장음표시 사용
41쪽
vero diutius vivant, haec causa videtur,ueviscera sint comi pia vel obstructa rasaminis, humorum in corpore ani-l quaedam viscera nativa vel inveterata immantium stases nisi removeantvi , mortemibecillitate laborent , si venae sanguinis, ri vel impuri copia citrgeant, si tonus ventriculi mintestinorum destructus se, prima regio vitiosorum humorim , alieermium copia reserta si, si menses velliae solennes evacuationes interceptae, si nervorum lystema ad spasmos valde procli ρὐ tunc profecto una eademque mor i causa valde discrepantem ratione sym-tematum , Ventus , curationis prodiicit effectum.
Exquisita morborum differentia medentibus sciri admodum est necessalia Morborum plena 4 exacta ratione disserentis causati essectus cognitio medicum tum in prognosi, tum in curando multiim juvat . Nam secundum Him
dictiones morborum splendidae sunt ac gloriose ex cognitiones, quo re qualiteri. quando sino usi desinant, sive eo vertantur, ut incurabiles fiant, si v curationis spem exhibeant . Tum disserens morborum ratione causarum indoles, aptiorem 'r certiorem medentem reddit, uticiat, quae medicamenta , an debilia aut Arei ra, quo tempore, qua dosisne porrigenda Man salus vel spes curationi, b iis stexpectanda, necne.
S. II. Quidam morborum sunt acuti
intendunt eamque certissime interunt:
jam autem ea est motuum febrilium&spasmodicorum indoles, ut plerumque salutarem effectum exerant in re sol rendis, discutiendis&tollendi pernicialibus illis sanguinis, humorum stagnationibus. Quo Mito jam saeue elici poterit ratio, quare nemines natura sensibiliores, inibecilli frequentius quidem laborent, facilius vero convalescanti diutius quoque subinde vivant, quam qui natura rc busta valentes sunt , atque rarius morbo assi-eiuntur.
INgens est mo iborum raraone effectuum disterentia , quae unice
disserenti causarum , quae eos inducunt, indole virtute atque actione desumenda est.
Omnes ouidem morbi in eo conveniunt, 'Quod sunmones corporis vivi, sani laeaant. Quia vero id differenti modo, gradu atque effectu fit, quaerendae utique nujus diaerentiae erunt causa , quae partim in
materia laedentis perniciosae natura , partim in locis & partibus assectis , partim in ipsus corporis aegrotantis natura residem.
Quanta ni causarii morbificatum differentis su pra iam ostensum est loca ve--, quibus ea iiisident, ins nem quoque
faciunt disserentiam, quod imi olim aen visi videtur in.crare cum Lib. de flatibus . . ait : σινιονω- amnirum nae otilem modia es , Oeni πιεν Ipse oram disse νen iam faeie Maxime omnium vero inserentiam morborum naturam iitque effectum ipsius corporis, quod agrotat, natu
o reddit si illud intimille .s enite sit,areves quidam longi , illi ex asi.
