장음표시 사용
371쪽
potuerit is certe eo tempore quia Ari-ustis voliintatem pra scis non quivii latius sine dubio vates eoas et 4. Quippe musto cursu anuus non exigui et remine si
canea in palustrem ac stagnantem et vicissim irrigua in siccaneant mutata et dein subito omnibus in pristi inutii fila luna
invocatis, etiam halituum expiratis .es ex moras tempestates proxime dependenti long eeri summi quam quaenissent, si voluntatis Minimine arbitriium natura eoru iunis minintercessisset. 5. Plolemaeus Ilex Aeg7pli ut Indicae et Arabicae mercese e Mn ius Alexandriam subveherentur ex Nilo versus mare
rubritin fossam duxit latitudine pedum 100 . altitudine M. in longitudinem 3 milliunt ei quingeniorum passuum usque ad
sontes amaros, qui hodieque prope ..... exstant. Ne in mare porro huliae eret ut a iiiiii sonstituerat deterririt inundatiotiis
metus, excelsiore tribus cubitis rubro mari comperto, quam terra Aegypti, vel etiam ne ininusso mari e imperetur aqua Nili. quae sola potum accolis ministrat. Quod si pertendisset Rex quod occeperat, quantae non solum in tempestatibus, sed et in gignenti uni naturis mulationes ex hoc principio provenissent quae tamen omnes pure naturales essectus iis visi suisma qui alveum imo hinnana hidustria exeavatum igitorasseni 6. Similia exempla in velamim monumentis murinit plurima. Cum pestis ex Aethiopia in Graeciam devecta Athenis mirum in modum grassaretur, de qua vide ThucId. l. 1. Thessali co fili magni Hippocratis, silvis incensis malin reuix a suo aere armemunt in Asia cum milites arculam. ibesam i spe aperiti seni ieier exolavit basim qui orbem Romanum pestistra con in mi in cit. Nero in perator Isthmum corinthiacum perfodere et ex Peloppones insulam efficere molieliati ir, si perstitisset in consilio, quam multa aliter in rebus naturalibiis rea Graeciam Meldissent T. Nec solum insignes hae mulationes ab humana libertate prosectae necessitatem naturalium phaenomenorum iiiiiiiiiiiiunx
sed et minuta illa hon unu in ol era, dum Gqllunt, molunt, lavant tormenta displodunt ac mille modis res naturales inim tant, quae quamvis cingui parum valere videantur, in tempest
vhus aliisque viae pure nati ies vulgo habentur, exensibus
372쪽
lamen coniuncta et cumulata momenti certe aliquid hiine .
8. Di et singula interdum n m parum valent hae minuta. Ut in Alpibus Carni us ad Suriacis miti ad vilmstionem -- tuas aut Mem ab iniumne lanaere missam magnas mem nivi ubi moles devolvi quae viatores cuin miam et equis obruant. aihore prosternant, aliisque pro incla in incommodis assiciant. IIae omnia absque ulli contingenter e emunt, quia contingens et liberi arbitrii iit, scuticam 'qualere aut vocem nullam s. mo si vel earum naturalium enim eventiis consider iniis hi quibus nihil iuris bent humanae vires, quales sunt coelestium rerum phaelio me . nec non mutationes quae in corporibus naturalibus intra terrae viscera insta omne humanae euriositatis imperiunt re Mitis eventinia puta metallorum alim rum que lassilium generatioti m ignium subterraneorum piet, gationes mihini et thermamini suppeditationes et nullunt interea aliam here agentem causam sese admiscere suppol Bmus, tum necessario haec omnia et simpliciter uideli necessario. nequaquam contingenter ita evenire asserimus. Sin vel in his vel in aliis quibus virilis naturae peribus daemonis alicujus operam vel etiani Dei extraordinarium cone sum accedere tu,
i Damus jam physicae quidelia limites exceditiiugi a non amplius simpliciter necessari haec fieri coli cedere Oportet. v. g. Si m3gus laemonis ope grandinem essiciat aut Moses petra concussa sonaem eliciat, aut Jos precibus solem detis at aut Christi numilius sub Marco Antinuuis librem Musistin , exercitui impetrent. - 10. Bursum si guhlunarium effectuum eos, quorum causBe' concursum ac societatem humanae voluntatis interduin adimit - tunt, ita spectemus ut hun anim aeuominici questristas, tum nee sario haec quoque evenire Onietulimus. Neque quidquam ad rem facit, in an pleriamque sant Tonuit hae 3 em 13. Januar, nostro in aere Baro qui- dem accidit Iem tonare, verum hac rem et ea die atque hora et hoc loc tonuisse necessa in .suit nisi siquid causa- rum eis liberarum intervenit rus moi iiii, ut, si id ipsum i silaisini 'tonitru eventuriini non laisset omni autem alious, momenti humana aliqua opera contulerit, id ab homino sciri
