장음표시 사용
331쪽
borum mox redit; ventriculus hos subigit, ae mira eeleritate nutriente mi in iaceum eonvertit rita ut, si macies convalescentis diuturna apud multos de persectae valetudinis recuperatione duis hium relinquat: hoc ipsum tandem ex corporis puerilis mirabili post morbos absolutos in Ion. gum incremento solvatur. Quam prompta in ae. tale puerili, quamque lenta, vel sere nulla in senibus, callorum sub ossium fracturis geneatatio, quam Deilis in itinioribus plerumque , - quam vero tarda, taediique plena est vul4nerum in decrepitis ei catrixi Hinc magna aeta. tem provectam , vel devicto iam morbo, eonistinuo circumdant discrimina . ae tam opposita ab organis secernentibus, excernentibus, a cute inprimis ae renibus, noxiorum separationi resiis flentia ' quam latens in viscere vel isto, vel illo , antiquum iam vitium , desecthis virium ,& negata alimentorum per ventriculum , euius tanta in convalescentibus est dignitas, alimen torum subactio, quas aetati senili, per morbos
concussae, superadditas ab arte fuisse dies glo. riamur , has , levioris ineommodi sub aspectu , deletas tam saepe dolemus . Nee minus ipsahminum constitutio, ac peculiaris, a primaeva corporis structura, & ab irritabilitate, sensibi. litate diversis pendens, dispositio ad lentam a
332쪽
aut Deilem sanῖtatis amissae recuperationem eona tribuit; ac si chi morbi hoe immutabili land mento , quod & animi dotes potissimum ae pathemata sustinet, non pauci nituntur: ita &reditum salutis , temperamentum , pro aegritu dinis praegressae natura , ae in ratione , ut di eunt, inversa, dirigit atque determinat. Velapsa temporis, ae athmosphaerae, sub quibus aegrotamus , eonstitutio, convalescendi rationem Hon parum immutat' ac plures, quae hieme, ae pluvioso sub coelo vix cedunt, aut facile
repullulant , - redeunte aut verno tepore, autam leo viventibus solis radio, vel sponte , velhrevissimo temporis intervallo , dissipantur a
gritudines . Quemadmodum vero morbus aut eorpusvmne, aut modo partem , - & hoc ultimo in casu, vel eum totius eonsensu, vel locali
prorsus vitio, solitarius Oeeupavit sic, dissipatae illius impetu , vel corporis universi, vel modo partis affectae compages convaleseit. Quid in
parte aut viscere ex morbo in salutem redeun emutationis saecedat hoc non minus , quam ipsum , quo corpus universum eonvslescat, mO. dum , ignoramus . Interim certe non unis eademque ratione & ventriculus est pulmo , --
non una , & musculi di ossa, di cerebrum
333쪽
cutis, sanitatem, vel eodem a morbo affecta, recuperant ; sed , praeter eam , quae ex diversa structura descendit, actionis differentiam , pars c rporis quaevis & visam cum aliis uiuit comis munem , ac simul propriam ducit, de , qua se. metipsam in sanitate conservet, Sc . in morbis defendat, 3c sanitatem convalescens attingat, ab omnibus dis tinctam . In morbis carporis totius , fere primum rediturae salutis indicium ex facie , Sc ex oculo inprimis, desumitur: quas partes , per morbi violentiam dii tractas, muta.
tas , sibi similes restitui , ac , licet pallore,
splendore languentes, de turbis iam maxima Separte compositis testari videmus. Non minoris
dignitatis est lingua: quae, volubilissima coris poris particula, sicut aervis, qui maehinae ani. maIis alibi Impo tum dividunt, instructa est rita et licet di in aegrotis interdum mentiatur :ὶ reliquarum aut pacem, aut bella proin vinetarum, propriis sibi nitore, rubore, humi. ditate , mollitie, libertate functionum, sat fideliter indieat. Non eadem de auribus dicenda sunt, quae saepe in illis, qui ex se bre nervosa convalescunt, sub melioribus auspiciis, diutius
surdescunt. Quam vero somnus reficiens necdum confirmat, apparentem a morbo quietem, hanc,
velut ambiguam & infidam, non immerito pro
334쪽
suspecta declaramus. Nee tutior aegrotantis qui, sub meliori caeteroquin rerum aspectu , vel a sui continuo vexatur, vel cibor abhorret positio est. Nil vero securitatem graviori a morisbo redeuntem potius, ac sensus aegritudinis, quem modo aegrotus interna gratissimaque pereeptione agnoscit, cessatio eonfirmat: quae perceptio non ex doloris modo silentio, ac uitae renascentis solatio componitur; sed propriam repeculiarem eonvalescentibus, cuius indolem ipsi. mei iga orant, ac describere non possunt, sensationem constituit. Quae vero tanti in morbo
momenti suit, pulsationum ad arterias frequen-νia: haec, eodem licet iam penitus sublato, iam ultis, praecipue dum pedibus insistunt, aut ex somno evigilant, conspicua de per multas saepe
dies extensa, si modo caetera valetudinem cre-lientem confirment , quod vereamur, nil criri; ae interdum, quam ipsa sub febre, maior, sine rerum discrimine apparet . Nec magis rarditas arteriae , quae in convalescentibus naturali su inde maior occurrit, aut rarior sorsitan interis
misso, timenda est . Quin pulsus exploravi , qui , sano homini sae ordine suecedentes , sub febre vel maxime compositi , dum , ista cessante, more pristino intermitterent, ac digitumi inaequali denuo ritu ferirent , de superato na nc
335쪽
morbi perie illo, vel soli, testimon Ilim edebant.