bus inflanimatoriis viscerum vel a laesione partium nervoso- membranace
cum ab inhaeren e acri caustica miteria; hi vera potius ex humorum de sanguinis ita gnatione de spasmisisse
tum suum habeat. Plurimum refert, ut medicus sciat, an morbus , quem curandum suscepit , fit acutus, vel longus . siquidem ille cito finitur, et cito hominem tollit, neque
periculi expers est nam si stasea non discutiuntur de removentur , in exitia tem
42쪽
lem putredinem .spha celii transeunt mala plane ad tempus quiesciuit, an longis morbis secundum cessum Lib. IH stea certis periodis redeunt
cap. I. neque sanita , neque existum est ἰαρυpi. r. , sed ια rima peνselerans , actit Ivero periculi non sunt expertes, quia plerumque inflammatorias stases vis mim vel
De continuis illud circa praxin temn-duin est,quod plus habeant periculi, quam Javant , quae in hisce morbis optima est
medicatrix, per auctiores motus removentur , in exitialem putredinem tran- semit . I ippocrates Lib. I. de -rbia f. 38. in acutorum classem maxime reponit inflammatorias, acutas febres, phrenitidem , peripneumoniam , anginam, Pleuritidem interlon- vero reser tabem, alvi fluxum , podasram , arthritidem cach ex iam , coxendicum morbum, stranguriam . in senioribus nephritidem, haemorrhoides , ani fistulas , in mulieribus frixit sanguinolentum . Quod pertinet ad curam acutarum illud sciendum est, quod natura ibi plus Q vindicet, quam
ν , si inie In Ilia medicus aceesse νit , obsequens aeger sine illis viri pereas , de monet idem cini, quod in cura eorum non statim contemnendum sit, si quid non statim prosiit , neque statim removendum
si quid paululum saltem juvit, quia pro- fe , tempore expletur. s. IV. sunt quoque morbi vel continui
uel intermittentes illidi euntur, ubi sine intermissionibus aecessiones
partium nervoso-membranacearum aes lintermittentes, quia continuo sine i nes pro causa habent , quae nisi natura ad termissione, utut non aequali vehemeatia, universi corporis sinctiones laedunt,&vi res frangunt, quae penitus se actae causis effectibus morborum removendis non amplius suffciuiit . Aecedit , quod in continuis ubi natura est in motu valida auxilia numquam proficiant . Quia vero vacuo te meor vires elanguidae recollisuntur &ipasticis motibus conqui scentibus omnia tranquilla reddita sunt non tantum adest periculi, medicamentorum etiam expeditiora certior est op ratio, iupote quae ex male habentibus pri- mis viis longe citius hostiles causas ex bare, quam ex interioribus nervorum de
viscerum sedibus propellere Ditant Morborum acutorum alii sunt benigni, alii maligni in illis non tam pernicialis indolis est causa morbi neque tanta l.bes e proclivitas ad
corruptionem , iiii in malignis qui facile inclinant ii putredinem vitae&viribus in sentissimam
mia benigni a causis non adeo vitae imsestis producuntur, symptomata sunt mitiora, tempora sua ac ordinem servant in excretionibus eriticis, remediorum e iam viribus magis obediunt, ex hisce raro pereunt homines, nisi magna aegrotantium vel medicorum culpa. Quia ve- malignorum causa grassantur magis in
partes corporis, quae motum, impe
baiplomata urgent, qui eorum c u lino, laetunt solidorum robur firmaista in nrmius vel nervoso generi, partibus membranaceis insident, ubi universalem, eontinuum quendam pas- mussi, uti in febre fit, emetunt. Si vero laedentes causae a partibus vitali
bus paulo remotiores sunt, in primis viis vel excretoriis consistunt thoe ja. hi atermittunt,&0mpto
hinc vires, a quibus vita proxime pendet, valde prosternunt, insuetis incedunt semptomatibus, inconstantis sunt decusellas, expertorum etiam remediorum'a'
res eludunt de plures perimunt . S. I. Dantur quoque ex morbis chron
cis quidam maligni, whi sunt, si
43쪽
7 . CV. 'Lm Dissereni Morborum Ratione
si iccis valde impuri ad in putridaminon una semper methodo curationem corruptionem proni sunt. lxecipiant, sed quae uo tempore prosunt
remedia, alio noceant, neque etiam ea
Seholion dem auxilia omnibus ris propter dissi-Ita cabies. gonorrhoea , purpura, in dentem vim atque naturam conveniant. G:rmittentes feta es, scortatus, diarrhucat Solertis itaque&petiti est medici mo dantur benignae vel etiam malignae. O-lborum , qui gras antur, Origines, ea tum indoles ut plur mum a constitutio fas a priori, id est , ex praecedenti temne ipserum con inrum laborantium de porum ac tempestatum abitu probe se pendet, si succis impurioribus in corruptionem pronis venae magis vel minus refertae, sique partes solidae. ad iuc robiistae vel a rubore penitus dejectae sivit. Et quia
temporum anni mutationes praecedentes constitutiones tempestatum praeternatura
lς magna potentia gaudent corporis nostri succos prava diathesi imbuendi Se ad corruptionem eos disponendi, hinc eff-citui , ut arthritides , intermittemes febres purpura, quae alias satis beni e&pucide in uni pessimos mores nduant, neque absque omni periculo sint Chionicis quo vis malignis merito an uniteramus cancrum , si in exulcerationem abit, item sphaceium , qui a caula interna fit, quandoquidem summam Uscrasiam de promtitudinem sanguinis di humorum Uputridam corruptionem indiςat.
