Hadriani T.T.S.Crysogoni S.R.E. presb. card. Botoien De sermone Latino, & modis Latinè loquendi liber nunc demum sua integritati & pristino nitori redditus. Eiusdem Venatio ad Ascanium cardinalem. Item Iter Iulij II pontificis Romani. Cum indice locu

발행: 1581년

분량: 325페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

151쪽

Iam inde a teneris.

Virgilius in Gorgicis.

Iam inde a teneris impende laborem. Cicero de Oratore: Est enim illorum exercitatio elegans Iam inde ab Aristotele constituta.Tit.Liuius de bello Macedonico : Tentare gentem auersam Romanis iam inde ab Racilli morte. Id temporis. Id temporis, per id tempus, id aetatis,hoe aetatis, id horae, eo loci, quo loci, elegantissimo dicendi modo scriptuapud illos veteres eomperitur, quod est Ooseruatione &imitatione dignissimn m. Id temporis per id tempus. Varro de re rustiea i Itaque eorum fructus id temporis maxime consistit. Ibide: Quod ibi saepe id temporis ortu

tur nimbi. Cicero de Oratote: Et nosipsit,quoniam id temporis est, aletudini demus operam. Ibide et Sed nunc quidem, quonia id temporis est, surgendum censeo. Idem definibus bonorum & maloru : Quod is locus ab omni turba id temporis vacuus esset. Idem Attico Venit enim a me& quidem id temporis,ut retinendus esset. Idem pro Milone: Deinde profectus id temporis, cum iam Clodius, si quidem eo die Romam venturus erat, redire potuisset. Idem in Catilinam. Quos ego iam multis, ac summis viris ad me id temporis venturos esse praedixeram. Titus Liuius ab urbe condita: Vt purgaret se , quod id temporis venisset. Hircius in Commentarijs: Id temporis conati ad muru accedere, ut oppidum caperent ibidem: Incidit idem temporis ibide: Per ide temporis. Cicero in Bruto Et quide duo fuerunt per ide te pus dissimiles inter se

Hircius in Commentarijs: Per id tempus fere Caesaris exercitui res accidit incredibilis auditu. Id alaris.

Plautus in Asitieria. Neque pudit eum id aetatis Syeo

phantias struere. Cicero Torannio Ita viximus,& id artatis iam sumus, ut omnia quae nostra culpa nobis accidunt, fortiter ferre debeamus idem in Oratore : Quonieid nobi, Antoni, hominibus id aetatis oneris imponitur.

idem pro Aulo Cluentio: Se in balneis cum id aetatis silici fuisse idem in arte Rhetorica: Cum id aetatis, & priuatus essem

152쪽

essem .idem Attico: Credo Platonem vix putasse satis consopum, si hominem id aetatis in tam longo sermone diuintius retinuisset. idem pro Lucio Flacco: Qui quoniam est id aetatis. Titus Liuius ab urbe condita: Quis,&cuias,&ςur id aetatis in eastris fuisset.ibidem: Qui se id aetatis se.

Iieitassent, me aetatis,siuidsis aeraris. Plautus in Trinummo : Quanqua hoc me aetatis sycophantari pudet idc in Bacchidibus: Censebame effugisse

a vita maritima,ne nauigarem tande hoc aetatis senex.ibidem, Pudet hoccine aetatis ludum ijs factum esse indignε ibidem: Hoe demu est quod pereutior,me hoe aetatis ludi-seari idem in Pelia: Ego scio quid sis aetatis.

Eo lecti quo loci. Cicero Attico Res eodem est loci,quo reliquisti.Vlpianus de iudici j. .H res Defendere se eo loci debebit. Idem eodem titulo, l. Sed etsi si ea res,quae per fidei commissium relicta est,eo loci fit,dicendu est non debere praescribi. idet de noui operis nuriatione, l.De pupillo Qui eo loci operantur.idem de Senatusconsulto Sillaniano,i Cum aliter: Quicunque eo loci fuerunt,unde vocem exaudire potu rant. Vitruvius: Quo loci describuntur linear.

