장음표시 사용
21쪽
tui. nams satius est apud tertium eam deponi quam perditibro permitti quamuis in iudicio offeratur. l. i. de Iur .d. l. qui mutuam. F. mand ubi solius aetatis fauor a Iuris conlut Honotatur Plane in iudicio paratum soluere debitorem maiori oblatio tueretur. l. si residuum. C. de distra pign. si modo,ut antea dixi. iudex synceram illam, Sc numerationi proximam,
senserit alias deponi Mobsignari iubebit. Et ea distinctio lo- eum habet non solum si aliquis liberari tantum velit ab eo quo debet sed etiam si velit aliquid consequi oblata certa
pecunia. l. f.C.de condit infert. l. 3. .stichus. F. de statu lib. l .euhaeres. ff.eod. ubi lex iubet seruum libertate donatum haereditu ne absenti causa reipubli .dare aliquid ullum, vel expectare haeredem reuersurum vel id in templum deponere: quoniampi senti creditori imputari potest quare non accipiat.Nec o, signati oest necelsaria debitori bona fide offerenti non autem absenti Mignoranti imputari potest protervitas , aut alias iuste impedito. siue creditor sit siue debitor . l. cum quidam. .si pupillo. l.stiendum. Ede,sur. et Caeterum quod attinet ad depositionem pecuniae in tem
plum recondendς.d.l .cum hqres.& .acceptam.C.de,sur. nisi aliter iudex decernat, ratione nititur: quia tuti his in loco sacro
seruari praesumatur eo quod tollens rem profanam de loco sacro iure pontificum tanquam sacrilegus punitur Can.quis quis. I .q. . iure autem ciuili tur est, sed durius solito puniendus. l.diuus .sLadleg. tui .pecul. l. s. eod. Ex quo tabulae testamenti in controuersiam deductae apud virum idoneum , aut in aede deponuntur. l. fi .sLde tabul exhib. Sie in fano Saturni pecuniae publicae aerarium Valerius Publicola exactis regibus dedicauit tabulas etiam Rei pubi teste Plutarcho in problematis, necnon veteres custodiae aedium sacrarum Draeonem
praestituebant, quoniam ut notat Macrobius . si visus acerrismi, illic autem rerum pretiosarum & asorum copiant αλ- cum reponendis aptum semper e se quisque nouit. l. litibus.
1 Non praetermitto oblationem debitoris solam prode in in iis rebus quae deponi nequeunt protinus,puta ina ebus ii
22쪽
mobilibus ut in fundo. l. quidam. F. si cert.pet nusqua enim lectum est eum a quo praedium petitur, partem eius offert, quam a se debitam existimat ea se exuered sequestro deponere cogi sed iudicis officio incumbit adigere petitorem ad
accipiendum aut ei actionem denegare. l. o. fr.de solui.
dic id ergo inquam, partem ne debitae speciei, vel quam
litatis accipiet inuitus creditor, cum tot incommoda adferat
particula dissolutio l .plane. st .fami l. hercisc. Dicam quod de hac re breuiter sentio Aut pactum de ea re intercessit, Milli standum est. l. i. . si de fundo dotal. F. si minus, aut debitor solutione sua aliquid vult allequi vicissim aut vult tantummodo liberari: priore casu cu constitit debere ipsum,4 soluit ut quicquam alequetur Verbi gratia, ut pignus datum liberet ut rem venditam accipiat ab emptore nihil agit nisi integram soluat pecuniam. l.quandiu C.de distrach. pignor. l. Iulianus . ,.offerri. F.de action .empl. ecquaenam est aequitas, quae
patiatur quemquam hominum ali legem dicere quam ipse
non seruetξatque ita totum ab alio exigere.chim partem solam