Morborum qiuidam sunt communes, qui plures uno in loco invadunt Graece dicuntur epidem ii . Quidam non mulio comminiter, sed e para
tis sparsimque adpreheiulunt et spo
radiciu intur. Illi a ommunicaunempe aeris vitio, inquinamentis, hi a pravae vitride vi ucra inneii scuntur . . Inoscere, eo consilio , ut postea commulio eiusmodi afflictiones convenienti diaeta vel auxilio avertere de corpora ab iis praeservare possit. Nihil enim assantius
est, quam sub praeternaturali temporum morbosurum constitutione accuratior vitae de victus rationi invigilare, ut vel ino
bi commun: i. grassantes arceantur , vel
corporibus bene sic praeparatas. modestius&benigniu se exhideant.
Alia tuoque est morborum en demiorum , alia pandem totum ratio : hi spectant ad universum populum
quasi sunt febrii ac vulgi secem maxime assiciunt, atque uno eodemque
tempore in multos cui uicumque sexus, lem perament , aetatis , conditionis aut seneris vitae fuerint, promiscue grassa oiuriae dςsaeviunt, . cujus generis sunt morbi pestilentes Enaemii vero certis locis proprii sunt Minqui-ini, ab aere, si tu loci, victu conlue o, de pravis aquis nascuntur.
Ad morbos. pandemio maxime perti nent castrenses, qui ex lamet annom dissicultat , ex insolentium eorum, a quibus natura plane abhorret , esu , ex ulte inos in locis acta exhalationibus de inquinamentis in eo contentis temporiimoueconstitutioni plane praeternaturali ebentur , fit, ut in viis distrii sti plures invadant. Quia vero haraim mutationum aeris magna est differuntia, neque unius ejusdemque semper indolis sunt inordinatae aeris constitutiones & exhalationes in eo contentae -- Epidem ii certis tantum temporibus alimentis. qu is 3Hprodeunt, quia aeris vitiis Malienishidis usto diutius condita fuerunt , vel situ vutrilagineque obsta atque inquinata sunt, vel ex ingurgitatione aquarum stagnanti lim nascuntur. Hoc genus orbi sunt febres , dysenteriae , diarrhoeae, morbus Ungaricus is anginae . Ad Pandemio reserri etiam a bene , qui ex frugibus clatratis , aerugine , quae pestisi egetum est, obductis , secat corrupto, quae diversissimo sepe genio is lolio temulento infectis originem suam vinclais incedunt , qua e accidit, ut traxerunt superioribut amus. cujus ge
44쪽
meris exemphim nuper habuimus , cum Seholpon. ob copiam plii viarum temulentum Iolium Saepissime sit , ut compost appareane secati admixtum miras convulsiones exci- morbi, ita epidenisi cum endemiis se tavit Endemiorii , qui certis reo ioni quenter miscentii bus vel etiam Iocis proprii sunt, causae variae sunt, quas lota serie enumeravi
ris , item variolae , morbilli , catarrha-ies, a liae grasi vites saepe cacochymicos, musis perti actavimus in Dissertatione is corruiticos , hypochondriacos , veri i-Fus laborantes, arthriticos 'ue venerea insecto, invadunt, ac time semper minus
tractabiles Mnt e multum medentibus de morbi, e de D.
