장음표시 사용
511쪽
46 HISTORIAE AUSTRIA CAE, Per eosdem dies, iubete Senatu, Aragonum regi,qui iam portus aliquot in Apulia armis ceperat,reliqua quoquoca sunt tradita. Idem in PEmyliae reliquis oppidis Iulio tradendis factum. Ferrariensis Rodigii peninsulam, nullo repugnante, suo iuri asseruit. Ueronenses Pilcariam ad regem profecti, claues, quas attulerant, Maximiliani legatis forte praesentibus dare iussi. Illorum exemplum secuti sunt Patauini, Vincentini, & aliorum quoq; oppidorum ciues, praeter Taruisi nos, qui unius ciuis Marci Belisarij exhortatione,in Venetorum fide permansere. Ita tum Veneti, magnum de se fortunae instabilis, & humanarum rerum nullo in statu perpetuo persistentium, exemplum dedere. Sub Iunij mens sinitium Maximilianus Tridentum profectus, cum de regis victoria in itinere audiuisset; ex suis ad eum misit,qui gratularentur, simul & de opera fideliter nauata, gratias agerent. Cum ijsa rege missus Rotho magensis, uti cum rege in colloquium veniret constituit, cui ad Gardam in apertis campis dictus est locus. Sed Maximilianus, cum Ripam Tridentinam usq; venisset, mutato consilio, in Carnos iter conuertit, misi ol Cremonam Matthςo Lan-gio,regi significat,illo se, ob nescio quos tumultus, tuisse, reb'inspectis, propediem adfuturum, rogare uti aduentum operiretur. Hanc eius excusationem, quidam ea suspicione aliqualfect , alij aliter interpretati sunt. ipse cum exercitu numerosiore in Italiam ire,& Venetias ipsas aggredi velle, prς se tuli t. Rex motae pertaesus, Mediolanum abijt,& in Galliam iter expediri iussit.
Hoc tempore Pisani, extrema omni u rerum vitae necessariarupenuria coacti, amica compositione' ad Florentinoru imperium rediere'. Gallorum ex Italia discessu Veneti , ex maximo metu aliquantum recreati, noua de recuperandis ijsquq ami Ierant, imprimis vero de Patauio, consilia iniere'. Erant in ea ciuitalc complures Veneti nominis studiosi, quos inter Sacardus quidam Soncinus, huiusmodi dolum commentus est. Andream Gritium, cui id negocij a Senatu datum erat,cum ea militum & agrestium manu, quam habebat, occultato itinere', propius ad Caudaelongae portam subire', & occasionem rei expectarci iubet ; ipse armatis domi conscijs,ad praelii tutum tempus, currus aliquot foeno onustos, in oppidum adduci iubet,quorum uni, sub ipsa porta, ex composito, rota excidit. Accurrens cum suis Grillus, in forum usque pro-
512쪽
gressiis, Venetos eorumq; patronum S. Marcum conclamat. Excitus ad clamorem Leontiardus Trissanus, qui cum praesidio trecentorum tantum Germanorum oppido praeerat, dum praeter Brunorium Saregium, cum quinquaginta equitibus, neminem suppetias venire' videt,in arccm se confersimoxque viribus suis de paucitate diffsus,fuga dilabitur.Ita Veneti tota urbe,sine sanguine,potiuntur. Iudaeoriam fortunae, militibus praedae suere', & ciuium aliquot aedes,qui Venetis inimicos sese declarauerant,dire- Pammma'ιptα. Patauio recepto, Verona periculo proxima erat, in qua Tri- - dentinus praesul cum non magno praelidio erat, sed septingenti grauis armaturae equites a rege illis in locis, uti Maximiliani iussa facerent manere tum, postquam in ciuitatem ab cius milite admissi sunt, omnem Veronensibus metum ademerunt/Veneti qui iam in itinere erant retrocedentes, Seraualle in agro Vincen tino expugnata, Germanos magna crudelitate contrucidarunt. Cumq; Maximilianus eo iter maturaret, in agrestium incondita multitudinem, qui locoru angustias tenebant,magno cum peri culo incidit, quibus issigatis, Seraualle rccepta,pare Italis