장음표시 사용
21쪽
tuos vel hystericas exercent, pulsiis val- Inde fit, ut prohinflior, ac vehemem de duri, celeres cum interno ardore cito inflammatio sphace luna post se trahat. anxietate observamur remittentibus vero Motus vero epileotici, innm convulsis
his paroxysmi piillus tardissimi ac debi-3issimi evadunt. In febrium paroxysmisinque acerbis doloribus cutis arida tensa, servida, Micta de exsccata vistis , ut
necquicquam humoris prodeat finito aurem paroxris relaxatur, tumida ac mollis redditur, largissimoque sudore cum
frigidiusculo sensu persunditur. Sub spasmis, labrili calore , ac doloribus urina valde aquosa ac tenuis, quae nihil sedimenti eponit, institur, utim tamen indeclinatione& silentibus rixasmis propter nimiam , meatuum laxitatem urina valde crassa ac saturata , quae iacile sedimentum drmittit, excernatur . Qii id no- ius est, quam quod partem vehementerissa natam acutidim sensatione vexatram non ita multo post tanta attinia resolutio excipere si leat, ut omnis dolor sublattis fit, atque fano uis ob extremam debilitatem partis quiescens spha celosam corruptionem concipiat Sub omni graviori dolore partis adest constrictio initam insequens intumescentia certim desaevientis doloris indicium est A venenis causicis mire contorquentur intestina cum ventriculo operatione vero peracta de an si mortem venter ab intestinis inflat: in magnum tumorem attollitur Fortiorem enetici aut pure antis operatiotam pic-manique ventriculi Mintestinori atiant Ii ac flatulentia excipiis, se labefactato motu perimitio alvi tarditas subsequitur Pe- tenda hinc etiam est ratio , quare cessantei iis impetu aut convulsione d*num in- Mns languor ac visium prostratio pere, piatur similiter in principio tussis materia admodum tenuis est, sub declinati ne vero, remittente glandulamim spasmo, Ialde copiosa ae mucida ex nutur.
s. XXXII. . Quo vehementior iisque est pas mim, equo diutius partem asstigit: eo uiator aronia , imbecillitas ac Vi .m relatuit' relinquitur.
vum, si diu perdurant , plerumque ita vitiant tonum cercbri ac nervorum , ut
aralysiis , hem plexi vel apoplexia μnem vitae imponant.
S. X X XIII. Quia partes per motus pasticos Separoxysmos admodum debiles&imbecillae evadunt, hinc sit, ut stagna te de subiistentes, qui a fluxerunt,
Frequentissime accidit in intermittentibus . ut paroxysmi statis temporum intervallis redetnt, etiamsi mnas materia labrilis subacta de exturbata suerit. Qua de re ego ita sentio. Nimirum ipsi paro xysmi novam semper materiam, caulam novi, futuri paroxysin progignunt dum intensiori calore ex motu sanguinis ad Micto piti res biliciae ac falsae excretnent tiae so des, in quas arsuis vehementiori dictu attritus tandem istiscit, pr ducuntur, quae in partibus membrano sis a paroxysmo valde debilitat: s, facile stagnant , easque ad concitandas pastieas constrictiones exstimulant . Multo a facilius paroXysmi regenerantur in
Dartibus valde debilitatis, si materia te-brilis adhuc praesens sit, inque abdominis visceribus adhuc resideat. Idem nostrum iudiciti est de causis, quare se bres aliique morbi sacile patiantur recodivam Nisi enim palles a moibo fractasae debilitata ccnvenienti medicina robo remus atque earum tonuin instauremus se materiam, quae in vitio est, exacuemus, quid mirum est, si de novo priores mo bi repullulascant. Ex dictis aperta iam erit ratio quare cortex chinae de alia sub adstringentiain roborantia febrilibus pa-
oxysmis id genus pasticis pathematibus avertendis sint utique prasdueficio eissima.
