장음표시 사용
31쪽
gentiam voluntatis humanae libertas inclu- est: hominum enim in potestate est velle, nolle; appetere, respuere; assentiri, di sientire;esigere, reiicere; sequi, declinare; prosequi, Vel omittere prima coi silia, & delibe rationss. Hominum quoque ius est insitas a prima Origine ad virtutem propens messuas. studio & diligentia cxcitare fouereque incitamenta ad vitium, doctrina cultuque animi priusquam adolescant in nobis Mconfirmentur,reseaenare. Hinc physiognomi de obscoena Socratis libidine iudicium, ab Alcibiade merito irrisuin est,quis dobscenam istam naturae procliuitatem, itudio,&induitria Socratis penitus euulsam nosset Postremd eandem eventuum contin-
gentiam, dissimillima vatum ingenia causas,signaque interpretantium, multipliciter augent. Quosdam enim Cernimus, natura sola duce,multo plura,quam alios,exquisitissima arte, pi aestantes viros, pervestigare. Omnino igitur vati ex causis physicis, signisque futuris, necessaria est foeticis naturae artisque exquisitae,coniunctio;quae cum paucis Contingat, pauca idco vaticinia vera,quotidie audiuntur. Multarum sane opinionum
32쪽
inionum portenta ex causis vel non veris, v EI 1mbecillioribus, vel ex ineptis ratioci nationibus , arrepta quotidie produntur: ibus diuinatricis artis dignitas, fidesque conuulsa, non leuiter apud vulgus labefactatur;tametsi ob hominum errores,lapsus, de hallucinationes artis,Veritati,constantique natarae ordini,nihil detrahendum sit.
34쪽
Consiliarij Medici que Regij,&. . Medicorum Monspclien- . sium Cancellaria.
De caelissum corparum substantia se virtutum.
U M innumerabilem stellarum multitudinem innuis meralbus quoque virtuti bus abundare, & facultatibus oporteat; laudandi profecto maiorem in m dum earum veri sint &exquisiti interpretes Astrologi. Sintq; plures Astrologis syderum stellarumque vires exploratae non sunt;nae illi quidem ob ambitiosam & temerariam ignotarum facultatum , & operum praedicationem vulgique delusionem vehementer ultuperandi. Itaq; dubiae ob curaeque quaestionis huius, an Astrologicis singularum aeris mutationum , --
35쪽
suumque humanorum praedictionibus fidendum est, arduam dissicultatem dum explico, primum Uestellatum substantia,demde de comunibus propriisque earundem viribus breuiter apud vos . rerum physicarum adolescentes peritissimos dispu
Coeli stelliferi, firmamentum vocant, stellarumque eandem prorsus esse substantiam multis sane, valdeque probabilibus coniecturis consequimur. Primum en i m si diuersa illa fingatur:plurimas coeli portiones aut Penitus discindi, deterique;aut longias inuice abscedere & distrahi neceste sit; ut loco aduenis stellis quasi nouis colonis proprijs laribus
cedant. At quis tam amens sit, ut imprudentiam sim mo Deo, operumque suorum odium taediumque exprobret ut ea aut mutare,aut euertere velit
Deinde si astra praecipiti & spontaneo impetu,
quasi volantia, orbes suos peragrare statuantur, orbium sane eorumdem substantiam laxari,& remitti, vicissimque densari,& cogi statuatur. Poro . Ium autem propria est densitas raritasque affectio:
quos cum neque in coelo est e vacuos, neque rarius tenui quadam, se pra coelestem materia plenos esse probabile sit; coeli profectb substantiam densi limam,& Alidi:rimam, penitusque indiuiduam,& impene tabilem se utiendum est. Cuius stellae particula: quaedam sint crassiores , densioresquci, indeque ri gis lucidar, cum qua quasi cum rota affixi claui continenter eodem ordine, spatio, sitiaque versentur. Quod si coelum ipsum animatum esse,aut animal etiam intellectu, sensuque,& asia-dao motu praeditam, physicis quibusdam concedamia Sa
36쪽
