Historiæ ecclesiasticæ compendium a Christo nato usque ad annum 1700. Auctore Joh. Alph. Turrettino ..

371쪽

postoliis Indorum dictuS. Societatis Iesu in-

3 3 6 HisTORIAE ECCLEsIAsTiCAE addictissimo , & ad praedicandunt Infidclibus Evangelium potissmuni

Comparato, ortum deli: Quod a Paulo III. Pontifice, anno II O. ι adprobatum & confirmatum , paucorum intervallo annorum in immensum numerum excrevit, & ad

Indos usque, quo XaVerius prolet tus est, tela extendit. Xaverio illi, dum Apostolum Indorum ageret, haud pauca adscribuntur Miracula tSed ea fabulis accensenda esse, Cum ex Xaverit ipsius , in Epistolis, silentio, turti ex aliis testimoniis, con tare potest. Quin Viros doctissimos de meritissimos protulerit hic ordo, in dubium vocari nequit Sed, ob potentiam, & artes politicas, plurimis exosus, multisque statim g lo

Cis pulsus, Omnia tamen vicit obstacula , & incrcdibilem , in regionubus omnibus Ecclesiae Romanae addictis, auctoritatem comparoit.

372쪽

Summa Capita

SECTIONIS XI.

De Praedestinatione di Gratia discrepantes sententiae. De Gratia di praedestinatione discreta pantes in Ecclesia Romana sentenariae. Scotistae. Thomistae. sua arte Tridentina Decreta hanc in maia ferium concinnata simi. Dominicus Soto , ct Andreas Vega . deis creta illa in contrarias partes tr

hunt. Michaelis Baii ; Theol. LMvan. Propossitiones is Pio V. ct Greiagorio XIII. damnatae. Jesultae, in tio, D. Thomae Theologiam securi. Iidem ad contraria placita defec-runt. Lud. Molinae Liber de Con cordia Gratiae & Liberi Arbitrii. Censurae adversus Iesultarum doctrinam, Gn. II 87. ct 88. Congre'

373쪽

De Gratia

gatio de Auxiliis instituta an. I F9s: Reformatores D. Augustini placira sequuntur. Lumeri liber de Servo Arbitrio. Quidam Supralapsarii. Mitiora Melanchionis o Bulli Iudicium de his geri principia.

.. De Praedestinatione di Gratia discrepantes sententiae.

Dsverse fuerunt, in ipse Ecclea

siae Romanae sinu, interque ipses Tridentini Concilii Patres, de non uno dogmate sententiae 3 sed ob agnitam ab utraque parte R manar Sedis auctoritatem, nulli scissurae ansam praebuerunt. Cujus quidem rei exemplum notabile , spe ciminis loco, adducere juvat. De Gratia dc Praedestinatione , aliter semtiebant Scorsae, seu Franciscant, qui ad Pelagiana vel Semipelagiana dog

. mata

374쪽

inata propendere vidcbantur ; aliter Thomistae, seu Dominicani, qui in D. Aueustini & D. Thomae sentenatiam jurabant. Quae caussa fuit, cur, in cudendis hoc de argumen ito Tridentini Concilii decretis, diu multumque laboratum sit. Hinc Icilicet animus erat, Lutheri, Cativini, nimiit , de praedestinatione& Gratia emcaci, pladita damnare. Sed & illinc certum ipsis erat, D. Augustini, D. Thomae , adeoque Dominicanorum , hypotheses non rejucere. Res ardua I curn una fermh Qua arta eademque esset , ad summam rei ha Deereia quod attinet, utrorumque sententia. ta hanc in

Ergo tanta arte Concinnata decre- concinnista, ut Resermatotes quidem ferire, x sint. sed neutri Romanensium parti assiversari viderentur. Quod quidem eo successit factum est, ut duo Conahilii Doctores, Dominicus Solo, & obviis. s. Andreas Hexa, editis, haud multo post Concilii decreta , libris , ea creta illa diversissimo modo exponere, imb

375쪽

Theol. . Lovans

lamnatae. y.Sirae. anitio, D. iaehomae Theol giam se uti. 1idem ad contraria Principia deflec-runt.

3 o 'HisTORI E ECCLEsIAsTICA & in contrarias partes trahere haud Vererentur. Patet nihilominus , Tridentinos plus libero arbitrio dediLse , quam ab Augustino & Thmmistis fieri seleat. Ulut sit, utrique Systemati, & fautores, & Cenia stres , in Ecclesia Romana plurimisuerunt. Damnatae a Pio V. dc Gregorio Mu Pontificibus , nonnullae Michaelis Bisiti, Theologi LOVaniensis propositiones, quae tamen Vix aliud quam ipsissima Augustini senatentia erant, haec V. g. ordine 28. Liberum arbitrium , me gratiae Dei adjutorio nonnisi ad peccandum valeare. Iesiuitae , primis institutionis seae temporibus, an. IJSo. D. Thomae Τheologiam sitis tradi voluerant. Postmodum, an. ΙS J9. ut aliud quoddam Systema, remporibus accommodarius , posset elligi y data ab ipsis libertas est. Qua quidem usi libera late Societatis illius Doctores, Prudentius de Monre-majore, Gretorius de Valentia, Leonardus Lusius, omis. nium

