장음표시 사용
391쪽
316 HIST CRO AUSTRO C praesente inter alios, Lesato Pontificis Iuliano Cardinale Ostiens. A lacris ad epulas & cnoreas itum. Fucro & ludi equestres, quibus egregie sese venditasse Germanos aliquot o studio cum ipso principe insuetos,proditum est. I Polt nuptias,Maximilianus ad negocia publica animum adiecit,& cogitare coepit,quopacto nouum imperium optime administrans, pace domi parta, & subditorum animis sibi conciliatis,
ea recuperaret,quae post Caroli mortem Gallus occupauerat. Imprimis vero vicina eius regni loca, & ob hoc ipsum,iniuriae magis oportuna,adire statuit, & octo millium exercitu, ex Germanis do Flandris parato, Insulas primum, ac inde per Tornacensem agruDuacum perrexit,mox Ualciacenas iter flexit. Vbiq; magnis cum honoribus exceptus, & de more inauguratus, Montes peti jt primam Hannoniae ciuitatem, ubi totius eius regionis ordines in ipsus verba iurauere.
Ender. Barban- Per cos dies Friderici duo Barbansionius &V vitemius prospe- Ρημέ. rc pugnarunt, & Gallos aliquor, qui Aureolo duce, licentius per Belli montentem agrum vagabantur, praeda onustos nacti, non-μής - si nullis occisis, reliquos in fugam agunt. In ca pugna Vultemij Virtus enituit, qui inter alia spolia vexillum Aureoli ad principem, Montibus agentem,attulit,inquo,pro signo pictus erat leo, nuc Maisis o morsu ii angulans. Chymaius quoq; oppidum suum,cuius titu-
lum usurpabat, Gallorum praesidio teneri indignatus, assumptis nobilibus quibusdam & eorum clientibus ac famulis, ad equites septingentos, noctu ter cognita saltuum compendia profectus,
necopinato aduentu noste fefellit,& admotist calis moenia conscendens, paucis, qui vigilias negligcnter obibant, aut caelis aut fugatis, in forum viqi, progreditur, ubi Gallos aliquot resistentes c dit. Sed cum arx a Mannio quodam praefecto defenderetur,ne queipmissa auxilia in tempore aduenirent,& Aureolus, qui cum centum equitibus pridie illinc abierat,pl ures secum adducere di-ccretur, comes relicto Chymalo oppido, cum suis ad principem redi j t. Atq; haec fere eo anno gesta sunt. Sequentis anni initio,qui octauus&septuagesimus supra mille quadringentos fuit, Maximilianus Areni dux m Selandiam na---i uigauit, Ubi cum ciuitates 'uasdam & reliquos ordines in fidemiavi Gissicis QCepillis ,inςunxo Vere Hollandiam,veteram Batauorum sedent,
392쪽
LIBER NON Vs. 327 adijt,uti eam quoque suo iuri vendicaret, turbasq; & distensones
tolleret. Erant enim magnae per Hollandiam turbae, & inueterata dissensionum semina, inter Asellorum e Hamatorum factione . eae in b. Recepta erant illa factionum nomina, perinde fere uti Guel rum ac Gibellinorum in Italia, ab co tempore, quo Margaretha ctiones. Guillelmi Terti j Batauorum principis filia, Ludovici Bauari Caesaris Uxor, rerum potita, post eius obitu prouincias Alberto filio antea traditas repetebat, tum enim Aselli filium, Hamati matrem sequebantur. Id factum est circa annum humanae salutis millesimum trecentesimum quinquagesimum. Recruduit vero & erupit iteru ea pestis sub Iacoba principe, paulo antequam Hollan diam Philippus Bonus Burgundici iuris fecit, ac tum quoq; post
