장음표시 사용
91쪽
Iiam plebejam suisse contendunt . Quidquid tamen reapse fuerit antiquis temporibus , id tamen certum est , quod in risis Consularibus a Pan vinio editis, post C. Coelium Caldum , qui Cos cum L. Domitio , Gn. F. , Gn. N.
Aheneobarbo processat ann. U. C. DCLIX. , aut DCLX. ad Lactantium natum , numquam per continuatam generationum seriem hujus Familiae viri desiderantur. Siquidem : Ab V. C. Ann. DCCLx IX. Coss. fuerunt L. Pomponius L. F. Flaccus . C. Coelius C. F. C. N. Rufus .
ex K. Iun. P. Coelius Sabinus . 4n. DCCCLIII. . . Coelius Hisp.
L. AElius Hadriani Aug. F. P. Coelius. P.F. Balbinus. Hibullius. Pius a Sosius Priscus . Q Coelius Apollinaris . D. Coelius P. F.P. N. Balbinus An. CΜXCIX. R IN
ET.Maximi. August Imperii initium. Ii , jam senes anno sequenti , militari seditione in ludis Capitolinis ante exitum Maii ambo interempti sunt , Teste Herodiano apud Iulium Capitolinum . a) M. Ulpio Crinito & Proculo Pontiano Coss. Hic idem annus , cujus, velut
92쪽
xelut titulus, par Conlulum istorum est , apud Censorimina cap. v I II. de die Natali secundum Varronem est ab Olymp. I. an. ΜXIV. ex die b. aest. A Roma C. CΜXCI. . ex Parilib. Iulian. CCLYXXIII. Augustorum CCLXV. AErae August. Alexandrinae CCLxviii. Nabonassari CMLxxxvi. Philippi ab excessu Alexandri DLxii. IErae Christianae communis CCXxxVIII. quando Lactantium nostrum infantem
saltem fuisse , censendum est , quippe qui in extrema senectute Crispum Ussarem , Constantini Magni filium, latinis literis , bonisque moribus, I v. ineunte saeculo instituit , ut Dissertatione sequenti visuri sumus. XXXV. Quod autem ex hac eadem familia Gunt,quae s non a Coelio Vivenna , Romuli collega , certe tamen a L. Caelio Caldo originem ducit, Lactantius prodierit, non solum habemus ex Andrea Schorei, a nobis laudato superius q. I x. dissi I., verum etiana ex quibusdam Mss. codi cibus, Firmhani opera continentibus, in quibus ultraulitata cognomina, eidem etiam illud Caui additur, eodem modo scriptum,quo in Nummo L. Coelii Caldi apud Laurentium Begerum , pag. I 8. exaratum apparet ,
nempe per notas contractas CIPI, quarum media triplicem characterem signat, videlicet A. L. D. junctim, &eopulate cuium, ut videre est apud Gesnerum in Bibliotis
93쪽
Isers, ubi de Lactantii 11ss. codicibus loquitur,& nos, quum de iis agemus ingenue repraesentabimus . Quam brem jure quidem , dc merito , pluribusque titulis tam Romanus , quam Firmianus ab Urbe patria dici poterat Lactantius , simulque eidem licebat Cives suos appellare Ciceronem , Uirgilium , Ovidium , Senecam , &c. qui ,
etsi Romae nati non essent, Romanae tamen Civitatis jure donati fuerant.. Proindeque rite etiam, Romanos ad Persarum Regem Legatos , ac Latinos. Omnes , idem Lactantius. Nos,os dixit , . vel quia Majores ejus urbe relicta in Coloniam Firmam , aut Municipium jamdudum demigraverant, vel quia fuerant in amplissimum Equitum Romanorum ordinem jam pridem cooptati. Tullius siquidem in superius laudata oratione pro M. Coelio id
clarissime videtur innuere hisce verbis accusatoribus ejusdem respondens: De dignitate , Coelius, notis aemioribus natu , etiam Me mea oratione , tacitus
facile irae respondet ; diui ui autem propter fenectutem , quod jam diu minus in foro nobiscum. Persatur , uouaeque es cognitus : hi Fc habeant: Iu cumque in Eguite Romano dignitas esse possit , quia cerce potes esse maxima , eum temper in M. Coelio habitum esse summam , hodieque haberi non solum a suis , sed etiam ab , omnibus, quibus potuerit aliqua de caussa esse notus . Equitis autem Romani esse s Ilum ,eriminis loco poni ab accusatori-Bus , neque his judicantibus oportuit , neque defendentibus nobis .... Ivd es objectum Municipibus esse ado- eutem non probatum fuis: Nemini umquam straefenti Praetutiani majores honores habuerunt , quam absenti M. Coelio : quem ct absentem in amplissimum ordinem cooptarunt , ct ea non petenti detulerunt , quae mulsis
XXXVI. Praetutiani vero. non solum , ut Plinius ait
94쪽
4. III. c. XIII., Picentibus, Firmanisque erant olini
contermini , Flumina AIbuiates , Suinum , Helvinam, quo snitur Prctutiana Regio , Picentum in sit. G- Oppidum, Casellum Firmanorum die. Sed postmo-
dum intra eorum limites venerunt, ut bene advertit
Cellarius ex eodem Plinio, qui de eis. loquens in sua O. N. post laudata Plinii verba. Si autem, inquit, laxe Picevum accipiatur, Praetutianum, ct Hadriuuam agros eo vocabulo complecti idem Pliuius tesatur thidem .