IVRARE CONCEPTIS VER-

bis Peliurare.

I Vrare eonceptis verbis,& Periurare, modus est loqu&Adi apud veteresFormula enim quaeda iuraturo proponebatur certis notatis verbis, in quam iurandu esset,qua-doque absolute coceptis iurare dicebatur. Plautus in Asinaria: Ubi verbis e5eeptis sciens libenter periuraris .idem in Cistellaria: At ille conceptis iurauit apud matrem mea id ε Mercatore: Conceptis verbis iam iusiurandum dabo. Idem in Truculento: Quid sim iubeat intromitteret conceptis me non facturum verbis iurem Idem in Bacchidibus: Ego iusiurandum conceptis verbis dedi. Cicero pro Aulo Cluentio : Dixisse scire illum verbis conceptis peierasse. Iurare in Qerba. Iurare in verba,id est,quod iuramento promittere,fer uare ea, quae verbis conceptis esse promissa,& modus est

ita loquendi.

153쪽

HADRIA. CARDIN.

Horatius: In verba iurabis mea. Idem .. Nullius addictus iurare in verba magistes.

IMPINGERE. Non est impingere quod Adscribere, aut attribuere,

Vt nonnulli insulse volunt sed in faciem, aut oculos iactare , ut infra. Cicero de Tusculanis: Huie ea lix mulsiimdingendus est,ut plorare desinat,aut aliquid eiusmodi. Idem ad Atticum: Impeoit formulam Scaptio. Virgilius Impingeret agmina muri .

. INFANΤIA. IN fantia non pro aetate solum, sed pro dieendi insciti x

ab veteribus illis ponebatur. Cieero Attico .f Omain .

accusatoris incredibilis infinia. Idem pro Cluentio: Si nihil dixissem ne infantissimus: si multa in eiusmodi causa dixissem, ne impudentissimus existimarer.

IMPRESSIO.

QV in s Ir IMPREssici, diu multumque meditans, cum apud nonnullos reperissem impressionem factam esseadductus sum ut id esse crederem,tuod per impetum, quod quasi per impressum terroremat. Varro libro x.rerum rustiear. Hostes se arbitrati oe casionem habere victoriae. impressionem facere coeperutin castra . Idem de lingua Latina: Piso in Annalibus seribit, Sabino bello , quod fuit Romulo & Tatio superstitibus, virum fortissimum Metium Curtium Sabinum, euax Romulus cum suis exsuperiore parte impressionem fecisset, Curtium in locum palustrem , qui tum fuit in toro antequam eloacae sint factae , secessisse, atque ad suos in Capitolium reeepisse, ab eo lacum inuenisse nomen Cicero pro Lucio Flae. Non igitur impressio, nota occasio,

non vis , non tempus, non imperium, non secures ad In .

iuriam faetendam Flaeei animum impulerunt.Hircius in Commentariis.Vt omnium multitudine in fines Suessionum , qui Remiserat attributi, facerent impressionem. Ibidem: Caesar equitum turmas suorum iubet in hostium equitatum qui ad oppidum in statione erat, facere impressionem. Ibidem: Quo facto sui sublati uniuersi in hostes impressione facta, in fugam aduersarios dederunt Tit. Liuius ab urbe cond. Postquam impressionem sen-

154쪽

nre ex aduerso factam,& ante oculos micare gladios Ibid. Duo extra ordinem millia,quem in sinistrum cornu. Romanorum in ipso certamine impressionem faceret, tenuere. ibid. Impressione una totum equitatum fudere. Ibi deme Repetendo signo primam impressionem factam. Ibidem: Re integrato clamore secuti dant impressionem. Ibidem Dein valida impressione pulsi, terga vertunt. Ibidem: Non ferentes impressionem Latinorum,sed ad principes retulεre.

1NIRE GRATIAM.

t Nire gratiam, inire rationem, inire Magistratum, inire eonsilium, inite pugnam, modi sunt loquendi,Romano candore conditi,& memoriar maxime mandandi.

