장음표시 사용
361쪽
Ε hoc rursus est, vel enim qMim si durat acliose darii ageniis a primario dirigitur sed Musa mini, si uipema seripioris in sine agit quia scriptor ob si, iis agi liadens aut unguis leonis, ita jaculum Istricis ob finem agunt. ibi enim vult, riui quo diriguntur a pri inario agente.
Aliter secundarium uelis agere dieiuir quod.esiam ah in primari agmto, id quq expetu vel inimisit primat uiua agens. Et hoc porro duobus fit modis quorum prim est eum
secundari Diit gens ita a cognoscente primari constructum fabrefactum aptaturiique sit ut abscente primario et ion amplius tangente
aut concurrente rus en secundarium aget ridi re t Mod inimiis deo prima iiiiii as . Exempli graua es automatimi quod etiam absente mechanico motiis suos peragii ei vetam an pulsu indicat, vel fruiphoniam modulatur vel cliud quippiam, quod expetiit artis , exsequitur. Ad hunc modum etiam ruducitur in secund n ob taeni*geniis modus, eum ipsum semiudarium nou vere in hedian is moduratur. O mi impedit ex aliqua parte aut detorsequet sive imitat actionen alterius agentis e. g. gnomon inscia thera umbram spargere et Inhra loratu indicare dicitur.
non tamen agit revera quidquam, sed tantum impedit actionem solis sive limitat, et i ima lumen a sole in num suis Miseallapsum ob cerium lamen sum umbrana spargere dicitur, quia sevum hunc concinnator sciatherae sibi habet propositum. Ita speculum para holi eum radios a sole jaculatos Uectit. M in unum irciter u tum colligit. Eum enim ob finem insiguram iam ab βrtisue labor initi est. Pra no auu in ea Meuisa Aristorales eire sinem, M. L R phis sphaeram a pari istae in non a pariete, ed ab eo qui parieti impesti
εlter modus secundario ob finem agentis et quid'm a seniis prinis i ageni directi emitur in venetio a se punie aut vipera esstaso. lde enim spargit virus suum bratia ipsa vindicare suam aniuriam et laedere ossendentem cupit, verum ipsa non indidit veneno hanc vim neque ita optavit aut temperavit istum sive liquorem sive alitum, quei aspergit aui iustillat ubistri, ut mutatione ani iusimhamure possit vulnerarum uomus
362쪽
ob suem aliquid agere es ini-ψ vinitor ob num aliquid seridicitur si diniruit effectus eo ordine ae modo produci ab essuriente signiseeinus ac si ob finem aliquem geret, et hujusmodi agens apparenter ob sinem agere dieituri usi gratia arbor Medarach na figuraia proseris tutinio stula ac si corollis istis quum nauuinctii preces suas miti erant di stinati lolint ita cardui species, quae dicitur dipsacus a siti ita formata habet solia ac si aquae pluviae servandininimus suu eummissiani ha rei qua sitim suam axiculae rusum merent ii viscaris heri, e calassitis Minoiscum aliquod e silvi, quod ni eas et uitem soribus suis his idistities implieat. Videamus jam quo significatu phrasis ista nobis accipi mda Sit dum Aristoteles . . phrg. a tui alii Oh neni agere contendit. Uuia in genere Naturam ob finem agem asserit, non solus sentiendi facultate praedii a sed ei sensim experiem. neque hanc inlimi sed vita arensem; non alius nisi secunda' rium sinis gratia gelidi modum iitelligero poterit. t era utilit illii di ni lut Ii Blitinantes plurima, qu38 prini Blio ob sinem agant, et eorum qua δήωrsan, per experientiam. Observationeni, tuinationem, assuumtionem, disti nam quasi
aequisii quodam omitionis lutain.
Observantur quoque alia mi u in opera, quae quasi ab ingenerata et connata aliqua arte prolicisci videri queant, . . Mane , - ut primum ex vo erumpi , geometriam suam silat riam exereet et rudi circumsemitias intexit, ut praedam in pia qua vexatur. Apes terminumani in ellis sum Frudunt. quas do ohedras ea lamant industria, ut coaptatae et quasii titextae undique locu in Iepleant, nec vacui quidpiam inter coin- missuras relinquant. Formicarum, eruearum aliarumque beMiolariun labores referro vibit ulnis est. Celinini specialis est sis finis gratis operandi modus ab hoc generali ob sinen agendi modo etiam inanimalis inni unprobe discernendus et suo reservandus theoriae Deo. Quamvis autem is, qui in generali hac physice parte considerari solet is gratia agendi modus, sinibus naturalibus innum esse perlubeatur prae Us tamen in actionibus -- maiorum es rima conspisuus est, ira inquasa, quae a semita
363쪽
sti ea geminis. In inanimis vero adeo obscuriis est ut non desuerilit, qui sola animata, et eorum partes substantias esse ideo asseruerint.
