin usuras pensurum. Sed hoc ideo, luia non confestim dari pecuniam senserat testator,
14쪽
im Nad imagines publice proponendas quod sui natura dilationem capit cum in faciencio eximium quiddam versetur: addo l. siquis . . stipulatio. U. de collati bonor. Hoc ampli spro illa unica interpellatione iuuerit, quod nec inter vicinos qui se facili colloquio inuicem adire possunt, lex admonet ut alter alterum plus quam semel interpellet ne rem illicitam faciat pritis quam in iudicium eatura quidam. Ude se
uit urban iam vero qui semel certus est alicuius rei iterum.
certior fieri non debet. l. i. . f. Ede actioni b. empta l. ait praetor. . si quis particeps. F quae in fravd .crediti a Demum unica petitio afficit creditorem, ne variare poς sit.&aliter petere .l .pen .sside leg commill Quare non igitur afficiet abunde debitorem. At dices debitores esse fauorabbliores iure notissimo: fatebor, sed non ibi in pacto legis commiliariae. l. 2. E. eod. inod si etiam unica nunciatio , vel iactus minimi lapilli impedit verum dominum, ne in suo aedificare
pergat.priusquam. remissa per praetorem nunciatio fuerit. l. r. g.quid sit, i. Equod vi aut clam. l. i. H.de operis noui nunciat.
Quantomagis inexcusabilis est debitor, nisi soluat quod vitro offerre debuerat. Et certe aliquando debitor seipsum interpellare tenetur,aut suras dare. l. si pupilli . . videamus si deneg gest. In lummam quod unica interpellatio parsit orae perficiendae,si modo non solemnitasalia per legem praestituta sit ob rei grauitatem. l.I. .de inspiciendo. T.de ventr. inspicit ad
peremptorium de iudici T.& l. i.de libellis dimissor. ii Vbi Apostoli per 'pellantem saepius petuntur a tabellione scribave quia ea res prς iudicat prouocato victori.& iudicem arguit imperitiae vel nequitiae. l.I.T de appellati hortantur alii loci iuris in quibus plures interpessationes singulari ratione a comodantur Vt . . ff.de pignor action. Vbi non exigebatur debitum sed creditor aduersus expressum pactum de non cidendo pignore dipsum vendere moliebatur in sic in furtierimen incidere.Ergo trina denunciatio facit ut creditor eximatur a furto,&rursus,ut vendat impune solemnibus eruatisd.i.C.de iure domimpetr. quod si debitor urgeat ex pacto
15쪽
iux ac tractum posito. ne pignus venderetur replieabit ere-
altor sibi quoq; non seruatam fidem a debitore, nec solutam mature pecuniam,& se contra Cretensem Cretica uti astutia. l cum proponas. 2.C. de Pach. l. 3. ff.de pignor. ach. certe non est dubium tres huiusmodi interpellationes interualluna pauco Him dierum habere arbitrio iudicis cap. vnic. de milite vas, sali. qui contumax est in Feud Cuius consulto entionem facio quoniam Mibi ad arguendum contumaciam valsalli ter repetitur vocatio: quippe cum non de usuris soluendis .aut de quavis alia rei accessione, sed de tota re prorsus amittenda
controuertatur, eaque quod caput praecipuum est . forensi ritu&curiae arbitrio opitulatur maxime. l. r. C.de iure emphyt.& .est &alia, quae fuit prima catis bene si amiti insevd. non enim moram argui suisicit, viva saltus eudo priuetur sedo. Tensam insignem,&egregiam. Vt Obertus ait causam ingratitudinis cap. i. in qui catis eud amiti alias alsallus sola nunciatione in mora constituitur, quin imo sola scientia, ut primum certo scit domino periculum imminere sine cati rit per nuncium admonens dominu ut sibi ab hoste metuat. .alhoz tit hic finitur lex. Vnde considero in .d. . est Malia. quaeri dei salio improprie id est nodum inuestito necdum possilente udum Sane in iis quae morem iudiciari uim spectant,suae de nunciationes praestitutae sunt a quarum forma noest fas discedere. l. contumacia. si de re iudic. l. l. ad peremptorium. Ede iudiciis nisi quatenus lex iudicis in manu temperamentum posuit. l. nonnunquam. T. d. Non omitto passim
in iure legi plures interpellationes creditoris. 6c inde moram sequi. non quod sint nece lariae sed quia non solent super u
cuae solemnitates vitiare negotia. l. tella mentum.C. de testam.