g. m. Sunt quidam morbi contagiosi, quidam contagii plane expertes illi ex subtiliori mi asmate fermentalis indolis proveniunt, dum cum aere Walimentis in ventrieulum descetulit, primum succos ibi eontentos, postea
lympham de sanguinem inficit atque
corrumpit. ει contagiosorum classe maxime emiment pestis 3 omnes febres petechrales de catarrhales malignae, item variolois morbillosae , dysentericae . Ex numero chronicorum scabies, lepra , lues venerea a gonorrhoea virulenta , ulcera mali noris sunt. Res notatu dimitaria est , quod omnes febres acutae , quae ex sanguinis inflammatoria a fiunt , item orbi chronici erat ex viscerim corruptione nascuntiir, a contagio sint immii-nes s contra vero, qui a lymphae corruttione 3 putredine fiunt, sermentativae
de multiplicativae indolis snt, x contagiose propagent. Sanguinis enim putredo spnacelos sive internis , sive externis lare: s insideat , propter insectionem miniis est terribilis , quia crassiorispatii est texturae di sensus afficit , sed uae in tenuissim lymphatico humore rei det, penetrantioris est naturae , quia in
soros altius se insinuat, di fluidas partes intestinam similem motionem promptissime abripi .
facessunt negotii, quia simplici methodo remediis alias morbo appropriatis non
Differens quoque morborum idio- pathicorum, symptomaticorum estatio . In litis morbi causa sunctionum turbationem inest , ubi sedem
suam habet. Quandocumque vero causa morbi in alio loco residet, quam ubi functiones turbat, symptomaticus morbusdicitur.
Ita epilepsiae&convulsiones, si quando dentium dolori ex eortim eruptione vi lenta vel atrocioribus intestinorum tormentis, aut cilculo vel vermibus supe veniunt , sibi habendi sunt symptomatici. Idem fit, si vertigo, si capitis dolor, si tinnitus 3 difficultas auditus aes melancholia ex male assecto ventriculo, cruditate acida ibi haerente4 spasmos ae inflationes concitante subnascitur . Ita Juoque vomitus symptomaticus est , si olori ex calculo supervenit & tussis symptomatica fit, ab acidorum lacrium humorum saburra primis in viis onusta oratur . pilepfia id in pathica est , quae supervenit gravioris capitis pertusonio suo Misagmenta erebri membranis infixa sint f vomitus id iopathicus fit pylaro existente eros vel duodeno humore corrosvo , bilios oppleto . Tussis id iopathica pulmonalis est, s tubercilla, obstructiones aut vomicae ibi haerent, vel Morbi sunt vel simpli es velaompo serum aerea sanguine secedens ronchio litio II dicuntur, qui ab una morbi tum membranis altius insidet . Haec d causa proxima oriuntur, hi vero sunt, eum plures causae in morbum producendum conspirant,stinctio inter morbum Idiopathictim se symptomaticum magni momenti est in
praxi medica, nam Licilla semper sym- lammaticiis testitues, si eius m*rim,
45쪽
cap. V De Dinerente Morborum Ratione
regione , ubi sacile corrigi, evacuari uidue frustra f..i . Plura de hae diateria potest , haeret , ac si altius interiori svisceribus fuerit infixa . Dein curato morbo principali secundarit, sympi mattei sua spolite desinunt 3: solvuntur. Tandem vero cistud sciendum est quod morbus acutus aliis acutis ceu symptoma superveniens lethalis plerumquent , quia exhaustis iam a magno morbo viribus, alius magnus superveniens non potest tolerari ita phrenitis vel inflammatio ventriculi , quando sipervenit acutis , plerumque necat. Morborum alii sunt vel genuini alii eorrii pii . Priores suum genium typum, progressum atque effectum decenti tempore&ordine observant; posteriores ex perverso laborantis regimi. ne aut errore medentium alium plane de pejorem morem adsumunt. Corrupti morbi plerumque sunt siti
etiis male administratae curae , si e . . intermittens labris ante correctionem vel evacuationem materiae peccantis intempestive famigerato illo chinae cortice vel alia adstringente medicina reprina itur , vel si exanthemata ii subre sociata , ut atriolae , morbilli , purpura paulo calidioribus, expellentibus praeposte e tractantur, vel si solennes S statae excretiones v. g. mensium , haemor
rhoidum . nimiae validioribus constringentibus intercipiuntur , vel si virulenta gonorrhoeae aut intempestivis adstringentibus aut calidioribus balsamicis praeproeere sistitur , aut excretio quaedam critica supprimitur, tunc plerumque insueta, deterioris Indolis symptomata ac ordinario fieri Tolet , sequuntur Tum certe artis Iaboris est corruptos hos affectus pristinae suae Arma resti
tuere . Plilchra sunt , iiae circa hanc
rem jam suo tempore monuit cessu Iib. m. cap. I. aliam inieram, ab Diιio
qui recte euratus sit, an perperam, quia
S. XIII. Dantur morbi recidivantes, qui ad tempus sient, postea majori vehementia &' periculo re eurrunt, partim ob caulam non pcnitus sublatam in eo
pote adhuc relictam , quae cum tempore vires sumens pejorem essectum producit, partim ob insignem partis
adfecta imbecillitatem a morbo relictam, quae prompte data causa occasionali repetit vitiosos motus.