α Piceni . . . tenuere ab Aterno amne , ubi nunc est ager. α Hadrianus , & Adria colonia , a mari v II. M. passuum. α flumen Vomanum , Ager Praetutianus , Palmeniis Non ignoramus in quampluribus Tullii libris, praesertim . editis legi loco Praetutiani,Puteolani,in aliis vero Praeto- .riani , Praesutiani, Praetori , ut etiam ibidem obser- .vavit ex Mss. Lambinus; At in editione Elgeviriana, &in iis, quae ad exemplar . illius cuis sunt, scite annotatum fuit Per Ianum Gruterum, aliosque eruditos viros , errorem esse manifestum e ut pag. 338. edit' Basili. an. I 687. nota F. habetur . Vox PuTEOLANI non es Tullii no-sri. Certe editiones aesi prisci praeferunt Praetoriani , neque aliter plerique scripti no i ; inter quor ait. v. ct v III. habent, praesenti Prietori, quod mihi non omnino absurdum: Sed quum S. Hic . habeat ad oram al. Pirie stutiani, videtur fuisse Praetutiani. Praetutianam Iane regionem, claram inter Italicas fuisse notum ex nin. ere. In Ms. Cod. Ottoboniano obsignato t. Κ. 39. S. ego legi Picenutiani, fortasse Picenus Praetutiani ; nam Ptolomaeo , Praetutium oppidum est in Piceno nostro situm , &i Ager Primensis in Praetutiana regione a Plinio recensitus, prope Sorrentem Laeti ubi antiquissimam Pici regiam
fuisse vidimus β. xvII. 3 extollitur, vocaturque nunc vernac uia nostra : Torre di Palme id est e Turris Palmarum.
95쪽
XXXVII. Quat omnia si alesa io comperta sui sient ,
non utique dixtilet , Lactantii parentes ex ordine pI the jo originem trahere , nullo assertionis suae teste laudato . . Non enim eX summa rerum inopia , qua usque ad necessaria laboras e aliquando fertur Laetantius , col-Figi id tuto potest . In primis , quia, si aliquaudo , non
ergo semper . Secundo, quia, si perpendantur priecipuae difficillimorum suorum temporum persecutiones , 3c Christianorum angustiae , quas idem Firmianus in libello de M. P. describit, statim caussa paupertatis , sere communis , sese palam prodit. Praeterea Ecquis credat, Constantinum M., Augustum ex August. genus inclytunae, Scnomen ducentem , plebejo homini, filium suum primogenitum Crispum Carsereni , ad totius Romani Imperii , ne dicam ad universi terrarum orbis regimen natum, tradidisse formandum Z Si de Maximino Daja a uinesset, fortassis crederem , utpote qui ab Avunculo suo Armentario e Sylvis , ac pecoribus su bl a tus Rut idem Lactantius ait, statim Scutarius, continuo Protector , mox Tribunus , postridie Caesam, orientem calcandum Potius , quam regendum, erat stiscepturus; sed cum de Crispo Cassiare, literis, moribus, ac Principe digna majestate imbuendo, ageretur, dubito , quin Magni Co- stantini, ejusdem Crispi, sapientissimi Parentis , Prudentia laedatur , si abjectae sortis hominem ad hocce munus euna deligisse , asserere non Vereamur. XXXVIII. Quare minus a veritate abhorrere dixerim,eaussam Lactantianae paupertatis non infimam fuisse sua: δε- miliae sortem, sed potius vitae probitatem extitisse. NOnne ad extremam pauperiem redactus olim fuerat etiam
Origenes Adamantius, qui, ut Hieronymus ait se , deci
96쪽