22쪽
Et Eumibi' in murendis Morbis is sumptomatibus. 35. XXXIV. In juvenili de milii aetate, iteri in
corporibus vegetioribusae agilioris in.
dolis sanguis humo ies impetum magis faciunt versus superiora ; in senibus vero infitimis de legnioris iraturae
Ita obscrvamus , profusiones uiguinis per nares , per pulmones in haemoptysi ta- miliares admodum esse Iuvenibus , adeo iit etiam ardentes febres in iis saepius per narim haemorrhagiam solvantur. Et quia ex sanguinis impetu ad pectus facile phthisi glenitur, patuet a facile ratio quare nulla actas pnthis matb tam obiam xia sit, quam juvenilis Ratio vero, quare in hac sitate versus superiora magnus humorum fiat impetus, dubio omni procul in fibrarum robores, nimia tensione
elateres, quaerenda erit , In senibus vero di infirmis hii mores masis versus inseriora tendunt, quoniam nimia est solidorum la- xitas flacciditas toti fibrarum robur
diminutum , hinc remittit etiam ille vi--- humorum, ersus superiora impetus, sed magis vitiosi humore descendunt ad inferiora inque visceribus stagnantes chro. nicas passiones, corbutum, caesieriun, hvdropem, nephritidem , collatim fluxus haemorrhoidales ex his varia resultantia incommoda producunt. Accedit&ilhid , quod in juvenili aetate semper al. vus sit adstrictio , in lenibus vero mollior laxior mitin etiam horum libere hinc Dide dis litere liquiduin ner eum &juxta
naturae ordinem robur ae motum partibus
praestare possi . Sunt vero allidictus animi certis naturis corporibus migis vel misenus insensit cum in juvenili aetate maeno impetu agitantis humores , non mirum est , raciindiam juvenibus maxime esse noxiam , dum inde in enormes haemorrha pias narium , haemoptyles , phthises,pleuritides , febres ardentes , cephalalgias de deliria facile incidant. Et quia in provectior aetate solida laxitate naturali laborant , facile intelligitur , moestitiam curas, terrorem quoque senariis in, in sissimos affectus. duibus grave, ehisdemmio consi everrunt hiemali m. II. anicae passiones ipsa etiam mors promte admodum suscitantur. Est enim mirifie a tristitiae vis tonum ventriculi et intestinorum labefactandi destruendi , ut alimentorum digestio , secretio, excretio mille nindis indeturbetur.
S. XXX V. Fluida solida ex repetitis actibus
se eonsuetudine talem acum runt natu
ram a dispositicilem ut iacillime eos
dem motus repetant Mirariari. Haec ex naturae universalis est&hine probe custodienda , eo quod plurimorum phaenomenorum explicationi interviat Plures sunt morbi, seu portiuisotomo hosii, quibus fluida ex uno loco in alierum cum impetu transferuntur, qui certo anni, mensuetempore revertuntur suamquetra ediam ludunt oui semel vel iterum colico dolore correptinnt , ii iacile rvrsus in eundem incidunt. Et quibus circa tempora aequinoctialia haemori hoiae, uere consuescunt, illi eodem tempore revertente palinos haemorrhoidales in lumbis, dorso osse sacro ae infimo ventre experiuntur . Si qui certo armi tempore venilectioni aut sacrificationi adsuescunt, recurrente eo tem ore oravitatem at eissionem in iis locis patiuntur, sique aias evacuationes omiserint, saepe fit, ii inde 'in morbos inelirrant. Qui nimiis exercitationibus4 laboribus torpora assuefec runt, si intempestivae Sr diutiirnae quieti postea indulsent, facile aegrotant et maxime in articulariun dolores incidunt et
23쪽
3 cap. III. De I lotuum Microcosemicreum Legibus fit.
In conclavi minus calefacto ii laeduntur leo retrovertant, cum tamen motus illi si somnum capiunt in Jaypocaustis teycia qui ianitati r& vitae patrocinantur , exo ocius . Qui a tescunt determinata diei h ra cibum ad lumere vel etiam expergisci ii eadem hora evertente ad ciborum ap- petentiam coguntur vel evigilant. Quibus in iis est certa noctis hora mingere , ea. lem sinoulis noctibus ad mingendum ex-antabuntur. Sic plura circa hanc rem valde utilia tradidit Hippocrates de veteri medicin s. . um in v an Meuiaraim sys. ἔαto ii debeant esse liberii a centro adi ripheriam corporis ferri . Et quod spasinorum natura viis e diametro adversetur vel ex eo colligendiim est , quia sub spastili& per spasmos symptomata, quae mortem inserunt, producuntur.
