장음표시 사용
51쪽
deficiunt vel supprimuntur , aut planetli a phthises , lumbrici , spasmi in senioribus cessati . Crebrius quoque chondriae . Rariores etiam sunt ap . assciuntur homine ex . prava digςstionis 'plexiae, hemiplexiae paralyses, mania, vitio, cruditatibus primi in regione putei sereni , melancholi , pseps
stagnantibus, inde enim nausea, colicae ti . alatu lentae diarrhoeae cum torminibus
cephalalgiae , verti ines , vigiliae, spalmi
praecordiales, inflationes ventricii li, do
lores hypochondriorunt,esvi adstrictiones; adiectus enim uimini mustiaeu, dictu, malum est, si uirum, frequens de similiare , ito plures homines per multos annos motidie divexat et excruciat g. XXXIII. Notabile est , quod morbi salutares, id est, qui id salutem machina tendunt, longe requentiores sint
quam qui in eius perniciem cedunt.
Divitiae sapientiae , tamquam arcth oici corporis humani , hoc beneficium debemus , quod plurimi , qui frequentissime homines exercent , morbi liberent corpus a gravissimis malis , dum materia vitiosa vel corrigitur , vel percon enientia emunctoria excernitur iliares sunt III spasmi&assectiones morbos , quae circa inensium vel haemar rhoidum fluxum infestant , item omnes catarinales et rheumaticae febres , de-ssuxiones, cory ae, tusses humidae diar-rnorae , intermittentes sebres , vari
tae , morbilli , arthritides , aliaeque seritum species.
Rariores sunt morbi, qui ratione aetatis, teniperamenti a structurae partium incongrui, ut de chronici graviores.
Ita insantibus vel pueris rarius vel Diane non eveniunt podagra, poplexia naeinopolis , vomitiis intenti, vel sanguinis ex Lemorrhoidibus , vel utero prolasiones, nec non maniae, melanch liaeo senibus vero rarissime accidunt hae-
chronica , rar o quoque est vera phthissis et asthma palinodicut , rarior hydrops et icterus niger , morbus niger et vesicae calculiis ; item lepra, scabies
malignari quia dis hi mordi non tam tacite oriuntiis , sed simmam imbecit, litatem et dejectum robur partium e
rumqtie magnam labem et corrupti senem , et satauinis ac succorum maximam mimo et viscerum obstructionem , ii non tam tacui negotio in gnitur, subindicant.
Disserentia inter morbos raros cfrequentes non caret in thera pia suci
usu , discimus enim exinde naturam earum rerum, quae frequenter gra viter nostia corpora assciunt iiique
inimieae sunt, ut maiori coloua e rum noxam evitemus,
Huius generis sunt animi comm tiones, aeris repentinae mutationes frigus, acida, lacticinia, quae ex cretiones menstruas, alvinas, quaα peremem sunt, sui primunt, intera perantia , bimia voracitas , sedent ria vita in
Dan ur quoque plurimi ex morbis
quinato tempore, certo mense, irca luna mutationes, vel certa septimana, dies, vel etiam hora determinata redeunt, &4 voeari solent oeriodiei alii vero sunt morbi simplisces, olonis circuitus exportes. Disserunt periodici a recidivantibus
morbis, quia hi non servant periodo , utut variis de causis revertantus , ne
52쪽
militentibus ἰ nam dolores ex calculo item colici . arthritici remittunt quidem, raro tamen cmo ac definito tempore re
Saepissime occurrit in praxi, quod interceptas sanguinis permensu delimior Hrhoidas excretiones excipianthmucraniae vel ophthalmico hemicraniae , domat-- . ci . . . , gii, talaiae, it capitis ervspelata pe- Omnes affectus periodici a Pent riodica, neque minus in peGre asthma suum fundamentum in motibuas Das-lta spasmodica tusses convulsivae, vi modicis, quare de omnes morbi paullentae. Cirea praecordia vero graves an- modici, qui inaequalem circuitum Lin. ixietates, dolores , cardialgiae , inflati ἀέις---- ines ventriculi ructuosae , vomitus, stis cum ariditate linetur , ingentes dolores
tibus eruiunt, sunt etiam periodici, inter hos primas partes tenent hae morrhasiae.
