장음표시 사용
61쪽
Intra Urbem cives rebellabaut . . . su m omne Latium, atque Picenum , Etruria Gmuis , atque Campania , ρο- fremo Italia , contra matrem , ac parentem suam Ur,eis consurgerent . Non putes tamen inter rebelles socios te reperire posse Firmanos , utpote qui jam jure Senato rum , ac Civitatis , uti superius vidimus , donati , caussam arma contra Fratres suos movendi , nullam habebant , ex qua Romanorum Socii caeteri ad seditiones , Sc praelia taconcitabantu P. Undique ergo hostibus vallati , vetustissimam Pici regiam , ad mare sitam urbem , cujus etiam
hodie extant ruinae a) tunc vidisse dicuntur; in tutissima tamen sublimi Arco b) obfirmati , ibidem Gn. Pompe jum
Strabonem , ab hoste lusum , receperunt ac suis armis incredibili virtute sibi , & Reipublicae servarunt . Parte alia circa Phalerium montem Appiani Alexandrini ve ba simi l. i. de Beli. Civit pag. 38 a. , Sigismundo Gele nio interprete Iudaeilius , O Π Afranius , 9 P. Hentidius conjunctis copiis , exercitum Gn Pomprii fusum , fugatumque intra Firmum compellunt , ad eius obsidio nem Afranio relicta , alii duo in diversum abeunt .. Pom- pejus his, qui cladi supererant, armatis, denuo a pug Vando abstinuit ' &c. donec irruptione facta , ex oppido Fimmo , ob dentes Latinos repulit , culum fugavit , deinde Consul anno sequenti DCLxv. ab V. C. quo Meu- tam cepit , rasinos , ct Pelignos , ad deditionem redegis,
de iis triumphavit: ut Petavius continuat l. Iv. p. I. Ra tion. Temp. Cap. XVI.
XVIII. Nec Firmanorum virtutis , ac in re bellica
a Plemi autem oppidi, quod Regionῖ huic nomemimposuit, ruinae, supersuntvrope Portum Firmanum, Urbem ad ostium Laeti torrentis, quem mortuum appel. Iant . Dat amp. ad Plin. hist. l. III. C. XIll. litt. C. B Plinio ubi supra, di Strabone I. V. Castellum Firmanorum ab oppido diversum dicitur . Vide iusta 3ψXXX.
62쪽
egregiorum facinorum ad tuendam , ampliandamque Romanorum Rempublicam, monumenta praeclariora nos deficiunt; Syllae quippe adversus Carbonem , Marium , &Sertorium bellanti idem Pompejus , una cum Filio , qui deinde Magnus appellatus est , tribusque integris Legionibus in Piceno nostro conscriptis , suppetias tulit , adeo ad victoriam opportunas , ut illarum virtute non solum Carbonem Messanae , Sicilia recuperata , Vinculis mancipaverit , sed etiam Domitium , Ducem Marianum , in Africa interfecerit , A regem Uergam , aliis arbam , Domitii in bello socium , captivum duxerit , ae tandem Africa iterum , iterumque subacta , curru Elephantis juncto in Romano Capitolio Pompejus Strabonis Filius , patre jam pridem de Coelo insto,triumphaverit ri Agebat: id temporis in Piceno Pompejus , inpian. Alex. I. I. α de Bello CiziL: Habebat quidem illic praedia, verumta magis, quod Municipiis duceretur , quae Familiae ip-. α sius studiosa , & cupida erant. &c. Haec autem Pom- , peti praedia in agro Firmano fuisse , Tullius ostendit Philipp. XII I , ubi agens de restitutione facienda Sexto Pompejo , Gn. Magni filio , rerum vi ablatarum post fatum patris , inquit. α Firmanum a Dolabeus recuperabit , etiam ct ab Antonio Tu utinam α Pollet que hoc magis atque magis illustrari ex iis monumentis , quibus Firmani ostendunt, Pompejum Magnum apud eos , non solum in valle , quae ab eodem , Pomprianu , hactenus appellatur, cum exercitu hyemam verum etiam& Palatium habuisse, atque inhabitasse ad Clivum Genionis, silve Areis Girosalei; Sed Nummi ejus , in gratiam Picentum , praecipue autem Firmanorum cusi , rem manifeste declarabunt. Unum ex his exhibet nobis Thesaurus Morellianus Tabul.III. in Familia Pompeja n. v. pag.3 2. e tr. , in quo, quemadmodum heic repraesentatum ingenue est , G a C
63쪽
