장음표시 사용
351쪽
III. i sane qui do e et constitutionen clistiplinae suae probe perspectam esse debere non dissitemur; auditorem vero
de ea sollicitum esse nihil attinet Id potius lue operam dabit. ne quid onsus et ambigui ut distinctiun, ne quid ineret uictriviii, nee sophisticum quasi bene demonstratum a magisvo sibi obtrudi pallatur. IV. Oleum et operam perdunt qui in prooemio epist ninnio disciplinae eam scientiam esse dena uistrare eonantur. Quodsi es maxime praestare possent, super aeuo tamen laboro auditorem distinerent qui certe inita disciplinae quasi septa a lIll Ssus, absque tata periemia quo plures scientificas colligi conclusiones animadvertat, eo uberius scientiae se compotem fieri deprehendet.
V. commodius ad scientiam philomathes praeparabitur, si de modo docendi ei ordine quantum sat est, in adiis
doctrinae admoneatur. l. vanni enim et haec sint reflexivae cognitioni g, tamen ne integrae scientiae decursum praerequirunt, nec adeo obscura
sunt, quin procedente recta eremtione, identidem eius partibus applieita et ollata, sensim magis maiusque inclarescani, uti vel ex reflexivis desilitionibus, Geometriae empiricae praefixis Videre licet. II. Quod si mathematicarum nonnullarii solidior pra cesserit cognitio, eo minus negotii pusiem atroni laeesset reflexio, uipes quae rectis mathenaisium asseriis ac praeceptis,inui, insistere atquo innui queat.
L 1 a odii in quid a docendi quod uiuet quinque reperis iis sere in iis posita invitata instinuisium genera.
quae scientiis addiscendis inservire videantur. Unum quod aphoristic in voca relicet, Bite is e lili4 Hi cum tertiunt pia temonicum quartum quod di exodicum aut quaestionarium solemus appellare, ultimum denique exagos uum.
352쪽
il. Ex ombilustionibus intelli simplicium plura misia
Aptior isticum, quod et sagogicum diei solei. nuda ponit dogmata plautia aut praecepta, absque nullis probationibus ob solam invenioris aut praeceptoris auctoritatem
amplexanda. Quod ad scientiam intelle et ii quam ineptuni, quamque erroribus Oh nox illi sit, in I HOpaul in st.2. Modus discendi aut habitus aut cognitionis gradus huic docendi modo respondens ' significantiori vocabulo notari eipis leuticus indigitari potest
l. Empiricum genus, sola inductione sussultum. singulas asseritones immediate per experientiam comprobat et scientiam' sive videntem renitionem aliquam parii, verum eum ea quae enc epistemonico provenit, neutiquarii vel persectione et eru-IL In siniplicioribus quidem obsectis iuerdum satis tutus et commodus est hic sciendi modus, verum quo compositius, quo magis varium et ex pluribus mistum fuerit Objectum ei, salladio deprehendetur.
l. pis temonicum est, quod a propositionibus primis necesSRIi veris numero lilii lis per consequentias legitimas numer imitas ad mis ero initas progreditur conclusiones. 'AM'. 2 Prima ni autem die propositionem, Me absque ulla demonstratione ut in reliquarum demonstrationibus inter Sumtiones sive praeniissas adhibeatur . . in . initio utentiae ομinuatur. Propo uno Maevii in iste .m istum in. H de
353쪽
sinitiones sunt ves assertiones illino semper primaesivit harum aliae primae. -- emo irabiles.
4. Desinitio est enuntiatio quae vocabulum aliquod vel phrasin breviculam, quod appellamen docendi causa Olni- minus Bari,ari termin uni vacant mediante oratione definitiva cenae eomposita notiori attribuit, ita ut percepi appellamine eadem notio formetur, quae alias ad pereepiam rationemra finitivam sormaretur. 5. Desinitio lieni limirum nominalem vel essentialem vis dictam hic intelli mus altera enim quae demonstra soni aequipollere sertur et scienti sic a diei potest alius est loci Desinitio mentatem sive internam demonstrationem non i greditur in externa vero inter primas sumtiones eius ensetur. 6. Cum itaque merum praeceptoris placitiam aut tacita inter praeceptorem et auditorem conventio sit desinitio pro-lvisionis nullius, multo minus demonstrationis est indiga. de
que inepte morosi sunt, qui, uirum era an salsa sit desinitio. inquirunt, aut quid hoc vel illud si diseeptant.