De mensium de tam rhoidum fluxu res jam satis notam explarata est, quod statas periodos servent , neque ignotum est, has an uinis excretiones semper cum spastis partium externarum dolum-bor lim , ii comprimitur angitis versu uterum ranum, fieri, quia abortus etiam cum spasinis e nimiis uteri harmorrha iis invadunt, etiam illi inter affectus periodicos jure meritoque sunt reserendi Nam in recens nuptis non raro tertio mense, circa ordinarium fluxus menstrui tempus , exactissime etiam septimana resipondente, non semel verbis, sed saepius ter quater , imo ultra recurrunt . Ita quinque multiplici experientia commerium est narium haemorrhagias, harmopthyses dari menstruas, de semper cum extremorum refrigeratione, constrictione invadere , neque rarum est , vomitu cruentos intra certum mensis spatium in
semanis quibus menses suppressi silerint,
Quando stat Ed solennes exeretio-- sanguinis per nares, smorrhoi
des vel menses non respondent, . aspasmi sunt sanguinis N humorum ad partes infimas congestiones, va
ria inde pathemata convulsiva, spaLmodiςa doloros periodis nascun
tur. circa lumbos, deos sacrinnitunt, quae 'mnia periodice eveniunt, A exacerbantur . t antur quoque ex mensium defectu.epilapsae. motus convulsivi periodici ,,
circa mensium martiine fluxum provenien
tes, postea singulis diebus certis horis redeuntes. Neque orinus ab eodem sente hysterica pathemata perperiodos recuse
'ςntia, prod*m vidimus. Cum spata maxime familiares sint tubis nervoso musculosis ventriculi e intestinorum, non mirum est, eos mor bos, qui ex spasmo primarum viarunx fiunt periodos, stata sextempora. iaepissime servare.
Ita desores cardialgici, colla saepe certis horis recurrunt.de die. Vidimus vomitus biliosos sinoulis pleniluniis rectu
rentes per aliquot dies cum summa a noustia, anxietate& virium prostratione Vidimus quoque ex si asino duodeni icterum singulis mensibus clominica die recurren
tem , uer aliquot dies perdurantem Vidimus non semel, sed laepius iterumque ex primarum vitrum vitio, cruditatibus inde propullulantibus periodicas tusses, Insamus pectoris certis horis de die vel nom redeuntes, item vertui nes, cephalalgu. cenis inis iuram
53쪽
Febres intermittentes statis determinatis diebus inissaepius horis redire notissimum est. Paxoxusmi intermittentium etiam s. les sunt pasinorum , qui ex prima regi
ne veniunt, postea partes extremas corticem corporis , cutem .subJacentes musculai constrinount, sanguinemque ad interiora repellunt, ubi anxietates , dim- cultatem reipirandii, parvum ac debilam pulsum inciunt, donec nutu in comtrarium tacto a centro ad circumserentiam
validiori . hi motus spasmodici discuPeriodi eorum moliorum caula perperam interno agenti, quod determinato tempore motus praestet, vel fermento morbi fico aut aetheris peregrini per lunas vel sidera influxu ad se tibi. tur; sed potius partium imbecillitati quae stagnationi corruptioni humo
ris, tuae producto spasmo easonem subministrat, debetur.
patribus quae scarificatione vel incisone venarum aliquoties affectae fuerunt, eritis temporum intervallis , idque ex 'dum dantia humor i tensivi, pungitivi dolores ac languores ibi percipiantur servavimus, a contusione dorsi de scapularum eiso,ouinoctialia tempora in put, bus Motis inoentes dolores recruduine. si dens vitio adoratae cariosus est, saerule recrudescit dolor intra certum temporis spatium, praesertim circa vesperam sexemto autem dente omnis dolor consistit. Id quod unicum exemplum non potest d ducere ad cognitionem causalem repetitionis sebrium ine cessario enim statuenda
videtur mala in primis viis diathesis, quae infirmitas stagnationem ae motum hum ris iacit, qui postea causa febris est sub lata vero hac prava diathesi vitio partis eorrecto necesse est , ut motus de ebris provocaxis cesset.
Morborum periodicorum usae vestigatae larissime medentem
struunt, quod non valentiora remedia, quae patinos concitant, neque optata de narcotica , uiniaque ea , quae robur partium infirmant, locum
habeant, led potius roborantia, ne vina , item diaphoretica cum clementioribus a nodynis mixta mas num s litium adserant.