Inire grariam, es cum praepositione A cel A. Plautus in Curculione: Inibis a me solidam, & grandem gratiam. Idem in Trinummo: Hoe pacto ab illo inibis summam gratiam. Idem in Asinaria : Bene hercle ne itis, & a me initis gratiam. Idem in Sticho: Nune me gratiam abs te inire verbis nihil desidero. Idem in Mouellaria: tandem inibis gratiam. Idem in Cistellariae Hane inibo gratiam ab illis. Ibidem: Et eo a me magnaministis gratiam. Ibidem. Si eam demonstret, ineat magns gratiam. In Epidico: Si ist hune hominem, quem tu quae-Titas, tibi commonstraro eequam abs te inibo gratiam Terentius in Adelphis: Ego lepidus ineo gratiam. Idem in Eunueh. Adibo, atque ab eo gratiam hane, quam vi deo velle,inibo. Idem in Hecyra: Vt glatiam ineat sine dis pendio suo. Cicero Seruio Suisit. Gratiam quoque nos inire ab eo defcndenda pace arbitrabatur. Idem de Osfi-cijs: Sin erunt merita , ut non ineunda, sed referenda sit gratia , maior quaedam cura adhibenda est. Idem in Ver-xem: Nemo erat voluntarius laudator praeturae tuae, defensor periculorum tuorum,praesertim cum inire a populo Romano gratiam posset nemo. ibidem: Ut idem Pompeius non ab homine solum , sed etiam a prouincia tota se huius absolutione inire gratiam arbitraretur. Caesar in Commentarijs: Qui se summam a Caesare gratiam inituros putarent.Titus Liuius de bello Macedonico: Apud Iegem gratiam initam volebant. idem debeti tuum:

155쪽

Gratiam magnam apud Hannibalem inituros . Idem de bello Macedonico : Vt dum liceret,gratiam inirent

Inire rationem.

Cato de re Rustica: Ubi ea cognouit, rationem inire oportet operarum dierum . Cicero in Verrem : Mihimet ineunda ratio, & via reperiunda est, qua ad Antoni j, siue adeo qua ad istius ingentem immanemque praedam potasim peruenire. Idem Rufo: A me inita ratio est, quam quidam omnes non solum probant, sed etiam laudant. Idem seruio Sulpitio Adiuves, ineasque rationem, quemadmodum illa mulier Romam perducatur. Idem contra Rullum: Inietur ratio quaestus ae vcstra pecunia. Caesar in Commentarijs r Vt quo primum curreretur, aut cui

rei ferretur auxilium, vix ratio iniri posset. Titus Liuius ab urbe eondita: Ab eodem inita ratio est. Ibidem: Inita tandem ratio est,ut quod vitibus deerat, arte aequaretur. Ibidem. Ne oppugnandi certa ratio iniretur. ibidem: Haud faeile inibatur ratio iubendi. ibidem: inita ratione minuendi eius: ibidem Vt se rationem inire posse,virum a se audacius, an fuga eius ab hostibus geratur bellum. idem de bello Punico: Rationem inijt, qua Senatum seruaret ibidem: Ne tantum bellum efficerent, inibatur ratio. ibidem: Se aliquam rationem inituros, quomodo ab Hispanis sumant. idem de bello Macedonico: Atque ego nonnullarum cupiditatum, nec causam quidem,aut rati hem inire possum. Inire consilium. Dieero ad Brutum: Consilia inire eoepi Brutina plane. Titus Liuius de bello Puni eo: inde consilia inire cum genero coepit. idem ab urbe condita: Qui regni recuperandi eonsilia inissenti. Caesar in Commentarus: Vna cum Apibiorige consilium inierat.

Inire pugnam, ratiam.

Plautus in Amphitrione: Antequam cum Taphiis a istpugna sit inita. Titus Liuius de bello Punico Tentata Verius pugna,quam inita est. idem ab urbe condita: Hoc ubtimum utrinque intium,finitum que est praelium. In ire Qrbem.