Maxillia in coli valescentibus exereIionum nasu.
ralium eil dignitas. Inter i stas , ea, quae per alvum absolvmur, plerii inque sine damno est tardior; filiae fluitas ciuia ablue materias egerere continuar: h ee, viribus, nisi sordes latuerint, infensa , num tionen necessariam avertit ; Scnon minus, ac illa , quae saeces aut albas , aut spumosas, ichorosas educit, tam ut signum , qnam ut caussa, post ni Oibos supeiatos timenda
est. Urinae , si paucae secedant , sanitate triconstantem non promittunt; sed fac Pe post se-bies , inprimis periodicas, hydropem praenun-eiani. Convalescentium urinas turbari, si facile sedimentum deponant , nil interest; abscessus etiam aut metas lass molestae timorem hae ipsae frequenter dispellunt . Post febres, lotium cum
aliquo ardo: e excerni, dummodo sat multum, se, imentosum , sanitatem accelerat . Quae in acutis adeo limentur, urinae aquosae seu crudae: hae , eonvalescentibus , si parum transpirεne , communes, fgnificationem amittunt. Potissimam vero cutis , hac sub vitae eonditione , medentis attentionem meretur; nee iacile eum sceo pellis calore , ariditate , sanitatem , sine quovis sudore, attigisse , aegrotantem conspexi. Noxius
tamen eli qui in longum protrahitur, aut quo
336쪽
eorpus sere disssuit, sudor, ae plurimum diab
ris naturam imitare videtur. Foeminam ex morisbo graviori , priusquam menstrua excretio ab isto , redierit , nisi utero serentem , aut, quod vehemens interdum libris non semper impedit , laictantem , perfecte convaluisse , vix ausim asserere . Quos malum , ut vocant, locale, eum totius consensu afflixit: hi duplici plerumque ratione, ae citius reliquis, quam illis, quas mombus occupaverat, partibus, convalescunt. Quae partis vitia solitariae, in corpore turbas haud excitant ' hae marte suo valetudinem, sine conspicua excretione, recuperant. Fere constans tamen ac propria ad cutem , quae partem aegro tantem investit, aut quae ipsa per morbum Vexara fuit, est epiινm dis desquamatio: quae ipsa generales adeo post morbos , interdum per universam superficiem extenditur, ac in multis, quo tempore convalescunt , iterum iterumque
suscipitur . Sunt , quibus & ungues , & pili , post febres violentas, quin, isti, a solo iam
puerperio, vix non omnes, deciderint; sed Proprium est capiti, diuturno ac vehemente dolore prehenso , capillos , quo tempore con Vale- stimus , defluere, ac iunioribus celeriter renaa
Ri . Quae vero partibus locali affectu detentis
337쪽
eommunia, & modi eorum attentione dignissima phoenomena constit inint: sunt, illarum, a morisbo iam penitus superato, aut maior sensibilitas, aut contrarius huie stupor, per longum saepe tempus , ac sub ipsa nonnunquam sanitate con. tinuata. Hic partium a moibo vexatarum habitus , non ad solam modo cutis , sed ad visee. rum quoque superficiem ae integram substantiam extenditur, di faciles istorum in pristinam ae. gritudinem reversiones, plerumque sensibilitati morbosae innixas, illustrat . Sic non modo oculus ab inflammatione liberatus , lucem clariorem aversatur, ac minoribus a caussis in cenis ditur ; sed & cutis ab erysipelate aut crassior reddi ae stupefieri , aut longos per annos sensiobilitate excedere observatur . Sic a scarlatinae exanthemate, cutis sensus, apud eonvalescentes acuti mimus , non paucos , qui sese aeri liberiori incaute exponunt, in anasarca aliosque hydr pes praecipitat . Post ipsas ossium fracturas, luxationes, post vulnera, licet optime , & a longo iam tempore sanata , sub violentis athmoasphaerae mutationibus , dolores, tensiones par
tem noviter divexant. Cum vero tanta sint, quae hominis amorbo ad salutem redeuntis securitatem conceris
Dant , momenta ; mirabimur. Auditorer i Mediis
338쪽
eorum partem fere maximam ad sola tempesta tis vigentis pericula animum convertere , α quasi pomis tam securns hie esset , cum tot naufragia navigantium sub oculis occurrant , subernacula incautos & praepostere deponere l . . . mirabimur, vel ipsos convalescentes ae si Me.