Supra jam in ea . m. f. a . 28 293t latins deduximus , spasmos se 'er relinquere post se quandam imbecillitatem, quae deinde facile ad stagnationes occasionem subministrat, ad motus jam adsueta, fibras perducere potest , id quod etiam suo calculo adprobare videtur Gatinus in
lib. II de Issarens is febriam , dum omnes arce ne aegrirndinum ex membνονωα ἰρ Urione mau Ma inam habe ν produἰι. Atque etiam inter certas inatas leges microcos micas referenda haec est, quod natura ad partes infirmas maxime humores ablegare soleat, praesertim si illa in I asinis ac motibus violentis est occupata
ita tequentissime evenit, quod in hisce
Pessime periodici affectus tractantur, praesertim si adsuefacti de habituales sint, per valentiora metica , purgantia eludoriseres haec enim omnia robur pasetiunt valde infirmant, .spasinos magis adaugent , tantum abest , ut eosnstant . Deinceps ea est ratio atque indoles motuum adsuefactorum , ut a leviter nocente causa revocentur , cui removendae tam plida remediorum genera minus quadrant . Neque etiam expedit , dolores vel conviationes Aseliori medicina sedativa tractare . quia
54쪽
pter infirmitatem , quam partibus nerv lmiter inhaerescat, atrocia ventris tormiis si inducunt , pejoris indolis sinit , de crebriori usu iacile in cachex iam , tumores cedentatotos ac lentas febres Vr iraec,
g. v I U. Datur etiam singularis speetes morborum , in quibus ad externas partes propulsa materia peccans stationem tinim relin quit, ad interiora revertitur, ini vocantur retrogradi vel retrocedente . Variantna, cardialgiae periculosae harum partium inflammationes , singultus imitarrhoeae oriuntur . Ex quo intelligitur
quamulis rei lauti olivae illi visis timuerat , qui ab exterioribus ad fiteriora converriuitii , id quod jam olim probe annotavit Hir 'eram in me. s. ros. Usipeta foro quidam a teν eommo
dum est , intro aetem orieti eνι let bale invertitur antem in ιν , cum disparem
hic dictum est, id de omni a ct externo , qui eum quadam inflammatione seMII... dolore jungitur , intelligendum ve- multis minter sese retrogradiis it . Quod vero rantum periculi hi qui adpellantur . Quidnam iii ex ii morbi alant, id ex eo sit , quod mate- ad summam cutem ejusque superficiem
tantum seruntur , ut lint morbilli, varia-lae , purpura , scabies , crusta lactea quidam vero profundius inhaerent partibus carnosis, nervosis landulisque , cujus generis sunt erysipelata , bubones venerei, pestilentiales carbunculi miniores podagrici , venere , Memmii , anti-quculam.
s. XLV. Retrogradorum morborum pessima
est ratio atque eventus, quia materia ad super faelem orporis detrusa indolis subtilioris sal in sulphure postea ad interiora delata nervosas partes occupans gravissima pathemata ea fritat.
Quodsi enim materia retropulsa ad cerebrum ejusque membranas delata fuerit, graves affectus capitis, ut phrenitides convulsiones epilepticae, lethargus, he- . ni plexia, ehonia gutta serena, mentis, memoriae alienationes facile suscitantur si vero ad praecordia delata nervosas ibi satio partes, graves pectoris morbi, ut astnma convulsuum , tussis serina, catarrhus utacativus, dissicilis&ingens virium collapsus resultant. Si veri morbifica virulenta indolis ad interiora relegata nervosas maxime partes obsideat, in quibus gravissima pathema ta producit, nec tam facile ex iis tit sus evelli potest . Quapropter oportet utique meoicum hos omnes morbos
qui tacite ab exserioribus ad interiora
revertuntur, cautissime tractare is ab
omnibus iis, quae ullo modo repellendi facultate pollent , uti sunt externi constringentia , item purgantia , em tte , sanguinis missiones , quae ab ambitu corporis humores revocant , abstinere . Contra nihil praesentius est, quam ejusmodi in morbis corpora in perpetua leniori, aequabili transpiratione ser
Morborum alii sunt cogniti sive manifesti, alii incogniti sive eulti illi
licuntur, quorum causae cognitu si mi es sunt, hi vero vel novi sunt, vel eorum natura, causae, eventus adhue latent f hornon. novis .incognitis morbis insignis
occurrit locus in Praefatione orneι δειη
Wacum anxietate, angustia spiratio visi Par. dum ait , a tua ,-
quando morbus quoque ipse novos est .