in his solis vis ratio inveniatur eum sint inanin aia congerin aurum quae a sui elementorimi quae ex qua uior
eausis duas tantum materiam se et efficientem adnuitant. Ita statuit Caesalpinus uaest. Perip. lili. . quaestio Aristoteles ipse L . Meteor. c. 1. naturam ἀτακτοτέραν -- latetur,
et op ulti L . lete . quo emii sitiora et magis dissimiaria sunt entia naturalia eo manifestius in iis esse τύ- ω prominii
Qualiacunque autem si ii liae natiiralia absque cognitione agentia sis insigniter fixe obscure bramen operentur, dum
ob finem operari ab Aristotelo asseverantur, non alio sensu sinis graua agere passim intelliguntur . qualia quod secundaris, ob si magant ab alio minimam priuini agente sive praesente sive a
Solem enim o terra et aqua halitus educere, halitus insuperiore eaque rigida aeris regione in ventos plux ias, nives abire leunt quia vinximiis ordo bio et visissitudo ab opis universi ob certos fines visiitutus est, videlicet ut veniis sensi dispergantur pluvii alantur nivibus foveantur et sermententur Eadem opificis sapientia plantas foliis vestitas, ut ructus tegant, cortite amictas, ut inter illum et eaudices h - rues pat, radicibiis instructas, ut asina tum e terra exsugunt abluetia in eleri Verum enim vero quam longe hi aberrent ab Aristotelis sententia, latere nos non poterit, si Aristoteli de Deo si e summo ente, et mundi ab ipso dependentia ex illis ejus scriptis
ubi ex professo haec pertractat, producta expenderismis Qui ex sectatorib is Aristotelis prae eieris in praereptoris
sui sensu ex collation verhoriam ipsius et textuum omissis Arabum et Latinorum praejudiciis accurate inquirunt i nn nes Deum ex Aristotelis sententia rum nisi causam lina leuauniversi statuunt, ab eodem eoelum non ut es siciunt causa
sed ut sinati sineri eonteii hin Ba ex recentioribus docem
364쪽
Simon Porivis, Andreas caesalpimis, Daneiscus Bonamicus, Caesar cremoninus. Sententiam hanc Aristotelis suisse satis manifeste constat ex cap. I. l. 12. Metaphys ubi ex prosesso agit de prima causamo nais substantia, praeseriim t. 36 et 37. ubi prinia intellia
siderabile volt hue ut pulchruin, ut id, luod InBtur. Eandet opinionem Alexander Aphrodisiensis in comm addictus lib. metapus et reliqui Graeci interpretes vel ut veram tuentur, vel sallam ut Aristotelis lagma proponunt, solo e cepto simplicio is enim, ut in aliis inepto Platonem ei Arist
telem do industria lissentientes onciliandi studio tenetur. ideoque saepe mira opinionui atque explicationum chimaeras,' ut cum Zabaressa loquamur in medium adfert ita lito quominnon iantum Aristotelicum Deum in Platonisinii tra Bri t. sed et Alexandrum quasi Menia manu in eandem pertrahere
conatur sententiam. Syrianus, magnae auctoritalis Plato ilicus in commentariis
suis in libros metaphrs Aristotelis, quos eo consilio scripsit, ut eos textus, in quibus Plat inim resulli aut ab eo dissentit, Ari,totelem vicissim resutaret in iis inquani continentariis dogma hoc. e. Deum tantum ut sinem movere, identidem Aristoteli et Alexandri attribuit, idemque ut absque eo troversia Aristotelicum oppugnat Modus itaque motus brilis, et dependentia Universi a primoenis talis traditur primus intellectus ut eus persectissimus et optinnim, et ex o intelligibile intelligitur ab aninui coeli non per speciem aliquem intelligibilem, sed per seipsum, ani inae coeli applicatum. ἰχulum itaque dum bonum suum ita per
vin amplecti eoque simi ipsis assimilari cupit in orbem
aeterno motu Iratur. Omne enim, quod ad bonum aliquid movetur donec bonum illud indipiscatur, movetur, illi sed hi indeptum sit, consistit.