offerat. I cui fundus is de condit & demonstr nisi plures e sent diuersaeque obligationes rerum quoque separatarum L f. n. luib. mod pign.soluit. Unica enim sectionem no patitur in una persona potissimum. Nec me ipsum terrebo a tam sana opinione propter. l. s. isti statu lib. Vbi seruus liber esse iussus sub eonditione sit rationes & reliqui, ut aisolet praestiterit, soluit partem.&de eo quod obscurius erat dedit fideiussores. ac sic consecutus est libertatem optatam quia ibi seruus ipse totum soluere pro certo paratus fuit, sed tu per portione non liquida tantum petiit dilationem iusta cautione praestiti itavi per ipsum non staret quominus totum lotuerer, sed et genu sis naturam negoti impliciti, partimque in faciendo partim in dando consistentis in satis molesta supputatione .l cum seruus si de condicivi demonstrationi b. nec fauor libertatis aliud dictat. ut scilicet .particulari solutione liber aliquando fiat ut in d. l. s. innuitur proinde quod habetur in . .j. item si decem T. eod. fauore libertatis per partes quantibiatis solutionem recipi perinde est at l, si dicat lex, haeredent
23쪽
cogi pecuniam minutis partibus capere astatu libero, ne illi misero dispereat sed liber non fiet nisi integra quantitas penes haeredem fuerit.& sic est indiuidua, ut .periundum isdeseruit. rusti l .placuit.de collati. fundor .patrim.x C. Uod si aliquis debitor vult liberaria mutuo, vel a stipulatione nihil
aliud expectans reciproci praena ij, tunc priuatus priuatum creditore cogere nequibit, ut in reliquida debita partem capiat. l. in executione sine. f. de verbor obligationi b. sed totius
summae nihilominus, suras praestabit. l. tutor . . Lucius T. devsur. nisi volens sortis parte in caeperit cap. suam. de poenisse ut princeps vltro exercet ind. l.placuit de collat fundor. dummodo terna in annum solutio non excedatur ut ibi comstituitur. Si vero in iudicium ventum fuerit, aut confitetur
debitor, aut controuersiam facit nempe de parte speciei vel pecuniae negatione sola LSC. quibus ad liberi proclam non licet: priore casu c3fessionis oblatam partem capiet creditor. in reliquum dabit iudex tempus ad soluendum . . si debitori. F.de iudici. Quoniam partem e fessione liquidam bonus iu- dex studens finiendis litibus. impellet accipere creditore foenoris nimium cupidum .d. l. quidam. T.de reb.credit., Quo si debitor partem duntaxat fatetur de residua inficiatur vi id. l.quidam accidit: tunc aeque creditor liquidam capiet. te perplexa litigaturus sicut ipse . si volet partem liquidam coget solui ab aduersario. l. qui solidum. ille leg. r. nam postquam Iurisconsulto placuit creditorem iudicio reliquam persequi aperte declarat de parte in conseis non existente
tractari. Atque ita iudex praestat aequitatevi moderatione sua. quod priuatus creditor inuitus non admitteret. v l. 2C.de re se ind. vendit. sicut econtrario si bene expendatur. d. l plane. Et a mil. hercisc.quoties pro numero haeredum unius credito
ris. vel debitoris finditur exactio aeris sui, vel alieni a lege. xij
Tabul. l. ea quae .C. eo A. iudex coarctat in personam unius. sine incommodo caeterorum: cu etiam possit ex causa concordiae inter litigantes coagmentandae rem unius alteri adiudicare .
s. de me iudic. in .l .plane dicitur particulare solutionem saepe incommoda afferre, non aute semper, sed uti iudex ani-
24쪽
maduerterit, virluis litiganti cavebit,habens prae oeulis non semel illud Hesiodi dimidium plus toto e se. Quod si quia retorqueat in fundo pro parte dato materiam magis praeberi litium excommunione. l. cum pater. .dulcissimis. T. de leg. 2. respodebo huic veneno paratum ecth remedium iudiei communi diuidundo interim nisi malit actor sustinere, donec residuam partem fundi iudicio assequatur.