Caput Romae galeatum , cum nota denarii, & post eapus olla ansata una in parte apparet; in altera vero Lupa cum gemellis Romulo, & Remo sub Ficu Ruminali, cui Picus, avis Martia insidet , R Faustulus Pallor, .laeva baculo pastorali innixus , qui dexteram extendens, avem ostendit , cum epigraphe SEX. POM. P.STLUS . R MA. Frustra eruditi Viri Pompe jum , cognomine Fa sulum , aut Faustulum , in hacce Familia quaerunt λ nuia quam enim quis iste suerit , indicatur , quamvis plurimi Pompejorum , Sexti praenomen habuerint . Havercampus ibidem , alium apud se dicit exstare similem nummum , nisi quod in eo non unus 3 sed elare tres Pici adparent , practer enim, ut ipse ait pag. 343., illam mediam, duobus exterioribus ramis totidem aviculae insident. Uterque typus fabulam respicit: Nam tam Plutarch. iu viri Romuit , quam Anonym. in libro de Origine Gentis Romanac , tamquam traditum a Majoribus suis narrant. Ad pueros Romulum , Remum , expo tos prope Tobrim , O-pam iactentem, cursum flexisse , ct Picum Martium nu-δriendis , servandis pueris praeso fuisse . Iurique Lupum , Picumque Martiae tutelae esse . Re vera tamen ex imagine Faustuli, baculo innixi, qui etiam Scipio , latine dicitur , Scipionem ipsum intelligimus, cujus dextera manus , Picum arbori insidentem demonstrans, pueris humo abjectis sub Lupae ventre, ostendere videtur originem Romanorum altius , & a Pico potius quam a
64쪽
geminis fratribus esse repetondam , utpote qui primus post Patrem Saturnum in Italia regnavit , ut superius num. xlv. declaravimus . Is in avem, Marti Sacram , a Circe conversus dicitur , & longe ante Romulum nomen Piceno dedisse a Silio Italico Punic. l. v I II. a U. I. Doc Picus quondam nomen memorabile ab alto Saturno , sciuit Levitor , fuem Carmine circe , Exutum formae politare per a Ibera j t , Et sparsit plumis ero eum D nitI honorem.
Ante , ut fama docet ) tellus posse a Pelasgia
nuis inses regnator erat, fluvioque reliquit 'Nomen , ct a fes populos tum dixit Amos .
Et a Virgilio l. vi I. aen. a V. I 87.
Ipse Luirinali lituo , parvaque sedebat
Succinctus Trabea , levaque ancile gerebat Picus Equum domitor,guem, capta cupidine Conjux , Aurea percussum virga , versumque Oenenis Fecit asem Circe , sparsitque coloribus alas ;Quia Picentes nostri Helitum turmas primi invenerunt, cuius ordinis milites , Aligerum instar, tam equites , quam pedites , nullo armaturae pondere gravati , huc, illucque ad turbandos hostes , ut sub Q. Caedicto , & sub Catone majori vidimus , discurrere consueverant λ animalium pellibus unice protecti, parmam ligneam laeva gestabant , corio bovillo superindutain , ut eos exprimit Henrieus Κippingius in Antiquitat. Romana. III. cap. M., adjecta pictura ex F. Patricii p. v. Rei Milit. Rom. MEI. I. num. primo , ut sensui pateat. De hujusmodi. militibus sic loquitur Orosius lib. I v. z: Claudio Nerone , & M.Liavio Salinatore Cos . quum Asdrubal, Hannibalis sem: ter ab Hispaniis per Gallias ad Italiam veniret . . . . abra exercitu Romano , ignorante Hannibale , praeventus , α cum Omni exercitu suo interfectus est . Diu quidemta incertus belli eventus fuit , elephantis maxime Rona a -
65쪽
α nam infestantibus aciem , qui a militibus Romanis oc-α cisi sunt, quos a Molitando velites vocant , quod genusta militiae paullo ante repertum fuerat , ut lecti agilita-α te juvenes , cum armis suis post terga. Equitum sedem rent , & mox cum ad hostem ventum esset , equis de-α sitirent , 3c continuo pedites ipsi ex alia parte equiti- π bus , per quos advecti fuerant, dimicantibus, hostemta perturbarent . . . Fuit lioe praelio Poenis Metaurus flueta men , ubi Asdrubal est victus , quasi Trasimenus lata cus , & Sena su) Piceni Civitas , ut vicus ille Cannen-m sis . : In schedis meis inscriptiones quamplurimas servo , ubi de militibus nostris sermo fit cum nota vELaut voL . sive UE . Sit exemplum .