Caroli obitum sese exerebat. Asellorum nomen apisce sumpse runt illi,qui ita se aduersam factionem sublaturos iactitabant, uti ille minutos pisciculos absumit, qui quod hamo capitur, ab eo
Hamatis nomen fuit. Eodem tempore Ioannes Mont fortiorum Mensortius r
Dominus, Gcldrorum opibus fretus, rebellionem moltcbatur. Igitur uti omnia pacata redderet, sex septimanas Archi dux in Holandia mansit. IndeBrabantiae ciuitates visens,& ab omnibus cum summa honoris ac obsequi j significatione exceptus &inauguratus,Brugas adulto iam vere rediit. Dum adhuc in Batavis agerct Archi dux, aurei velleris comi- i furei vel ristia,ad finem Aprilis, instituta erant Brugis,&per Oli uerum Mar- comitia Arri .chianum ea curabantur, quae ad eius rei amim adhiberi solent. Is ordo, ad annum humane redemptionis millesimum quadringe tesimum vigesimum nonum,a Philippo Bono institutus, paucis annis ad summam dignitatem euectus erat: sed tum ob Caroli obitum, supremo de sensore, & quasi capite carere videbatur. Mit tuntur igitur feciales ac nuncii, qui reges, principes, caeterosque proceres ordinis equites, couocarent. In Galliam qui misti erant, non satis benigne excepti sunt. Nam Ludovicus rex Burgundiae principatum,a morte Caroli, ad se deuolutum esse contendebat,& aurei velleris ordinem a nemine alio, quam a se conferri posse. Cumq; equi res quosdam in suo regno haberet, neminem eorum Brugas ad comitia proficisci permittebat. Hi erant Ioannes Nouo castrensis Montis acuti dominus, Philippus Creuecurius, queCordaeum appellant, Iacobus Lucem burgicus dominus de Rus Ee 1 burg,
393쪽
burg,& Philippus Potitus, qui suis quisque de causis aut potestati
regis sese permiserant,aut fidei commiserant, Antonius vero Bumgundus Caroli frater nothus, ad Nanceium captus, a rege in libera custodia tenebatur.Cum Maximiliano erant Ioannes Lanotus, Adolphus Rauensteinius,Ludovicus Gruithusius, Carolus Cro-yus Cnymaij regulus,Engelbertus Nasso uius dictus Diues Breta Dominus,ac praeter hos ossiciales quos vocant ordinis. His igitur atq; absentium aliquot legatis, ultimo die Aprilis, quo die Ascensio Christi celebrabatur, in sacra eiusdem Saluatoris arde, comitia haberi coepta, &Tornacensis episcopus ordinis Cancellarius, luculenta oratione de eiusdem institutione, incrementis, ac dignitate quaedam praefatus: eius tutelam Archiduci
Io. Fouerisi. commendauit. Ad ea Maximilianus, per Ioannem Bouetium co-
si iij sui praesidem, respondet, ad Dei opt. max. honorem, Ortho doxae ndei defensionem,&equestris dignitatis augmentum,Omnia se pro virili praestiturum, quae a maioribus hactenus & instituta&seruata essent. Atq; ita Cancellarius, nudatum vagina gladium, anciali acceptum, Rauensteinio in manus dedit, qui Prin- Tiaisaha Cipi,sOlcmni more,equestrem contulit dignitatem Inde in sacrarium templi deductus, solitum ordinis habitum induit, mox in medium templi progressis, loco ditiore,uti ab omnibus videretur, polisi in verba iurasset, Lano ius, qui collegas aetate anteibat, catenam cum vellere aureo illius collo circundedit, in haec verba taxim. aurei ipsum allocutus: Quod scelix faustu faxit deus, Serenissime Prin-- u ordine ceps,ob summas virtutes, animit fortitudi ne generis tui, ac sor-ρωρο- tunae celsiitudine dignam,cquestris aurei velleris ordo, in suum te
