JoannisEmmanuel Gilibert ... Exercitia phytologica, quibus omnes plantae Europaeae, quas vivas invenit in variis herbationibus, seu in Lithuania, Gallia, Alpibus, analysi nova proponuntur, ex typo naturae describuntur, novisque observationibus aut fi

71쪽

c ALYCINAE, STAMINEAE. 44Linis dentibus, alterne majoribus & minoribus , acutis , circumserrata. Racemi innumeri, axillares , foliis breviores , ramosi, folio si. Calyces sere rubentes. Chenopodium rubrum L. communis prope Grodnam in ari. vis; florens augusto : annua. Lugdunea. In juniori plant folia subtus sunt parum farinosa. Caulis ramosus , succulentus , angulosus, subcoloratus. Folia Ovata , colorata, colore purpureo , viridi, caerulescente , praesertim nervi: fores spicato- racemosii, inter folia io ramis glomerati isegmenta calycis rubescentia. Semina magna, rubescentia, subtriangularia , glaberrima. Vigebat in cultis Grod-nensibus , fine septembris : an mera varietas chenohodii rubri.'jgamia monoacia.

Caule patulo.

Cantes sulcati , sere procumbentes , patuli , seu ramis atrunco valde remotis. Folia succulenta, glauca ; .ima

hamata, superiora simplicia , lanceolata. Flores spicati: spicis erectis, gracilibus , ex floribus maribus, femineis Scandrogynis : feminei calyx magnus, hi valvis , semen compressum includens; androgyni calyx brevis , quinquefidus : segmentis alatis. Stamina quatuor aut quinque; stilus prosunde bipartitus. Atriplex patula L. sat frequens in ruderatis trope Grod-nam ; florens augusto : annua. Lugdunea.

72쪽

4 2 IN COMPLETAE APET ALIE

Foliis dehoideis , dentatis. 71. Atriplex laciniata.

Caulis erectus , herbaceus. Folia delloide lanceolata , ob tuse dentata, subtus farinacea. Calyces fructus magni ,1eves , palmato-Iaceri, acuti, magnitudine Si figura sere asperuginis. Atriplex laciniata L. passim inveni prope Grodnam quolibet anno : an advena ΤOU. In oeconomia Dubnisga , circa Grodnam , florebat fine julii alia species , quam vocavi atriplicem angusti soliam. Caulis erectus, hipedalis, ramosus. .Folia non glauca , Iaete viridia . lineari-lanceolata , succulenta : plurima seu caulina integerrima , nonnulla inferiora denticulata. FI res axillares , glomerato-spicati , certe polygamici, mo-noici; antherae magnae, purpureae : unde spicae evolutis purpureae apparent; segmentorum calycis ungues cochleatim excavati , melle repleti. Ualvae calycis separabiles a germine.

Foliis auriculatis.

72. Atriplex hastata.

Caulis erectus , brachiatus, angulosus. Folia triangularia basi utrinque in appendicem educta , sinuata , rariter dentata. Racemi erecti : Valvulae seminum magnae, undique exasperatae.

Atriplex hastata L. passim prope Grodnam ad fossas; fi

rens augusto : annua. Lugdunea. Diqitirco by Corale . ia

73쪽

Semen unum , triquetrum.

Foliis cordato-oblongis , acuminatis 73. Lapathum maXImum.

Radix lignosa , magna, intus flava. Caulis quadripedalis; folia radicalia , Ionge petiolata , elliptico-lanceolata , per oras crispa & serrata. Ρannicula ramosa , Iaxa, maxima, multi flora, foliis elliptico - lanceolatis intemsincta. Calycum valvulae plerumque integerrimae , nudae, seu absque granis glandulosis. Rumex aquaticus L. sat frequens prope Grodnam in pratis uliginosis Lo suae, & alibi; florens julio: perennis. Lug

dunea.

Radix amara , subaustera , decoctum certe egregium contra scabiem , herpetes , aliosque morbos cutis depuratorios ;succus ad duas uncias absque torminibus saepe pluries evacuat alvum. Radicis siccae pulvis in ulceribus cacoethicis saepe probatum topicum , nec negligendum etiam decoctum in ictero , apparatu haemorrhoidali, anorexia pituitosa. Nam saepe saepius hos morbos post nonnullas evacuationes hoc remedio debellavimus. Optimus etiam pulvis , pro mundandis dentibus, e radice hujus lapath3

Foliis crispis. 7 . Lapathum crispum.

