Historiæ ecclesiasticæ compendium a Christo nato usque ad annum 1700. Auctore Joh. Alph. Turrettino ..

441쪽

Summa Capita

Res Belgicae. Induciae cum Hispanisan. Iso9. De Arminiam simo. Dissidium inter Gomarum di Armunium , de Praedestinatione di adnexis capitibus. Unde ortae Remonstrantium re Contra . remonstraniatium adpellationes. Collatis H giensis, an. I 6 II. Decretum ordianum Hollandiae ct inest nisae an. I si . Synodus Dordracena an. I 618. ct I 6 I9. Citati Remon se trantes. Simon Episcopius , eorum primipilus. Eorum siententia damnata. Ioh. Olden-Bamevele supplicium. Grotius es carcere elapsus. Coetus Remon ibantium prohibiail ; sed postea tolerari. Epitcopius. Curcellaeus , poetenburg , L borcii , praecipui eorum Theologi.

ridicium de hoe Sehismate.

442쪽

A no, qui tragoediam IIlam Res BENantecessit , hujus Saeculi 9. giς. Foederatae Belgii Provinciae, pactis Induesae cum Hispano duodecim annorum induciis, a belli laboribus tantisper Iso9. . quievere. Sed alio interim belli ge- Rearmi nere, Ecclesiastico nimirum, agit tae sunt. Huic ansam praebuit dic sensio quaedam, inter Franciscum G marum , dc Iacobum Arminium, amo Dissidium hos Sacrarum Literarum in Acade- isseisi &mia Lugduno Batava Professores , de Praedestinatione Divina, & ad destina- nexis capitibus; Gomaro, Praedesti- ' ' ζ' nationem abselutam , hoc est, se- caphio Dei beneplacito nixam; Arminio, eandem Conditionatam, seu ex praevisa fide pendentem , statuentet. Quo quidem dissidio, non Theol

443쪽

4o8 ΗisTORIAE ECCLESIASTI gi modo & Ecclesiiastae, sed & Plebs ipsa atque Nobiles, in partes iv Vnde or- runt. Et ii quidem qui Arminii sententiam sequebantur, ε libello sup-R Contra- plice ordinibus oblato, anno I 6 IO.

. tis Remon frantiam dicebant) dicti sunt

adpella Remon strantes: Reliqui, Ob oppusi tam petitio iem , Contraremonstrantium nomen ibrtiti sunt. Habita Collatio inter utrosque, Hagar-Comitis , anno Is II. sed exiguo fructu , coIlatio. Scripti ultro citroque lubri: Imo Si tumultibus aC seditionibus , res non raro agebaIur. Quae utra 'tum sedarent Hollandiae Hessistisitique Holland. Ordines, Edicto an. I 6I . utriqueti c..' parti silςntium , studiumque pacis, i 614. indixere. Sed nec id satis pacandis animis suit. Quamobrem, e voto Contraremonstrantium , qui , numero praevalebant, & LVore apud Arausionensem Principem Mati- Synoὀus ritium, coacta Dordraci Synodus ueha 'ri. NationaliS Cst, an. Io I 8. & 16 I9.,

444쪽

COMPENDIUM. Seeu' m XVII osmatorum Ecclesiis Theologi ; e M gna Britannia nempe, Gallia, PMutinatu , Hassia , Helvetia , & R buspublicis Genovensi , Bremensi,& Εmbdana. Gallis, prohibente I ege, eo advolare non licuit. Citati ad Synodum Remonstrantes iquorum caussam egit, unus C praecipuis , Omon Episcopius, sacrarum Literarum in Academia Lugd in Batava Prosetar. Sed cum detre

tarent 4ynodi judicium, eo qubd, ut ipsi quidem dicebant, iidem J

dices & Partes essent , corum scntentia , quinque Articulis comprehensa , damnata est. Nec multupt,st , exauctorati passim RemonLtrantes, non Pastores imodo & Professores, sed & ex Politico ordine Iohannes Barneυeldius , septuagen rio major , summis in Republica muneribus , diu, nec sine laude, defunctus, sed Mauricio minuS a septus , capite damnatus est: Husromotiust de Rumboldus Hogerberius,

Citati

rum primipil . Forum sententia

damnata.

445쪽

elapsius.

4 Io HisTORIAE ECCLEsIASTICAE ille Roterodamensis, hic Lugdunensis Urbis, Adsessores Belgice Pe sonarios vocant) ad perpetuum Carcerem damnati; E quo Grotius , uxoris arte, in capsa libris mittendis ac remittendis destinata, post C . .. biennium elapsiis. Prohibiti Reatium pro- monstrantium sacri Conventus: Qui bibixi, noluerunt promittere , se non amplius docendi munere sun ros, in exsilium pulsi; nonnulli &, Cum rediissent, carceri inclusi. At, non sed postea multis post annis , tolerari eorummis si coepρret Quinimo & Schola , seu Seminarium, Amstelodami ab Ipsis institutum est, in quo S 'φcopius, mon Episcopius primum, post hunc p--' ' Steph. Gurcellisus, dein Arnoldus isbura. Lim- Poelemburg , tandemque Phil. ὰ Limo et mi eo borch, docendae Theologiae operam

. naVarunt. Sic natum est, sic comtinuatum , ad nostra usque tempora: Iudicium Schisina illud Remonstrantium; Cui,sehismata ut & aliis bene multis, vel datus

haudquaquam locus, vel cub finis

446쪽

COMPENDIUM. Saeculum XVII. Irfuisset, si minor esset vis adfecia tuum in religione, & Christiani , occultis Deo relictis, in revelatis opere implendis occuparentur.