vicem reddidit. Inde maiora iam animo consilia agitans, missis ad confoederatos nunciis, uti totis simul viribus res urgeretur, dc Galli-ca, Aragoniam classe cum Pontificijs triremibus coluncta, Vener nisi intimo' tim ipsae bello peterentur, proposuit. Eam rem Gallus,si cius urbis dis uiori expugnatae comoda ad omnes socios essent reditura, utcunq; approbare videbatur; Aragonius uti improbam,& de qua in Cameracens conuentu nil il actum crat,reij ciebat; Pontifex quoq; , ne vel Canaris vel Galli potentia per Italiam augeretur, veritus, ab eo cosilio alienus erat. Interim Rudolphus Analtinus, ex antiquissi- Ruae a limumaAicaniorum familia princeps,Forumtulij ingress us, Cadorum I pG: tum cum arce' expugnauit, non sine magna Veiacti militis
clade, & Ericus Brunsvicensis,Utina nequicquam tentara, Ciui ebis, is tale Austrium ad Nati ne amnem duxi t.Praesidebat oppido Fri- -
dericus Contarcnus,non tam militum armis, 'uos paucos habebat,quam ciuium animis,fidem suam operamq; promittentium, sectus. Huic dum Ioannes Paulus Gradonicus, Vcnetorum per ea loca praesectus, cum octingentis equitibus & quingentis peditibus auxilio accurrit, malc a Germanis multatus, fugam mire comactus est, amissis nonnullis, quorum maior pars Vticenses erant;
513쪽
48 HISTORIAE AUSTRIA CAE, oppidum vero expugnari non potuit. Ab alia parte Frangi panius,
Venetorum magistratibus, cum incolarum fatis magna manu,ad
Vermineum arcem profligatis, Istriae agros late peruagatus: C Angelus Tris, stellum nouum dc Raspruccum oppida cepit, multaque circums praedia villasque,& pagos, incendio deuastauit. Interim Angelus Triuisanus, Venetae classis praesectus, post Fluminente oppidum& Raspruccum recepta,Tergeste leuiter tentato, ab ij t. Dum haec per Istriam& per Camos, cum miserabili incolarum clade, geruntur, Pitilianus Patauium profectus, suburbia diruit,Vrbem nouis copijs, tormentis, fabris, commeatu, alijsq; rebus ad tolerandam obsidionem necessarijs,instruit. in cuius defensione,& conseruandae libertatis, & imperij recuperandi, spem
omnem Veneti collocauerant, ideoq; praeter milites, patriciorum voluntariam manum eo miserant, cohortatione' ducis ad fortiter ro patria agendum animatam. Maximilianus vero cum omnius suis copijs Verona profectus, apud Brentae fluuij qui olim
Meduacus dicebatur pontem,ad tertium a Patauio lapidem, toraxi c sinis menta, quae exinaiae pleraque magnitudinis ex Germania aduehe- pro σε bantur,exPectabat. Mox Limono expugnato, uti commeatuum maiorem haberet commoditatem, paulum retrogressus Ateste
castrum expugnat,Monsilicium inde oppidum tormentis quatit. Qui ei praeerant Petrus Gradonicus&Paulinus Cursus, loco di fili, in arcem praerupto monte situm, cum centum quinquaginta peditibus,profuger in qua ex pugnanda, & tempus teri, & vires infringi poste, putauerant. Sed Caesariani oppidum incolis vacuuingressi, arcem,magna obstinatione,altero oppugnationis die superatam, destruunt, hinc Montanianam deditione capiunt. Inde positis ad Balsanelli pontem castris, fluuis curtum ab urbe excludere,& in alium alucum deduccre frustra conatus Caesar, post al- uecta tormenta, propius urbem mouit. Erant in Maximiliani castris equites decies millia & septingenti, pedites ad triginta tria millia,& ad spem de Maximiliani liberalitate, & Patavii direptione, numerus in dies augebatur. In urbe sexcenti leuis, ter mille grauis armaturae equites, peditum ultra Patriciorum florem, & qui eos ultro secuti erant,duo &viginti millia numerabatur, sed quorum media fere pars ex naualibus socijs collecta, bello minus utilis habebatur. Caesar, quatuor pugnatorum millibus in S. Crucis subur
