장음표시 사용
611쪽
etiam in omnibus delictis consultd quid admi
titur,an casu:haec enim distinistio poenam aut iustam Eligere debet aut temperamentum admittere,ut ait Vlpian.quibus Martianus addit impetum. Sem Ter autem maiores in omni supplicio seuerius seruos,quam liberos, famosos,quam inte-Pmumdomis grae famae homines punierunt .Plato in Gorgia duo pliccta puniendorum peccatorum ponit, Unam delinquentis,alteram aliorum causam.Ρrima quis plectitur,ut sapiat,& ad frugem redeat. Secunda est ratio vindictae propter exemplum, Ut poena Vnius terror sit multorum. Tertiam addit Taurus. Philosophus apud Gell. libr. vj.c.xiiij.τιμω αν. c. indignitas auctoritasque eius , in quem peccatum est,tuenda est, ne praetermissa animaduersio contemtum eius pariat,& honorem minuat. Quando igitur aut spes, ut is qui peccauit citra poena ipse se ultro corriget, aut spes contra nulla est, emendari eum polle,& corrigi, aut iacturam di gnitatis eius,in quem peccatum ea, metui no est necesse, aut non id peccatum est , cuius exemplo necessarib metu sanciendii sit:tum quicquid ita delictum est, non sane dignum imponendae poenae studium
visum est Praeterea antiquitus condemnatis ad mortem ipsam poenam euadere dabatur,si in exilium voluntarium concederent, ut testatur Polybius libr.vj. histor. cuius tempore iudiei a publica penes ipsum populum fuere. Illis inquit qui morti adiudicantur,quando condemnantur,pro ipi . rum consuetudine potestatem faciunt palam lit-berandi, etiamsi adhuc unius tribus denderetur
suffragium ex illis, qui iudicium confirmant,quo voluntarium damnatur effugium. Est autem fu
612쪽
gientibus securitas & in Neapolitanorum,3 Pr
nestinorum, & Tyburum ciuitate,ac reliquis sa - .dere coniunctis. C star apudsalliis .in coniuratio- m: Catilinae: aliae leges condemnatis ciuibus non
animam eripi ed exilium permitti iubent. Quod idem innuit pluribus paulo infra. Neq; etiam tum exilium supplicium fuit, ut ex Cic.proCecinna videre est: Exilium, inquit, non supplici uin est,sed perfugium , portusque supplicij: nam qui volunt
poenam aliquam subterfugere, aut calamitatem ieo solum vertunt,hoc est,sede,ac locum mutant.
Itaque nulla in lege nostra reperietur,ut apud c teras ciuitates. maleficium vilii exilio multatum. Sed cum homines vincula, neces,ignominiasque vitant, quae sunt legibus constituta, confugiunt quasi ad aram , ad exilium, qui si in ciuitate legis vim subire velint, non prius ciuitatem quam vitam amittereiar,quia nolunt,non adimitur iis ci- uitas,sed ab iis relinquitur, atque deponitur,&C. Q dities itaque apud antiquos dicitur sententia, . aut lege exilium irrogari, intelligedum est de interdictione aquae & ignis,qui e in consequentiam Inter lictis se exilium continebatu am cum interdicti tectis, & τμ igni elementorum usu priuarentur,neces e habebant, si vivere vellent solum vertere, itaque licet non verbis,re tamen exules erantCic. in oratione pro domo sua: Qui erant rerum capitalium condem- nati non prius hanc ciuitatem amiciebant, quam erant in eam recepti,qub vertodi, hoc est, mutan- di sisti causa venerant. Id autem ut esset faciendum, non ademtione ciuitatis, sed tecti, & aquar& ianis interdictione faciebant. Ad Herennium liba .Perinde quali id fuisset in controuersia, quo
613쪽