Obseruata in partem secundam ad Effectus
Morae spectantem: H 'AM,ον ille s. t ab illa incipiat deberi interesse re su-
Interes , intrinsecum extrinsecum diuiditur.3 'An ad tempus contractis referatur aestimatio rius quod interest. quidser inum per ιu ricem petitum. Ante litem in is ci contestatam in mutus aestimario non
Interesse an fructus nomines eniat, qui it Omnis causa acce
Temporis praestituti respectu,Mora magis ete quam interpeti
latione iudιciaria. Aiempore ad locum an semper argumentum procedat. Cum quando pro γιnopetito ctimatio fluatur , non , num
Si crescat rei mutuae aestimati a lite contestata,' que adsenten
tiam,an debitor teneatur, dei priu3.
io In contrafltibus bos a de re aestimatio a mora, et a sententia
I ' propter iusiurandum in litem tempus sententia potissimum inspiciatur. x Multum interes in contractu fricti iuris trumsteries, det
a 3 Extrinseri interesse habetur ratis in bonae fidei eonventiombita,
25쪽
eti tibi quam n nummis tacuis habeat,quid defructibus aridis
et Declaratur. l. periculi de nautic Orss. Item poena quot modis
a currere suras a lite contesata. dic An in condictionem indebit anquam surae oeniant. 26 In legatu Mei commisi i media i exigendi suras seruίturi quid inhaereditare. 2 Poena certae pecunιae es interesse conuentumi An pyn duplum excedere iure Iustinιani. et Antιchresis infraudem surarum non recipitur in fuctisus
26쪽
o Oid de mala idei pol pis, re statuatur.
3 Specie debitor ea post moram perempta non liberatur,an res δε- mino sti pereat. 38 ad id in quantitate oblata. 39 mantum noceat dolita eius qui rem debet, et dolus tertii.
perii is saltem in actione in rem disint rureqvid in deti M.
A Sispecie praetextu debetur quantitaspecunιae,an lιberetur debitor sis ecies perierILque si intereat peries casu,sed ab homine arimatur, an Τηantitas aeque ablatast.
EFFECTU MOR AC Vbdidit opportune antiquitas a des nitioneMorae
eiusdem effect us, Vcerte quemadmodum in Hesiodi Theogonia nox peperit dolorem & parcam nigram, mortemque ac somnum, φύλονδεριρ- id est genussomniorum. li ix Ita Mota parensi idetur desermium liberorum: ta eiu quo 1 interest usuraritim &fructuum restiturionis parit etiam poenam certae pecuniae, pericesu interitus rei debitae, atque alia quamplurima no magis lepida nec non somnia quaedam interpretum in singulorum enarratione , quae nos quoque b
P Lefati id quod interest amariolo in intrinsecumas extrinsecum. id estaeparabile prorsus. . fi .de obligat quae ex delict nate Noti inepte diuisum, postquam uaque exploratum est intereste hae enim voce libenter studio breuitatis utor, petita interim venia a pediculosis grammaticis hede damnum
27쪽
J A. emergens aut lucrii in celsans ex alterius ora vel facinore. l. sit commisi a. ff. rem rat. haber. l. Vnica de sentent quae pro eo ouod interest C. Vbi placuit Bariolo rei veritatem interius strutanti intrinsecum vocare id quod rei inest , accessorie tamen: nempe ita comitatur rem,ut intra eam esse censeaturi titis quam aliud nouit facere.ut cum vini, vel frumenti augetur aestimatio,aut minuitur. circa rem consistit ut loquitur
Iurisconsultus in .s sterilis. .cum per venditore. E. de acti nib.empl.differt namque a re interesse,ut plus & minus .l.datio. . si per .ffeod. ergo non proprie diuersam facit speciem. l. s. g.de fundo instruch. sed tamen a re secernitur interesse, Mare pretio .l .in furti. f. de furi .5 liabet speciem peculiarem, quia diuersum nomen ut via, actus iter amplitudine sicut nomine sunt inter se differentia. l. i. de seruit rustic item diuersam capiunt pretium & interesse originem: nam vera rei aestimatio ex communi Miusta consensione ciuium percipitur. l.pretia st adleg Falcid interellia autem ex aliena culpa nascitur propter quam petimus damnum susceptum , aut lucrum amitsum resarciri, aut certe causa aliena nam interesse utroque modo inuenio exigi cotra culpae expertem in t apud Iulianum. Tad Trebellian.Sed tamen ultra rem principalem est interesse.& ideo circa rem a Iurisconsulto c5stituitur: quia
quod circa aliquid est non penitus intra id ipsum existit. l. .