Itaque lex refert quid creditores curiosi vel benigni ex abu- danti fecerint, non quid faciendum eis nece Tario fuerat. l. si mandato titi . f. pr. si mandat. l. Emylius. U. de minorib cui iungatur lie. isdeleg .c3miis. Videas plerunq; crebro interpellatudebitore noverbo enus, sed tellatione. id est . scripturat stibus vallata l. qui romae cohς redes. f. de verbor oblig.
16쪽
leg. comisor. Haec anxietas tuta est magis quam necessaria: e patet in eo qui solo verbo nunciare potest nouum opus .in
mauult adire praetorem, vel testato nunciare. l. r. quid sit. T.
quod vi aut clam. l.de pupillo. meminilia T. de oper noui
et Certe nemo vetuit creditori quominus debitorem inius voce loco interpellationis quod in ciuile esse supra ostendi. l. in fidei commilis. T de usur. Lquidam .sside seruit urban. nisi torte contra minorem aetate litigandum veniat. l. s. C. de Usur.pupillar. l. lui mutuam. Emandat sed non quiduis illieitum repellitur a lege. l.at siquis . . idem Labeo. st de religios. forte etenim creditor maluit vocare in ius debitorem vitestimonium habeat factae interpellationis lictoris vocatis scriptura tamen nusquam ego emolumentum quoddam sequi
creditorem , ante litem in iudicio contes atam. Ex sola vocatione in iudicium nisi lex speciatim vocationem requirat. ex maleficiis de actionib. ita regulae, munis aliud statuit. a Sane vero contestatio perquam utilis est cum de iis a cessionibus dubitatur quae ex ora non debentur, sed dunt xat a litis contestatione ut in fruetibus fundi petiti ex strictac uentione. l. Videamus. s. si adhionem. fidei sur. Idem dicendum ubicunque praetoriam cognitionem res controuersa d siderat: quia tunc priuato imperio priuatus non parebit. l. non
est singulis. F.de regul iur. l. Cum postulat sem T. de damno in c. nam si domus tua ruinam minetur quae prius obligata mihi nullo iure extitit. non possum tibi vicino iniungere,ut mihi caueas de damno inlaeminente sed praetor iubebit aditus, Nper spe ista clade minace prouidebit pro sua religione . . r.de
diui stipulat alias in potestate esset vicini formidolosi vicinum superuacua cautione onerare dc ruinam alienae domus fingere quod vitandum vetnit. l. i4. .s.ff. ut legator.seu fide, commiis. nomine cauea. uocirca iudex prugens aut te iube
bit cauere aut de poJessione deiiciet saltem secundo decreto. l. si finita . . ubi autem T. eoiem.Caeterum postquam possidere coepit aduersarius .in iam usu capere perrexerit, in te xinopi nequit cursus usucapioais issicitatione Praesaramen,
17쪽
tum Iudie jeomplexa,ut domini jacquirendi serpens oetas ,
auellatur. l. fi.C.de annal .eXcept. Videamus nunc creditoris Moram, oblationemque debitoris illius Morae opificem δε periculum oblatae rei transferentem. l. qui decem. f. de solution Si oblatam opportunoe locos tepore. sine causa spreuerit. l.s soluturus. ff. eod. Nam iusta causa motus impune reiicit,4 periculum a se amolitur: ut si reproba petunt offeratur creditori aut proba quidem, sederasa& iniqui ponderis. l. editor. F. eod. tit . iuxta veram lectionem eius i. non paucioribus , nec verioribus intellectibus vexatae, luam rasi nummi. licet veri inueniantur non sine falsi supplicio. l. luicunque .sLad leg Cornet de falc. Sed di Oviri opus est, an sola oblatio pecuniae verbolenus facta adebitore astaciat creditorem morantem , an demonstratio exhibitioque nummorum prςsentium potius vel corporis in specie uti. in re fode condict. furi aut depositio apud tertium,ae obsignatio sacculi e reis sigillis magis desideretur. Totus est in huius quaestionis tractatione Ias in i qui romae de , esebor. oblig. Vbi debitor obtulit ratum modo pecuniam corim testibus alserens se paratum soluere nec totam