illi nomine appellarentur inop Rom. aut perinde quasi no omnes,quibus aqua de igni interdictum G est,exules appellentur.Postea vero exiiij poena irrogari coepit. Est autem triplex teste eodem Martiano tit.de interd.releg. & deport. aut certorum locorum interdictio,aut lata fuga, ut omnium locorum interdicatur praeter certum locum,aut in-ofi cismus. sulam vinculum,id est,relegatio in insulam. Ostra- Teialmin. cismus & Petalismus ad ni storiam Grςcam pertinent.Hoc adscribam,quod ad mores nostros pertinet,videri expedireReipublicet,ut rari sint exti' contra existi l . Apud Laert.qitidem libr. j.memini me legere, I M'. Solonem illum,qui unus ex vij. Graeciae sapietatib fuit,Periandro Dranno scripsisse,Si tyrannidi o-
mnino insistedum censeat,ut neminem extorrem
agat. Quis enim nescit totide hostes,inimicos &perduelles habituram Remp.quot exules & ban nitos ξ Nam cum male animati erga eam sint, ulcisci acceptam quam putant iniuriam meditatur, vel clim de relictis sedibus, aris, focis,& lare cogitant, quae bona gratia recuperari posse dissidui, quando aperto Marte non licet, saepius ad dolos,& malas artes se conuertunt,& si hac non succe dat,rursum alia aggrediuntur via,illud sibi proponentes, ecteressuperos nequeo Acheronta mouebo. Tum contra patriam impie conspirant, cum hostibus foedus,& pactum coeunt, arcana produnt, consilia comissiunicant nullum non mouent lapidem, leniq; belli sunt auctores,& duces. An non hoc fatis experti sumus nostro magno malo,ut etiam alia exempla commemorare habeamus necesseξNam quis unquam t0t,tantaque parricidia,
stupra sacrilegia, sarta, latrocinia patrari, pirati
614쪽
cam etiam fieri & exerceri meminit, atq; hac nostra tempestate Θ quae fere tribuuntur proscripto- 'rum, & ext0rvum multitudini. Quod si non pro- 'pria salus, at certe vicinorum incolumitas mouere debet,quorum etiam non parua ratio habenda est: Nam praeter charitatis vinculum, nostra quoque interest , ut & hi boni, & tuti sint, alioquinis ta nobis imminent propter vicinum malum. tam autem exules,&extorres comitetur paupertas,ignominia,&contemtus,sere fit ut de erati, quando res eorum ad Triarios rediit,expilent,surentur,hitrocinentur,parati extrema agere,&pa-I ei. Vicinam urbem nominare possem,aliis florei, tem,& valentem,quam, lubd asylum & receptaculum huiusmodi erronum,de extorrum fuit,li ccolluuies velut redundantis & aestuantis sentinae perdilhi.Consultius itaque foret meo quidem iudicio,vet errones,validiores mendicantes,& id ge Tmnopolininus hominum mendicabulae, ut Plautus vocat,in ' aliquoes opus publicum damnarentur quando remiges non semper in usu sunt. Quid autem vetat nunc metallicam,calceariam, lapidariam,sulphvrariam, de similes, uti olim,exercere per seruos publicos 3 Quod si fieret, melius cu Repub.ageretur. Alc. quidem in i .io3.de ver b. sig.ff. ait legumlat res recentiores ab antiquis superari, quod nunc passim quoslibet maleficos ultimo supplicio assi- .ciunt,qui si in opus publicum damnarentur utiles Reip. essent, atque perpetuam poenam subirent. Qia d mihi quidem dignum semper obseruatu vi- rures.sum es erga fures, qui nunc passim veluti rediuiua Draconis lege ex consuetudine in cruce agun- obtinente mediusfidius M.Catonis dicterio, cuibui dicta.
615쪽
fures priuatorum furtorum in nemo atque compedibus aetatem agunt, fures publici in auro atq, purpura. Porro damnationem ad transtra siue re . mos, ut de ea aliquid etiam dicam, quando huius incidenter mentio facta est , Romanis non mille incognitam,vel ex Appiano,Suetonio,& Valerio probari posse existimo,atque de hac poena omnino intelligi debere puto, ludd hic lib.9.ait dam, ivbd se filium Octauiae sororis Augusti meri tiebatur, imperio Augusti remo publicae trirerni.