collegium assiimit, summumq;& ordinis & collegi j principem
Hoc ritu peracto Maximilianus Ioanni Bouerio, quem dixi, militarem dignitatem contulit. Ad lecti eodem die in defunctorum locum,ex Principis & collegij decreto, Petrus Lucem burgicus S .Pauli Comes, Iacobus Romontius ex Sabaudiae principum gente, Guillelmus Egmondanus,Volfardus Bors elius Grandi speati Comes, Iodocus Lale inius, Iacobus Lucem burgicus dominus de Fiennes, Philippus Burgundus Dominus Belirensis,& Bartholomaeus Liechtenstainus. Dum haec Brugis fiunt, Ludovicus rex Codriam. Condetum Oppidum,ad dextram Scaldis ripam non sine suorum
394쪽
L I B E R N O N V s. 329 clade obsessum, deditione accerit, Bossutam item ac Trelonam
arces, cum vicinis aliquot locis, iuς potestatis secit. Maximilianus ad hanc famam, lontes Hannoniae cum suis accurrit, militem comparat, arma expediri iubet, uti Gallorum conatibus obuiam eat .Primum omnium Romontium & Philippii Rauens teinium, cum quatuor Germanorum millibus, praemittit, qui Bositi tam Γυμωμα arcem, crebris tormentorum letibus pulsant, murosq; & propugnacula dei jciunt. Dominus sancti Marcelli, qui in ea cum praesidio erat, cum regem S exercitum longius abesse sciret, quam ut auxilio venire possint, neque ad res stendum satis virium haberet, vitam & salutem pactus, deditionem fecit,& cum suis Montes in custodiam milius est. Quid relonae erant, eius exemplum secuti T G
Post haec belli quasi praeludia, Archidux ipse Crispini fanum
Vsq; mouet, Condeto copias ad mouere cogitans. Praefectus eius
loci Motus, etsi praesidium satis firmum haberet, viribus tamen diffsus, Iacobum filium ad regem mittit, qui Attrebati tum erat, uti eum de rerii statu edoceat, & auxilia patri imperari petat, quα nisi mittantur, non cum hoste tantum, sed ίsi obsidio diuturnior futura sit) cum fame bellum fore. Rex & Iacobi precibus & suorum periculo motus: literas illi dat, quibus sigruficat, pro praesenti rerum copia auxilia hoc tempore mitti non postrivii exusto op- Cianum Hr - .pido,priusquam prope accedat hostis, prςsidium abducat. Motus 'Mnac musa perlectis literis, omnes campanas compulsari iubet, procurrentes ad sonum reiq; novitatem oppidanos, in templum supplicatum ire dco, ac gratulatum mandat, re bene gesta,& insperata victoria, regi oblata. Persuasi illi, uti animos in regem promptos ostenderent, in primarium oppidi templum, certatim ire conten- dui,cuius foribus obseratisq; obseruatis ne quis exire rosset, Galli optimam illorum supellectilem convasant, ignemque sex locis immittetes, abeunt,iniquo hospiti j precio persoluto. Ita flammis νυ 'omnia conflagrarunt, templum dc quatuordecim domus ab hac
Archidux posthςc in agris, Valen cenς propinquis, castrametatus est. Cumq; novi quotidie acccssus ad ipsiim fierent, &cum fortuna animi quoq; crescerent, milites leuis armaturae ad septin 'reretumst gentos, Quercetum usq; vulgo Chelaoy) excurrunt,quod Oppi' pidiam.