Summa Capita

SECTIONIS IV.

Bellum Germanicum. Prorsantium res passis imminutae , praescirim in Bohemia. Audax Bohemorum facinus. FRIDERicus, Hector Palatinus, in Regem Bohemiae ele rus , an. I 6 I9. Vincitur ad Pra-yam , an. I 6ao. Dirionibus di Electoratu spoliatur. GUSTAVUS ADOLPHUs , Sueciae Rex, res Germaniae restituit. Pugna Linienses,

rum foederori. Pax Mesiphalles ,

447쪽

. I 2 HISTORIAE ECCLESIASTICAEan. I 6 8. ct 49. Bulla Innocentii X. contra hanc Pacem. Prorestantium securitas firmata. Luthera,

ni re deformati hac pace μοι

comprehens.

De Bella tricerinali Germanico.

Bessum προὶ Germania, cum de Protestan suin. A tium Juribus ac priVilegiis , V rio obtentu, variisque in locis, aliquid subinde imminueretur , hinc natum tandem grave illud Bessum, quo , totis triginta annis, non Gemmania modo , sed & Europa pene Protestam univers4 Conflagravit. Caput belli hi Tis BQhemia fuit, in qua, Cum de imminiitae. juriis sibi illatis Protestantes saepe 2:bs.' essent, neque ulla emenda mia. tionis spes daretur, tandem in id desperationis compulsi sunt , ut , ejectis per senestram Consiliariis quia

448쪽

auctores censebantur , omissoqueFERDINANDO , Bohemiae Rege designato , i qui non multo post ad Imperium, mortuo MATTHIA, evectus est ) Palatinum Electore FRIDERI CUM si1bi Regem constituerent, anno I 6 I9. Sed hic vicutus ad Pragam VI II. Id. Nov. I 62O. Palatinatu & septemvirali dignit

te exutus, extra Germaniam se recipere atque errare coactus est. Sic

Bohemis libertas adempta, sed non finis bello adlatus: quo, Caesareis late victoribus , libertateque Sc Religione in extremum adductis periculum ; GusT AVUS AD OLPHUS, Suecorum Rex, divina Providenatia excitatus est, qui res fessas erigeret, nutantique Germaniae opitularetur. Quod quidem mira Cel ritate & successit essectum dedit, recepta statim Pomerania , quam

sui juris fecerat Caesar restitutis , qui e suis sedibus ejecti fuerant Principibus ι duplicique parta Vicin

Vincitur ad Pragam

spoliatu

restituitil

449쪽

pugna Lipnensis

in qua Gustavus

Galli

foederati. Pax est-phalica

414 HisTORIAE ECCLEsIAsTICAE toria, altera ad Lipsiam, V II. sepotembr. an. I 63 I. altera anno seque te 16 32. ad Luraenam, quae posterior acerbo simul & glorioso tanti Herois obitu funestata est. Eo exastincto, sub CHRIsTINA minor nista, rerum summa ad Oxenstierntim Cancellarium delata , Continuatsimisque nihilo remissius bellum ι Gallis sese in suecorum & Germanorum Foederatorum secietatem adjungentibus , dum Caesar atque Hispanus ex adversa parte pugnarent. Cui bello, per annos triginta, varia foris tuna gesto, Pax A sphalica, quam vocant, Osnabrugae & Mona sterii an. 16 8. & 49. sancita , finem tandem imposuit. Qua quidem pace , rimgente licet, dataque Bulla fulminante , Innocentio ae pontifice, Pr testantium securitati prospectum est , libero ipsis, suis in ditionibus, non secus ac superiori Saeculo, Religi uis exercitio , bonis , quae Ecclesiae antea fuerant, suo cuique Domino adser

450쪽

COMPENDIUM. Saeculam XVII. 41 1 adsertis : Qua in sanctione, & si

qui Lutherani speciatim dicuntur, Lutheram& ii cui Reformati, communi iure & R sor

Comprehensi sunt, Corum controvem pace simul

sis , quae hactenas non fuerunt com positae , ulteriori compositioni reserum ris, ut habent Pacta Osnaburgemsia, Art. VIL

Summa Capita

sECTIONIS V. Tumulius in Britannia sub CAROLO LRege. Eorum caussis Ciυiles re Melamisticae. Pontificii, contra L ges , ad Munera promoti. Strages Hiberniea, an. I 63I. Comitis Stras bid. ct Archiep. Laud supplicium. Bellum Civile, ab anno I 642. C νοlus I. Rex eapite damnatus, 3Ο. Ianuar. I 6 9. Oliv. Cromwellus Protector. Episcopatus re Caerem nia, abolixa. Foedus, dictum C