514쪽
LIBER DUODECIMUS. 44 suburbium collocatis, urbem ab ea partes tu& operoe munitiorem conspicatus,alio loco eam ad Portam, quae vulgo Portellum dicta, Venetias respicit, aggredi statuit. Longo circuitu, propter
palustrem&inundationibus irriguam eam regione, circumeundum erat. In eo itinere rustici ad tria hominum millia,qui cum ingenti Pecorum grege,in pascua aquis cincta concesserant,ab Italis& Hispanis misere aut caesi aut capti, pecora praedae fuere. Idem in vicinis circum agris factum,& in fluuio naues aliquot,commeatu onustae, captae sunt. Hinc oppugnationem aggressus Imperator, praesens singulos cohortatur,& tormenta, oportuno loco posita, exonerari iubet. Erant nonulla ex ijs stupencia magnitudine,quibus muri pluribus in locis deiecti, & propugnaculum quoddam,
ad portam omnium Sanctorum, prope totum concidit, multaeq;
aedes, quae aut muro contiguae,aut magis vicinae erant, deturbatae
sunt. Igitur qui intus crant, interiori urbis parte per ambitum, septa quaedam arboribus alijsque' ruderibus excitarunt, & qua hostem assecnsurum putabant, magnam pulueris tormentari j vim subterra abdiderunt, qua,tuperanti vallum militi, iniecto igne prς sens adferretur clades. Decimo obsidionis die Caesar,instructa Naiadis iacie,moenia tormentis patefacta,inuadere in animo habebat, sed oppugnatum. quod aqua eo tempore in follis solito altior esse nunciabatur, militem in aperta pericula mittere' noluit. Postridie propugnaculo quodam, ad Caudae longς angulum, tormentis concusso, Germanorum & Hispanorum reditarum moenia inuaderciussit, inter quos cquites aliquot, relictis equis, erant. Hi, magna cum animi alacritate, propugnaculum coicendunt, duo in illo vexilla figunt, iami reliquum cxercitum, qui in procinctu stabat, submittere &urbem inuaderoe Imperator cogitabat. Sed Pitilianus,&qui cum illo rebus praefecti aderant, caeteros cohortati, magna & corporum vi,& animorum virtute',ita moenia tutati sunt, uti oppugnatores omne genus telis & artificiosis faculis assiim,multis amistis, incepto desistere coacti sint. Inter haec Lucius Maluetius, cum ali Lotii Malu quot equitum turmis urbe egressus, qua per ' oni fontes unicus tum patebat aditus, quadraginta aurcum nummum millia Venetijs allata, paucis in transcursu amissis, introduxit. Cum igitur omnium rerum copia ex ante conuecto suppeteret,& milites,pecu nia accepta, prompti ad imperata adessent, Caesar frustra operam
515쪽
sumi videns, tormentis tutum in locum deportatis, Liminum se cum omnibus copijs,atque inde Vincentiam conuertit,multa de socijs suis questus, quorum Ponti sex admissis Venetorum legatis, & Gallus auxilijs tardius missis, fidem omnibus fecissent, alieniori se ab ipso esse animo, aliter neque' Patauienses defectionem facere, neque' agrestes supra Vincentiam homines moram sibi&obstacula ob ij cere ausuros fuisse. Iam vero quod & illi,& cum illis Aragonius classem dimiserint,id Venetis peroportunum accidi se,qui omni alio metu liberati, dum ipse regionem omnem armis perdomare opus habet, Patauium facile munire, de omni b us rebus instruere potuissent;Caesar Vincentinis denuis in verba iurare iussis,Veronam se confert, ubi fidelitatis sacramento a ciuibus acceyto, Florentinoru legatis amplissima priuilegia&imperij quod habebant iura confirmat, qui illi quadringentas sese auri libras