Non pasmi, sed qui spasmos --.pius subsequuntur , intensiores sanis guinis per vasa motus a validiori edi. teriori e duae arteria rum systote sm,
salutarem saepenta mero fit lum prae-itant, dum corpora a causis moibolis
S earum pravis effectibus il erahi. S. XXXVI. Motiis omnes Minguli, qui se . . . . . . . . Giones corporis animati ruinarit in icitati de qui ad interioribus te ei natura noxii a perniciosi ora devergunt ebrales
sunt, nihilomians salutarem septur effectum relinquunt caiisas morbo. rum jugulando corpori sanitatem re- aitui or iniemadmodum omnis ordo tam in moralibus quam in physicis, quodcunque eum illo recto ordine convenit in se sita natura bonum ac salutare est, ita etiam, quod huic ordini repugn/ti contrariatur , in se disia natura malum est Sicut itaque motus , qui vita & sanitati
Prasunt , temper ii, Proportionati, in aequilibrio consistentes alaiaute alutare, proficui censendi sunt , ita necessario
incle insertur , omnes eos motus extra PrO
portionem Maequilibrili in constitutos qui vitiant, laedunt actiones, sua natura suis viribus esse perniciales. Ecquis estrui motus circusares humorum retardatos, epressos , excretiones suppressasi ex his pendentes ang. uinis&stri stagnationes viscerum in sarcius , obstructiones 'corruptiones, quibus maxime natura morbo-maxehronicorum continetur, dicere velit salutares. Neque de motibus intensioribus& spasmodicis absoluta salubritas quae corpori utilis si illudque a torruptione 3e
morte vindicet, praedicas potest i per-ήu in enim notum est , spasmos ejus naturae ac indolis esse, ut excretiones frint emi in torium cutis , quo utilissima perspiratio continenter fit, constringant at-oue humoraim motrum ab ambitu corporis
Neque etiam febris, utut ejus effectus saepe salutaris sit in se, sua natura ade que absolute & nullo respectu habito salutaris motus vel conatus naturae in bonum finem institutus dici potest , quia vires consumendo saepe , resertim in morbis chronicis, stagnationes uniorum di visceriim corruptiones ac putre sine deteriores reddit, hinc fit, ut febris phthisi thydi i vel xactexi scorbulo supcr- veniem vel senilibus desii uirinioribus cor' pori accedens sterii que , imo sere
semper mortem inferat Galutaris itaque effectus sequitur, si spasmi eius sunt naturae, ut causam aqua proveniunt, nempe san*uinem stagnantem , evacuent e terrime febri Ies motus identidem stases et
ita nationes pernici a discyriam, et san'guinem, qui copii hissitudine laborat,
S. XXX v I. Periti itaque trudentis est medici, motuum, qui sunt in mutas naturam .esiectus probe cognoscere Min salutareans in eonvenienti auxilio
pro to in eo therapiae eam vers tur, ut uindicus vide pernitiales nisi
24쪽
hiseros motus discernat ab iis , qui s.lut rem possunt praestue corpori eirectum cis las enim praecisis cauusis tali viam radicibus compescere 'osor arte , qua fieri potest , ex ouisitissima, secundare, adiuvare debet. Neque vero feliciter hoc ne- .gotium conficere poterit, si natiirae leues de euectus , item diversissimas motuum morridorum , a quibus sustentantur, cau
ια δεινδει a. . Quam sententiam divus senex magis planam ac perspicuam facit. tib Alc. Ωιν λ ,-- as. --- ον,
bevi accitra te intelligat, haec omnia vicemii obe discerna: Et qui omita luectime norit , is i r . sentimila optimus ea--ώ-- μιηιλα- μαι- ampιω- erit censemius inedici'. mam. Sique origines . Drincipia ex quiabus pravae corporis adsectiones proveniunt
parva enim occasione saepe ingens nascitur
O Uum turbatio functionum eo poris viviae sani a motibus, qui secundum leges natum fiunt, . valde immutatis proveniato nulla, autem corpori mnatio sine causa, quae hanc inserat, induet possit, necessario se-cl uitur, ut motus in eorpore in ligniter mutati ab adaequatis quoad propor
tionem accommodatis causis profici.
scantur . . Scholι an moniam Vatiae, eaeque graves admoturbationes motuum Iecundum naturam incidunt , ita et uim adiis modis corpus humanum excruciane , facile patetrum unam eandemque , sed valde diversas ratione principii te virtutis agendῖ esse causis, quae Ramotus excitario.
. In accurata causarum morb, perspiciensi medentis labor nuntinis verratur atqus
a; silvitur. Nam si qui, o a morbi, quo
morbus. Neque vera quit miam prRci rius antedi desiderari potest , quam ut Nora humanaeanismis, de praematu morte defendat .