C.de religio Quamuis intrinsecum contiguum appareat, ut intrinsecas domus partes dicimus eidem cohaeretes .l praediis. .balneas. F.de legat. s. ut cum propter Moram debitoris vinum uiuam serius reddentis iacturam feci diminuto pretio . secundo prouentu audi6ve unde aliud carius comparaui iure namque petam . id quod interest propter debitoris Moram. si id quod reddi debuit decem aureoru pretio moX XV .emerim. quamuis a principio pacisci non potu illam, ut pro vini sextariis decem Ruindecim recipere nutanquam debitum principaele. l. rogasti. .si tibi. g. siceri .petat unde apertius liquet inter-αle intrinsecu. discreparesa re principaliter in obligationem de lueta. Multo magis sane extrinsecum quod ingruit rei occisione, iee ab ea deffluxiti ut si ob vinum sero redditum vel
28쪽
D A. 3frumentum familia interciderit. d. l. sisterilis. . cum per. Ude actioni b. empl. totum enim hoc damnum non complectitur debitum , aut eius aestimationem: quare extra esse dicitur in accidere extrinsecus l. vi tantum . . in hac Tde seruo corrupi. l. fluminum . . vitium T de damno infect widem in cateris accessionibus praeter interesse surpatur. l. item. item non solum. T de petit. haereae
Plane ad quod tempus referatur aestimatio eius quod interest traditur in l. vinum. fide reb.credit sicut in i cu quid. Teod. statuitur quoad bonitatem vini ipsiusmet reddendi, pus contractus inspici ex verisimili voluntate contrahetium. Idem euenit cum alia atque alia stipulatione fundum mihi dare promittis & deinde eiusdem aestimationem non animo novandi sed utrumque consequendi, nam aestimatio referetur ad id quanti fuit fundus tempore secundae stipulationis. Audiamus iam quam dulci nectare perfusis labiis Iulianus t quatur de intereis vini intrinseco quod quidem per iudicem petitum est, id est,autoritate iudicis & coram iudice sedente. l. 3. .si liber. T de condict. catis dat. l.de pupillo. . meminisse. Tde ope r. noui nunciat. aliter peti sol vive diceretur, sine iudice. l. si commilla. Trem rat.haber. Atqui iudex intercedens primo inspiciet an per contrahentes dies solutionis adscripta fuerit eam sequetur ut & praestitutum contractu locum .l. s. Ede condict. triticar d. l. vinum si vero neutrum expressium fuerit tunc tempus locusque inspicietur quo petitum fuerit. Quomodo autem petitui intelligamus disceptarunt veteres
dis elusi factione ardua: alij extra iudicium petitum fiat effec suerunt ali non nisi in iudicio. Cum petendi verbum ambiguum sit sicut & verbum interpellationis nonnunquam ad iudicium tantum relatae .l si quis ad se a ad legem tuli de vi publ. Proinde verisimile esse, respectu teporis non nisi lite cote--
stata petiisse intelligi nec vocatione quide, ut ius cuius rei testimonio attulere antiqui. l .amplius. Trem rat. haber. saepe petitionis verbo iudiciaria intelligimus: ut in rubrica si certupetatur nempe actione forensi .l. .de condiet. tritica r. ff. Idem
29쪽
Iulianus in . si pater.de solui. quid multa nonne Ind. l. Inum
expressim dixit cuna de temporis causia tractatur, per iudicem seu pro tribunali petitum utile Nec obest quod aiunt peti videri etiam extra iudicium 4 eam petitionem inducere M tam debitoris fateor vltro. l. si decem .sside verbor. oblig .quide eem .de solui. Vbi idem de creditoris Mora habetur: sed nego propter veram solamque Moram in contractu stricti iuris. id quoa interest praestari, nisi adluic conuincatur pervicacia debitoris negantis coram iudice si enim fateretur protinus, nihil praestaret ultra debitum principale . sed tempus ad sob. tendum a iudice acciperet .l. si debitori. I de iudici viliquet in l. fi .is.de condict. triticar Nec vero dubium est in accessi nibus rerum plusio te litem contestatam quavis ora , cum debitum exigimus, non aute id quod iam nostrum est, ut patet in fructibus fundi quiquidem redduntur a tempore Mo-1ae in contractibus bona fidei sed in stricti iuris a sola contestatione iudiciaria. l. videamus. si actionem. U.deisur quod si ut antiqui etiam perceperunt hin fructibus hoc locum habet.ut non nisi a lite contestata veniant, si fundum ex stipulatu debeas quantominus , id quod interest a sola Mora pendetur in mutuo stricti iurii ratio enim dictat fructius qui ex re ipsa vehi unt velut partus rei potius quam intereis praestari vel quam usuras. l. indebiti. ff.de condici indeb. l. I. C. eod. at post litem contestatam tollitur omne dubium.