mo Severi Pertinaeis anno adversus Christianos persecutione commota , Leonide Patre , Christi Martyrio coronato , cum sex Fratribus , & Matre vidua , pauper relictus remansit , re familiari ob fidei consessionem a Fisto occupata Z Nonne qtrampluribus Fidelibus Christi , suis praesertim temporibus , idem accidisse, dissertissime ostendit Laetantius noster Z a) Id saltem certo certius est,quod quum ipse ad scribendum se contulit, nulla vel rei , vel temporis necessitate , aut penuria laborabat , ut ipsemet apud Demetrianum , auditorem aliquando suum, in libello , quem eidem de Opificio Dei , seu Hominis forma-gione nuncupavit , ingenue ab exordio profitetur. . XXXIX. Fratrem Germanum Lactantius habuit,nomine Pentadium , cui eam deposcenti , Epitomen scripsitInstitutionum Divinarum , ut ex ejusdem libelli praefati ne , oc titulo facile deprehenditur , quamvis enim Christiani in primitiva Ecclesia Fratres invicem appellarentur omnes , etsi nullo sanguinis vinculo conjuncti essent, perperam tamen ex hoc se collegisse putat Davisius , Pentadium non esse germanum Laetantii Fratrem ; utpote qui non probat morem hunc usitatum aliquando fuisse ab eodem Lactantio , a quo gotius contrarium faetum est , quum nec Donato , nec Demetriano , quibus libello nuncupavit , hune Fratris titulum unquam dedisset , quamvis constet , eos etiam suisse Christianos. De hoe Pentadio mentio fit , ni fallor , apud Ammianum Marcellinum lib. xiv. His. AMUM ; eumque Notarium fuisse commemorat sub Constante Imperatore , Magni Constan'tini filio , quando plurimorum criminum postulatus , campite ab eodem Constante damnatus fuit Gallus Caesar,an. aere Vulgaris CCCLIv. , eodem Gallo III. & Constante VIL
a Lact. de M. P. Cocui. XXVH. XXX. ato.
97쪽
Cost . , de quidem Polae in Istria , ubi paullo ante , jussu
Patris , eadem poena , quamvis immerita , multatus fuerat Crispus Caesar , Laetantii nostri quondam alumnus . Id plane mihi Pentadii nomen , aetas , locus , R Constantis cum Constantino Magno , & Crispo Caesare cognatio , facile persuadere posse confirmant . XL. Quod quum magnam vero similitudinis speciem praeseserat , non mediocre esse potest generis , ocavitae nobilitatis argumentum; Nullus enim ad Impera toris Notarii munus, ut ait Amilius Probus, deligebatur, nisi honesto loco natus, 3c cujus non esset fides & nobilitas cognita , atque industria: quum necesse sit omnium eum conliliorum esse participem ipsius Principis: quod confirmat Zolimus, nonnullos referens Notarios , qui maximo in honore habiti sunt apud Reges , & Imperatores . XLI. Simili prorsus conjectura ducor , quum . assero , eundem Pentadium illum esse , qui Pompejanus dicitur in Collectione Epigrammatum Vetustiorum Poetarum a P. Pithaeo adornata , & a Maita ire luculenter aucta , & vulgata typis Londinensibus an . I II., de quo Munckerus in notis ad Hygini fabulas cap. C VI. & Fabricius l. III. c. I. n. XI. Bibl. Latinae mentionem faciunt; nam Pompejani cognomen , propter ea, quae superius. de.
Gente Caelia , ac de Firmanis nostris erga Pompejanam Familiam diximus , huic conjecturae sundamentum addere videntur; fulciturque hoc magis ex eo , quod eidem Pentadio , quem Pompejanum , Fabricius nominat , carmina quaedam tribuuntur , quo fragmenta sunt cujusdam Poematis , inscripti de vita beata , quemadmodum Lactantius noster lib. VII. Divin. Instit. titulavit. Inter Poetas , quos vocant Scholasticos etiam quidam alius Pom- pejanus recensetur , de quo Reinesius Epist. 3 o. ad Ru-- pertum ex Fabr. Bibl. lat. l. I. c. I 2. n. I S., & l. a. c. aa.