Titus Liuius ab urbe eondita: Vt ouans sine militibus

urbem

156쪽

urbem iniret. ibidem: Triumphantes victore cum exercitu urbem inierunt. Imre Consiulatum. Titus Liuius ab urbe condita: Consulatum ineunt:

Inire numerum ιnterfectorum.

Idem de bello Macedonico: Numerus interfectorum haud faeile iniri potuit.

In re interregnum. Idem ab urbe condita . Tertio die quam interregnum inieras, Consules creat. In re epulas.

Cicero in se eundo de Legibus : Sequebantur epulae, quas inibant propinqui coronati.

Imre conuiuium:

idem in Verrem actione sexta: Quo eum inire eo nuisuum nemo unquam, nisi turpis impurusque voluisset.

INTENTARE MORTEM,

manus.

Nientare mortem, intentare manus, modo loquendi μethgantissimo veteres illi frequenter usi sunt: id enim fgnificat quod mortem comminari, manus fere iiiij cere Cicero pro Milone: intentauit vero seruos Z non arma non vim idem in Tusculanis: is ardentes faces intentat. Virgilius: Praesentemque viris intentant omnia mortem. Ouidius in Metamorphosi: Conataeque loqui,& magno clamore protervas

Intentare manus.

Cicero pro Milone. itaque quando illius postea sica iiDIa,quam a Catilina acceperat conquieuit 3 Haec intentata nobis est, huic ego vos obibet pro me non sum passus Asconius Pardianus t Circumuenti sunt ante tribunal eius accusatores, a notis operarum ducibus,ita ut mors intemtaretur, si mox non desisterent. Titus Liuius ab urbe condita. praenestinis iam intentare arma. ibidem: Dictatoria fulmen in se intentatum . ibidem: Virgas de secures victoribus intentari. ibidem: Gladi, etiam plerisque intentatis idem de bello Macedoni eo. Cum intenta sient magis, quam inissent certamen. Hireius in Commentarijs: Et ei manus Intentari coeperunt.

157쪽

Nstar absolutὸ, & sine genitivo, eliquando pro exem- - exemplari ponitur. Virgilius: Tantum instar in ipso est. Vlpianus de operis nouis nuntiatione,l.Supulatio: Si proponatur instar quoddam operis,quasi facies qu dam fe dam facti oneris.

. IACERE AD PEDES, PRO

uolui, procumbere adpedes,

re alamus. 3 Acere ad pedes, prouolui ad pedes, procumbere ad pe- des,& ad genua,eleganter optimi illi autores dixerunt. Cicero in Verrem:Mihi ad pedes misera iacuit

Terentius in Andria: Nam qui tibi isthaee in eidit sus pitior Caesar in Commentarijs:Tantus terror incidit eius

exercitui.

IVRA TUO, IURE MEO. .

I Vre tuo , iure meo , pro tuo iure, pro meo iure, ad est, quod multi insulse dicunt, Tuo modo, meo modo, ad Voluntatem tuam, ab beneplacitum, &alia,quae non camaudire, quam commemorare pudet. Cicero in Oratore: Pro meo iure sumo Idem Caelio i Vt ad te familiariter, Aquasi pro meo iure seriberem. Idem Attico: Itineris nostri causa fuit quod non habebant loeum,ubi pro meo iure diutius esse possem,quam in fundo Sieae. Idem de finibus bonorum & malorum:Satisne vobis videor pro me iure in vestris auribus commendatus Z Idem pro P. Sextio et

Quare moneo vos adolescentiores, atque hoc meo iure Verrem: Meo iure enim contendam.

lpia usitati . infecto l .Proeulus: Si iuxta mea a dificia habeas aedificia, eaque iure tuo altius tollas. Cicero seruio Sulpitio: Vt si quid tibi opus sit, ne dubitent mihi iure suo d enuntiare. Idem Caelio i Sed si esset aliqua dissimilis istius , quae se omnibus promulgaret, qua

baberet palam Eecretum semper aliquem, cuius in hor- ros , domum, Baias, iure suo libidines omnium comm arent.Idem in Verrem: Quem iure suo adire, aut appellare posset.Neratius nev sufructu Usufructuarius nouum

rectori si parietibus qui rudes fuissent, imponere non po test quia tamet si meliorem excolendo aedificium domi ut causam