55쪽
orrum causae erant occultat, C.,et sive alvinum quid in se continere judicabant et tale fuerunt , quas non poteram ex temperaturae facultati- exHicare, unde ue reserebant inprimis epidem ios et qui ex aeris infesta et virulenta quadam qualitate mi Mimi Ceterum
iste curatiori ae orborum incognitormn M, adrictimis , quod plua ima morborum et ratione iii solis et causarum et ratio laborantis corporis , adeoque etiam intione curationis sint, pro dolor' ne gnis non ex se et sita natura, sed pr uter ignorantiam eorum , qui divinam nanc artem temerario plane usu exercent . His itaque et ego auctor , sit Arque sum, ire cum Prodesse nequeant, si non nocere velint , debilissimas senseper medicinas porrisant, quibus maxime diaphoretica fixi elamenter is xantia et anai Hic temperat
56쪽
rerum nocenti nis insilii ira mustiis , propriet tibiis aeviribus in eorpus humanum . item de omnibus iis mucullo modo corpora ad morbos p- invia reddinit .
58쪽
Rerum insalubrium, nocentium natura de vitibus , speci tim de affectibus miRi.
sitius emieleatis, perspedis tractationis nostrae ordo de methodus
insalubrium stientis Etesin non suffcie,
medicum earum tantummodo rerum, quae saluti sunt corpori, ejusque sanum statum& valetudinem prosperam tuentur , notitia esse imbutum sed id etiam potissimum requiritur , ut infimul tuas res plene vitae ac sanitati adversantur , ipsi esse pernecessariam de ad stam perstolanen, non omnino requirit , ut am rerum qu exacte cognoscat, quae miserandis Ol laedunt functiones emi, is&6 eoios ribus 8 variis aerumnis coryora humana servati Mikresstunt, naturam a viro Φjiciunt, animo vigorem&integritatem ad caiisarum morbifiearum otistineat si δ', morbos immaturam mor-
digenerat Ionem inquirendam e sqv morbi, eire remotionem 'depulsionem par est, accuratione Meduli te Π anserum, quae morbis insignendis aptae semus atque evolvamus. sint, unice versaturi, sicile quisque me-MM ν. dicorum solertissimiis videt , scientiam Cum morborum causae , quae corporis harum rerum , quae corpori ossiciunt, nostri Motus , secundum naturam propor-- ρο 6.natos inque aequilibrio constitutos, tur, ibant , ac pervertunt, non a se existetitiam, rum utribuere suam habeant, nec eas quodam inco prehenstat, se, ab aliis causis preexbs 3. III. stentibus,, antecedentibus progignantur sustententur harum utique e in s usarum morbificaram multi-rum Wimordia atque originem Allieita plices uelasses atque genera ri-imi sine ut perscrutemur , necesse est ove quUMm celerrime Qvehementis.
Scientia earum rerum , quae insalu ri tempore vim suam nocentem exebres lunt, in eorpori humaho vivo cirunt; alia vero tantum partium disporino nocent, atque ad causarum mor sitionem, mutas hilarunt, remote disicarum productionem multum - coneutristit ita etiani non unius eius
ciunt , medico tum ad pia servatio. nem, tum ad curationem morborum
Rectissimo ne definitii medicin ab iusiai vin stretiim salubrium di.
demulant generis de virtutis res exi . tiosae liquidem nonnullae estissime, emeaeissime inq; minima mole operationem patefaeiunt, nonnullae tardius
59쪽
praeternaturalium sint, quae salutaris illas ianitatis conlarvatrjces Murreti
live ad ea usas morborum proximo in igneo us concurrunt. Quening modiim dantur morborum caulae, quae motus p uttiuin lalidarum, a quibus sanguinis circulus, vita sal
nitas cum secretionibus, excretionibus confruis dependent, proxime cimmediate invertunt ae destitiirunt: ita smiliter etiam dantur re , i ae hoc
praestant, nocentissimae, cu us generis sunt graves animi ommotiones omnes illae materiae, quae veneni vim
ium motus si struunt .. S. V. Pletlio in cacochymia masnet sunt morborum, praesertim chronicorum ouis hinc quuiis ea, quae ad nimiam redundanium, em summam impuritatem corruptionem sanguinis, humor uua ait civi conferunt, in clas
Ad hunc censum pertinent nimia cibo rum copia , acidorum visci rumata insus, aer valde humidus ac frigidus, vita laboris, motus expers, incongruus P idym ξιμὴ S. VII. si probe n turam e vires caldarim morbificarum cognitas atq; perspectas habeamus, utique nobis in facili erit earum rerum naturam explorare , quae insest ae
Quia excretiones sanguinis puri, tum impuri consuetae interceptae, itemque ordinaris evaeuationes superfluarum4 excrementitiMum ordirum per urinam , inum, de cutii Drusos
hiluti a roductione is exhorae
de ad generationem, augmentationem impuri .ae lutulenti sanguinis, lymphae variatumque exere mentitia,
tum sordi rpore plurimqm Gintribu t suila huic potinanislligi, omnia illa, sive ex classe rerum i xur si is , si ii iiiiii Cum deiectio vitium in unioris,
eprpore vel asoni , infirmitaseertain. vum pari sum ad stagnationes humorum, obsitustiones glandularum,
ucstrum corruptioncs, adeoques iupassiones chronica inferendo is, cp-.tas funesto reddendas multum eo su Mant , hinc facile eoncludendum , 'omnia ea , quae infirmant e pus partiumronum ac robur dejiciunt, ut 'unt praecedentes ni ubi vertamideo ites remedioriimadministrationes, res esse nocentissimas, ad morborum, i pliusque adeo mortis generationem. aptissimas.