breui appensuros recipiunt. Deinde Ciamontio regis legato, in Germaniam sibi eundum esse,aperit, videndum ne Ciladella,Ba sanum i , de alia vicina loca interim a Venetis occupentur, quibusam illis, neq; regis res satis tutas este futuras, proximo vere se cum nouo exercitu rediturum. Clamontius haec regi se scripturum respondet,quem cius consilia probaturum confideret. His ita con-1tuutis,&Casi miro Brandem burgico Veronae praesecto,Tridentum Cς far, atq; inde Oeni pontum abi j t. Paucis diebus postquam Caesar ex Italia discesserat, G rutus eodem fere successu, quo Pata νεὴὸ hsuurn Wyum xςςςpςrax, Vincentiam Ο upauit. Cum enim Pustertensentiti ree D. iuburbium, tormentis concussi im, cepisset, ex eo de nocte invrbem Introductus est, opera & hortatu, uti ferebatur Fracasti San-seucrinatis, qui cum Anal tensi principe loco praeerat. Ipsi in arcem concedentes, cum eam non satis munitam, & ciues omnes a
Venetis stare viderent, illinc quoque abiere.Veneti inde', biparti-
Verona tentata to exercitu,Veronam quoq; rentare statuerunt, sed ea, praeter recentes Germanorum copias, trecentos grauis armaturae equites
Gallos,cum Obignino duce intromiserat. Cum igitur,qui prior aduenerat, Grillus ab urbe' recedere' coactus esset, Maluetius quialteram copiarum partem ducebat, nihil intus a ciuibus moueri videns,& ipsc retrocessit. Mox uterquε iunctis viribus, duo Germanorum millia Bassano ptardatum egressa, intercludunt, qui, auxilijs ex eodem oppido accurrentibus, ferro viam aperientes,
516쪽
LIBER DUODECIMUS. 4srnonnullis amissis, in tutum euasere; dc Bassinum, defensoribus vacuum,a Venetis occupatum est. Ciuitate Austrium per eosdem dies, & Fel trium quoque,ab ijs recepta sunt. Inter haec Pontifex, nouis discordiae causis cum rege Ludovico ortis, Venetos sibi conciliandos ratus,adnitebatur, uti Caesar pacem cum ipsis aut inducias facerct. Ea res inter legatos agitata non processit. Sub anni finem controuersia, quae de Castellς regni Comitia austadministracionae cum Ferdinando erat, arbitrio Rotho magensis' in hunc modum composita est.vti C sar Ferdinando, nisi mascu- φ i δlam prolem suscepisset, quoad Carolus vigesimumquintum annum attigisset,eius regni gubernationem concederet, nequς C Debadia re rotus,vivente Ioanna matre,pro rege se gererct: FerdinanduS Cς cir iam. sari quinquaginta aureum nummum millia numeraret, ipsumtex foedere,quoad sua a Venetis recepisset, iuuaret. Carolo nepoti quotannis quadringentas auri libras penderet. Ineunte anno eius seculi decimo, Imperator Augustae Vindelicorum conuentum principum &Imperi j ordinum instituit, in quo, de continuando in Venetos bello, praecipue actum fuit. Fama per eos dies tenuit, submis Ios ab ijs esse' incendiarios, qui per Caesaris ditiones vicos & pagos exurerent. Id virum ita factum,an
quod potius reor io illorum odium co fictum fuerit, in medium relinquimus. In conuentu Caesari plurimae dissicultates oblatae sunt.Nam Pontifex, post Venetos interdicto liberatos, perliteras& nuncios apud plerosq; Germaniς principes effecerat,Vti pacem bello praeferendam suaderent. Et quamquam Gallorum rex, post Rothomagensem fato functum, misso Romam Pio Carpensi, o mnia sua consilia & actiones,Pontificis arbitrio permiserat, nihilo tamen ille' pacatior, omni ope adnitebatur, uti concordia inter Caesarem de Venetos facta, Galli potentia per Italiam infringeretur. Igitur & suis, uti Venetis militarent, permittebat, & Helvetios, uti relicto rege, set ditionem l ecclesiasticam defenderent,
promissis,in singulos eoru pagos,annuo mille aureum nummum auctoramento, perpulerat,Sedunensis episcopi opera in hoc usus.