395쪽
316 HIS TORO AUSTRI AC Tdum satis munitum, firmo hostium praesidio tenebatur. Ad illorum aduentum Galli egressi, strenue pugnant, & si absque Iacobi
Galeoti industria hiisset, pugna superiores euasuri videbantur. Is enim superato quod a fluuiolo,tormcta quaeda campestria, Oportuno loco posita, explodens, eminus ipsoruim,rdines dissipabat,& ex periculo in metum, ex metu in fugam coni j ciebat. Neq; tamen effuse fugieb.it,sed paulatim retroccdentes pugnabant,do-B Pisoni . nec Baugi montium equitem Occubuisse viderunt. Is erat bellator fortis ac fortunatus, & proinde regi unice charus. Corpus eius in Galliam deportatum est, interaneis Querceti conditis. Erat vero Galeotus Italus Scanterani Dominus cuius opera & fides sub Carolo multis praelijs spectata. Is ex ea quoq; pugna laudem repor
Dum licc in Hannonia sunt,interim Brugis Maria nono Caphisinini si lend. Iuli j filium peperit,qui sexto poli die ad D. Donati a Torna-st v nascitur. censi praesule sacris aquis lustratus, ex matris voluntate suti ferebatur aut tum Philippi nomen sortitus est. Fideiussiere pro eo Adolphus Rauenstein ius Imperatoris, Petrus Lucem burgusComes S .Pauli, Eduardi Anglorum regis nomine,&MargarethaCaroli vidua. Ingens non Brugis tantum, sed in alijs quoque ciuitatibus gaudium, ob natum principcm fuit, multis festi ludi, aliaque publicς laetitiae argumenta, celebrata sunt. Imprimis vero baptismi apparatus magnificus, & pompa pene regia fuit. Inter haec cum Maximilianus ad pontem salicis,&rex prope Attrebatum
cum exercitu uterque Valido essent, proceres nonnulli de pace in-Misimiliari, ter ipsos facienda egere,aqua, post aduersam suorum pugnam,&equo abs rege amillum Baugimontium, non alienus erat regis animus, qui per
eosdem dies Archiduci equum dono mist, pulcherrimis ephippijs & phaleris ornatum. Tandem Chymaius ad ipsum missus est, cuius fideli opera,induciae ad quartum Id. Iuli j in annum pactς sunt,quarum fides parum lancte seruata est. Induciis factis rex antequam in regnum rediret Cameracenses, a quibus receptus erat, suis legibus vivere permisit,&Ludovico Marafino, quem illic praefectum habuerat, reponere ea iussit, quae ex tem pris ablata in suos usus verterat.
Gaguinus dicit regem religione motum hoc fieri iussisse, de quod deuincire sibi aliquo beneficio & obnoxios reddere studeret Ca-
396쪽
LIBER NON US. 33i meracenses, qui ad Imperij Germanici ius pertinent. Marasitus Cameracum vero,ob avaritiam & peculatum male audiebat,cum m aurea tor- ι' que magni ponderis ornatus regem adijsset,Brique becus quidam ex aulicis, honorem se ac reuerentiam torqui, uti rei sacrae exhibere simulabat, cumq; cam venerabundus attrectare parare arem id facere prohibitus est, ne scilicet illotis manibus sacra profanaret, satis aperta sacrilegij exprobratione. Discessurus Cameraco Ludovicus,vocatos ad se primores vrbis, in haec verba allocutus est: Defensor ego vestrae ciuitatis &Vicecomes,vestris legibus vos vivere,& a Maximiliani consortio Lod tam a immunes iubeo esse: Imperatoria arma, quae loco mouimus, quilam μquando ita lubebit, reponite, dc auis illa, quae animi gratia ali- mis N A quandiu euagata est, postliminio in pristinum hospitium reuertatur, id quod hirundines ineunte vere solent. Paucis diebus post Martanus, relicto in arce Ludovico Salestio, cum Octoginta mi litibus,abij t. Buchinienses item praesidio Gallorum emista,Flandros recepere. Gaguinus perfidiae cos notat, qui praesidiarios occiderint, Cominaeus regem ea ciuitate, Quercetoque & alijs pletisq; Hannoniae locis vltro cessisse memorat, cum quo conuenit is