dicus , qui , dispulso iam maloti ac evidenta rerum discrimine , solicitudinem manifestat ,
hane lucri magis, quam necessitatis ratione , ultro quam par sit , continuat et , e filiis desistere , aut aegrius praeceptis obtemperare , de ad pristinos eriores , istorum vix poena liberatos, tam incaute reverti l . . . . mirabimur deis
nique , in multis , quae pro hominum iniser rum sustentatione in Civitatibus exstructa sunt . valetudinariis, de opportuno eonvalescentibus
subsidio perparum cogitari ; sed cadaveris sub
aspectu vacillantes ac viribus exhalistos cives , quo vitae momento potillimum indigerent , opportuno alimento atque eonsilio destitui , 3c ad graves , quos brachia reculant , labores , familiae ae propria necessitate coactos, damnari. Utinam vero hos limites convalescentium agnoscerent peliculat . . . Sed ipsa Medico tum hine inde ex culpa quam saepe non illorum pervertitur eon dilici l de quam irequenter , ex morbo ereptus, ea ipsa a manu, quas vitae
339쪽
servandae eaussa ad miseras extenditur, per mortis desertur praecipitia i Hic etenim , qui morbi a stimuli excessu provenerant, - hoc ipso quidem vel a tempore, ac natura, vel ab arte quodammodo composito, sed igne sub eine. ribus adhuedum gliscente, roborantium victusve Rutrientis , cuicunque ex morbo graviori re deunti ae debilitatis sub specie constituto , ut putant, necessariorum , abusu , novas ac prioribus deteriores 'in flammas aguntur; -- illine , ob virium, non quidem, ut ibi, fallacem, sed veram iacturam, concidendae nutritionis indiea tioni, cum stomachi, subigendis alimentis ne dum penitus capaeis dispendio, satisfacere praeter modum festinant in his, ob reliq ventrieuli , ex debilitate , sensibilitate maiori , incommoda, nauseas, flatu lentias , aut sorsitan ob aliquam oris amaritiem , ac linguae spurcitiem , - vel ob dilectam, hoc vitae sub statu gastricas saburras generari, aut noxias materias ex sanguine in canalem intestinalem deponi , hypothesin , noviter ad illa , quae resolvant, evacuent, coniugiun , ae paucum , quod supe
est, vitae pabulum studiose subducunt . - in illis, dum ciborum desiderio ae fame intensa iam flagrent, ae singula debilitatis, inanitionis ac insomniae symptomata, non Medicum , sed
340쪽
coquum implorenr, ob putridae, qiram febribus praegressis nervosr impertiuntur, titulum , vegetabilia modo pauca, aqtiosa & succo ni triente destituta, flatulenta eoncedunt, &, quas morbus non omnes detrivit, vires, imperiose subvertunt ac sitissa minant. Hi, aegrotos, a morbis iam penitus liberatos, ae modo aeris purioris motusque beneficio egentes, vel ad stra. gula condemnant ἔ vel athmosphaerae a propriis& aliorum halitibus infectae solicite in eludunt; illi, alios, quos longior a morbo quies, &atilla transpiratio iuvissent, ut eitius eurasse videantur, vel, quod , Optimatum sub cura , conspicuae mereedis impatientia id iubeat , aut lectulos deserere, aut aeris iniuriis praeponere exponi cogunt; ac saepe morbis supina corporis debilioris postisne praevertendis, haemorrhagiis ac fluxibus per uterum , aut per anum. submittunt; vel in gravidis abortus, prolapsus in puerperis, pedumque in aliis oedemata
Non una igitur, sed multiplex convalescentium conditio est: quae, se ut in declivi, non minus ad morbum, quam ad ipsam salutem , via versatur: ita Medicorum solertiam quam vulgo adhibeant, sibi maiorem requirit. Quod vero