Tractatus. sdamus, s ne hominibus aut brutis etiam dignitate cedere videatur ) i Notumque intimae eriis tormenon intelligentiis quibusdam referamus, ne accidentalis vsolentus,& no diuturnus elle possit) Sy-dera denique ipsa sensu, motuque spisntaneo & luce ornata cum illis recipiamus:Illa quidem ab Orbium suorum substantia in quibus tanquam bruta in pascuis, eu pisces in mari versentur) haud ita
tamen vehementer discrepare sentiendum est, cum in ea tam commode , & constanter diuersari videantur. Atque haec de substantia. Iam vero de astrorum virtutibus plerique ita philosophantur; ut omnes ab eorum motu & lumine melementarem mundi plagam diffundi, instillarique profiteantur: atque ab utroque corpora elementaria omnia moueri, Illustrari,& incalescere, calore ipso quidem non igneo, & vrente, sed foecundo, vegetante & fouente;multiplices autem& saepe convrarias rerum alterationeS a materiae
varietate per se, Sc ab astris tanquam communibus causis propagati. Equidem de coebo sic sentio: ut eo moto, moueantur omnia, eodemque quiescente , quiescant, tanquam ipsium aut lapideum, aut aereum aut ligneum sit: Ipsum tamen rerum omnium motum non a selo motu eius per se, & proxime : scd domissa potius motiua quadam saeuitate, quae a motu tamen ipso plurimum intersit singulares corporum omnium motus ciere albitror. um enim circulariter cessera circuseratur; cur lapis per acrem, deorsum sumus per eundem, sursum, recha via s
ratur3 Quicquid enim mouet altu haut impellit id
37쪽
ipsum: aut trahit, aut vehit; aut voluit. at quaenam orum motuum spectes, praecipitanti lapidi iurea scribaturi Vt igitur quiescente coide, arteriae quoque quiescunt; non ob ipsius motum, sed ob pulsificae facultatis priuationem est enim cordis dear terrarum diuersa agitatio micatioque. in Sic coelorum , stellarumque motrix quaedam virtus est,quq corporibus elementatibus per motum infunditur, ut a motu ipso proxima non moueantur. Multo minus eceleste lumen illum mando, motum ullum corporibus; sed virtutem potius motivam, motu & lum me diuersam, afferre cogitandum est. Nam cum sol s lumen motione non constet; neque quiescentis,quam moti Solis minus illustre luismen sit: rerum omnium certe motum ab illustratione oriri oporteat: primaque cimnium motuum alterationem, non lationem affirmari. Quod quam absurdum, quam indignum Philosopho, quam alienum a Physico iudicio axioma Videatur. Neque vero etiam a Solis,aliorumque syderum lumine corporibus elementaribus calorem ullum
per se instillari putandu est. Ut enim frigida, a qu seque oculorum substantia, spiritu animali circur - 1 a sine calore luceti. sic syderum fulgor splendidus nullius caloris per se est particeps, ut postea demonstrabitur, tantumque ob similitudine sple
dotis ignea vocitantur. Quendam autem elementari sphaerae calorem communicari, ab assiduo C lorum motu false, arbitrantur,quum id ipsum ritallo alio cum corpore solido confligat sicuti lignis,& lapidibus duris inter se confligentibus ae Cidit,
ut ignem accendant neque mota corpora ardet iusquam
38쪽
Tractatur. i. quini quieta,ineendat. Quamobrem eat faciendi
vim totam ccelum, ab igni caeteris element:s per mixto, accidit, quem ob analogiam ad illuminatum aerem rapit. Ille tamen luminis solatis calor comes,acris, edaxque, & Vres minus quam igneus noster sentitur; ob moderationem summam, a mitissimis quibusdam coelestibus influenti is excepta. Omnia quidem elementa isto ordine se uni hasnt:vt tenuibus crassa substernant;ideoque si qua-do aliena regione confusa sint, terra diuoi tio mox facto mergitur,aerq; emergit;& aqua interfluit; lius ignis nulla certa sedes, nullulque a natura d finitus locus est: s nisi sertaste materiae motum aut luminis sequatur.) Sed mundi tanqua anima quaedam, partibus eius omnibus miscetur, omnesque perlustrat, fouet, foecundat,& quodammodo umineat: Sunt enim naturalis rerum ommium ortus principia duo. ignis ut causa efficiens, humidumque