At quoniani prima substantia inmuta est, ejus quoque bonitas talis .erit, ut proinde coelum nunquam ejus universam bonitatis ui si in particularibus Minnis bonis, eonsequi valebit, ideoque semper a primo Intellectu, ut incomprehensibili nono movebitur
365쪽
Nullus auum motus in infinitum inuamini Umst praeter circularem, ergo imulari nisu movetur, atque ejus insin inquinium seri potest aemulatur insilitatem ad mali Mni coelum mutem ita mesum, reliqua in 'et aerare δι ως ἐρω-
ιενυν aera πυμενον δὲ τἀλλα κινα. Movet se primariumens in ania tum Id autem quod ino elu ab ipso So. eoelus u
Uuod si itaque nulla est esse istii causa niversi secundum Aristotelern b. e. si nulluna est Ens a quo ut ab ssiciente
Universali ea a reliqua euita dependeant sequitur sane, equeuitum ens semiudum ipsius deereia dari, quod respectu naturalivinis nivina, qua ob finem agere perhil matur, privistario Oh sine in agere dica,tur, quandoquidem quidquid sinis graua agit, ellicientis, non linalis causae rationem obtineti Deinde constat ex eap. s. l. LE 'primum Intelleiona sive primum ens Aristotelis nihil extra Mimni Melligere Esi iiii intellectus non potentia sed actu, ac proinde quidquid intelligit id semper intelligit neque intelligit per speciem aliqudnt extralisecus receptam sed per subst3ntiam.
Nam si quid extra se ipsin intelligeret, laboriosa ipsi sorointelligendi continuati, item actuaretur sive perseeretur ab eo quod intelligit ideoque non seret ens Muli rabilissinitim et persectissimum; tein ion tantuni mutabilis esset, Ud et in det rius quati loque mutabilis, ac proinde non semper beatus uua
dati etiani voti intelligere praestat, quam intelligerri Consentiunt itaque in eo onmes interpretes uisa Ala auudrei, tiam Averroisiae, et Semiaverroisiae, exceptis incultatis istis. qui inepto quodam Aristoteli illitore, placita erus, qu38 ad-llibita Christianae religionis dogniatibus conciliare annituntur: omnes itaque reliqui Exegetae, sive Deum. Universi sinalemianium musam, si, Mi ut Mesenteni esse sinuntii, in eo in spirant, De a particularia haec et sublimaria. D quaecunquo
non semper eodem modo habenti non cognoscere quippe qui mutationis onmis expers haberi debeat.
Praetore hi ipsi, qui Dinam ei distentem causam secundum Aristotelis philino ui asserinii elui in non ulterium esse asem,
366쪽
sed necessarium existinima. Neque muni aeque uinuaritis oppositum agere posse aut ad utramque contradictionis partem in- listerens gelis esse, sed ad unum tantum adstuictum. Vide labarollam ad . . b7s. t. s. . Denique in onsesso est, secundum Aristotelem non ten se
i iis Mo aui emporis princis inmundum ab opisse aliquo constitutinii sed ab aeterno ita se habuisse Min tantum coeli
motu ni sed et sublunarium generationum et corruptionum SuccessioneS.
Insuper Averro , princeps eorum interpretum, qui mo es licienti a tribuunt, omni ad L 15 4 8. pus sine dispuis Aristotelis principiis ostendere nititur ab agente aetern non
posse produci in mediale lsecuti ii Ovulii, sed solum mediate h. e. per medium modum aeternum, quod et Zabarella in comm .
ad . . LAE. Drs. approbare videtur Percurranius..iana a mei ad careeres, e seranius a quasi ultima Aristotelisae philosophiae decreta eum sis quae in initio theoriae naturalis h. e. lib. 2. phrs de natura ob finem age lite disputantur; facile inveniena , . quantiam uli una primis
Nam si vel nihil extra se vel sanemo ibi praeser se ei orbis ui motum intelligio primus Inlallectus item reliquae intestigentiae nihil praeter se motum orbis sui et superiorem
intelligentiam certe haec sublunaria linis gratia agere Meundario eo, quo delinivimus sensu, nequaquam dicentur.
Ognetur rota, quae unilami motu eircumacta simul istumentum mola et semim poliai, et radices quernas inutivitati eaque et simul, vel modo hoc modo illud o modo istud aut rota saltem tiguli proponatur, quae eadem gulatione varia fictilia magnitudine. Mura, usu inter se diversa est met equidem quod sinis ratis adest hisce motibus, id non ei adseribendum qui rotam ino ex sed illi potius acceptivi reserendimi qui vel reliquas rachinae partes axi rotae vel materiam ipsam mora amatque elaborandam machinae applicat. Quodsi itaque mutationes, quae in sublunaribus hisce i servantur, non aliter nisi medianis coeli motu ab intellectu primo vel reliquis etiam intelligentiis dependunt, eripitur nobis Notio illa, quam plerique omnes, iami Naturam ob finem agere audo
367쪽
inus, solemus formare, adeoque nanis spes assertionem istam nil esuindam evanescit.