158쪽

causam facturus esset, non tamen id iure suo Beere po- test. Cicero pro lege Manilia: Praesertim cum tam suo i re populus Romanus in homine suam autoritatem, vel contra omnes qui dissentiunt, possit defendere. Idem pro Au. Licinio Archia poeta : Earum rerum omnium, vel inprimis hie Aulus Licinius fructum a me repetere propa suo iure debet.Ibidem: Quare suo iure noster ille Ennius sanctos appellat poetas Idem pro sex Roscio Amerinor Tametsi meo iure possum. Idem in Antonium: Venio nunc ad reliquos consulares,quorum est nemo si ure meo hoc dico) qui non mecum habeat aliquam coniunctionem gratiae

ItasTRVERE HORTOS, NAVEM,

fundum, domum. π Vnc quoque loquendi modum antiqui suis seriptis venustissime inter seruerunt. Dicebant enim, instruere hortos, instruere nauem, fundum,domum, &huiusmodi: quo nihil aliud significatur,quam eomparare in hortis . nece Tari a,in naui in fundo,domi, ut nihil, quod usui aut ornamento sit illis desit. Cicero de Ossicijs: Emit hortos. α emit instructos. Iulianus ad legem Rhodiam, de iactu, lege Nauis aduersa: Hic enim sumptus instruendae magis nauis qua in seruandarum mercium gratia factus est.Sca, uola de peculio, l. Filio familias: Cu1 ex haeredibus praedia Praelegauit,ut instructa erant cum seruis. Idem eodem titulo, l.Vni ex haeredibus praedia praelegauit, ut instructi erant cum seruis. Idem eodem titulo, l. Vni ex haeredibus praedia legauit, ut instructa erant cum seruis, & caeteris rebus, & quid ibi esset. Vlpianus locati & conducti, l. Si addes: Dolia utique colono esse praestanda, α praelum, Metrapeta instructa funibus: si minus, dominum instruere ea debere. Idem de verborum significationed. Instructam autem tabernam sic accipimus, quae & rebus, & hominibus ad negociationem paratis constat. Iabolenus de fundo instructo, l. Si cui fundum de instrumentum legare vis,niis hil interest quomodo leges, fundum cum instrumento,antundum instructum, Scaevola eodem titulo d.Nepoti legauerat praedia, quae regione certa habuerat, ut instruct

sunt,cum vino, grano calendario. Vlpianus eodem titulo,

l. Quaesitum Et Sabinus libris suis ad Vitellium seribit s tendum esse, plus esse, cum instructus fundus legatur. quam

159쪽

i HADRIAM CARDIN.

quἱm si cum instrumento .Et subdit:Proinde si fundus sit instructus legatus ,& suppellex continebitur, quae illic fuit usus ipsius gratia. Et lubdit: Idem respondit,instruetis horreis legatis,etiam vina quae ibi fuerunt, quo dominus esset instructior, contineri:aliud esse, si horrea ibi habuit, 'nde instruebatur,vel in urbe,vel in alijs praedijs-Pomponius eodem titulo, I. si ita testamento scripsit, quae tabernarum exercendarum,& instruendarum, pristini, cauponae causa facta, parataque sunt do, lego. Scaruola eodε titulo,l. Praedia:Fundum legaui in haec verba:Sempronio fratri meo hoc amplius, fundos meos, ita ut instructi sunt, Cassianum, Meuianu cum suis salictis&6luis.Idem eodem titulo, l.Lucius Titius Fundum, uti erat,instructus,

legauerat.