Ex recidivantium numero sunt maxime intermittentes febres , si imperite quod plerumque fit , tractantur , nec fersecte sanantur . Recidivant quoque sanguinis nimiae per harenorrhoides pulmones , per ventriculum proruptiones, quae plerumque ob validiorem spasimum primarum viarum eis nimia sanguinis abundantia vel bilis acrimonia nascuntur . Recidivant quoque asthmata , affectus a poplectici, paralytici, capitis dolores , qui ex raptu sanguinis ad caput ob violentos in imo ventre spasmos producuntur , qui si partem a morbo priori debilem relictam inveniunt, facile periculosas stagnationes de novo. ibi efiiciunt . Ipsa quoque experientia deprehendimus , quadam ex morbis chronicis, qui subIati videbantur, recurrisse , ut icterum , hydropem, phthis , luem venerem, corruitum
purpuram in seminis maxime recta
Redeunt quoque certo anni tempore, quo primum invaserunt, quidam morbi, &hi vocari solent anniversarii.
46쪽
iii, vel adventitii priores insolidae cujusdam partis vitio de imbecillitate nativa causam suam positam habent.
Nullum anni tempus facitius eos dem
morbos revocat, quam vestrum autum in dyentit a pravae Victiis ortae rationale, ob sanguinis copiam , quae spasmos ni , omni b his, quae liuidorum po-eficie&sanguinis congestiones, quas ve-ltius rasin deitiuunt , accepticiunt teres raptus 'ocarunt , ad alia loca ita referendi.
maxime naritim haemorrhagiae, pleuriti-ldes, peripneumoniae, cephalalgiae , ast imata, in autumno certo testato menses. pius revertuntur ob congestos multos impuros humores, Sc ob aeris inaequalitatem frequentiorem, quae ingentem imbecillitatem partium antea oranti ii denuo prodiicit . Ita rede lint arthritides , nodagra , malum ischiadicum .diarrhoea , cataritiales sebres, destriviones rheumaticae, qtii morbi etiam in senior ibiis i e imbecillioribus verno reinpore stata sua annitemPoeta servant. S. V.
Alia est differentia moiborum recentium , alia antiquoium S: ibi tu litim, illi in pallibus a gis Hildis, hici igis in solidis vitiis suum posi
tum habent. λι. n. omnes morbi recentes Aellius admittiuit medicinam , quam inveterati , eo
tuo vitium,in partibus fluidis consistens, icilius emendari potest , quam illud,
nervorum depravata constitutione haeret
Affectus quoque pasmodici , de qui inhabitum atque conluetudinem abierunt uti videmus in hypochondriacis, doloribus inveteratis, dissiculter, aegerrime sinationem recipiuiit. φρ-- ι - ιι-
sunt quoque urbi vel heredita.
s. iis . In affectuum haereditariorum limero sunt epi Iepsia , inania , melancholi ,
poplexi , qui in mala de nativa o stitutione cerebri landamentum suum habent. Ex pulmone , si imbeci Ilitate nativa laborat, nascitur haeni milia sis, olithi, sis ubi a natura male affectima est ne par, cachexia hydrops eum tempore muntura ubi ventriculi intestinorum tubus nervos, metabranaceus . tono suo plane dejectus ad Ipasmos ac statu lentias promptus a natura est , molestissima illa adsectioi, quae hypochondriaca audit tirodiicitur . De coni enitis vero morbiscribit -ρροσνaι es Lib. II. praedict. s. II. auod qui his ora hi ηυεν, inare ab ur ιμι--r.