lino quidquid, de intellectione sive primo Melligentiae
sive reliquarum niniunt, si Mundus hie ab aeterno φω- statuitur, neque unquam noxa sit illa earum speeterum, quarum sinsit hirili iusquam interrit pia successione hactenus oriuntur et occiduiitur nec sic quidei salva nobis erit illa finis in rebus naturalibus notio et ratiuncula istae innites sinem in Natura astruenis simul alubivit in vinum. Exemplum nobis esto Minen aliquod plantae. Vis plastica in glande querna irimum in radices uiti dein superficiem sive gerine profert, dein simul per radices et gerille quasi pro tensa et jam animae nometi promerens, tum relicem tum caudicen inmanos, surcitius, bras dispergit, eorum iit soliis exornat, omnia selisim magnitudine, tum novis partibus exauget demuni
flores ei ructus Si e semen ela horai in oninibus his r tum partihus tuni generationibus ac lariIaationibus, o ενεκα sive
finis rationem Oncipere possumus, quan in praesupponinius. Artificem aliquem exstitisse, qui vel quercimi es glandena es quando ita struxerit ei conseruiarit ut perpetua vicissilitisine et
glandi quercus, et quercui glans sileti, dat et ulliusque partes partihus, actiones actionibus ad fleternalida in speciei subsem viant, ac si mechanicus aliquis automatum construat, quod
deinde absque ulteriuri artificis p.ra alia sibi similia moliatur
autoniata. Si vero ab aeterno hanc organici corporis et seminis alter- ulli Bin successio lieni viguisse cum Aristotele ponamus, ita ut nulla quercus uerit, quin glim eam antecesserit, neque ulla
glans exilierit, umi quereus non protulerit, his eris omnino inspirat sinis illa ratio quam nubis ob ordinem partium et actionum in orporibus animalis Observatum imaginabamur. Nam si quod pri inario finis gratia agens dirigit hanc glandis et quercus alternationem vel priore modo diruit, qui thes M. propositus, vel posteriori imodo qui thes o explicatus est. Si Dueriorem modum egeris, is non .siis siciet ad Masinis rationem nobis exhibendam, quam imaginamur nobis, dum
tiatur an Oh linem gere alli IlIIalnus.
Qui enim volutam automati tendit aut pondera subvehit.
368쪽
349 sive sinem axi circumplicat is posteriori quidem modo sinis gratia agit seognoscit eluin et appeti aliqum sonum vel sit timsalinam partium automati qui temporis partes indicitὶ verunt ipse non est illud pris ario finis gratia agens, ut risi in illum et finis rationem, quem in aulamat cernimis pure adseritatiniis, sed automatopoeus potius qui paries singulas automati certa figura et magnitudine abresecit, Orto intervallo situ, orditie disposuit. Ita pater, qui sobolem desiderat, semini quidem mesum imbuit ei posteriori modo nis pitia primario agit verum nonide semen ob nem agere dicimus. Nam etiam bruti animalis aut plantae scine ob linem agere dicimus, qua in vis vi enS, quod semen projicit procreauoia 'in sibi sitirilis neque ore sua, in operui. lia colonus dum glandem domue terrae inserit diei potest posteriori modo finis gratia primari agere, verum non ei de
causa glandem aut facultatem in gland lormativain i, sinem agere perhibemus, quandoquidem et a vento sparsam ac terra obrutam gland0m non minus sinis Matia operari asserintus.
Nimirum in omnibus hisce quae ita ob sinem agere diuimus agens aliquod respicimus quod priore modo sinis gratia primari agat quod deam secundario o sinen i agentis et partium operarumque ipsius ante efformalam habue iit, quod tu curuS-que pariis, quidque unaquaque proportione situ. .. dine iam equi ei non nonsequi, Aerit, intellexerit deuique quod ii partes ejus ita inter se aptarit et disposuerit vel etiam ita
agendi viribus instruxerit quia ita melius sors quia ita sinem quem sibi proposuerat inde consecutu Iul prBP videret.