Angliae quoquz rege proposito defensoris Ecclesiae titulo, in bellum stimulabat. Eis1 vero Imperator ab illo ipsis & Electori bus alijsq; principibus assidue interpellabatur, nullam tamen pacis mentionem,nisi relicta sibi Verona,admittere volebat. Veneti
517쪽
11 HISTOR Avs TRIA CRVero, oblata ingenti pecunia, urbem eam sibi reddi postulabant. Suspectus non sine causa & Caesari & Ludovico regi erat Iulij tantus rei Venetς subleuandae ardor. itaq; inter ipsorum legatos conuenit,uti primo vere Ciamontius Germanis illis, qui inVeronensi agro erant, secum assumptis, ab ea parte,& Caesar cum ijs copijs, quas ab Imperio datum iri sperabat,quasq; ex suis prCuincijs conscriberet, in Foroiuli j & vicinis locis, bello Venetos adorirentur. His uti assentiretur rex, Venetorum odio, & magis rerum suarum rationibus, quam foederis relligion adducebatur. Ea enim vel negligebatur iam,vel quaesitis ninc inde interpretamentis, neminem amplius obstrictum tenere censebatur,&quod vere quidam Liast, .θὴλ Vir doctus annotauit, in illo foedere eo deterior & iniquior erat Caesaris conditio, quam aliorum,quo aequi iustique obseruantior ipse erat,& consilia habebat magis aperia.
Interim dum in conuentu omnia lente procedunt, Veronae noui inter ciues & militem motus, Vcnetis urbis potiundae occasionem pene dederunt, qui Sanboni facio a nonnullis clam acciti, dum scalas, muri altituatne breuiores, inter se coniungunt, vela vigilibus auditi, vel auditos sese,ex strepitu temere exorto,veriti, eadem nocte,qua venerant, scalis relictis,abiere.ex colici js aliquot
in urbe capitali supplicio affecti sunt, &diligentiori cura urbs est seruari coepta. Clim vero Clamontius exercitum satis validum ij sin locis haberet, Analiensis cum quingentis equitibus, plerisque Gallis, & tribus Germanorum peditum millib', Verona egressus, sese illi coniunxit. Hinc utrique in agrum Vincentinum prosecti,
Leonicum totamq; circa regionem, luς potestatis fecere. Vincentini,indefensos se,&,absq; vllis Venetorum auxilijs, hosti relictos, is Bisi Mais Vidςnte , Veneti enim praelium non audentes,tutis locis se tene-iosisv lites. bant)ad Analiensis misericordiam confugiendum esse decreuere,& fide publica per Clamontium impetrata, legatis ad illum missis, admissorum veniam supplices precati, set suaque omnia eius fidei tradidere. AEgre id, ob maximas offensas, impetrari potuit.