Causa motu um minosorum minus recte in principio omnes corporis mo- ς' dixis te ponitur; -
'Hoc ineipio fliadum illud nobilissi-mum in sanguine, nervis contentum atque ex puriori delibatissima aeris Malis mentorum substantia oriundum , significa' tur, non plane repudiandaest iis asse tio. Quoci enim motus secundam naturam efficie . id immutatum eosdem turbiure ac pervertere putest'. At enim vero si tali principio en quoddam materiae expers intelligitur , i od sensu in intentione ac sapientia iis sum motus ad certos fines in morbis dirigat , id neuti m asmittere possumus clarior enim ac distinctior prius hujusmodi principii, quod
motus ad vitam pertinentes tam in statu , sano, quam adfiicio dirio attam existentia, quam explicatio a nobis desideratur . . Causae ex Metaphysicorum scholis in physi eam, pathologicam corpo- tis humani doctriaam imitiale, transferri debent . .
25쪽
v tales, quam naturales dirigendi instru elum, frustra iupponatur, quipp cujus ς istentia nondum solidoqii Ham ratiocis ni probata emicati sis ira metaphysicas, quae potius mentis , quam coiporis opera tionibus explicandis inserviunt, iurem
Metap=ysci causarum suarum classes maxime secuti tum actiones humanas m- struxi runt, quo reseni videntiti calua es
Miem , principalis , impulsiva , moralis, ysica, instrumentalis, sermalis, obse, finalis, subjectiva de id genu plures . Ut itaqii genuit iis artim iii inctionum, rusus , qui ab instituto nostro naiiemis videtii , appareat, ponam , Maiinem esse , qui imminentem dcmus ruinam Praecavere atque averter vel t. Causa igitur efficiens hic potienda erit in donii , qui hanc impendentem domus ruinam praesentit, intellio it, omnia ad hanc avertendam conquirat praesidia Catiosam materi item editquectivam constituet res , quae ruinam minatur ἰ obse iii a consistet in hu)us abolitione 3 oinrans erit nisdus hanc amovendi Gilurumentalis contineiatur instrumentis huic ccpo accommodatis causa denique finalis dice da erit praeservatio a damno. Hanc con- menatam causarum seriem nonnulli ex recentioribus transferunt ad conomiam corporis humani , quod axisi morbi ru: na& et ritiption tacit obnoxium Remii itur hunc fere in modum explicant dicunt nimirum , hocpcticulum corruptionis esse omni modo a corpore avellendum, atque ad hoc concurrere Lmnium primo - animam humanam , quae praevideat atque inreuigat imminentei eorporis ui interitum, omniaque media ad hunc amo endum dirigae, adeoque caulam esse morbosorum motuum effcientem' pro causi autem materiali seu subjectiva habendam esse materiani illam perniniosam quae corporis destructionem moliaturis causam obiectivam esse ejus ex corpore eliminationem , sormalem moti se secretorios Se excretorio , instrumentalem vias, partes
solidas, finalem deniquecorporis ab omni
interitu ac putredine conservationem.
Haec utique animae methodus in conservatione corporis , quemadmodum est simplicissim : ita etiam a tironibus, quibus, simplicia, facilia , quae ingenium non adeo fatigant, maxime arridoni, avidi Demeae corii animi impetu arripitii . A enim vera , itum haec nimia generalia sint, atque eiusmodi princivium , sciense
ritoque re icimus , oin te in physicam
corporis humani scientiam neutiquam te cipiendas eis exissimamus , praeis stimcumemsthodi admissis omnis vera ratio de demonstratio in medicina , quae maxime in vera causarum , quae coryus in functi
nibus suis mutant, a 'stione versatur, uno ictu praescindisti S. V.
Quemadmodum functiones a motus, qui ad machinae corruptibili conservationem tendunt, a caulis mei emechanicis . i. e. rerum corporearum iacultatibus ea iumque mutuarictioneae reactione dependept ita ab eodem fonte ea υs , quae machinam eorporis nostri ei vertunt vel plane destruunt e clavandas esse arbitiamur.