II. UIRO . II. QVIN. FLAMINI . DIVOR. OMNI. P. C. EX . TES TAMENTO . EIUS POSITA . Q. LICINIO . CRISPINO C. HENNIO . MAXIMO .
Vide alias apud Franciscum Adami C. F. Cap. m. & rv. in Fragm. Firmanorum . Apud Murat. Toin II. Thes. Instipi. Class. XI. p. 837. num. 6. Haec habetur ,
SIMPLEX FIRMO PICENS P E C T. C O H.
a Intellige Senogalliam ab Firmi extab. ubi exiguntur vectigalia .
66쪽
Et Romae in Coemet. Priscillae eae Maranconio apud , eundem:
- T. RAUCLENUS T. F. VEL. DONATUS. FIRMO PIC. MIL.CΟH. XIIII. URB. VINDICIS . VIX. ANNIS . XXXVIII.' MIL. AN. XX.
CL Muratorius. ad han secundam inscriptionem , notam apposuit explicantem. TO UEL. DONATVs e Diana Tribu donatus Sed explanatio, ista minime apta videtur lapidi illultrando ; nam Tribui stignificandae non mos erat donationis notam. apponere , sed. simpliciter Tribus ipsa indicabatur , uti in Epigrammate nuper reperto , Prope novam aedem B. M. Virginis , quam dicunt DeI Dis no Amore: in basi marmorea majoribus characteribus ita. scriptum legitur
67쪽
PATRI. RARISSi ΜΟ. Τὰ ergo DoNATUs ad querneam coronam , inscriptioni impositam,inter duas liti. D. M. scibicet Dras MANIBUs,referendum est . Ei quippe Civica appellabatur Corona , eique necti mos erat, qui Civem , aut Urbem servasi et, ,& dignitate caeteris omnibus praestabat coronis : Ius enim erat ei proprium , ut illa donatus , perpetuo eam gestare posset: ut ipsi ludos adeunti , Senatus , atque P. R. assurgeret. Scc. ut videre poteris apud Montiaucon PAnti . e l. tona. Iv. P. I. pag. I 68. num. Iv. , 3c clarissime eruitur ex verbis illis lin. Iv. ante finem URB. UINDICII Confirmatur hoc idem ex alia inscriptione ab eodem Muratorio recitata , ubi T. TERENTI Us , dicitur vel Amplex scilicet VELEs ssMPLEX. Ne alias commemorem, quas apud Gruterum observare licebit. a) Ad nummi typum redeamus , eum uberius explicaturi .. XIX. Non solum enim velitum nostrorum pernicitatem , atque in expeditionibus militaribus promptitudinem Avis illa ostendebat; verum etiam studium , atque solicitudinem , qua Picentes urgebantur pro salute atque
incolumitate Romanae Reipublicae in discriminibus sive belli, sive famis , quacumque ex caussa , constitutae . Ad quod respexit Ovidius in pastis l. III. U. 37. Martia Picus Avis gemino prosisve pugnat.
Lacte quis infantes nescit credisse ferino ,
a vide intra ν. xxiv. ubi veliter expresse dicitur alter Finra Miles .
68쪽
Et Picum exposis se tulisse eIbor rΑ Piceno enim alimenta , & pecuniae ad ea comparanda, Romanis , sponte etiam oblata fuisse , illud clarissime ostendit, quod habet Tullius Philip . XIII. ubi pacem dissuadens , quam petere videbatur M. Antonius . An eum Municipiis , ait , pax erit, quorum tanta sudia cogno-funtur in decretis faciendis , militibus dandis , pecuniis pollicendis , ut in singulis oppidis Curiam Populi Romani non desideretis Z Laudandi sunt ex hujus ordinis sententia FiRΜANi , qui principes pecuniae pollicendae fuerunt. M. Immo & gratias iisdem nomine publico actas fuisse Livius narrat , sa) quod eX xxx. Coloniis, sy quas usque ad II. Bellum Punicum Romani deduxerant, solum XUI II. , inter quas Firmanam recenset, praesidio tum Imperium Populi Romani stetit; ii ue gratiae ct in Senam , ct apud
Populum actae .XX. In nummo vero Havercampi , in quo non unus, sed tres Pici visuntur , tres Picentum ordines commode
adumbrari poterunt, quorum primus est , qui Aboriginum stirpe sati , ex Catone se) Majori , lingua Etrusca, genus facram dicebantur, in montibus vicatim sine moenibus habitantes,teste Dionysio Halicarnas eo seu, a Pico Rege, Saturni filio, intra moenia primum recepti, uti habetur apud Anonym. in libello de Origine Gentis Romanae , ab Onuphrio Panuinio Paris. vulgato ΜDLXXXVI. pag. 7. ubi ait. Alii potant , eos, gustae errantet illo venerint primo , ABERRICI s , pos mutata una littera, altera dempta , ABORIGINEs cognominatos . Eos advenientes Picus excepit, permissos vivere , ut vellent. obabundantem vero multitudinem, in quam sensim excreve-II rant,
e Lib. de originib. a L. I. Antiq. Rom. pag. I. Frideς Sylbur. Interprete.