gruorum , alia incongruorum illi dicuntur, qui ertis aetatibus, temperamento, sexui anni tempori iriis in in partium solidarum, viscerum vel eonvenientes de fimiliares sunt i
congrui vero appellantur , si plane hisce, irespondent.
hisee morbis tale iuescium seu
ρον familiaris est ον bae , quam nibus haram Murus ad inis cunarusque risi . Et ut rem planiorem iaciamus exemplo, epi Ieps , variolae , morbilli , infantili aetati sunt maxime proprii ac facilius tum solumitur ac leviores Mnti si vero hoste
47쪽
sis iuvenis vel .ir laborat , ob strictiorem fibrarii habitum, longe periculosior est eventus Haemorrhoides S apo-plexi senibus familiares. si rimam aetatem infestant, aliquid monstri alimi. Febres tertianae aestati conventum ,
chius etiam tunc finiuntur: ubi isti , si autumnus est , incidunt , pertinaciufimae indolis sunt menstruae purgationes circa quinquagesimum annum uiscedunt , si in senili aetate accedunt , iam guinis eruptiones oravissimae is quae periculo non vacant, esse selent . Pleuritides, si juvenilis areis est, iacile Alvuntur , in senili aetate tit plurimi imit cant Plur , quae ad hoc argument imnertinent, tractavimuxin is risei da in Milam et M.
Diversi quoque sunt morbi ratio. ne aetatum, dum quidam in pueritia, alii in adolescentia de juvenili
aetate, alii in visis o senili oriun.
obstreatione digna sun , quae de
i ros, rant nimbos incisςmis 'capite S superioribus partibus , succei: sive ad alias proMediendo.
de extrem MMiui δε- in insentia caput maxime petitur, ibi lue ob ni in iam numiditatem & fibrarum
acciditatem, neutiquam vero ob pulsi nem sanguinis ad caput, a natura rapim te institur in eo miniis, ut per nares nimia sansuinis copia excernatur , fiunt a stagnat one seri ire de neo capitis , crusta lactea fluxiones ex auribus, epi-lepsi. e , glandularum tumores, parotides, ophthalmiat, lippitu laesu in adolescentia gravedines, coozat, cephalalgiae in aetate uvenili& virili niurbi mastis pectoris invadunt, tum magis tusses siccae pleuritides spuriae, verat, perieneum niae, pulmonum vomicae, phthius Acirca hypochondria, praecordia pasmi, ardentes febres , alvi constrictiones In prima senecta haemorrhoides fluentes vel caecae, flatu lentiae, cherus, quartanae , a chexiae, calculus, enum, colicae flatulcntae in provectiori vero senectute morbimaoicaci huc descendunt in ima visceraruregionem corporis infimam, unde scose tu , cachexia , stranguria , calculus vesicae , tenesmus , harinorrhoides ulcer is, podagra fixa, malum schiadicum gOnagra , marasmus , atrophia , mictus
cruentus, in s ninis prosillanesi uvis rhi aetatum fundamentum tiri a
maxime haben dispositione selindathm partium ad motum ad homo res eummotos a congestos usi
i lembis . Etenim in aetate prima, adolescente e juvenili magno impetu humores sit sum seruntur propter validum elaterem&tensionem Ar ibi postea, si ob partis .i m. pie adsectx imbuta ilitatς- st Disiti g
48쪽
sin ves la nationem efficiunt , ne item a se . quid enim pur en de bia, quae hos tambes pro ereant . Quoniari, aes intimabaia Iasa μηρ, urina ramo tem paulatim et procedente tempore hic do , hic motus , io robur Martium
omittit, in Mari deficit , libi essi,
citur , ut si laxitatem partium solidarum magis humores inferiora petant descendant , ut in abdominis visceribus ita nationes, et ab his mini chronici et imi venerisvine
Morborem alii sunt anabiles, ali insanabiles icillorum vitia magis consistunt in partibus fluidis, quae faciaius emenses minini: horum musae
plurimi ex morbis sunt salutares,
nonnulli etiam exitiales Qui resti. tuunt hominem piris in seeundae valetudini vel etiam eorpus praeservant a
gravioribus ex lic ni ad perniciem tanta labe viscerum positae sunt quae e struct en corporis velatim, inaedicina inlla mari potest, SAEinon.