373쪽
nequit visoque ab homine neo asseverari potest, si Milo,
cessarium hunc vel illum tonitrum fuisse. 11. et i iiiii liliter pertractanda haec de contingentia et ne-eessitate'iui estio est illi, qui Aristotelis doctrinae se adstrinxeritiis enim omnia sisnpliciter necessaria esse neque ullani ausam vers tiberim dari idetur Maluisse; ο ni uim liberialem in estis quidem scriptis ni atione quadam προαιρεσεως et isovaso vocabulis tributam hi phrsicis et metaphrsicis libris rursus abiudicasse. 12. Quid enim sere libertatis seciva sis causis resimplere potestis qui primam ei supremam e ridem causam, sive eamus sive metum ponatur necessariani non liberam ea an credidit'
Quid an tioii ola series praeclarae istius demonstrationis, qua aeternum motorem ostendere conatur unico huic
land nenio innuitur onmem effectricem minam natin aliter agere. h. e. praesentibus agendi Ondisionilnis non posse in agerer Nemps hue laudunt illae quas ex L R et s. l. 8 phrs.
collini sentationiblis excerpere licet propositiones etiam voluntarium εκοντα motorem non posse trai sile de non movere admovere seu a nolle ad velle nisi facto aliquo reali motu radipas. 528 et . id etiam in mimitari molare verum esse, quod non potest ira ire de non movere ad movere sine sui muta
tione p. 529 Zab.); item, si patiens et agens ambo sunt bene disposita uni immovet et alterum movetur. Item si debent incipere. motum, Meesse est, ut mutatio fiat vel in altero saltem
ipsorum id ipsum magis restringitur 53 a. his verbis omnium dubiorum una est solutio quam hic esseri Axenosis qui
dicit regulam veram esse eum aliqua limitatione nempe si hent aliquibus duobus advenire aliqua relat O DO B, necesse est. prius motum aliquem laetum esse vel in utroque vel in altero,
vel si in nouo saltem in aliquo terito. Hoc enim non potesila sectare sententiam Aristotelis. Et suluinii m molare quidem naturali elaram rem de motor autem rationali obse
riorem quidem rem esse, Vera ut Bri en
13. Porro ad i. l6. et sequentes docet ii textibus istis contra mulasam motus ireternitatem, . . contra assertionem istam: 'Anio ora inii morum praeeessit alius motus, sive Nullus molare non movente sit moxens . nisi laeso ictis alio mes . tria
374쪽
proluuii muta quorum orthini de mimalibus in mire parto textus T. propositum solvatur in t 20. idque itini una essedisse illi ilium. Videntur enim antinalia, postquam quieverunt rursus moveri nullo a idente externo motu Solvitur autem dubium hod ita , ut quamvis in textu mentio fiat διανοίας sive intellectus, nullum lamen diserisaei, Mi inter bruta et rati mala animi Solutio autem in eo consistit etiam turn, quum iiimal quietem suana motu terminat, praee edere semper alium motum quo vel intellectus vel appetitus διανοια ε δ ξις moveatur. Non enim transit a quiete ad motum animal nisi saltem p eius aliqua, haeremis in memoriae pelin recondita phantasiam auto Hi tum assciat atque exeitet et lavsto ausa est ut licet b*tae animantes videantur libenter et κουσαι efficere suos motus, tamen aeque necessario agunt, atque ignis cum lignum uritur, necessario lignum urii. Quod si quando videntii disserre ad suspendere M ius sua brui, non dissemnit aut suspontantis vera, sed ideo laseivit; quia nondum sunt satis per specie aliterve disposita 14. Quod si in homine aut Deo erati aliquam libertatem aut veram voluntatem eredidisset Aristoteles , aliter certe huic dubio eurrisset, neque ii ratio se anilisal una cum in auo si vita et eadem responsimi involvisset Atque hoc est, quos fluaerit ructus Diadoclius, Aristotele in in tuenda mundi aeternitate secutus. Si in temporis aliquo initio factus est mundus, quae causa fuerit quas aes nam illa in
primi molaris quiesum abruperii, ipsumque ad primum motum sisposuerit'
15. Causam itaque jam eruimus, cur Aristoteles quique ejus vestigiis insistunt ad quaestionem de contingentia et necessitate rerum naturalium non per distinctionem liberi et non liberi
agentis respon it, neque conii nitam ad concursum id eri agentis exocent rerum alio potius modo se a quaestisne linc
expedianti Distinguunt necessariuii απλῶς absoluto sive simplieiter, et necessarium ex supposition ἐξ- ποθέσεως ex ea inu. l. 2 Hirs. Utramque incessitatem in rebus inveniri vo hini, propter nee sitatem auten, eam quae ex brpostes diei iureontingentiae, easdem autumant participes.