xum. Suet autem refert eundem Octauium viginti seruorum millia manumissa ad remum de- dille propter bellum Syculum. Polib.etiam iii, X. .hishqriarum auector est Scipionem ex captiuis Carchedonensium robustiores,&vegetiores elegisse,& ad supplementum suet classis iunxisse,proposita libertate, si Carthaginienses vincerent. Sunt &alia supplicia citra mortem non vulgaria. Suet.in Caligula. Alterum, qui se periturum ea de causavo Jerat, cunctantem pueris tradidit verberatum insulatumque votum reposcentes per Vicos agerent, donec praecipitaretur de aggere.Spartianus in Adriano: decoctores bonorum suorum, si suae Vuctoritatis essent,calamidiari in amphileatro Adimitti iussit.Accesserunt decalvatio capillorum, .& vestium decurtatio, in scalatio,& aliae id genus poenae,quae etiam huc usque apud nos ignominiae causa celebrantur. Ex Suetonio costat,quod damnatis ad mortem capilli a capite in occipitium reducebantur,ac manus post terga religabantur,ac vestis scindebatur,aut lacerabatur sic enim deVitellio Imperatore de summa deiecto : Religatis post terga manibus,iniecto ceruicibus laqueo, e
616쪽
ste discissa seminudus in forum tractus est inter
magna rerum de verborum ludibria per totum viae sacrς spatium reducta coma a capite,ceu no-xij solent, atque etiam mento mucrone gladij subiecto,ut visendam priberet faciem,neue sub amitteret. Nunc etiam caesaries reorum ab ipse Carnifice ante supplicium detonditur, ne sylvat capillorum , quae fere coelio diis in carceris squallore & paedore alitur, de crescit, aciem gladi j reutundat, aut alioquin ossiciat in animaduersione.' Sed prolixum esset minutiora persequi: Silentiol tamen pr terirς non possum Romanorum super-l stitionem, qui piaculum, & nefas esse ducebant,
virginem itrangulari, indignum autem est relatu uiuis esu κόβtortores & carnifices priusquam fauces praeme- sim gulabanirent Boi em virgineum foede, irato veluti Genio &Hymene, telibasse,carpsisle,vitiasse.Suetonius in Tyberio:Viginti uno die abiecti,tractique,tnter eos pueri & foeminae, immaturae puellae, quia more tradito nefas effet virgines strangulari, vitiatae prius a carnifice, dein strangulatae. Tacitus libro v. Tradunt eius temporis auctores, quia
triumuirali supplicio assici virginem inauditum
habebatur, a Carnifice laqueum iuxta compreni sam, exin oblisis faucibus id aetatis corpora in Gemonias abiecta. Corpora quidem animaduersorum, uti testantur Iureconsulti tit. de cad. punit. qdibuslibet petentibus ad sepulturam danda
sunt, non autem aliter sepeliuntur, quam fuerit permissum,&nonnunquam non permittitur,maxime maiestatis causa damnatorum. Apud nos quidem nunc hoc rarius conceditur ex regiis connittitionibus. Eorum quoque corpora, qui exu-
617쪽
relidi damnantur, peti pollunt, scilicet ut bila &cineres collecta sepulturae tradi possint. Si citiis in insulam deportatus,aut relegatus fuerit,poena etiam post mortem manet, nec licet eum inde transferre alicubi, & sepelire inconsulto Princi pe, vi saepissime Seuer.& Anton. rescripserunt,&multis petentibus hoc ipsum indulserunt. Hinc est,qubd Scipio in exilio voluntario moriens noluerit suas reliquias Romam deportari , sed suo sibi voluit ast cribi tumulo, Ingrata patria, ne ossa quidem mea habes. Solebant etiam Romani, tum supplicium de aliquo sumerent, aut per P conem Voce,aut per επιγραφην, vel inscriptionem crimen, ob quod plectebatur reus, exprimere,Vt omnibus notesceret. De Praecone exempla obuia. Lampridius in Alexandro Seuero Clamabat, in
quit, saepius, quod a quibusdam siue Iudinis, siue
Christia is audiuerat,& tenebat, idque per Praeconem cum aliquem emendaret dici iubebat: tibi fieri non vis , alteri ne feceris. Item de Thurino: Fumo punitur,qui vendiditfumum. Spatalianus etiam scribit quendam fustibus caesum, sub hoc Praeconis elogio: Legatum Pop. Rom. homo plebeius temere amplecti nou. Exemplum est etiam in l. xvj. ex quib. cati. infam. irrog. De titulo vero & superindictione exemplum est in l.si Domino.*.vit.T.de iureiur. Item apud Suetonium in Caligula: Romae publico epulo seruum ob detram ctam legis argenteam laminam carnifici confestim tradidit, ut manibus abicistis,atque ante pectus a collo pendentibus praecedente titulo, qui causam poenae indicaret, per coetus epulantium circunduceretur.Item in Domitiano: Patremfamilias
618쪽
rario imparem dixerat, detractum e spectaculis in arenam canibus obiecit,cum hoc titiso Impie loquutus est Parmularius. Notus est titulus magnificus, & triumphalis per Pontium Pilatum Tyberi j Procuratorem, & Praesidem in Iudaea aia fixus ligno cRVcis, unde nostra pependit SALUS, sub qua scilici arbore hic conquiescemus, interea laborem nostrum subsicinum remittentes. Potuit fortasse, ac debuit haec superficies altilis & latius extrui pro soli & iactorum fundamentorum decoro,si talem architectum inuenisi set, qui demortuo succedere potuisset. Sed nobis hanc appendicem instar tecti tumultuarij potius , quam fastigii, aut coronidis apposuisse in praesentiarum satis erit, neque enim luminibus aliorum ambitiose obstruere studemus .Q dsi officium opellamque nostram non ingratam animaduerterimus,opus exornare, & xcolere, maioraque
tentabimus,illo semper iu- uante, cui honor &
619쪽
quae in hoc opere notatu digna visa sunt.