376쪽

COMpENDIUM. Saeculum m. 3 Inium Vero maxime Ludoυicus Moliana, Evoracensis in Lusitania Theologus , scripto de Concordia Gratiae di Liberi A bitrii libro, missa Thomictarum Theologia , diversam plane secuti sunt; & Gratias susscientes

omnibus concessas, quae , pro Vario libertatis usii , varios effectus edant, Scientiamque Dei mediam, de rebus stib conditione futuris , statuerunt. Quas hypotheses, Universitas Lova mensiis, nec non & Duacenses, pommodlim & Salmanticensis, alikque, si iis subinde consuris notavere. A que hinc tanta Dominicanorum Cum Jesilitis dissidia; Quae cum acriora Indies fierent, Congregationi de Auxiliis , a Clemente VIII. an. IS98. institutae, locum dederunt, de qua ad Saeculum sequens dicetur. R

formatores nostri, ut verbum etiam

de iis addamus, D. Augustini, de

Gratia & Praedestinatione, sentenistiam , pene omnes sequebantur squam cruditis nonnunquam trais

Augustini placita se

quuntur,i

377쪽

quibus Electio

Decretis divinis, supra hominis Iapsum statuunturi procedere haud dubitarent, ut BGeta Se Zanchius. Ad mitiora defle- Mitiora xit Melanchthon, duo extrema Vitamaz da monens, hinc Pelagianisinum &ιν Scmipelagianismum , illinc Manue ---Pλη - , seu fatum Stoicum. Bu linxeruli malae MDνων, nec sine Causa, ferebatur. M2lanchthonem Luth rani deinceps , Calvinum Reformati , sed non tamen omnes , secuti Iudicium sunt. Pio omnes animo , ut qui ori tota dem CCnsemus; nec satis Caussaei ersiis. cur faternitas inter utrosque abrum

patur , quod, de abditissimis Dei

Conialiis , humanum captum sup rantibus , mn eadem omnes semtiant. Sinnia

. 1 4

Quidam labariorum placitas. ι & Reprobatio, in

378쪽

COMPENDIUM. riculum XVI. 3 3

Summa Capita

SECTIONIS XII.

De Belis Rusticorum, ct Anabaptistarum Monasterieruium tragoedia Bellum Rusticorum, an. I s1 . ρο ὲ Fχ S. Thomas , ungerus, Phiscrus, Iutherus contra Muneterum re Rusticos scribit. Germaniae Principes contra Rusticos bellum gerunt, eoque variis in locis vincunt. Mun-zerus captus, ct capite mulctatus De Anabaptistarum Monasterien sium tragoedia, an. IS 34. σIS 3S

Anabaptistarum origo ct placita. Tumultus ab iis per Germaniam , Helvetiam, di Bestium , excirari Lutherus, minglius, Melanchion, contra eos scribunt. Monasterium veniunt, exeunt' an I s 3 3 E mn , Iohannes Matthaeus i

379쪽

i 4 ΗisTORIAE ECCLESIASTICAE Johannes Leidensis, Bern. Rota mannus , Bern. Knipperdoling , dic. Urbe expulsi redeunt, ct superiores sunt. Pugna inter Anabaptistas ct c raros Oυes. An baptistarum furor. Urbs Monasterium ab Episcopo obsessa. Bonorum commmnitas inter Anabaptistas institura.

Libros omnes, exceptis Bibliis, imcendunt. Joh. Μatthaeus eorum Propheta occiditur. Podigamia institum. XII. viris rerum summa defertur. Joh. Leidensis Rex salutatur. Discipulos 28. in alia oppida mittit. suaestio de illis habita. Libri Anabaptistarum. Refelluntur is Lan raviq, Lur hero, dic. Regina, quod populi vicem miserata esset, capite plectitur. Urbs capit r, 28. Mai. Is 3 s. Regis audax ad Episcopum responso, Regis ct sociorum supplicium. Conspirationes Anabarri starum adversus A elodamum restias Vrbes. Anabaptistae rota Em

ropa Uali habiti, ct ad supplicia

380쪽

COMPENDIUM. Meulum XVI. 34srmi. Multi Anabaptisae placidi re innocui. Unde dicti Mennonitar.

tarum Monasteriensium tragoedia.

REnassientis Evangelii pulchritu- Bellum clinem non parum obscur ' runt bella Rusticorum , & furores αAnabaptiinci, quibus, sub initia Re =- 'sermationis , haud exigua Germ niae pars turbata est: quanquam C rum , non Veram Causiam , sed merum obtentum , Religionem suisse, abunde patuit. Nam Rustici non semel jam antea adversus Nobiles& Magistratus inserrexerant, propister onera quibus se nimium gravari querebantur: Verum nunquam tam in petulantia, tantaque semcia, quamia via est annis I 2 . & UM. Meviam , Thuringiam , Lotharim giam , aliasque partes Germanis.