obsignauit, si cui requiritur in i obsignatione C. de solutioni b.4 in alii a quamplurimis Iurisconsultorum locis, ubi floccinei ut oblationem verbis nudis faciam, qualem pauperrimi quique debitores libenter eXercerent.1 Nee inquit Iason. dici potest oblationem solam sufficere, cum agitur de impediendo cursu usurarum ne incipiat ali quin si iam inceperit, obsignationem requiri quoniam in d. Lqui romae. oblatio nuda interfuit. tamen surae radices aliatas egerant, partim solui inceperant. Prcterea si oblatio nigatoria intercessit, cur inhibebit, ras oriri aut si veta est si ne fuco cur non proderit debitori, ut ostendam mox in i qui decem .de solutioni b. nec quidem in I. si per te.C. de usuriat,
lis distinctio probabitur quando ibi nihil de sola oblatione
traditur.sedae pecuniae oblatae dispositione Ideo ut in principio imperator dicat per debitorem . non stetisse quominus. minores usuras solueret quare functus fuit officio suo, ut ma- ο
18쪽
lotes, suras essu geret l. pecuniae. . i. T. eod. quodque subdit imperator etiam sortem depositam, ide6que liberari ab utricque usuris debitorem, non ed pertinet, ut in principio quoque oblatio, sine depositione pecuniae acciderit sed haec est disierentia quod prius tractatur de solis minoribus usuris oblatit& depositis. in fine vero de tota sorte. 18 Raphael Cumanus existimauit ind. l. qui romae Ideo solam oblationem suffecilli,quia creditor respuerat illam pro terue l. 3o.44.qui decem T. de solutionib. Sed quamuis hie homo plerunque vera somniet, tamen animaduerto in d. l. qui romae,creditorem utique recusalse oblationem 4 tamen obstridium mansilia debitorem intempestivo loeo offerentem in sortes, suras Aecedit quod recusatio ereditoris non debet iuuare solam debitoris oblationem .sne depositione obsignation cum potius recusatio illa ereditoris .in causa sit eu deponantur Sc obsignentur sequestro quodam pecuniae,
l .creditor .C.de pignorib. l. ceptam.C.de,sur. Itaque inducta ad aliquem finem non possctunt operari contrarium l .legula. isde alim. legat.1 Paulo melius auguratus est Paulus Castrensis in d. l. quit omae obtulisse debitorem perfecte, id est,simul obsignasse.&tantum peccassi in eo quod alieno loco obtulerat.& huius
modi diuinatio colorem capit ex eo quod testatione scripta obtulerat. atque ita meo iudicio declarabat se ad manum habere pecuniam, nec illudere creditori: succurro adhuc destituro interpreti ecl. r. de susceptorib. lib. o.C. Vbi nostra coiectura roboratur atque in . si priusquam .C.de distr pignor. ubi contestationis comes est pecuniae obsignatio ubi quoque quot obsignatum est paulo post oblatum, tantummodo, eatur. ut in l.obsignatione.C.de soluti. 1 Qu id si etiam ausim affirmare solam pecuniae oblationem coram aequo iudice pro delia debitori cepissime vii, gis est ut hoc verum sit propter reconditum Ulpiani testimo nium . ad quod tanquam ad aram confugio, ne ab opinionibus incertis diripiar , ut Orpheus vates a Maenadibus parum sanis l. quod si ephesi . i. E. de eo quod ceri .lo interdum,
19쪽
inquit iudex qui ex hac actione cognoscet, eum sit arbitraria 'absoluere reum debet cautione ab eo exacta de pecunia ibi
soluenda. ubi promissa est Qq id enim si ibi vel oblata pecunia a chori dicatur. vel depolita, vel ex facili soluenda mon nodebebit interdum absoluere In summam aquitatem ante oculos habere debet iudex, qui huic actioni additus est. Ecce quomodo oblata pecunia sufficit ad eripiendum debitorem coram circum spe isto iudice nonnunquam, vel citra depositi nem facilis solii tio imminens extra iudicium. Quid enim si ditissimus debitor obtulerit creditori suo cetum aureos quos tantum debetΘan non iudex postea imputabit creditori quod accipiendi Moram secarit3cum diues S in culpatae vitae oblatti verisimiliter serio obtulerit, vel facile soluere potuerit. vi accidit in . qui decem .sside soluti.Vbi sola fuit oblatio sed a parato soluere sine vanitate Nec diuino . quia lex ait creditorem sine causa dis ullise:& quia postmodum debitor fortuito pecuniam amiserit: habebat igitur eam in numerato. Sic