375쪽
Ex suppositi vis ne sarium eo quod tale ea ut si
aliud esse noti possit. Ut necessarius est animali citius. Sine eo liim vita sorvari lioquit. Necessarium eis serram ex errosieri, alioquin enim signum rumis adit.
Absoluto vero necessatimin est quod Mquin huismodi museisition ad positione ita se habet ui aliter, spis ine. g. sem haec dura est quis ex se Misis est animal hoemnemuit quia sanum est et cibum convenienteni sumpsit. Addunt necessitatem absolutam a nat is alteram quae
ex inlothesi si a fine proficisci. Reprehenduntur ei vini Deniseritiis res armis veterum. ominia ad necessitatem materiae resularint, de suis nectiniale
verbum fecerint nullum.16. D s,eleri cursu praetervehemur hosce scopulos. Becte
veteres, qui linis mentione in physicis suis corninentationibus a stinueriant. Nam sinalis causae tractatio vel raikMnda ad Μ-phrsioni vel ultimam Plinime iraetationis partem mervanda e G animalium enim consideratione δηιώ-oγος aliquis atque
Dpi sex et per coli seque iis linali causae ratio OIsan elici poterit.
idque ob miram partium ad commune opus quasi conspirationem, quarum aliae im M. aliae parent alui mox nit, aemoventur quaedam praeparant, reliquae mobilia opus . in planiis longe obseurior est finis ratio in ossilibus et meteoris vix reperies proliabile aliquid quod instar lini proponas. S forsan exteritos et aecidentarios fines, prout sci iret ad usus vel abusus humanos aptamur, pro genuiuis sinibu ira r istoteli' mentem proferas in leniensis quidem fine n es emmplere uni viii et locum inimi ineri dicunt.
17. Quicquid autem horum sit, non est alia finis alia materiai reliquaruntque causarum necessitas. Cum enii duplex sit
.sinis rasio, ut i 3 14 jam dictum alia persecta in iis, quae si is et oluntarie agunt alia imperiecta in iis, quae servili quodam appetii ad peraliouem innimoventur, uti sunt ritiae
animantes. Quod iiii herlaetam linis rationen attinet, ea diversBm actionibus irrationalium necessitatem non adsert. Nam species sun
silis sumetentibus conditioniblis insumeta diruire insollibilue -- appetuum bruti atque aqua solem liquat aut a tui ex
376쪽
357 plumbo seminuit Messi Si domuum supra actiones suas Obtinent bruta certe et peccatorum serent rea.