an morbis insanabilibin praecipua suntheni seria vei paralysi, inveterata, sudi
diras et guttarierena, antiqua, hecticam viscerum eorruptione, hydropa ascives ex induratione viscerum , cachexia scortatica ex comptis vi eribus , hydrops pectoris ex polypo cordis vel vasorum pulmonalium , cordis palpitatio vel in lima ex potvis , calculus renum plures annos a fulgens, mania inve erata, cancer exulceratus, sthacelus a causa interna , podagra haereditaria , omorrhoea inveterata ex promitarum fistulis , exulcerationes pulmonum fistulosae calculus vincae, exulceratio vetus uteri, chlorosis et sterilitas ex pol ov marina denilis,
Distinctio inter morbos sanabiles&qnsanabiles mon caret suo usu in medi
Moibi talutares dicuntur , quia od-tarem habent exitum, dum motibus sui se travi Gyariis et vehementioribus a ca sa perniciali morbida corpus liberant , qtia tenus eam sive discutiendo sive soronicistino c'F're removem'. i
Morbi plurimi ex salutaribus seu
tuntur exemtioniblis , sive sanguinis pervaria exeretoria, sive propulsione exerementiti humoris ad habitum eoruporis, vel per sudorem aut transpirationem auctam , sive per crebriores Laeelao sint, mi Meae te proasedit quae io M. δε ανιμαι, s. c. - a M. um Hrπι-- H. - Ron omnes morbi, nibus junountur , salut ri semper fine atque esseli gaudent , sed ii tantuni ,
Cum leva ne fiunt et causam a qua motus morbos orti , evacuam videlicet morbi non tam aqualitate setiosa et motu inordinato, quam a copia
49쪽
Ex morbis. salutaribus eminet maxime febris, quae summum praesidium medietna saepius est eorpori illudque non tantum causa morbisca, sed&vioribus morbis superveniunt, ut sunt
phrenitis de inflammatio ventriculi ac intestinorum , et tuae febres atque excretiones, quae a gravissimo animi affectu, ab adlumpto veneno, abile caustica, a gravi saetione externa pama granori morbo. imo mortei lar Itium nervolarum, a vermibus intesti-
Praeclara sunt , quae reser cessara de Asclepiade, quod sibi e pesta praecipue se ad remedium liti pro sessus sit, IIb. II. cap. VIII scribit et febri , ον maxime οινα--- ρον, fore prodis en sanguis enim, cum in febre ma)ori celeritate per omnis generis tubulas sertur, ipsas periculosas ases de stagnationes sensim paulatimque resolvit, humorum nimiam copiam consumit, obstructa constricta excretoria, tubulos tandem aperit, liberum sanguini, 3 humorum reddendo
circulum , omnes stippressas evacuationes
restituit. Quodsi itaque haec facit, ut, que talis febris salutaris dicenda est. Posero omnes sebres , quae cum levamine ad partes extremas materiam nocentem ex turbant , ut sunt variolo' , morbillos , purpuraceae , arthriticae , catarrh les, ouas dejectiones copiosae comitantur, salutares quoque mordi sunt Pleraeque etiam intermittentes sebres, si sibi relinquuntur, & remotio causae morbiscat arte ad)uvatur , non ero praepo
stera medicina aut diaeta impedituri, saluti praesidio potius sunt corpori quam detrimento is corpus ab aliis gravioribus malis vindicant. Maxime omnium vero Abres eat inhales cum tussi cum oryza jundis , oninium siluberrim sint.
Morbiae febres, quae ad exitum de summam eminem tendunt eorporis, sunt, qui a vehementiori lassamma.
tione, a partium nervosarum eorruptione uphaeelo interno nascuntur na rodentibus aflitibus, ab hernia in carcerat , a nimiis doloribus fiunt, quia omnes hi mo ibi & motus morbosi non ita sunt eomparati, ut eausas removeant, sed potius laesiones gravi
res reddunt vel necant ae in extremam perniciem ae imbecillitatem vel unia versunt genus nervosum vel certae partis tonum ae robus praecipitant.