T. Fallulitur eliali ii qui coli sus alii rei lioli Onelii de sinitione explicari distin am vero frilogismo aliave argumentati oti erui existimant.
Roum uinum salsa redditur desinitio, eum definiationis audio aliter atque definivit, de is appellamine utitur.
Verum et tum magister potius inconstantiae aut incuriae, quam deliti iti salsitatis accusanda est 9. Interim probabiles rationes vel definitionis vel appe laminis nomathesiaeve Mne interdum modestia est. Verum hae ad scientiae sisiem non pertinenti ' 10. Dum autem ponitur definitis utrum ocessaria. commoda, perspicu B a pleonasmo, desectu similive vitio immunis sit, merit expenditur 'll. Prae caeteris autem obreption definitoriae s
finitisae erimen inare porrui quod tunc committitur, e masserti aliqua attribui a ' inductionem vel demollistrisionem
probanda, loco definitionis aut desinitioni inserta atque admista auditori incauto furtim quasi instassatur Ut si quis naturam
354쪽
aelixam mi pium Mus.eius in quo in He 'minis M. Minderis p via m. quae inis Peripatetis in viget eontroversia.
utrun villiin corpus similare a Re ipso moveatur. Item si quis calorem deliniat qualitatem quae per se homogenea congreget.
2. Attributivae assertionis vulgo. alterii adiecti dictae ciuinptionem ita an uic nonum qum', existentiae asserito in tellectui non in insidiatur quamvis si ipsa notationem aliquam
probanda in ut problema expedi elui ut praeguli ponBt. . fit terratri rutam sive meram deliniam eongerieIn exilissi litorum consistentium Orpusculor sinceram sive sitialis em nec
late mussatileni ne aqua liquabilem praes mi notatio iii ham datur aliqua terra bruta, vel problematis hujus solivi H
nem e dato cor re terram brutam secernerP. 13. lneum itur in obreptionem hanc tum aliis necasionibus. tum ea saetussime quam rei Misniendae coruus notio distin-
clam antevertens aggerit. Quodsi pro se ipso tantum, et uxnihil significans accipiatur appellamen. ab obreptimis tui est 14. Eodem vitio neeessario implicabitur, si quis notionem irresolubilem protonoema dicimus oratione desinitiva explicare conetur. e. g. si mus ealismi, r is, miliorem virulualent eis. desinire aggrediatur. 15. Alom quoque ei ineptum a rem absolviam ideo
quia respectu alterius consideraturi demio definir velle ac si triangulun rectilineum aliter in trigonomotria vel geod aesta vel astronomia, atque in geometria desinitum est, delim re allabores
Incurrim in me a murinum Minponatius et Zabarella d a primas activas. qualitates in mutorum phrsiologia a speclu - stionis desiniendas esse contendunt
i. Assortio vel protophasis est vel istatio belponetusto demonstrata. Protophasis si prima propositio generalis admodum experientiae ope, sive immediate e singularibus, sive w- diate e notationibus pluribus ollecta, aliis specialioribus pro-
355쪽
positionibus demonstrandi accomodata. Estque vel axiorii a ordinaria legitii ita secundaria spuria vel 3 pollie sis.
eunte monenis opitulante praeceptore an secus aequisitum sit. Haec enim omnia axiomati accidentaria sunt. Η3potheses sunt, quae ex eo ipso lamum vera esseu relligiatur quod pineae eram sint, tot tamen iampis diversis phaenomeris vimo inuidis sumatri. a. otatio est quae hae nimi ui lupis experientia
distincta lis iuvatum eonsignat sive est prii in sitio petii lior per inductionem e singularibus collecta, idque via minediate.