Gal--δε : NiMor. συην. quod si illa , quae sua p: natura propriisque ae institis viribus ad uior ..bi generationem confert avo proxime
Nam quemadmodum alimentis atque aeelementis, venenis taculiaris inest vis ac iacultas operandi in corpus humanum eJus motus diversimode m ntando ita nurulum est dubium , uin c. I nrorbor uti olusices , pioprias atoue insta . II es ac lacultates nabeant, oiporis nostri partes
solidas ac fluida s. mulii fariam in motu suo turbandi alterandi. Patet id maxime
ex divers phaenomenis atque fleo bus qui in morborum enerax ne inspicio,
26쪽
eae, quin variolae , morbilli, purpitra ri Venenorum vehemens illa operatio, Ibxa alo , es A. Iubeolae , maculae e-
machinae nostrae vitales 3 conservatorios motus , causarum aliarum nocen
tium Minoibidanisi indolem, principium e moduni operandi perquam pulchre declarat
. Quod venenorum diversa genera sint cuivis peculiaris intentia agendi in odipus pernicialis iiiiit, ex eorum effectu diversissimo , quem exercent , latis clarum ac perspicuirin est . Ita naereuriale venenum peculiari ratione agit in fauce, earumque glandulas , diis constringendo exulcerando . Allenici virus atrocibus rori lentis , vomitionibus enormibus , convulsionibus , spha celatione uini carum intellinatiui necae . Semenis .iturae insaniam patici hyoscyamus stii potem insertire adeo conturbM phant hastam , ut datino
diversissimita hortim morboraim sit oenus symptomatum etiam, curandi diversa ratio item quod unus alteri succedat Ita non novum in praxi est, variolas su pervenire morbillis, his variolas i trisque tandem purpuram accedere, purpuram rubram sequi alban , vel albani risebrae supervonir . S. VUL eausae morborum virulentae non omnibus, sed certis a determinatis corpo iis partibus, in quas suam e sex.
Miasta pestile late, quod corpora in ficit humana , cetera animantia non osten-hesin spectra homines sibi imaginentur idit, conrauium , ouod bovum gregem Op uni .mnolentiam c. torporem menti summa virulentia adoritur, equis . liis iniere ei irgantia acriora necant in datae bestiis innoxium est,rae contra Contiis natione intestinorum morsus canis rasi-lgium scabiosi non alias partes infici t,quam di sunditam ab omni liquido horrescen-Ηubcutaneas, ut miles ibi exulcerationestiam a seri Venenii mictustarantulae mi-l producit. Virus impurioris coitus maxi-r ab L effectus causatur; nam ctu earlim me elandulas petit inguinales, faucium laeti musicis instrumentis delectant ui , eo- lollibus firmiter insidet . inque facie pusturumque sono ad Miticut itionem, choreas 'la, attollit, quod non lacile in ulla mo et tripudia adiguntur . Ictus sciarpionis bida , etiam maxima impulitate lymphae, iubitore frigidimmo iudore totum corpus quae in scabie sco: buto lepra est, Oersundi . ythari yrium improvide, visitur Materia , quae cor tum copiose haustii in es, licam convulsivam nerat , peculiari ratione gingivali car- cum pertinacissima atri adstrictione pro- i, quam laxam, putri tam , sangui- ducit. Fe quodvis etiam veneniim pecu- nolentam reddit, insecta est . Ex oculis
auri ac specifica sua antidoto oppugnatur - - 3-: Quo clarius intelligitur , diversorum, quos venena excitant, pernicia litim esse Avum causam nullo modo, ut nonnullo-ssicorum pulmonrum sert hypothesis, in principio corporis nostri agente ac dirigente eius motus,
Te in imis ueneni peculiari eras , qua
violenter totam motuum vitalium rempublicam evertit , quari endam esse . Pari ratione plurimae morborum causae veneni naturam indolemque aemulantur .di- Versis effectibus peculiarem Tuam textii retin& ex hac dependentem a stivitatem in phtalmia promanantia Lluvia non phthisin inducunt , sed oculos inflammant. Contra habuit comaetiosi phthi- non oculis nocent Materia morbillorum essemi nervis pneumonicis insidias struit , ac saepius vehementissimam tussim iuvittae oariolarum autem materia habitum corporis externum aggreditur , lummamqu'cutim exulcerat. Drum acre , quod ar thritidem parit, tantummodo articia rum membranas invadit. N ex una ar- iculatione in alteram grassarii , sique
27쪽
euli, liuestinorum membramis petit , ficantur. I in itis igitur est medici, non,
easque ad vehementes spasmos, O vulsiones sollicitat. Ex quibus adductis clarissime apparet, morbortim tautas materiales non e is passivas, ted ad actiones de motiones praeternaturales inducendas
valde ira res de MasVis inculiari plane elamento, indes inodoque operauidi in instructas. S. IX. Quae moliri,s inseruiit cause , in tusque secundum naturam turbant non unice primario, directe, essieientera vota in corpore pervextas, sit '
Enimvero venena vel exitiosae morbidae materiae motus istos spasmodicos convulsi vos febriles in nervorum M vasorum systemate minime suscitant ita prorsus , ut causa horum unice illis sit adscribenda sed jam tum in motu existunt, constitutae in partes corporis nostri, in quasvirunt morbificae causae, ut proinde motus
minaturales tantummodo a morbidis re-His immutentur, perverse augeantur aut mimirantur. S. X. Igitur motus morbosi partim mo-
uum, qui iam vigent in partibua se- cxindum. iraturam, partim causarum
morbidarum qua parro in triinsisse Mox μω icta sunt.