Ex hisce jam omnibns clarissime apparere arbitror, quanti cum curarabs tertia motus , qui in salutarem finem tendunt qui perniciem adferunt sint distinquendi; nam in illis naturam adjuvare, e iis negotium promovere debemus, ubi pestile ἡ error est , si ejusmodi motus sine respecti ad causam
statim sistamus ; cum contra pernici te omnes motus , quia nihil salutare praestant , ac vires magis exhauriunt
s. XXVII. Distinctio etiam non exigui usus in medicina admittenda est inter morbos
frequentiores, ratiores. Priotes dicuntur, qui erebrius fere omnes h mines invadunt 3 olferiores tales
sunt , qui rarius & tempore de numero
eveniunt. Omnes quidem morbi in genere rariores sunt , id est , minus frequenter homines insestant , si consideramustum rerum insalubrium e nocentium
item inflammatim es, quae aliis gra-'aibus perpetuo corpus humanumis 'tectum
50쪽
iectum atque expositum est , copiam iCausam hujus peculiaris phaenomeni jam
supra attulimus , quia nempe ea est insaluorium rerum indoles , ut non proxime, sed potius remote tantum dispositive morborum generationem quidpiam cons rant, atque etiam ex his plures causae ad partium olidarum tonum naturalem desti uendum conspirare, concurrere debeant . sed tamen neque tam rari sunt quidam morbi, quia plures frequentissit me in praxi eveniunt, moesi emel, sed simius homines per omnem
S XXVIII. Inter frequentissimos morbos, manotius effectus moiborum, qui jugulant Ze e vita tollunt hominem , est interna viseerum corruptio, sphac latio. Rio rarior est sphacelus in partibus externis, eo frequentior est in internis nam nee ullus sere hominum, qui morbo naturali moritvr non violenta4sreeler rima morte perit , est, qui non ex putri da&s acetosa corruptione attium internarum moriatur , quod iis quidem o ut rarius vel plane numquam morbis derunctorum hominum cadavera dissecuerum , in nutum videthes, neutiquam vero
iis, quillaequentius hisce exercitiis interfuerunt.
I. XXI x. Moibi frequentiores ii sunt a causa communi , nempe aeris eonstitutione fiunt 3: maxime a transpiratione prohibitastam originem havent Ita saepius intra anni spasium invadunt
plures simili divexant ea tarrhi, eo. ryzae , ravedines , tusses humidae
eatarrhases febresa rheumaticae, item diarrhoea , cephalalgiae, variolae
motbilli , febres intermittentes; praesertim tertianae, dolores artuum&id
Frequentiores etiam sunt ii morbi qui eertis locis ob peculiarem episeonstitutionem, situs regionis, anuarum
alimentoriini naturam funiuatissimi sunt. Ita in t alia equentiores sunt
peripneumonia , quartana ,, hydrops Qui loca marina incolunt, vel diutius in mari versamur , coibunis vix effigere possunt. Qui dulci , farinaceo victi tuntur , in febres putridas , malignas lumbricos , puriniram exantheniata
malisna Deile incidunt a qui inlaeis paludosis degunt, creberrime intermitteristibus iisque anomalis exercentur .
s. XXXI. Frequentissime quoque .graviter
homines laborant ex vehementia aniami patheniat 1. Nullius fere gravior morbus aeum veschronicus est, quem non soli animi assectus , multo vero maris cum aliis causis juncti exeitari vinime scinde enim πο- plexiae , pilepnae , hamopthyses
rium haemorrhoidumque em enes haemorrhagiae, sebres inflammatoris ventricuit, ardentes, cholericae , abortus, mensium
haemorrhoidum , alvἰ, sudoris suppressi nes, exinde gravia pathemata, cordis palpitationes, reniores, animi des uia
rrequentiores etiam sunt morbi qui ex pravae digestionis vitio, item ex mensium vel haemorrhoidum deis. ,et suppressi te oriuntur. Fosiam simulentius aevmim Me de
variis incommodis conqueruntur , si surie ravidae , vel eo tempore , suo mensus