Ioannes Molinetus, diligens harum rerum enarrator. Camera- censes vero cum timerent, ne Ludovicus maiore praesidio arcem aliquando muniret, auxilio Ualencena accersito, & Comite Bosisutio, qui Buchaniae praesectus erat, suos quoque adducente, arcem irrito conatu invadere tentarunt, quod ciues nonnulli aut cum Gallis sentirent, aut res suas in arce haberent, ac proinde ne caperetur impedirent. Id tamen per colloquia transactum est, utiata a Iacobo Lucem burgo teneretur, praesidium vero ex utriusq; factionis hominibus constaret. Hoc anno in Geldria magnos fuisse motus annotatu inveni , In Gel a m erant enim qui Guillelmu Eginundanu rebus imponere conaba- ω.tur. Contrarios cum non exigua Germanorum & Burgundionu Remb Recb-
manumissi Rembertus Rech bergicus, Maximiliani Marescalcus, se o &Iacobus Galeotus, nascente seditione oppressiere.Toto eo tempore , quo haec in Belgis facta sunt, Friderico Caesari in Austria res satis quietae fuere. Mathias enim Polonico bello implicitus, Cruciferorum Magistro in Borussa opem ferebat.Turcae vero Catinthiam ingress,praedas agebant, quos incolae concursu facto, abi- Ee re coe-
397쪽
HisTORIAE AUSTRIA CAE. x I p. re cocgerunt. Sequentis anni initio, Gandauenses nonnulli opi- Scitio OMAE' fices, in magistratum conspirauere,&post occultos aliquot ca- tus, cum ea quae molicbantur, nec a paucis geri, nec a multis tegi possent, ad apertam vim erupere. In animo habebant, praetorem& reliquos,qui in aliquo magistratu erant,trucidare,ex suis in eorum locum susscere, templa & plerasq; diuitum domos spoliare, viduas bene nummatas suis egentibus matrimoniis adiungere. Cum ad manus ventu esset, minacissimi quis verbis, inertes sese ac ignavos opere exhibuere,& absq; magno negocio victi, pars in exilium acti, nonnulli capite plexi sunt. Coniurationis principes erant, fabrorum, phrygionum, & textorum praesecti, vulgo de
Inter haec Cameraci,qui ex Burgundica factione in praesidio erant, intromissis clam ciuibus q uibusdam, regios in vincula coiecere. Bosititius vero & Habordinus, postridie cum suis urbem sub diei crepusculo ingressi: concurrentem ad arma multitudine allocuti,quiescere iustere, neq; enim hostes se, sed amicos adesse, Galli tam rara quorum opera nihil imposterum a Gallis timendum esset. Atque exacti ita Bossutius,defendendς urbi,cum septingentis militibus praefectus est. Per eosdem dies qui Attrebati erant Galli nocte quadam egressi, Duacum ciuitatem munitissimam allu capere tentavere, sed detectis insidiis, re infecta discessere. Non multo post Ludovicus Attrebatenses omnes, quod fidere ijs nollet, in Galliam ab duci, ac per Parisios, Rotomagum,Turonumque ciuitates distribui, atque inde alios in illorum locum submitti iustit. Miserrima , . crat migrantium Attrebatestim conditio, qui patrios lares, quς- Gallia, iratam que agi ferri non poterant, post se relinquere,& ad gentem inimicam se coferre cogebatur. Qui vero in eorum bona venere, mer catores pleriq; ,ciuitatem illam Liberam, indigitarunt. Posi induciarum exitum,Maximilianus ad Audomari fanum collecto ex Germanis Flandris reliquis'; Belgis ac Anglis exerci-Terotiannam. tu,ad Viginti septem hominum millia, Tero uannam Morinorum rinorum. urbem ducit, ex qua excursiones assiduae in vicinos agros fiebant.