His cognitis non longius repetenda erit ratio, cur res infestissimae, ut veliena
vel tetrae in aere exhalationes tempore,opuo epidemiae affectiones orassantur, noniusngulis similia, sed subinde plane d
versa symptomata inferant, ita prorsus, ut ..yariolae in nonnullis valde beni- ane, in aliis acerbissime procedant. bcut enim idem pharmacum pluribus oblatum diversas edit operationes, ita etiam eadem morbi causa pro diversa corporum conditione essectus exerit longe mulium que discrepantes . Nam secundum vulgarum canonem ea usae non tantum ratione a. oivitatis , sed etiam receptivitatis ope santur, sive , ouod idem est, causarum vires perpetuo se habent relative, i. e. ab
modo respicere ad causa ium morbidarum vires, sed Giam pensi habere corpc,runt laborantium naturam , habitum , vire,
ac temperamentum . Ita demum 'timi
de morbi di gnosi , prognostra curandi.
plures concureunt causae, quarum seriemin ordine Mutivae scire oportet
medentem . . In cunctis rebus, quae a natura fiunt, . infinitus fere causarum progressus obser- .vatur . Ut res illustretur exeinplo, ami-nae sterilitatis causa esto caloris cecundan-tis desectio , hu)us causa erit coelum continuo turbidum ac pluviquis, quod a con . tinuo ventorum ex occidente & seete .lsione flatu ortum fuit. Qui diuturniores venti dubio omni procul auam causam, forsan peculiares ex terra exhalationes, aut siderum positiones habenti Neque etiam haec ipsa suis . quibus oriuntur , cau .s, erub aestituta: et haec concatenata causarum series propesin infinitum extendi poterit simili ratione innumerabiliS erit aviarum morinsoriin, productio 4um semper causa producit effectum , qui postea causa fit alterius effectus sic porro . Quemadmodum vero satis est , si physcus causastant. noximas sterilistatis temporum novit, ita etiam lassicit, qRando medicus earum rerum , quae prae
te naruram sunt in corpore , ausas prinximas, tantecedentes minea re πια,
musae eontineptes proxime serm- .les morborum dicuntur, quae immo
diale proxima ratione animati e seporis functiones vitiant ae perturbant,
ita, ut hisce positis corporis afflictiones praesto sint, &remotis, illae totii mini sis s- 4me motus ---
28쪽
idorum adiuuidorum perversi , inae. lsertur. Et quum mederites maxime occlin quales, ordinisexpertes causas proximas materiales quas nonnulli ellicientes per excellentiam vocant morborim nosse etiam opor-
tet medicum s a I si iiii in quae
turbatos isto motus ira ex citant i hisce vero causis quia anteeedunt Iiae tam laternae quam exter nae factum est , ut tua κατ ἰου ἐν inccasionales a veteribus diciae fle. etint.
ad edicam hanc causarum doctrinam Illustriorem reddemus exemplo . Saevissi1 morum , ilibus hystericae excruciantur ni in removendis causis pro. ximis , perperam utique curas suas insti
tuum, dum toti in eo sinit ut humorum acrimoniam et Morem extimitarit, aut plethoram minuant, quum potius primo
omnium cause Proximae v. P. vehemen,
tia 'asmorum et quae hanc ericiunt, sua guinis stases vel stagnationes convenienti medicina removentiae essent . Mensium vel tam relisidum suppressio est sapio causa antecedens cacheetici vel etiam h ctici statiis, ubi viscςra depravata b- anteeedentes, Graece On -- Melanina et corrupta sunt atque vires cum ero externae uire προκαταρκτ. καὶ Misoni unt exhaustae. Si quis itaque tali in
'leatum ordines in morborum α- dendi scientia non confundi meaicus in demonstrando et sanando
considerate ac prudenter agere velit, opus utique est, ut ordines et successiones cau- tirum non invicem coniunda es, o facit, si causas antecedentes loco proximarum et efficientium habet. ιod vitium maxime in recentiorum temporum patholoσia solenne in , ubi ad acidum , vel ad
humorum acrimoniam . aut ad plet horam Maiis etficiens vel proxima morborum re-atur, venae antea Plenae detumesenni et in pathematum continens et proxima causiswS 'l' aut malis erit vehementia palmorum , quibus genus nervorum impetitur. Essiciens
materialis erit copita , pusi et impuri si
quinis in nervosis partibus congestio Caulae antecedentes erunt vel cimernae vel exteriis r ex illarin genere lethora ex mensium suppressione, et generis nervos imbecillitas accusindae erunt. Quod vero
attinet remotiores causas externas , ex re-
bus naturalibus corpor imi senimilitas,
vasurum exilitas, terror, vita motus ex
pers, inordinata diaeta , liquidorum usus parcior quae ad senes harum causarum occasionein praebent , adducendae erum. negotio ad menses vel haemorrhoides pro liciendas curationis rationem dirigere velit , hic certe mirum a scopo abςrrabit et eundo successu stulis abitur. Si vero ad praecavendos hos morbos has causas antecedentes minis enit, pro votorem suam XV.