aqueum , & crassum, ut materia,sine quibus mare, terramque & omne animantium genus steri-leseere necessiim sit. Quid:an Hippocratis non est huiusce sententiae verissima dc clarissima demonstratio Primum ab experimento, quod igni sne alimento nusquam consistat. Hinc enim dissipato fumo, c5sumpto oleo ,lignisque in cinerem versis, flamma illico disparet,& exolescit. Quo igitur pabulo, ab alijs elementis disclusus, ueaturZDcindea motu naturali ignis ipsius;qui si in sublimen locu Contendat, secum quoque corpora quibuscunque innexus sit, celeriter per aerem rapiat. Siccta ligna Tara quamuis cralsa ex aquarum gurgitibus in superficiem earundem ab incluso aere tolluntur m-
39쪽
ninoque p1unae ardentes, destituto soco, Ocyssimδω coelum evolat. In neutram ergo partem ignis . per sese monetur ; sed cum densis lapillis, metallis cic carbons bus deo isum deuoluitur , & cum exhalationibus ignitis sursum surrigitur. Postrem δ ex usu ignis , qui seo Isim a caeteris et cmentis nullus esse possit. Non enim calorem ad rerum naturaliuortum in mare, δc terram praecipitat, cum media aeris regio frigore multo magis acri, quam infima
Igneus quidem calor per se urit,omniaque Corpora, tanquam propria ab menta, depopulatur. Sed ubi Solis,aliorumque syderum fulgore perfusus est, tum demum naturae operum omnium & generationum dux,& author euadit. Nequaquam tamen coeli, Sosisque proprius habe ndus est. quae ut corruptionis,sae & corruptiuarnm qualitatum .calaris& frigoris expertia .esse oportet. Quis enim Logicus solarem vel coelestem calorem ab igneo specie di serre opinari aut possit, aut velita. cum eadem cor
pori simul adhaereseere ut si quispiam foco assia
dens Sole a tergo verberetur) mutuoque implexu Crescere, & auger);eodem denique stigore contrario explodi, extinguique meminerit. Quod si mediam aeris regionem per aestatem rigere, infima interim terraque ipsa flagrante, contingatulla quidem tam varia aeris mutatio non caloris ipsius, . sed calfaciendorum corporum varietati ascribendaeit,cum solares radi j densitate terrae cohibiti refleetatur, quos aeris tenuima sae illime prς termittit: ad quam etiam illa eadem reflexio, Ob distantiam, prouehi non possit. Itaque prohibita radiorum Vibration a
40쪽
mractatus. ibratione, obiectis tectis, & nubibus obductis, ardentissimus aer promptissime deseruescit. Est auc)tem radius lucida qualitas a lucido corpore emissa, id est, quod luminosum & splendidum quoque sit. Sic lux qualitas quoque est a lucido corpore emanans , obscuraque illustrans , si modo a corpore solido radios tesinente'definiatur. Proinde. LMaia quamuis multo propius qnam Sol nobis affulsetit I iuinus tamen multo c, ter lucetque, quod luceat luce aliena, quam fid nos refectit. Stet lae quoque, terra nostra multo grandiores, etiam vertitales, multo tamen minus quam Sol, calent, lucetitque ob distin tiam , aliaue nulla nox unquam terrans obscutaret.
Hactenus Astrologorum placita, de syderum, coelorumquρ motu & lumine ita discussimus; ut solam mouendi sese,& illuminandi aerem terramque piistiana facultatem illis largiamur. Calorem
ex eorum motu nullum , sed ex lumine totum ex
citati probamus: a quo ob moderationem summa naturales ortus omnes, in hac es ementati sphatta Obeantur: lai toties autem corporum sublimar; iam ab eodem motu per accidensό& a facultatibus motricibus immissis commoueantur. Ex eodern eoeli motu & lumine facultatum omnium origo, coelestis diffusio nobis videtur , quae alterationum omnium rebus naturalibus contingentium este mices causae sint, alia rhmque, quς materiae proximae fiant, excitatrices. Neque enim probabile est : vel minimam stellulam peculiari quadam facultate calere, quae ad totius mundi commoditatem referatur. Cur enim tam certo numero , tam certis interual-