explicari posunt quicunque iurisprudentum loci in quibus
oblationis nudae mentio si vi l. si fundus. .fi. F. de lege commilsatque imperatoris nobile pactum in .et C depach. interemptor. ut scilicet res, edita restitueretur quoties offerretur emptori pretium .aliter interpretantibus captio ingens emergeret, in offerendi solo verbo, siquidem offerrentur nummi ad conspectum venditoris, non vero traderentur quocirca non facio. vim in eo quod pacto nihil aliud contineretur qua oblatio. sed in eo quod contrahentium voluntas inspiciatur. l. s.C. quae res pignor. oblig. atqui hoc voluere contrahentes, ut oblatio traditione preti denuo firmaretur, 3 sic venditor reciperet, id quod distraxerat. Non enim ostendisse pretium sufficeret. l .pe. F. in qui b.caus pignus tacit contrah. Proinde liquet oblationis solius a candidi animi debitore adiam non modo praepedire aduentantes suras . sed etiam liberare a rei principalis periculo .d.l.qui decem etiam si fur offerat. d. l. in re furtiua .fnde condict.furtadest proferat. l. qui vas de furt.
idq; perspicii liquet in l. I.de susceptori b. lib. io .C. Vbi oblatio volentis soluoreo scripto manifestantis est prorsus instat
20쪽
serupulosae obsignationis. l. l .acceptam .ade sur. Et haec benignitas erga osterentem eo magis recipitur, quod licuit creditori explorare an per fraudem fiat oblatio si dixerit debit riseparatum accipere pecuniam oblatam: nisi creditoris aetas
seu conditio impediret. l.qui mutuum. ff. mandati.
11 At e diuerso si debitor incognitus iudici ac vulgo, vel cognitus veterator, aut pauper , offerret Verbolenus pecuniam.
qua de facili soluere posse non intelligeretur iuxta.d. l. quod si ephesi .i. de eo quod cert loco, nihil proficeret quia iura non perinde fidem tribuunt pauperi. l. 3. ff.de testib quamuis sobrio . ubicunque de opibus quaeritur non de moribus. l. si creditores .ff.de priuil .creditor . merito audiret a creditore illud Theognidis. Μη μυο ανη εἰη γλωπι φίλος,α ἀχου εργ id est,nullus vir sit mihi lingua amicus sed facto . nam rerum
ac factorum vice verba inania non funguntur. l. i. . tulisse. T.
ad syllani .nec mihi oberit. l. si venditor .ff. de in diem addict. Vbi si vaeniit fundus ita, ut liceat venditori sequi meliorem conditionem intra annum ab alio allatam, set est si vel inops emptor tertius pretio adiecerit. Respondeo nihil mirum si inopis adiectio effectu vana vigeat, quia sic placuit dominore Venditae: nisi fals subiecisset tam ieiunum emptorem , ut rem a pilore avelleret. l. eum qui s. l. F. eod. Ergo iuber tu pecuniam deponere, atque obsignare in conspectu creditoris oblatam fastidientis .i creditor.de pignorib. 21. Aut certe non consequeretur, id quod vult pignus sibi suum reddi,& usuris multaretur. l.debitor .ffide usur. Vbi c sidero etiam post obsignatam a se pecuniam Moram a debitore fieri posse usuras pensuram, si forte impediat, ne credit
ri adnumeretur a depositario .d. l.acceptam.C.devsur.
Σ3 udd vero rationi consentaneum sit illud quod contendes, oblationem solam debit sufficere, si iudicis animo sed tit in quo Morae definitio moderatioque circumagitur. l. sata quis Seia cauit. ff. de verbor . oblig. probatur a speciali sanctione praecipiente offerri simulque obsignari pecuniam pupillis adolescentibusq; debita .l. tuto pro. .i.w.de administr.