98쪽
p. 6. sed eundem hunc esse tuto allerere non possvnaus : 3c quamvis concedi debeat Fabrici O,frequens admodum fuisse Romanis a numeris nomina imponere E.G. Marcus Primus apud Xiphilinum. Drtii Amanuensis sui apud Aposto I. Paul. ad Rom. cap. xv I. vers. 22. Tertaui , Teriuia uani , Tetradit; quum tamen nee ipse Fabricius alterius Pentadii nobis notitiam offerat , neque nos alibi , sive inter sacros, sive inter prophanos Scriptores , illanta expiscari potuerimus , necesse est dicere , minus usitatum hocce nomen fuisse . Apud Bosium, & Arrinctium Roma obter : tom. I. l. m. cap. II ' in Iapide quodam Sepulchrali ab Holstento in Cemeterio S. Agnetis, via Nomentana reperto sic legitur α PENTADIus IN PACE DE
ante Epistolam Vindiciani Medici claris. titulus iste praefigitur . Ad Pentadium Nepotem suum. Locus. Sepulchri illius primi Pentadii , & tempus istius secundi, si spectentur , ac cum superioribus comparentur , unum , eundemque Pentadium , Lactantii fratrem germanum indieare poterunt , ut infra fusius declarabimus , quum de eodem
XLII. Utrum vero Lactantii nostri Consanguineat , an extraneae fuerint Foeminae illae , de quibus ex Maseranconio, R Fabretto mentionem secimus β. XXIV , temerarium esset, sine aliis adminiculis aliquid heic asse- . verare: quemadmodum de aliis quibusdam viris , sub Firmiani nomine vel Martyrio , vel dignitate , vel virtute clarissim is .
XLIII. Ethnicisne , an Christianis parentibus prognatus fuerit Lactantius , ignota prorsus , & minime ad tutionem pervia quaestio esse videtur , quum idoneis
99쪽
careat testimoniis Sunt nonnulli , quos in annotationi bus nostris aliquando laudamus , qui loca quaedam se in ejus libris observasse contendunt, ex quibus inserri posise putant , ex ethnicorum castris ad Christi Ecclesiam advenisse Lactantium , - quibus favere videtur Augustinus ,roco a nobis in praefatione laudato ; Uerum cum Noum. Ο σ) ingenue fateor. Hor nobis longe esse ocuiatiores . hil quippe in his , quae citantur locis animadvertimur squo ille repudiatam a se Gentilium , ac reces susceptam Christianorum religionem , flanimet. Oe. Id certum est , quod Laetantio adolescente , Christi fides apud Fi manos quamplurimos habuerat fortisssimos assertores , qui sanguine in ejus testimonium fuso , Deciana persecutione seviente , Martyrii corona decorati sunt , ut testatur Sistus V. P. M., olim Firmanae Urbis Episcopus , ac Civis, in Convitutione Apostolica, qua Ecclesiam nostram ex Episcopali , ad Archiepiscopalem erexit , promeritis que laudibus exornavit. XLIV. Eius tamen procul dubio Familiae Libertos fuisse puto, quorum mentio fit in inscriptione Veronensi, quam in Collectione sua his exhibet Gruterus ex Fabretto ,
Η. M. H. N. S. Liberti enim quum manumittebantur , insigniri con
100쪽
ii verant praenomine , & nomine Dominorum suorum & si qua praerogativa excelluerant, eorum filii - vitate donabantur , in qua nati erant, dc munera ouia i Catex Privilegio subibant. Primam huius asser inrit'
tem ostendit inscriptio apud mntiauern to ε L pag. III. siquidem est huiusmodi. Wwf'SEX . IλOMPEI. AGATONIS . PATRONI. ET . SEX . POMPEI. MARTI A. LIS SEX . POMPEIVS . EUTYCHUS.I PATRONO . MERENTI &e.
Secundam vero Urna marmorea apud eundμm ri r g Edemonstrat hoc praeseserens Epigramma D. M: .
L. FABRICI . L. F. PM. CAESENNI . GALLI . EO. ROM.
OMNIBUS . HONOR. IN . COST. F.
Gis . Oς 'δ'tu ergo Oria Parentibus, at oues Consanguineis hactenus dicta sint satis: dilucide dura
ostendimus , nullum adesse validum argumentum num vulgariS illa opinio , asserens , eum fulsi e Astum', 'aut Formianum, quocumque modo fulciatur. Quae ex adverso iacta fuerant conjecturarum fundamenta , per nos penituS eversia 1acent. Vidimus Lactantium ipsud, n appellare non solum Latinos, verum etiam Roma
eio adhibitum , adversus Heumannum vindicavimus , satis este ab Africanis quibuscumque Scriptoribus alienum '
a Caelia Gente, in Piceno, in Africa, in Urbe, primis dignitatum gradibus decoratam,eandem, serie meneratio-uam non intercisae, deduximus, ae posscssione,' i