camis, quae motus morbosos, rne esses uni, duplicis sunt generis. vel enim celerrime agunt, vel paulo tardius suam operationem perficiunt . Illa ruri' duplicis sunt ordinis, nimirum vel inunateriales aut materiales prioris generis sunt animi, tus e posterioris res, quae dicuntur' toto suo genere infestae 'id licet,
i. m. Animi commotiones , quae secunduri
scholas veterum inter causas morborum remotiores perperam referuntur 3 cum potius efficientes sint celerrimo activitatis , immateriales dicunrii , quia incorr re sanissimo absente omni , quae vitio se , materia solidorinti et fluid im
motus cum vehementia ac celeritate Per
vertunt, ut in gravi terrore vel ira a paret. Protinus enim conopi in animo iracundiae idea cor palpitare , arteriae valide pulsare, et humores cum impetu ad caput ferri incipiunt. Α subito terr
-- laus frigent et inhorrescunt
trema tubuli subcuta ne constringun-
29쪽
praecordiis conisest ibi sanguine oritur: S. XVIII.
anxietas. Et profecto ea est motuum ani mini vis, ut Omnitim aliarum causarum quin etiam venenorum vehementiam acceleritatem in operando longissime exuperent, quia in instanti agimi, ouum e nena spatium postulent i quibus etiam stati, in princimo adlinc utiliter medicina
ovpon poteu, quod tamen in animi pa in ematibus non valet. Inter causas igitur , quae morbos progignunt , primum rure meritoque ordinem animi pathemata tuentur , in secundo autem venena pinnenda sunt '
Quamdiu fluida , intemperi eo piaque delinquentia , non quiescunt, sed motu circulari iugiter agitantur
iam diis moibis procreandis in idonea uint. Simul ac vero motus fiunt expertia vel vasorum alveis elabuntur
et in iis firmam stati concipiunt
et valde lai de progrediuntur, corpiis offendunt, moibos faciunt Ita pletlimici vel etiam intemperantissime viventesa,pius sine ullo incommodo
tium natura suis viribus infestae , M. . . . At ubi a terrore et vento septen- exili admodum, ole ingentes in cor-htionali subito oborto libera sistitur petis iroribus vivis motuum perversioneur lio, statim ingens morborum seges pro abscitatu . seMIun. venenorum natura et esassis latius patet , quam quidem vulgo existimatur
namque epidemiae musari et Me lis asstlioere solent pastiones , a virulentis maxime rebus, quae tenuissimae et valde corros aut stimente scibilis indolis sunt, et ex tetris exhalationibus invicem in aere mixtis oriundi. Et prout ea sim et crasis et vis et natura subinde vivitum dissere ita etiam fit, ut ii no temporediat vel illa, corpora aut semperamenta item bas vel illas partes serviatiue adoriantur. Ad venenorum autem classem quoque pertinent subtilioris indolis sordes, quae in sanis aequae ac aegrotis ad nartes extremas, salutari conmis amanuantur. Hae ibi dititius haerentes et intro repulsat veri veneni vi res saepissimae aemulantur, ut videmus in
transpiratione prohibita, variolis, morbillis, scabia , Purpura , erysipelate et doloribus arthriticis violentia repulsis et inremi estis sonticulis Gulieribus con- solidatis. g. XVII. Dantur quoque motuum morbo
roni causae materis vitiosae majori mo- te infestae , est ae-tissimum uini san-iuinis ter linque humorum in vas vel extra ea tales aut stagnationes.
pata 'germina , quia luimbres , qui antea innotu erant et excernebanti ir, iam deficiente excretione consistentes partes praeter naturam alliciunt. Stases 3 sanguinis ut umorum plus habent periculi , acutiores sunt quam horam congestiones, stagnotiones in stasibus humores omniis tu talent, vasis minimis simiter impacti, in stagnationibus vero non cx toto quiescunt, sed ob copiam in- farctum limitoressantundimodo cursu faeiunt, A ejusmodi stagnationes potius passionum tuo ni carum, moia uum morbosorum transitoriorum procrea trices sunt.