18. Perlecta vero linis rati neque illa peculiarem rebus adseri, sed potius minii tum a reliquis causis . . . ' semper imminuit. 0 in enim Meundaris, sim gi Misagma, quatenus a naim ratibus ea . deperilant, necessari amni qualentis vero alibera aliqua causa et exquisite o linen agente vel immediate vel mediato diliguntur, eatenus jam contingentiam admittunt,
adeo, ut praesupposito mundum aliquando a Deo inire re agemuesse conditum jam omnia, etiam quae vinina et exquisita alias necessivae fiunt, eontingenter sant 'imi enim Mindusium e di et per Helpiens neque illa eri, quae jam vel iuc o vel intra terrae viscera eveniunt. Neque rationes alterius momenti asserra possunt. - --
cessitas illa, quam necessitati ex hypothesi i nitur, Maeriae potius tribuatur quam indienti Nam efficiens, modo liberum
non sit non minus necessario. alpt atque materia piniur pari nimirum necessitate et urit ignis et lignum uritur. . Ceterum absoluta quae dicitur necessitas ad phrsicam proprie pertinet. Consistit enim ea in connexione ista et colla renua causarum et effectuum secundum natistae inviolabiles leges instituta. 19. ypothetica necessitas non pli Isi a sed logica res St, quippe extra enuntiationes locunt nusquam inveniens. llarum ambiguitas lacit ut alias ex brpothesi, alias sinipliciter necessarias pronuntiemus. Sunt qui geminam necessitatem rebus phrsicis declaraturi: Serra inquiunt duplicem ob causam dura est nimirum ratione materiae, quia ei rea et ratione sinis, quia ad secanduin est comparata. Perperam ita loquuntur. Transeat et hoc, quod se ram pro rei naturalis exemplo statuunt Serra sane quatenus
a finali ausa dependet, non necessitatis sed contingentiae pamticeps est contingenter enim et ob liberam libri προὐρε-
serrum in laminam tenuatum et certae figurae dentibus exasperatum est.
si ora loquare serra necessario dura aut necessario serrea est, ambigitam enuntiationem prosos, cui proinde disti uniuersia,
377쪽
guendae inser it hae vom- , Diuo enim ex bipes si hane necessitatem intelligendam necessario Milicet talis est, si Milis et operi idonea sutura est. 20. Neque ex sinis ratione oritur haec br thetis ne iras, eum etiam in illis topositionibus tinnim habeat. -- o Dein malim usam respuunti vo si iis eminueni: desisse est ut magna H Musita si liis fiat tinctio intra terr claustra, si terrae motus futurus est. Necess est, ut floreatarhor orisera, si ructum latura est. Necesse est, ut avida fiat aera, si lacte distenta habitura est uberii. De concursu causarum pauet ima annotarellae Essiciens et forma vimquam eone'rrena sedem effretus
respectu Forma non est fini forniati sui anima non est linis antinali A gelu,rfllioni finis dici potest forma, si generatio vel
successiva quaedam esse mutati statuatur ut Graecae scholae plaeet, vel pro alteratione, nolitentaneam ei ratio in praeue dente Latinomini more aecipiatur. Essicienteni ei materiam concurrere requens fit. -
378쪽
Disitem, ad modum reddit mrtos opiae studium varia
discors plantarum oppellatio. 2. jus liscrepatitiae causa inter alias etiani haec est, quod
plerique ex Botanteis id potius dant operam, ut novas stirpes proserant, quam ui eas securate ad vera Maea Nais disserentias specifica seeundum Logicas leges redueani. 3. Huic infinitum quasi redditur hoc studium, intellectus auteni humanus inlinitum fugit, quia inlinita pertransiri nequeunt: Ordo autem assium generinn, specierum terii uim inlinitis imponiu4. Saepius eminus Onveuientias in speciebin notati s laniel auiores. ideoque confusis disserenitis deseribuni , .
Violam Martiam, dentariam, Marianam matronalem uno violae uomine conpleutuntur, quae tamen uno genere ita contineri queunt. 5. Interdum conomentiam aliquam in saevitatibus medicis respiesinit, in eum in consolidarum. Olida num, Imphr- toruin Sallicularum titulis diversi 88ilni generis plantas proponunt. 6. Ita in Saxifragarui classein reseruntur Umbelliferae variae Carrophilli Alsinae, et aliae. . elleboriis albus uelisionis niger Theophrasti, et Heli bonis niger, qui Dioscoridi tribuitur a Dodonaeo aequivoce n
mine eo dein iuuntur. 8. Ita 3gmiathia lutea, Lirpure spicata, et siliquosa. s. Aequivoca casu sunt Chelidonium majus o minus:
um enim disitur quod hominibus ab hiriindine quae χ ο ν
379쪽