Ladcm vero, intercedente Clamontio, Analiensis grauiter in illos inuectus, salutem&incolumitatem ipsis largitus, domos fortunasq; omnes diripi iussit. Finitur interim conuentus Augustanus, Vincentia diro Vnde Maximilianus postquam Oeni pontum venisset, perceleres
nuncios,a Cimontio peti jt, ne cum suis, quod in mandatis habere di-
518쪽
LIBER DUODECIM Vs. 4s3bere' dicebatur, Mediolanum prius abiret, quam ipse eo venisset. Germani vero a Gallis adiuti, Ciladellam, Morosticum & Baiasanum cum alijs aliquot locis, fuga Venetorum desertis, capiunt. Anal tensiis dein cum Germanis & centum equitibus Gallis, Scalam versus mouens, Castellum nouum ex pactione occupat, mis sisq; alio itinere militibus, nam ea loca qua ire coeperat ab asrestibus insessa erant) Felirio capto ac direpto Scalam & Couolum
munita in montibus & illac transeunti oportuna cultoribus vacua invadit. Interim Pontifex,communicato cum Venetis consilio,vti uno & eodem tempore & Genuensibus & Ferrariae principi arma inferrentur, essecerat. Igitur Cia montio ad Insubres profecto, Venetorum exercitus, Vincentia, & alijs in eo tractu oppidis receptis, Gcrmanos retrocedentes,Ucronam Vsque persecutus, tormentis eam quatere incepit.Tenebatur vero ciuitas firmo
Germanorum praesidio,qui, ad octo peditum millia, Italis longe
exercitatiores habebantur. Aderant quingenti pedites, &totide fere equites Galli, S: trecenti cataphracti Hispani. His copijs de ciues ipsi,in quorum tumultu Veneti spem omnem habebant,adobssequium cogi, S: ciuitas defendi facile poterat.Igitur Veneti,
cum nihil a ciuibus moueri viderent, & eruptione Germanorum
tormenta amittendi metum incurrissent, accum exercitu aduolare Ciamontium rumor esset, retro qua venerant discesicre.
Rex Galliae bellum,ubi minime putauerat,a Pontifice excitatum indigne ferens, amicitiam & foedus cum Imperatore instaurare summa ope nitcbatur, & auxilia ei non tantum ad ea recuperanda quς Veneti tenebant, sed ad Romam ipsam& alia loca Im Ilaia. miscissa perio auulia occupanda pollicebatur. Sacra etiam arma expediri, concita vetet.& generale Concilium conuocari suadebat, quod Aragonium,Vtriusq; authoritate motum, sciret non esse impediturum,omnes Italiae Cardinales eius rei aut hores fore. Hoc negocium rex imprimis urgens, omnes regni sui episcopos ad Idus Septembris Aurelianum conuenire imperat. Conuentus ille paulo post ad Turonum urbem quam vulgisTorsum dicunt translatus est,qud Mat- Matth Lamthaeus Langius Episcopus Gurcensis a Caesare legatus proficisci- g ε 'tu cuius aduentum Gallis gratum expectatumque fuisse memo- vrant.Pontifex vero Alson sum Ferrariae principem, & praefectos ei nulitates, & Clamontium ipsum sacrorum communione exclu-I. disi&
519쪽
dit,& Maximilianum a Gallo alienum reddere, ac Venetis conci-Ferrariens λι liare studet.Is vero in sententia persistens, Vcnctis uti a bello Ferrariensi inferendo abstineret, misso feciale,iusiit, & Constantinu
lacedonem, pacis conficiendς interpretem,ad se venientem,audire noluit. Iamque bellum cum Ferrariae principe geri coeptum erat,cui Ciamontius,ex regis iussu, opem ferebat. Pontifex isitur maiorem in se molem,quam cui ferendar esset, impendere sibi videns ; Ioannem Franciscum Picum Mirandulae regulum, ad Cia- montium misit. Sed postquam longa disceptatione, multisq; internuncijs vltro citroq; missis, nihil conuenisset,Pontifex,datis ad reliquos principes Christianos literis, graues de rege querelas facit, & rex, cum Gurcensi Caesaris legato, nouum foedus in hunci s r L modum componit: Caesar proximo vere tria equitum,decem pe-Fars inter Ma- millia,inVenetos duceret,ijs rex mille ducentos cataphra-ὰ st istos equites , cum octo millibus peditum, & iusto instrumentorum bellicorum apparatu, adiungeret,mari duas triremes,& qua tuor