Baes notariorum & striabarum. solio o Abdico. 22o.& 222 Abdico adiurisdictioneni pertinet.
Abdico legendum non addico. Abolitio. 3 9 Abolitio duplex. 349 Abolitio opposita inscriptioni. 349 Absbluere quid. 4 6 Ab lutionis symbolum. 39sAcatalepsia Academiar. I9s.& 38o Accensum qui habebant. so8
Accensus nomen militiae. sor. Accensus non nisi libertus. so8 Accensus quando praecedebat magistratum. 3o8 Accensus unde. so6 Accersere. 3 7 Accipere. 48i Accusatio. IJ7.& I sAccusatio in adolescentibus non improbata. Ioa.&ῖi8 Accusatio natura defensionem prPcedit. 37o Accusationem remittere. 327 Accusationes oti in cotes pertinacium ingeniorum. 373 Accusationis praemium.
Accusitio pro libello. 3 sAccusatores. 3lo
Accusatores plures in eadem causa. 3io.& 93 Accusator etiam patronuS. Accusatoribus apponebantur c stodes. 3SQAccusatorij iudicu ordo. 33
Accusatorius mos desuetudine antiquatus. 33sAccusator raro sine subscriptoriabus dicebat. Ι2 Accusator subsellia collocabat pro arbitrio. s Accusator summisius S. C. Turpiliano tenetur. 3:8 Accusatorii rabies sub Tyberio. 3i9
Accusetbrum praemium. IasAccusatorum tripleX genus.UIHIL Accursus reprehenditur. . 6IAchilles dc Hector pugnaturi
tiuntur. 6 IAcroamatica dogmata. 26 Acroasis. 26 Acta. q9a
Actio consestoria. AS: Actio diuisa in articulos. 96 Actio idaea orationis. ID Aetiologis. 2I6.8 22o Actio natura & dignitate prior o
Actio;ieni dare. ΣIa Actionem decernere. 2I
620쪽
Actionem nox dirimebat. 96 Actionem pcrmittere. 2O9 Actiones a quo dabantur. 2o9.218 Actiones exemtar. 66 Actiones Graecae. 33 Actiones interrogatoriae. 43IActiones in Verrem. 233.& ps sActiones in Verrcin quando habi
Actiones olim apudPontifices. 28 Actiones olim ex xij. tab. duceban
Actiones ordinariae. 2Io Aetiones retractabantur. 18o Idque varie. 18o Actiones tantum Romae. q3 Actionis animus. IOIActionis orationis, & declamationis discrimen. I8o Actionis vis in stante. Ss Actionum sormulae. Σ' 2Io.& 26 Actionum impetrationes sublatae.
30 Actionum temnitates selum in ordinariis iudiciis. 434 Actio perinalis. q28 Actio quam cognitio seliciores sertitur successus. I32 Actio voce & gestu constat. 99 Actore non probante ab luitur
Actor libello male concepto nihil agebat. Aia Actor testibus auriculam vellebat. οῖ Actuarij. sol Acturorum metus. es Acturus fateri debet aliquo signo externo sellicitudinem. 8 Astus rerum. AII
Addictio. ss3.3c zus Addictio in capitalibus.
Adelle alicui. IOIAd incitas redigere. ΠλAdiudicatio. 2II. Adiuncti cause. ιχ Adolescentes. I3 Adolescentes dicendi studiosi. 136 Adolescentes in Cetumuiralib. 33sAdoptio. ai: Adoptionis selenitates sublatae.1Ita Adoptio per arma. 2I9Adoptio per b ptisina. 2I9Adoptio per comam. 2IPAdoptio per sacras preces. 2 Adrianus Imp. 32o.&- ῖAduersaria. 39r Advocati. 379
Advocati adsunt litigauti x caus .
Advocationis frequentia quam quis sit gratiosus indicat. IIo Advocationis numerosae exemplum. ut Advocatio pro accusatione. IogAdvocati praetex Oratorem quicunque reo adsunt. II Advocati proprie. Ios.
Ad iocati qui & viide. IosAdvocati reorum paribus subselliis sedebant. I79.& assAdvocati subsellii in habebant. 49 Advocati togati. 148 Aduocati variae significationes.io8
Aduocatorum ditiersa gencra. IosAdvocatorum Sc patronorum iu