Il vulgatius est particula item: at interior Iatet sensus,quo dici non potest, quam eleganter usi fuerint perfecti iIli autores: ex infra scriptis locis discrime, quod sit in eo adverbio,iate patebit.Meo tam ciudicio id quandoque s gnificat, quod Ita,quadoque quod Autem,quandoque quod Similiter: Plautus in Aulularia . Venit hoc mihi in mentem Megadore,te esse hominem diuitem, factiosum,me item esse hominem paupetu pauperrimum. Terentius in Andria:sed postquam amas accessit ad eam

precium pollicens,unus & item alter. Cicero in Oratore: Nam omnium magnarum artium, sicut arborum Ititudo

nos delectat: radices stirpesque non item. Ibidem : Ita fici

ut non item in oratione,ut in versu numerus extet. Idem

in arte Rhetorica: Inferius non item. Ibidem: Quae omnia item uti contraria rerum bonarum in rebus vitandis reperiuntur. Idem in Academicis: Non enim fortuito hunc artificem dicemus esse, illum negabimus. Sed cum alte-Xum percepta & ccomprehensa tenere videamus, alterum mon item. Idem in Tusculanis. sed eorporum offensiones sine culpa accidere possunt,animorum non item. Idem:in

libera seruauit, in libero non item. Idem in C tisinam: Deinde item accersitur L. Statius. Idem de Diuinatione: Qui magis anguibus quam lacertis Zquam muribus Z quia sunt haec quotidiana, angues non item. Idem in Rullum: .sed quaero a te, putEsne, si populus iusserit me tuum, aut item te meum seruum esse, id iussum ratum, aut firmum futu

160쪽

DE SERMO. LATINO. Is

futurum 3 Vitruvius : Non enim ut Babylone abundantes liquido bitumine pro calce, & arena, & cocto latere factum habet murum.sc item possunt omnes regiones, seu locorum proprietates habere tantas eiusdem generis utilitates. Cicero in Tusculanis: sic illi in morbum & ine id ut tardius,& recreantur ocyus: hebetes non item.Id si in Verrem:Faciebant hoc idem in caeteris ciuitatibus grandes natu matres,& item paruuli liberi miserorum. .

In rem esse ex re tua, e alignitate e Republica.

Iurarem nihil me in vita suauius his flosculis odorari, quos e diuersis lectionibur,quasi E topiario quo da opere

collegi.Nam inter caetera,quanto candore renitet illud-Ex re tua, e dignitate ,ε Republica, interdum iucunda varierate intermixtum: Intem tuam, in rem mea, quod non

tamen in Rempublieam item dicitur: quadoque sine pro nomine absolutE, in re me ut palam si, certum quendaminodum loquendi, eumque statum ae fixum apud veteres illos esse,qui orationem veluti quoddam solis iubar illuminet.Plautus in Pseudolo: Quasi quid in rem sit, possimus noscere. Idem in Aulularia: Quod in rem esse virique arbitremur.ibidem:In rem hoc tuam est, ibidem: Haec tu eadem si confiteri vis,in rem tuam feceris Ibidem : istud in rem utrique est maximE. Idem in Amphitri orie: maximὰ in rem vestram communem sient. Idem in Menechmis: alij sunt ita vi in rem esse ducunt suam. Salustius in Catilina: in rem fore credens uniuersos appellare.Terentius in Phormione: Non hercle ex re istius, me instigasti.Idem in Hecyra:Neque enim est in rem nostram, ut quisquam amator nuptijs laetetur. Cicero Attico: Summa erit haec ,statues ut ex fide, fama,reque mea videbatur. Id εBruto:Facis ex tua dignitate, & ex re publica. Eidem: si minus incommodo Reipub.facere posses, siue non existimares ex Repub esse .Eidem:Et tu si arbitrare utile fore,

& ex Reipub. esse, persequere bello Dolabellam. Salustius in Catilina: Certe scio quae studio dixerit,e Republ. dixisse .Tatus Liuius ab urbe condita:ad comparanda ea, quae in rem opus erant,tempus habuit. ibidem: Faceret, quod ERepub. fideque sua dueeret. Idem de bello Macedonico: Nec cogitaret modo, imperaretque quae in re essent, sed pleraque ipse transigeret. ibidem : Loquendo plura,quae in rem non essent,de consumpto .ibidem: Hortatur,imp

SEARCH

MENU NAVIGATION