Sit automatum ita ab artillae constructum, et materiae alicui movendae applicatum, ut motu suo aliud sibi simile aulaninium Oncinnet idemque materiae alleui movendae ii ορο ponat, ut inde tertium aliquod utrique simile automatum oriatur, atque ita deinceps, qua nivis acultat pin humani Renii irati cendat, hujusmodi artisicium tamen lingatur ita. . . . . ' primum
ex artifici proximum aut natum nil quasi aure diditur obsinen Meunilario agere, quam uinum, et Meundum quam
tertium.' uni feriit . Eirmuthii :morum
369쪽
in enim automatis se proprie conmite definitio m quod seeundario finis gratii agere dieitur. Meumlinii vero finis
gratia secundario agere dicetur, non quatenus a primo automato constructu II st, sed luatenus mediante prim ab artisce perideam agente coagmentatum est
Quod si auten in infinitunt quasi in anteriora promoveant artificem. h. e. si sitirem sionen aulainai in sibi simile labri
cantium inde ab aetern continuatam fingamur, sublato perideam aetente peribit etiam finis ratio iii utoniali g, ut ut structura eorum et perati adniodum similis deprehendatur
quae ob finem esse Mn fieri proprie durunturi Belinquimus itaque nullo alio modo naturam cognitione destitutam ni gratia ager dici posse ab iis, qui aeternitatem
mundi liui si s dunt aut tuerid alii suscipiunt, nisi spurio illo quem .... V 24 retulimus ut nenipe ideo finis gratia ager dicatur
haec naim a quia ita agit ad si sinis gratia agat Quodsi ero haec mae hactentis in mediiim allata simi,
nondum vincunt adversariorum pertinaciam, age exhibeant ipsi ii olii definitionem hujus phrageos explicent quo sensu natura
ob finem agere dicatur, ea tamen lege, ne idem per idem aut obscurum per aeque obscurii desiniant. Quoad ipsum praesinerint praestabunt autem nunquam, nos assertionem hanc nostram tenebimus, Aristotelem nempe ea quae de natura ob finem agente aut existente lib. 2. hys. protulit, dialectice aut pirastice omnia exercendis auditoribus suis propὀsinisse, non quod ii revera senis erit aut theorema aim quod ustemati phrsicae scientiae inserendiu constituere voluerit nationes etiam ipsa dicto libro prolaiae satis id ostendunLAdeo enim leves sunt ut ad eas sigillatim solvendas lectores nostri alienam peram non sint desideraturi. Auctarii loco notetur et hoc. Cum Plato in maeo ba turae auethrem δῆμοιμῶ h. e publicum sive artificem save pisieem vocet item paries niundi a Deo eiusdemque ab ipso productis administris δομιουργηθειναι dicat Aristoteles etiam το δ 7μιοτι γεis tum plasticae saeuitati tum motibus ab ea provenientibus tribuat l. l. pari. n. e. l. o. gen. -
370쪽
. Nun autem aliquis liniversi liuius δ' tinuo; ὁ suuri P per 'olifi ql1Plifi liu In natur cognitionis expers ob lineii secundario -t, it nisum ex solo coeli motu ri etiam animalamini com
mim et praeserum animalimn labrio id ipsum demonstrare iis i. quaestiones sane sunt pervestigatione dignissinino sed
abstrusiores quam quae in hisce naturalis scietitiae exin diis pertractari queBnt.
Expeditis quas sinalis causa im elint remoris ad hicietitis causae modos et praeseritim casu ni eonsiderauidunt in 'mur
De sintingetitia iii rebus naturalibus. 1. Solet etiam quaeri, an sit aliqua contingenti in robus naturalibus Ad eam distincte responden hun. Vel enim resolaturales consideramus ut absque interventes miliis
aut daemonis alteriusve vero heri inter se agunt patiunturve: vel lina Omplecti II iu Omnes Bu838 3n pure id tu die quan libere perantes, sive proximo sive remote ad effectus concurranti Certe milii efficius, naturalibus hiseo deberi videntur pure naturales et simpliciter neeessarii in existunt. 2. Ariarathes Cappadociae rex ut locum aliquem in suo regno efficeret obstruxit angustias Anti tauri per quas in Euphratem, Se exonaraturus Melas amnis elabitur. Oblectavit se ali quamdiu habitans in Creladibus, quasi quibusdam insulis, quae in novo illo lae oria erant veriun tandem aqua elusit e natum regis, ac vi reseratis molitis claustris obvia quaeque prosternens et eluvie proximos agros inundas, ita se in pristinum alveum restituit Fin is iam arisin sapientem, qui supra e suesum hominum apium eam tum siderum ium reliquae naturae scie
tiam adeptus eam montium vallium, sontium aliorumque' serui Catili Bil Ociae atque minori Aimeniae vel etiam reliquarum conterminarum regionum peritiam consecutus tam insigni deni
quo Metus e causis deducendi solertia praeditus uerit, ut libratis expensis. set eausanim coucursibus imbres, onuntii vetitos reliquasque tempestates iis in regionibus certe praedicare