Erat in urbe cum quadringetis equitibus, & mille quingentis sagittariis,Baro Santandraranus,vir bello clarus. Cumq; Archi dux castris positis, ea quae & obsidendis & expugnandis oppidis idonea sunt pararet, Galli undique sedibus suis exciti concurrere, uti Morinis
398쪽
LIBER NONUS.333Morinis opem ferrent,aut si facultas sat,cum hoste consigerent. His cum imperio praeerat Philippus Cordaeus,cui aderant ex tota Gallia fortistimi quique &assiduis exercitati bellis. Archi dux decorum aduentu certior,Terouanna relicta, obuiam hosti mouet, ac prael si ineundi auidus, recta ad ipsum contendere volebat, sed qui cum illo erant hoc dissuadebant,quὁd locum scirent hosti oportunu,& accessu difficilem. Interim Salerarius Saninartini Do- Salebrius. minus, cum expedita equitum manu, propius hostem excurrens, ex captiuis qui Mam cognoscit: Cordaeu statuisse ad sextu Idus Augusti pugnς copiam facere. Igitur Maximilianus, praemisso, ad reficicdum pontem quendam proximum, & exploranda itinera, Mongonali quoda centurione, propius hostem castra admouet. Cumq; dies prςlio prςstitutus aduenisset, sub exortu solis, aciem bene instructam,in campum educit. In fronte sexccti Angli erat, sagittarij omnes,quos ducebat Thomas Auticanus, vir strenuus. TV- rhHis adiuncti erant eiusdem armaturς Germani ad tria millia. Hos 'sequebantur tormenta campestria quae vocant& colubrina. Post tormenta Archi ducis vexillum erat, quod undiq; stipabant Philippus Rauestainius, Carolus Croyus, Iodocus Lalein ius,Philip pus Beuercnsiis,Ioannes Lucem burgicus,Balduinus Lanotus,Ioannes Gruithusius, & alij multi equites viri fortissimi. Belgarum ordines ducebat Iacobus Romontius,& Engelbertus Naso uius. Romontio aderat Fridericus Albertus Comes a Zoilern, Nasso-uio Anglus quidam cognomento Musica, quom virtus hoc praelio maxime enituit. Equites octingenti ad utrunque cornu collocati sunt. Contra hos in apertum campum progressus cum suis, Cordaeus,hostem inuenit, non minus pugnae cupidum quam erat ipse. Hora post meridiem secunda, pugnari coeptum. Cordaeus initio tormentis Maximiliani suos male accipi videns, diuiso bifariam exercitu, circumuenire tentat,cumque equitatu superiorem se sciret, quingentos equites, cum magna sagittariorum manu, 'actum ad dextrorsum circumductos,in sinistrum hostium cornu immittit. Gumegaram. Horum impetu equites a suis diuulsi, cum impares se esse videret, fugam intuere. Inter eos erat Rauestainius, Guillelmus Busentonius, &Vitus Baro Uvolchens ainius Eques aurei velleris ac alij plures, quos Cordaeus ipse&Torcius inutili consilio usq; ad Aeriam
399쪽
riam oppidum persecuti sunt,uti refert Comminaeus. Interim sa-ragna gittaris Galli in Flandros illos inciderunt, quibus praeerat Nasso P uius. Ibi acriter diu pusnatum,ac multis utrinq; cadentibus, tandem Galli paulatim se praelio subducentes, in pagum quendam
vicinum se recepere. In altero cornu,ingens Romontio certamen
cum Gallis,aequis prope viribus suit,& Galli aliquanto superiores
fore videbantur, nisi ab equitatu error fuit Jet commissus. Nam e-Juites quadringenti,qui suis ex acie cedentibus auxilio missi erat,um circumducuntur,uti hostem ex latcre aggrederentur,currus quosdam commeatu S impedimentis onustos, a paucis ijsq; inermibus custoditos, conspicati, praedae quam pugnae auidiores, sociorum iuxta ac hostium obliti, currus diripiunt, calones aliquot lixasq; & mulierculas occidunt. Ea res victoria Gallis una eripuisse visa est, si enim suis in tem pore subsidio accurrissent, pedites equitatu destituti, aegre ipsorum impetum sustinere potuissent.Nuc vero&tardius S pauciores eo profecti, Maximiliano &Romontio stactum dedere, suis iam laborantibus,auxilia submittendi,&Nastocius a sua parte victor, sociis opem tulit. Santandraeanus tamen & Baudecurtius a criter pugnantes, in eam campi Partem pervadunt, ubi machinae hostium erant,ac potiri se ijs polle in spem venerant, sed Romontius pudore simul ac ira incitatus, turbatis iam ordinibus accurrens; aciem instaurauit,&quamuis ventum aduersum haberet,