Tuncque intere se debetur quod inueni fructus nomine
censeri. l. loci. . r. si seruit. Vendicet.& simul omnis causae cum
re principali restituendae aut soluendς' a suscepto iudi io, non
antea .cum fundus. T si cert. pet. l. r. . est autem in fi de post. sie usurae omnis causae appellatione venient. l. r. l. lite. f. de v-sur.Solent mirari quidam, qui cupi t id quod interest praestari a tempore orae quomodo in d. l. vinum. Vbi dies certa praefixa est aestimationem vini ab eadem iniri.& tamen .utas serimus a petitione extra iudiciali non idem iuris elle: cum ut aiunt.temporis interpellatio non debeat e Te potior illa, quae sine fiction fit a creditore mutuum reposcente.
Sei ipsi hactenus non considerarunt quare adeo praeualeat
30쪽
temporis praefixi interpellatio ei quae sit a creditore: quoniam
nimirum tempus admonens debitorem ut soluat, non magis illi asperum erit quam creditori si forte verbi gratia dedi bni corbes centum mutuos ea lege, ut reddasCalendis Septembribus , quid vetat, quominus tunc vinum, expectata prope diem ubere vindemia vilius, neat quam mense Maio tempore contractus cap. vlt. de usur. Vbi eiusmodi dubium excusat foeneratorem. l. pe. C. de sol ut Sed cum Mora specitaretur facta creditoris interpellatione simile vero est hunc captaturum occasionem petendi eo tempore quo caro vinum venditur.Ideo tum fui de aduersus tales insidias.& constitutum .vilis contestaretur in iudicio quatenus debitor inde ad interes se teneretur. Adiiciunt Mali nobiscum aliud rationis quod tempus praescriptum iugiter admonet debitorem, ut praeuideat. l. si Calendis. F. de re iudi c. l. quoties in diem. de verb. oblig. iritu ideri utique potest non autem creditoris petitio: ided haec minus increpat tarditatem de oris. Verum redeo a tempore ad locum longe dissimile: luamuis turbam scholasticam mihi aduersam prospiciam quilotos. dies vociferatur argumentum a tempore ad locum urgere, id hoc Iuliani responso superciliose contenditi nec videt arbitrariam actionem aemulam bonae fidei ratione loci fauorabilioris proponi non temporis. l. quod si Ephesi. ff. de eo quod
Cert. loco. s. praeterea.de adtionib. Sed videt, inquam tunc id argumentum vigere,quoties tempus, vel locus non sunt pro certo constituta sed arbitrio petitoris eliguntur .d. l. fi .de com
dict. triticar Sed satis est similitudine in aliquo constare alias non eiset morti similis manumissio quae a seruitute eripit, id est a genere quota mortalitatis. l. si mihi. F. de solution nam&qui locum alium adiicit consequenter tempus addit intra
quod a .l locum perueniata loco c5tractus.l. interdum. de verbor. obligat. non e diuerso. Sed cur quςso euenit ut pro vino petito iudex condemnet
inaestimationem aduersus Ps. C.de fidei commiis liberi stoliadi namque est iudicis aliud pro alio creditori dari iubere. l. mutui.e .siceri pet.quod si dicamus creditore ultro petiisse