vel indiantibus immediate collactis notationibus. Illius exem- - mnis glacies in minimia iustus: nino eo latitatumnalat in tumuis sibi specie renam
Pectilia se autem privilegiiIlli eius inductioliis egli quae ex singularibus proxime colligit nain celebri isti protophasi naturani semper eo dein modo agere asserenti innitens.
minis ejusdem pedi ei in as ringularibus e aenis, innitini, quod mi esset operis perientali uisii non requirit quamvis quo pluribus singularibus utitur eo irinio et ab admissione eius, quod per accideias est, securior sit. Infimae specie adstringo hanc e singulisnis inductionem. Nequo insim si querinis lagus . almis abies in aqua natant, eo tinuo etiam Aetius, uriam M. R asilia 'uin signum δε eadem natani nem ubi phue gerant in species pei novi, MD
dem ilicido in mos testiatum post diversas ranunculi acres species, tandem occurrit et satuus.
Explodendus in Zabarellae error, qui verrois in calcem lib. st prior et lib. 2. m. t. 80 et lib. 4brs L 33 Commentarios secutus inductionen Mientialem ad mari , generalia et quod minus serendum, ad ea quae sensus judicium subterfugiunt extendit. Comm. in libr. phrs. . 47 et 2 et lib. 2. i. 3, et lib. L 33. denique lib. i. de M. e. a. Experientia vel . - nobis obvenit. ive industria et arte aequiritur, et Meui speeis obse iis dicitur. Plures autem sere uolationes in una obseratatione cohaerent.
356쪽
ita auritu ebalrbis s. silicis igneui excutere, ex argilla M.
serinare i aeter notationem, de qua hactenus e iniis, luani meram sive exquisitum vocare licet datur adhuc alia notatio, quam ni ixta ui Bis in lin re possulnus, quae lao sine dian ea aliqua impersecta acquiritur, atque ita se ad ineram notatiotieni habet,s, ut hipollimis ad axioma Exemplunt diis esto si quis ex eo quod quae magis ex ali delatantur eo promptius stan
gunt vel prosundius immergantur inserat, gravia sua sponte deorsum lata, quo dilia ius o velocius uan veri. Conae Lusio quae dein sinitur sub habitu aut Τheorematis
aut Problematis aut Canonis sis Regillae non miniis in blasicis quam in Mathematicis Omparere potest. Problematum, canonum lineo Empirici I by ici suos processus in pretio habent.
Theorema aliud in completu In Bliud i ni pletu III.
lneo inpletum, ut cujusque trianguli duo anguli quo modo sumpsi duobus rectis suu minores item, ides pondus luci xi e liquore gravius est quam in gravior Ninorema completuin, ut eriusque trianguli tres angvii
duobus reetis sunt aequ3les. Item, ut se habet decrementum gravitatis ponderis mersi in graviole liquore ad decrementus
gravitatis eiusdem in leviore mersi ita se habet gravitas gya xu,ris liquoris ad laxiorem liquorem Problema omne prim inuinu incoimpletum theorema ossisti
ut salem fixum ex dato igito secernere licet. Sed ex constructione sive solutione problelitatis compli tum theo leui eruitur, ut si ita comburas ita luas, ita vapore*. 'lem tam secernes.. Probleiuata neque naturam solentiae mutant neque dignia talam minuiuii Gia eniim eo litis viten, demonstrinam conditinent, per se cognitioii digna sunt. Mitto quod et ulterioribus theorematibus inserviant. Uuin imo scientem do scietitia sua quasi securiorem reddunt problemata. Contra certissimum s
pHinea Ocymiae indi vim est si quis elam objectum m=itionis suae vel per ipso, ubi in potestate obieeium habueriti vel praedicendo saltem praestare non possit quidquam, quod alius ea cognitione destitutus praestare nequeat. Opticus ν
357쪽
in Versis tumulis pondere proportionem misiuras elisit. Asir
ti nitiis eclipsin pronunciat Vera scientia nunquam operuiit sterilis est.