I. x. stases sunt vel sanguini, vel seri sui
puri acrioris r illae inflammationes, hae dolores spasticasque contractiones potit fimum pariunt , utraeque febri. tum motuum foecundae matrices sunt.
Prout gravior vel levior sano uin Isis sis est, et partes magis vel minus sensiles sunt, ita diversae naturae et effectus oro. deunt morbi . Sanguinis stasis in locis valde nervosis plurimum habet periculi,
30쪽
abranis , ouae pulmonales vetaulas ora x valde sensa latue uim congesti constituunt . Serum impurius membranas capitis et cerebri lancinans hemicranias cephalalgias convulsones parit in membranis articulorum dolores arthriticos in intestinorum tunicis atrocissim tormin a
ventriculo acerbissimas ordiali uri ni siris ador e 4s tur
rium lio amentis oravi sumam odontal-siam i in musculorum membranis heumaticos dolores suscitat. Idem se era
tr. - cum variorum exantheniatum , ma-Cu....ia i , pustularum et ulcerationum
causa fit. In glandulosis locis lymphae sta-isis, defluxiones et catarinales febres in- lenum
S X XI. Stagnationes a quinis onvulso num& spasmerunt forcundae genitrices sunt, quae vel ex copia vel ex inopia humorum secundum Histocrati vh. 9.Sect VI. fiunt. sιholian Ad tutelam secundae valetudinis proportio humorum in vasis, quae nec excedat, nec nimium deficiat, semper neces.saria est alias statim proportio et aequilibrium motuum laeditur : nam exis mi aucpia atque ac ex inqpii, est supra modum, oriuntur stagnationes, clii in locis valde nervos naturam promte ac ex-oedite ad spasmos sollicitant. Et quamvis in infirmioribus et elanguidis nimia sumorum et sane uinis copia stagnans uiceri me partium tonum plane resolvat et Muebos chronicos potissimum accersat, tamen in v getiori sis, sensibilioris texurae et juvenilis aetatis hominibus fibras Potius ad validissima et spasticas constrictiones armat, quibus efficitur , ut magnae in san. minis e rcuitu inaequalitates et infensae ad talia loca humorum translationes sani I. XXII. Stagnans sanguis ex mensium fluxu
suppresso aut vi eo hibito graves max4. me d alia loea pari eongestiones a-
ις bissimis si romatibu stipatas.
ne ad alia Ioca, si menses fuerint obstru et in mulieribi is nobis delineatas reliquit. Eausmodi clarissimus locus extat Libr. 4e virginis morbis f. 6. qui hic esto straui.
Praeter ea plura nil in locis ut Lib. I. de
planat, quam graves passio coriantur si menses ad caput, ad praecordia, adi
machum , ad hepar Sc ad ventrem allapn fuerint, quae loca alias lasori explicati ne persequemur. Neque in praxi obse rum est , quemadmodum menses vehementia v. g a gravi terrore repressi sanguinis ex pulmonum , ex ventriculi vasis ex renibus piosusiones, in capite convulsiones, vertigines, vocis privationes, in
praecordiis strangulationes usi atorias Ningentes angustias efficiant.
S. XXIII. Neque minus sanguinis haemorroiadalis in pleniori a nervoso intestino
quod colon vocatur, stagnatio, graves congestiones ad alia loca affectiones aerumnosas causatur.
MhMων. Non indignum annotatione est, quod in hanc rem prodidit celsus Iu . I. cap. Vim , cum an uis et haemorrhoides, exitum non habeat inclinata ad praeis cordia materia subitis, gravissimis is morbis correpti sunt. Et quemadmo dum fluentes nemorrhoides teste expe- rientia, secundum Hippocratem Lib. m. videm Ses. 3. f. ε . a peripneumo .
nia, pleuritide , ab uleeribus, acie prade juxta tria. o. n. inrelancholi ,