longas naues maiores mitteret. Foedus Cameracense uterque tueretur, idem uti faciant Pontificem Aragoniumque admonerent,quod sit ille facere recuset, tum concilium procederet.Caesar intcrim Germaniae Episcopos& sacri ordinis viros conuocaret. Haec ita inter ipsos conuenere. Sed Fordinandus rex,uti qui Venetorum depressione, & poti fici ς aut horitatis imminutione,Gallicas opes in Italia crescere nollet, in alia longe sententia erat,Caesarem l Venetis, & Gallum Pontifici conciliare nitebatur, & con-eiiij indictionem,Italia bellis turbata, inutilem esse contendebat. Vigebat interim bellum Ferrariense,&Pontifex ipse, noui anni initio, in castra profectus, quae ad Mirandulam tunc erant, non prius destitit quam ea ciuitas caperetur. Nullis enim suorumco-silijs, nulla Sc itineris & temporis dissicultate, quo minus id bellum praesens ipse, & periculis sese offeres urgeret,deterreri potuit, exemplo admodum raro, mirantibus plerisi, illo ipso tempore, quo Gallorum rex quietus, ipse' per legatos rem administrabat, Isisis didyti pontificem in castris Versari. Germani militari quoque dicterioia tabo Papa. Caesaris illi munia, ipsi contra Caesari pontificis rectius committi debuisse dictitabant. Cum itaq; Iulius magno conatu in hoc bellum incumberet, Cimontius Ferrariae principem defendere a suo rege iusius,Ma
520쪽
LIBER DUODECIM Vs. 4sstinam ducere statuit,in qua, coscios sese habere,CardinalisEstensis asserebat. Sed pontifex, ex Aragonis regis consilio, uti eam rem MVtina cissit Gallis dissicilem redderet,veteri iure Mutinam Caesaris ciuitatem esse declarauit, dc eius legato tradi iussit. Non multo poli Ciamo - . - ..tius, febri correptus, Corregi j diem ob ij t. Interim Ferdinandii, si My rex assiduis ad Maximilianum literis ac nuncijs hoc agebat, uti ex suis Mantuam ad colloquium, de comuni omnium re instituendum, mitteret,ac Galliae regem uti idem faciat induceret, se quoq; cum amplis mandatis eo legaturum, neq; pontificem, a quo penderent Veneti, id recusaturum; ita conciliatis animis, minimo cum labore ac sumptu, sine Gallicae aut aestimationis auiso tentis
incremento,quaedam a Venetis oppida recipi posse. Ea lpes si fallat, tum &movcri bellum,& indici concilium uti conuenerat polle, omnes'; ipsi mortales fore testes, non penes Caesarem, sed alios belli causam culpamq; esse. Hoc regis consilium haud aspernatus Caesar, latis ad Pontificem literis, sui muneris esse docet,uti ecclesiae tranquillitati, & paci inter Christianos principes stabili cndae, operam det, qua in re ipsum quoq; aequum esse. Id uti fiat,
hortari sc, controuersiam cum Purpuratis quibusda in aliud tempus differat. Galliae item regi scribit, in animo se habere de communi pace' concilianda Gurcensem Mantuam mittere', qui partium causis auditis, remedia omnibus commoda sit quaesiturus.
Adfuturos illic Pontificis quoque & Aragonij legatos, hortari uti suos de ipse homines cum mandatis mittat. quod si per Pontisce
Venctos te stcterit, quominus pacis actio procedat, tum G urcensem, reliquorum nomine , Synodum statim esse indicturum. Interea nullam se pacem cum Venetis facturum, nisi ipsius controuersia cum Pontificoe finem prius sortiatur. Haec Caesaris consilia uti Iulio grata, ita regi molelta, multisque de causis suspecta fuerunt. Sed ne Caesarem offenderet, Paris ensem antistitem misit, qui paucis post Gurcensis aduentum diebus Mantuam ingressus
est. Aderat & Petrus Vrrca, regis Ferdinandi apud Maximillanum num Rura. legatus, qui cum Gurcensi aduenerat. Iulius vero cum&ipse legatum eo misturus esse crederetur, siue q uod parum id ad dignitatem suam facere putaret, siue a pacis actione alienus,ad pertrahe- dum in sententiam Caesarem, praesens cum Gurcensi agere mallet, Bononiam cum ad colloquium vocabat, & Hieronymum