Caulis tripedalis, erectus. Folia in seriora ovata , superiora Ionge lanceolata : Omnia undulata , seu crispa .& pli- Duiligod by Corale

74쪽

444 IN COMPLETAE APE TALAE, cata. Ex alis soliorum & in summis plantis, spicae pan niculatae : iuniores densae, nullis foliis distinctae. Valvula seminis interiores integrae, granistrae, seu glandulis flavis

distinctae, magnae , sol iaceae. Rum ex crispus L. frequens prope Grodnam in arvis; florens ivlio : perennis. Lugdunea. Decoctum radicis recentis etiam valet contra scabiem. Pulvis seminum egxegium medicamentum in dysenteria.

Foliis plicatis. s. Lapathum glomeratum.

Caulis' erectus , ramosus, pedalis . . Folia longe lanceo lata , per oras plicata circa petiolum , non emargin ta , seu petiolis latescentibus. Flores breviter pedunculati , ad foliorum alas conglomerati : racemis foliis breviori-hus. Flores superiores, seu terminantes, racemum nudum , longum , gracilem , constituunt. Valvulae integrae :interiores glandula aurantii coloris extus notatae.

Est Lapathum Isso Halleri seu lapathum aquaticum minus C. B. rum ex dubius Retetii , Fl, Scand. rumex glomeratus Murr. Goet t. inveni prope Grodnam in uliginosis locis dicti Lososnae ; florebat julio : perennis. O . Huc venit, ni fallor, va r. insignis : radix sublignosa cortice rubro , crassitudine digiti brevis : ex hac radica plurimi caulos ad octo, subangulati ; folia alterna , petiolo vaginantia. stipulis papyraceis suscis; linearia subcrenata , crenulis minimis , undulata , longa, nervis transversis. Rami floriferi crassitudine & longitudine digiti minimi. Flores dense se tangunt , intermixtis bracteis seu soliis floralibus, floribus longioribus. Segmenta ca-Iycis externa tria, minima, brevia; interiora tria, lae ii Ora , longiora. Stamina sex , incurva ; antheris gibu

75쪽

ii, h

77쪽

valvulae tegentes semina , triangulares; angulis triuentatis, dentibus apice setaceis , basi latioribus. Grana Oh- servantur inter sinus. Semen unicum in quoque calyce , triangulare, splendens. Color norum subluteus. Folia glauco-viridia. Videtur maritimus L. quae Lugdunea, t

Foliis lanceolatis, ferratis. 76. Lapathum acutum.

Radix lignosa, crassa et cortice fusco , intus flava. Caulai quinquepedalis , & sexpedalis. Folia circa petiolum non emarginata , Ionga , lanceolata , serrata. Flores panniculati. Seminum valvulae interiores dentatae, graniserae. mex acutus L. non rara in pratis humidis circa Grod ianam ; florebat junio et perennis. Lugdunea. Vires obtinet rumicis aquatici; decoctum radicis molles gingivas roborat , praecipuumque' medicamentum in ptisanis conia tituit, quotiescumque practici in plerisque morbis sanguinem depurare optant i caeterum tinctoribus flavum &Olivaceum colorem praestat.

Foliis sagittatis.

7. Acetosa magna.

Radices longissimae, sublignosae. Caulis cubitalis , erectus iramosus. Folia ima petiolata , Ovata : caulina sagittata ι hamis tetrorsum parum porrectis. Flores racemO - spicati, penduli : masculi majores : valvulae seminum ovatae. Rumex acetosa L. communis in plerisque pratis circa Grod-nam ; storeas junio: perennis. Lugdunea. Radix astris Di sitir Cooste

78쪽

M6 INEOMPLETIE APETAL πῆ gens, subamara. Aciditas spontanea tantum in floribus MDliis, quae magnam quantitatem suppeditant salis essen tialis acidi. Lithuani nostri maximam quantitatem vernali tempore hujus plantae comedunt , quam vario modo, praeparant, adhibentque ad offas & fercula ; tales offas appellant Barriet & Chrodnia : sicque labem scorbuticam, cui valde sunt obnoxii, eliminant, febresque vernales putridas avertunt ἔ optimus Wrupus deficientibus baccis, acidis cum succo acetosae paratur , quem nunquam satis Iaudare possumus in omnibus febribus vernalibus. Decocta, cum radice herba utilis contra obstructiones hepatis. Radix , etiam siccata , tingit aquam decocta pulchro co- Iore rubro; diuturna coctione principium medicament sum extrahitur, fecesque manent farinosae & edules.