Ceterum multis adhuc dissicultatilius obsepta est apodictica Hirsices ninui his crem omnes, qui hactentis in is illogicis suinis aliquam supra rnomon et ompendi mii --ο--tores moruerunt in diomlici Grendi et con enlaruli genere ingenia sua occuparint Di exodi eum autem Galeno in Inops pam, . ra eunte, dicimiis quod thesin et dubiam et plerunt pie ambiguam eonirariis, sumeniis disceptat an tandem decidit h. o. distinctum et eremi reddii. Dimodum vero processum ipsum do sinae sivse contro emiae aut quaestionis pertractationem.
Partes dimodi pro Uria scriptorum consuetudine et quaestionum diversitate ariae sunt Alii enim corinniri et is hiori utuntur methodo alii perplexioribus gaudent anseactibus. Quaestion uti aliae paueis, aliae pluribus sententiarum divortiis litigiosae sunt. Proponuntur interduinis initio diversae Hira ira nimquaestumem opiniones, singulae sius argunteistis Onsmantur. eariun una tanquam vera eligitur, eluiuae vel dieiuntur ei
conciliantur, excusantur, vel omnibus improtialis anuli illi iluasuirilituitur, cui praemittitur nonnunquam praefinitio sive tundamenti aetatio Aristotelas et Theophrastus o orην γ' ' ani). lamique limitan . restiligendo distin puendo ontraria arsi Hii lenia sinuntur . extus Aristotelis alio lupis autheniter ba
helitur, apparenter contrarii conciliantur. Alias sententia, quae auctori probatur, statim e ponitur,
dein contra eam dubia, difflavitates objectines proseriantur, expediuntur enodantur diluimtur. Μηοribiis meis dirioduni liis Hini invalida solutiones
et earum reiectio solutionis dilatio et novi dubii accumulatio. instantia sive reptis alio iniitra solutionen et instantia i dilutio. etagia et effugiorum praeclusiones, d linationes dissiduitatum,
358쪽
declaraition in interceptiones 4ο-- ut retractatio sententiae semel positae et quae sunt hujus ueneris ilia. Plurimis rerum inventoribus acc'iiiOdatus et saepB nece
Mirius hie dimodicus modus ideoque Aristoteli tam innitiaris, ut perpetuiis in seripiis ius occurrat
Exagogi eum Oeendi getius dimodo resol, it et 'ruieanahsin dioxodi comitatur reflexionum extrieatio ut nani ex parte liquid sit demonstratio. Frequens est Morphitis ut vel illam assectionem ex hujusmodi prii, piis de tali subjecto posse demonstrari ingemitient. Jube tu eos a reneriise rid miseram tionem transire ut illi qui se Rhodi egregium salivin exhibuisse jetrii Blicti rigpondeliatur ecce hic Rhodus hic salta ita demonstrationum jactatoribus sciendi cupidus merito objiciat ecce hi auditorium hi demonstra. Praeserenda quidom inmiter ea pudicium istiuiso, vile ex protophatibiis genuinis texitur interiit si hoc nobis dene gatur, altera quae simul lirpothesis assumit, non omnino asper
Diexodicum et spodieticum in eo conveniunt, quod utrumque epistemonicum est, sed dioxodieum pere tribues A per salebrais illud recta et per plana progreditur Apodicticum genus reliqua omnia ut canonem aliquem P treleti regii ieiunt eo neculatior sunt etiam ex parte. , Apodicticum et empirieum in stilo uibrphrastis eo veniunt in Empirim apodicile ex Magogico οὐ minimni est. quod nil erudit auditor, quam magistrum vii orditi usurum Inlitari delaeliant geometras, qui hi alial Iticas demonstrationes in gratiani eorum, qui gradum ejus scientiae heureticumh. e. habitum problemata soli endi ambiunt pra'posuerunt,
conismi ad ulteri ni non adspirant
Exercitationis de causis Proemium. I. Sciendi ausa se ii quidquid agit Physios. re autem
est, rem per causam cognoscere, merito igitur causas phrsicas
359쪽
oruntque vane Mem eo Merai Pk-- ui pras quo uiri oad demonstrationes adhibere possit exploret conses Aristot. lib. 2. phys e . init. Causam physicam aut 'stea res amplissimo signiscatu dicimis, quicquid ita comparatum est, ut si non sit res quo cupis mina esse perbiberur. nee ipsa existat
Qui ausas a phvsico quatenus respectum ad minim ii bent explieandas i mnent, si motum proprie et in Aristotelieo sensu sumunt. b. e. pro mutatione continua inter Ontrarios versanis terminos nimis eri contractant ea ariu pertracta solim physi avi. Meludunt eniti h Quinto ausas eminique mutationem quae unitermini suiu v li ille terminos proprie contrarios non versantur, item quae vel momentaneae vel ex pluribus momentaneisin 'asi eoncatenatae, atque ita apparente tantum continuae musmodi mn in eo pii ni iterati metit Me statuuti rella omin ad L da a phis et ad sext. 23. l. 8 phys.