Graecis dicitur ostensa sit quippe quae oculis pullorum ea me
de atiar vel quod sul, ad velit uni lii ruridinum exoriatur. Brulnilue decesS eniarcescat Dioso hoc quod sub adventum hirundinis
floreati Theophr. lib. I. hist cap. 4. 10 Herbula circa ambur m et Lubedam in palustribus aut uvidis saltem locis nascitur quae soliis emunis Saxis agam
albam licet minor ulcunque refert et Saxistaga aurea a no nullis appellatur. Verum obelius, Dodon Beus, aber DBe Ino
tanus hanc plantam ita descripserunt ut ex picturis adjectis p tius quam ex sortim descriptionibus plantam e noscere liceat. ii mo si picturis fidendum nostra haec ab auro Sol
fraga omnino divi3rsa est. 12. Aurea enim lolia gerulinum coni pariter sive conjugm-tim sita babet; Ostra vero sigillatim Aureae flores ex alis soliorum enascuntur ut omnes pingunt idque sere verticillatini ut Taberiinwinontanus pingit. N irae vero flores lutei uicumbuni. quasi soliis germinis e caenimne caulis consertim natis absque conspicuo perianthio, et flensus turn sit rum, uir loliorum cacuminis situs nescio quid simile habet tithrmallorum aut esularum summitatibus, licet tithymallus non sit nec lacteo sumo praegitans. 13. Sed nec genere eum alba Saxifraga convenit, cujusllos perianthio ima parte iii cliasus quinque loliis oblongi g. et in
Suuiulitate Icuatis constat cum ostra losculos gerat in ramoso cacumiit decem vel plures e soliis quaternis obtuse an-
S i. Recte so mi Seldenem quod ea studia exuosis. ad quae naiuiae gemus te inclinat'. sedis perge non deerunt
an elvenet'ε. eine Elular ι, dire isti vo veratniversita ι Rontgsber vendo auri i64 illi et g Ἀοlgenti Stelle Coepi praeterea, duce viro non indocto, Arist ieiis seripta penitus imbibere, non eonis rem lare, en, negligens qua ab aliarum η--rum phila ophiae seri , im micti hiemii preseruntur, iis inmin1Mudi a non puto n. adeo selieiter aliter eontinuaturum. Theologiae itidem non segniter in-ς ωλο . . . sed in incinnamin nemo quomodo e indemia inrast. do mi uin desι
380쪽
promorum, praeseiuni si hoc agymus, ut innotesin politisis aliisque boliis viris, quamis error a et dissensioniis mole la-horet res philosophica, quae hujus rei primaria sit causa, quod videlicet nimis parce suppeditatur huic professioni unde fit, ut seclinent miles ad lucrosa studia. Wichelniannus quantum ex disputatiotis mire ari aret, in Amisisse versatur, liminii minum hodie magna est muria, quaeso uni Jlo visivit, ut in phrsicis aliquid conetur. Nihil quod magis tuetur Arui telem, quam quod demonstrationes, qui biis nituntur illius dogmata, et negligenter et inagna cum opinioniam varietate prο-p-intur, adeo ut phis labinis ostendinuci ordinanda p- η indixi, quam in conlatanda. -- mutim demonstrationes in Aristotelis p stea et a quibus reliqui discendunt, deprehendo eas, qua sunt in thro lutino et lib. l. his icta et lib. 1. de coelo Has si quis doctus et accuratus peripateticus perspicue publico script proponeret, magna me et ingratiore laboris parte sublevaret. tiam atque etiam vide, num label- mannus duci posset, M. hanc Spartam cessante jam contingis, supeSSat. Qui si uis autem erit quod disputabit quod in lucem edet, diligenter transmitte. Spero me semper in iis inventurum, quo Peripateticos ex quaestionario suo veterno excitem. Disie ordiendam esse Dilosophiae eniendationem semper existimavi et adhuc in ea sua senientia. Logicae conir versiae, nisi caute tractentur, in Psrchologiam et Metaphrsicam
D. Masium plurima salute a me imperti et jucundissima mihi sors dicit fossilia, quae communicaturiis est diu me adornare thesaurum reriam phrsicarum, sed lenis succedere negotium ob bella haec intestina Germaniae Tarde in disputati nibus publicis progredior, quia privatis lectionibus nimis occupor praeter alias peculiares occupationes. Constitui operant dare in posterum ut ad manum semper habeam aliquem quasi
Adium tum quod per leges mihi liuetj, qui gymnasias nostros, praesertim iuniores . in rebus philosophicis instituat ne ipse ini
lectionibus ab observando et commentando absit ahar. Scis enim,
tuat, naturae quodammodo vim in Ierre videar, si invita Minerva hi lentare quippiani velim ad ludium philosophicum major iuurae es triclinatio, ita ut si ex ea Promotionem Perare Possem, me Otum et eonsecrarem, Sed hae in re, vir Ea limi