OU Folia inferiora longe petiolata , hastata, succulenta, obtusa ; caulina superiora scissilia , hastat lanceolata. Stipulae papyraceae duae , soliis oppositae. Flores pannicu- Iato-spicati ; pedunculi capillacei : unde flores nutantes. Passim segmenta tantum quinque calycis invenio , Inaequalia. Antherae bisoliae : nonnullae pu pureae; germen nullum , nec stilus.

Foliis hastatis.

78. A cetosa parva.

Radix lignosa, transversa. Caulis repens , aut erectus, dodrantalis. Folia longe petioIata, perangusta , sagittata . hamis longis & recurvis : superiora lanceolata, angusta. Spicae consertae , parum ramosae. Fructus penduli. Rumex acetosella L. communis prope Grodnam , dense tegens saepissime totaliter campos arenosos ; florens malo : biennis. Lugdunea. Herba grate acida, in omni-hus proprietatibus succedanea praecedentis , maiorem' adhuc quantitatem ex illius succo saIis acidi, essentialis

79쪽

CALYCINAE, STAMINEIS. 447& mitioris obtinuimus : caeterum varias exhibet formas; modo tota rubescit, praesertim frutescens; modo vix triuncialis, soliis omnibus ovat lanceolatis. Obs Specimina observata 2o aprili, vix triuncialia, jam florebant : in his plurima folia radicalia , hastata omnia. sed inaequalis longitudinis & latitudinis : caulina duo , alterna , lineari- lanceolata. Stipulae membranaceae, vagi nantes, rubraea basi, albicantes reliqua parte, adhaerent foliis caulinis. Bracleae foventes ramos floriferos: spicaesorum plurimae , alternae , approximatae. Segmenta calycis tria externa , rubra. Dioica planta. Eodem tempore varietas altior , pedalis : in hac solia radicalia hastata. auriculis bifidis, corpore hastae lanceolato : folia caulina simpliciter hastata : caulis ramosus , semipedalis, erectus. Calyx pentaphyllus : uno segmento diviso. Stamina sex, filamentis capillaribus , brevissimis : unde antherae per petuo vacillantes, minimo flatu agitatae ; antherae trifolia ae , luteo-rubrae. Germina nulla. Flores pynniculati. Folia recentia , ruberrima ; planta tali copia crescit in arvis requiescentibus prope Grodnam , ut tegat sola totam superficiem terrae , quae a longe tota rubra apparet. Rariora feminina specimina.

Stamina in una planta ἰ germen in

altera.

79. Mercurialis perennis.

Caulis simplex , palmaris, hirsutus. Folia ovato-lanceolata , serrata , patula , hirsuta. Flores racemosi , axillares, mas culini; calyx trifidus aut quadrifidus , segmentis cavis. ovato- acuminatis ; stamina novem ad duodecim , antheris

globosis , didymis. In femina calyx similis , siti duo; capsula disica seu gemella, exasperata , monosperma.

80쪽

Mercurialis perennis L. communis prope Grodnam in ominibus silvis ; forens fine aprilis. Lugdunea , montana. Herba narcotica , Venenum pro homine, etiam omnibus animalibus noxia ; exsiccata caesium induit colorem : attamen minima dosi certe non est homini nociva : pulveris aluor grana una vice deglutii, nec tamen minimam propensionem ad somnum expertus fui : unde crederct

est sub directione novi Storchii hanc herbam tentari posse ad pacandos atroces dolores aut spasmos.

Obf. Floruit 6 aprilis I 779. Parennem judico ex laliis siccis praecedentis anni. Figura oederi Fl. Dan. t. Mohona , sed in nostris speciminibus latia magis elongata , non intense viridia; quatuor paria versus extremitatem ea uis iis, alias nudi, opposita. Stipulae duae ad exortum cujus. que petioli, minimae, albicantes ; caulis glaber. Folia scabra , subdenticulata , concava , laete viridia , ovato- acuminata. Flores duo, aut tres, glomerato-spicati; stamina octo , novem, decem in variis floribus ἔ antherae didymae , Iute stramineae. In femina video minora folia, in medio caulis opposita , praeter majora caulem terminantia ἔ pedunculi axillares , unum fructum aut duos producentes :quando duo , unus ex breVi pedicello in medio pedum culi generalis : fructus didymus, cortice sicco. Mercurialis annua L. caule brachiato , mitis glabris, soribus spicatis, observata circa Variaviam , mihi videtur advena : hic rara , sicut in toto septentrione; econtra

circa Lugdunum communis. Raetiti 'in urentes.

. . Floribus dioicis. 8o. Urtica dioica.

Caulis quadratus , erectus, ramosus, bicubitalis. Folia opposita , petiolata, cordatO-lanceolata , serrat. ., hirsuta. Flores