69쪽
rant , quum extra limites , terrestri itinere Ioeum quaerentes proficiscerentur , terram vicinam occupaturi, Picus Martius eorum vexillo insedisse dicitur , cujus auspicio Asculum Picenum fundarunt , & prima gentis divisio Dista est inter Firmo Picenum , & Asalum Picenum, ut eas Urbes vocant Geographi antiquiores , & Frontinus de Coloniis , aliique de Limitibus agentes . Ii primum occuparunt totum illud terrae spatium , quod interjacet ab Aterno fluvio , a) nunc Pesara , ad Asimusque b) . Deinde ad Ariminum , Unde Lucanus I. I. Pharsal. a U. 248. . Melius fortunia dedi t
orbe sub Eoo sedem, gelidoque sub Arcti
Errantesque domos , Latii quam claustra tueri Ariminenses lic inducit conquerentes. Postmodum usque
ad Caesenam, e) & demum usque ad Ravennam io ; Ab
Appennino vero usque ad Mare superum , sive Hadriaticum ; Factumque est Picenum Suburbicarium, & Annonarium, de quibus vide tabulas Geograph. Samson . Ex iis a M. Curione Dentato avulsa pars fuit, & ad mare superum , juxta Campanos, & Samnites, a Surrento ad Silarim usque amnem deducta, quίe Picentinorum nomen , cum Picentibus non confundendum , adepta est o Virgilius huc respexisse videtur , quum fabulis historias
nectens aen. l. V. a U. I 6. cecinit.
Gens eadem, quae te, crudeli Daunia bello Insequitur , nos i pellant, nihil adfore eredunt; uin omnem A periam penitus Uus juga mittant, Ex Mare quod pra teneant, quod alluit infra .
70쪽
Potuit etiam , qui eundem Havercampi Nummum cudit, ad triplicem Romae natalem respexisse: nempe ad prismum Jani , & Saturni temporibus 3 de quo Virgilius aen.
Hanc Ianus Pater , hanc Saturnus condidit Arcem :Ianiculum huic , illi fuerat Saturnia nomen. Ad secundum , videlicet , lub Evandro, Arcadum duce , de quo idem Virg. l. v I II. a V. 3 I3.
Tum rex Evandrus Romanae conditor Arcis. cte. Ad tertium demum , nempe xv. , aut Xv I. aetate post secundam Urbem, Romulo, & Remo Conditoribus: quare Dionys Halicarn. l. I. Antiq. Rom. ait Iuods longius sectare, ct considerare velis , ct tertia quaedam Roma, his antiquior inpenietur , quae condita fuit, antequam neas ct Trojani in Italiam venirent, sed uirum in eodem loco fuerit , in quo nostri faeculi urbs incolitur, an vero alius locus ; quum ille Antiochum Syracusanum intellige , Scriptorem vetustissimum ) rem isam incertum reliquerit , ne ego quidem conjicere possum . Romam enim ex his tribus nullam sine Picentibus invenies :non primam quidem, quia , ut paullo supra vidimus, eam Picus ipse Civibus replevit: Non secundam;quia Faunus, Pici filius , teste Dionysio sa) Halicarnasseo , Evandrum ex Pallantio , Urbe Arcadiae , profugum suscepit . Nec deinde Trojani Rutulos sine Picentibus vicerunt , qui
tunc Aboriginum nomen servabant . Vide Livium l. I. Dec. Ι. C. I. ex tr. Non demum tertiam , quia ex finitimis Populis , eodem Livio teste ibidem cap. Iv., totum robur
XXI. Alluserit tamen Sex. ille Pompejus ad quamli-
a Dionys Ha lie. Faunum dieit filium piliust, ut supra vidimus β. x Iv. nemi- Martis. sed Ι'iei fi tum eum dixit Vir- .e ex Latinis Historicis distrepante..