Q uti x morbi non solum ex iis,
rebus, quibus ad vitae sustentationem quotidie opus habemus, in corporen stro progignuntur , sed subinde
etiam ad morborum pro auctionem multum conferat pecunaris alicujus corporis structura e natura , hinc utique a medico, aetas' sexus , temperamentum in abitus corporis α
nativa atque haereditaria seu a p re tibus suscepta partium: consti intio , ipsa quoque consuetudo, quae altera
est natura, probe consideranda sunt, ut inde eertus reddatur, ad quos mola
60쪽
. anteries nocentissimas, e quae ce-hhrei me eorpora assiciunt is morbos, in mortem in ferunt , iure optimo aiae gravis animi pathemata sunt re
Tanta est affectuum niihi vehementia, ut eserrime corpio etiam firmissimum et integra anitate fruens radere , ejusque
motus ordinatos , qui vitae praesunt, de-
ωperit, atque si inditam, imbecim
litatem circuitus sanguinis de hum tum imminuitur et ita etiam affectus animi fimili plane modo operantur xbant, uti ex mox is regendia erismiat nepatebit. rimari de operatione aci um animi
aruere, pervertere et gravissimos morbos, 4mo subitam mortem interre possint hinc adeo fit, ut poteritia ac celer kate nocendi vadiilissima etiam enena superent, quae, iam cito monem iisserunt, vel in m mento in actiones vitales orassantiir, quam subitus et vehemens animi affectus, qua- ab estuavesterior.
s. X. Animi Dibemata in auidum ner-Veum, huiusque ministerio a partes
rectioni praesunt, proxime immo i a
sectus animi maxime ae primirio a DKciunt cor, arteria, , dehine operatis
eorum transit in membranas cerctri, ven
triculi et intestinorum, tum in ductus bitiarios et urinos , praecipue vero la Hibu los et fibras subcutaneasci in enim partes singulae ex sensibilissimis fibris membrano-G-nerveis constructae sunt. Qiiod vero in fluidas partes animi pathematum vis et peratio se te exserat, id inter alia ex eo
clarum fit, quod per salivam , per lacnutricum lonoe gravi in chi es inde tran- i meam scribit
Quemadmodum motus solidorumae inde dependens fluidorum tripli ei modo laeditur, dum vel vehementior α celerior fit xontractio nervose inusculosartim partium orporis, &-otus ab interias ad exteriora tendite vel ab exteriori partium e strictionem tus humorum ad interiora vergit, velliesthnonium. Neque arii ad hujus Hlonus robur partium plane aniciturumistrationem consertilla observatio P eri
tractione totum systema nervosum celerrime commoveat, .lystolen eordis eique adnexorum vaso tum cum a
teriosorum , tum venosorum , eo num etiam partium sirosarum so in eorpore mirifice ad aurat , iit adeo recte a veteribus parva febris insania, ae momentanea epilepliadi
se in ... Evidem post iram manifestum mota, cordis augmentum , pulsus intensio, re iratio concitatio , seu , calor . Muatici et robur faciei, arteriarum capitis, praesertim circa tempora , ψjς pulsa tio et intumescentia, oculorum ferocia , tremor extremarum partium et actionim mentis praecipitantia observamin , Quae omnia Iuculentum sitis de impetuonori