adeo strenue rem gessit, uti Galli praelio excedere & fugam cape sere coacti sint, castris de commeatu praedae relictis. Qui ab initio pugnae equites fugientes persecuti fuerant, decuentu ignari, dum tardius in castra reuertuntur, hostes pro sociis inueniunt. Cum igitur &ipsi ad vicina oppida sese reciperent, nonnullos exr bmiisaeaρ iis qui Gallos longius insecuti ad suos redibant, captos secuniabduxere. Inter hos erant oliuerius Croyus acriter repugnans, Michael Condaeus dominus a Frennes, Antonius Barietius, Pothaimius Germanus cogno mcto Magnus, & Ligneius,q ui strenue eo die se gesserat. Quinq; horas pugnatum est. Occisi ex Gallica nobilitate Puresius, A rgcntesiius,Bel uicinus & Torcis legatus, aut ut loquuntur locum tenens; ex Burgundica Praefectus Brugensis, Baltuum vocant Antonius Halo uinus, Ludovicus Cornelius, dc Carolus Salinensis. Romontius quoque coxam hasta vulneratus est. De
400쪽
De occisorum numero mire variant scriptores. Gaguinus ex Burgundis undecim,ex suis quinque tantum millia concidis te dicens,famam citat testem, fide sua non interpositassii Maximiliani a a commentariis notatum est,ad tredecim millia caesos, ac eius iussu Vincis i sepultos esse, S inito numero, Plures ex Gallis inuentos. Atq; haec
est pugna illa Guynegatana, a loco sic dicta, cuius fama, etsi Maximilianu apud exteros quoq; victorem cclebrauit, scriptores tamen Gallicarum rerum id negant. Modestissmus inter illos Commi us: Archi lucem fatetur, etsi plures ex suis amiserat, stationem tamen in campo, uti victore, tenuisse, nec dissimulat regem,
apud quem erat, quo tempore aduersii praelij nuncius ad is uni
perlatus est, grauiter eam rem tulisse, non assuetum antea vinci, aut iacturam aliquam facere, tum vero commotum primo fui sic, quod maiorem elle cladem vereretur, mox re melius cognita aequiori animo fuisse,&ad pacem respexisse, si ea ex suo commodo neri posset. Idem dicit Maximilianum, si Tero uanam iterum ob sedisset, non dissiculter & cam & Attrebatum in potestatem redigere potuisse. Cordarum alis memorant aduersae pugnae culpam abs te in illos derivasse, qui omisso suti retulimus hostium exercitu, praeter militare disciplinam, magno cum flagitio, arma in imbelles conuerterant, neq; a mulierculis & sacerdotibus vim & iniuriam abstinuerant.
Sub initium Octobris,Maximilianus Romontium cum mille equitibus & latis valido peditum Flandrorum ac Brabantorum
exercitu, ad Mala notum arcem stud opere munitis limam misit. Arci praeerat Cadetus Remonetius Ualco, qui cum acriter se is dies aliquot defendisset, propter assiduos grandium tormentoruictus, loco diffisus: deditionem fecit, & ad principem missus est, cuius fidei se commiserat, fide non bona,vti quidam reserui. Nam Galli antequam ex arce abirent, magnam vim pulueris bellici substramine abdiderant,qui incensus postea magna clade eos affecit, qui in illa arcis parte praedam scrutabantur. Id iussu Cadetisue iniussu fustum, ipse laqueo stragulatus est. Rex eo facto irritatus, Cassitus Auste quinquaginta ex ijs quos captiuos habebat, eodem mortis gene- με. re assci iussit. Romontius inde ad Lietam arcem ducit, qui in ea erat, dedi tione statim fecere. Lilertum postea oppidulum,desen Lilrerum onMsoribus vacuum, exussit& ad principem reuersus est. Is ad Artre- dum.