Causaruin qu Bltior summa genera passim recepta sunt quae tamen non aequo jure causae appellationem merentur.
Materiam et formam inter ausas phrsim; quidem adsui timus, non tamen somnosa exantillulabilem eandemque tuae eipuis agendi viribus instructam neque materiain quae pura
potentia sit aut extra composila sua subsister nequeat. Verum eo gens utramque ausis ads ibi statui'us, quo exe eitat 3 declaravimus.
Fusis, si exquisita rem perpen mus resina admodum ae pnvoce ausa dicitur eiusque eonsiderati hic quidem prose sus omitti posset nisi nobis eum iis negotium esset qui compendia sua libris physicoruri Aristotelis, quasi episteminite anustematice scriptis, per onmia cum danti de sinali ausa hod in loco non solunt ex professo di serunt sed et inicientis ausae modos ita proponiuit, ut earum cognitionem natis causae notionibus implicent, nimiriam ubi de eas et fortuna agunt. Eorum enim, quae fiunt, quaedam finis alicujus gratia qua das nullius gratia fieri item casum et fortunam in iis versari
aiunt, quae sinis gratia sunt, Mus ex L M. po terius ex L M
360쪽
' inalem auteni causam in rebus naturalibus Bra, tve lBluram oli linem agere Aristo t. l. 2. hJs. c. . aliquot argumentis probat, quae quamvis prorsus dialectio sisti uti et inabae octo lib. bis tractatio. -wn-- milibus Nasi
Nos ut brevitati studeatinis non examinabimus singulas liasce rationes, sed distinctionibus lani vim et itiointis nonnullis praemunimius sciendi cupidos, ne quid remorae illis uiseiant.
Oh inelii geri dieitur meiens vel primario vel secundaris, et porro quod primari ob sinem agit se perlaete velit in is persecte id ipsum exsequitur.
Primari ob neu agere dicitur, quod ex cogniti in ei appetii agit, sive quod duo agii quia appetit aliquid Misi
cognitum, ita ob finem agunt unimalia. Persecte sive exquisito ob inem agit, quod libere agit Libero autem agit, quod dominium obtiliet suarus ac iuniua, ut praesentibiis minitrus requisius agendi inmen ei agere vel non agere, itemque vel progredi in actione vel eandemque inhibere possit ita ex alii inalibus solus uitio ob finem agit. Minus exquisite ob litem agere dicitur, quod ex cognitione quidem agit, sed non libero appetitu sicut bruta, quae quamvis simulacrinii aliquod libertatis primo obtutu nobis o n. dant, inien revera libere nou agunt, quia praesentibiis pha tasmatibus sive speciebus sensilibus rerum appetitarum et mces Silii te fiunt consequentes in iis iii Otus, neque suppetit illis
voluntas aliqua, quae appetitum aut motus ab appetitu pro- lautos meremi uti avis si rustivi mis videat, neque metus aliquis inhibeat, appeti ut Oxorei, vel etiam si, satiar sit, ut
Brutorum more etia in agunti .eri et alii homines quor uiri appetitus ratiotii dominatur, sive qui ἐκ προπι-- non agunt. Et haec apud adversarios nostros deria adeoque uirinque in consesso sunt: Secundario ob sine agere dicitur id quod ad Gri niuem dirigitur ab eo, quod inimario ob sinem agae