Historiæ ecclesiasticæ compendium a Christo nato usque ad annum 1700. Auctore Joh. Alph. Turrettino ..

421쪽

piduS. Confessio August. raeco idi-

ium.

38ς H1sTORIAE ECCLEsIΑsTIC I s3. depressus admodum status suit I Religionis libertate nonnisi anis

nuis tributis redempta raraque ac

perexigua , in Ecclesiis illis , earumaque . ductoribus , doctrinae laude. Quosdam tamen cognoscendae Piotestantium doctrinae cupido incessit 1 Qua de causa, Iosephus, Patriarcha Constantinopolitanus, Demetrium E clesiae suae Diaconum in Germaniam misit, an. IF 8.; qui per semestre spatium, Vittebergae commoratus , g taecum Consessionis Augustanae exemplar, una cum literis Melanchia rhonis, ad Patriarcham seum rei

lit. Josephi successori Ieremiae, epic

tolicum commercium cum Τheoloagis Tubingensibus fuit, ab anno IS 7 . usque ad Ι 8 I. opera in primis Stephani Gerlochii, Caesarei apud Τurcam oratoris Ecclesiastae , &Martini C resti, Graecarum literarum in Academia Tubingensi Proses aris; a quo & Literae illae, ultrb citroque scriptae , Graece & Latine editae

422쪽

COMPENDIUM. saeculum XVI. 38 editae sunt. Ieremias consensum suum cum Protestantibus in plericique testatus esti In his tantum dissensus fuit, I. de processione Spi- Capita ritus sancti, et. de libero arbitrio ,& bonis operibus, 3. de traditioni- cos dbus , & auctoritate Veterum Pa 'ira

rum, F. de Sanctorum invocatione, ε. de Imaginibus; 7. de Monacha tu. Caeterum ab Ecclesia Romana Major plus longe aberant Graeci, puta de Papae suprematu, Sacris vernaculis, eo, & azymis, Communione sub utraque . 'si' specie , purgatario , Coelibatu Cl ricorum , &c. Quae Caussa fuit, cur

Graeci Antistites, omnium Vero maxime Melerius Piga, primum quidem Alexandrinus, deinde & Conctantinopolitanus sub Saeculi finem Patriarcha, a Communione Romana plurimum abhorruerint , maj remque ad Protestantium doctrinam propensionem testati sint.

cha a

nione Roam ria alies nissimus.

423쪽

388 AisTORIAE ECCLESIASTICAE

Summa CapitasECΤΙONIS XVI.

De Antiirinitariis. Antiirinitarii Saec. XVI. Societas quaeisdam Italorum, circ. an. I S 6. Lalalius Socinus. Faustus Socinus. Multae Unitariorum Ecclesiae in Poalonia ct Tranist)lυania. Georg. Blandrata. Franc. Davidis. Diseceptatio inter illos, de orsi in vocatione. Socinianismus Photiniani simi renovatio. Mich. SerVetus. Val. Gentilis. De Haereticidio quid

videatur.

De AntiirinitaritS. AMitrinitarii hac aetate multi occurrunt i quorum parS ma xima

424쪽

COMPENDIUM Saeculum XVI. 3 83xima Photinianismum vel Sabellia-nisimum , nonnulli etiam Arianicanum renDVabant. Tales suere Italiquidam , numero quadragenarium excedente, qui circa annum IJ 6. Societas

In Veneto ditione, prope Vicem itiam , conventicula & colloquia in- cir. an.

ter se habebant. In his memoran- 'si'tur, Leonardus Abbas Busalis, Laelitis Socinus, Senensis patricius, Bem nardinus Ochinus, Nicolaus Parum , Valentinus Gentilis , Iulius Treυis nus, Franciscus de Ruego, Paulus Alciatus, utique. Sed cum detecti essent, imo & duo , Iulius Trevis nus, & Franc. de Ruego , compre bensi, & supplicio adsecti, Caeteri sibi consulturi in varias oras dispersi sunt. Laelius Socinus, Helvetiam , Latius M. Galliam, Britanniam, belgium, Geta maniam , Poloniam , peragraVit; multisque, per eas regiones , suas notiones instillavit. Obiit Tiguri an. IF 62. Cum nonnisi 37. aetatis annum ageret. Illius ex fratre nepos, Fρus

425쪽

clesiae in Polonia &Tranis,

vidis. Discept aio des Christi in-

39o HisTORIAE ECCLESIASTICAE tus Socinus, actis in Aula Magni Hetruriae Ducis annis duodecim, Varias quoque peragraVit oras, tandemque anno I 179. in Poloniam venit , ibique commorandi sedem fixit. Multae tum erant, in Polonia& Transsvlvania, Unitariorum Ε clesiae, faventibus ei sententiae N

bilibus non paucis , inprimis Iohanisne Sigismundo Transsylvaniae Princiape, nec non & Stephano & Christophoro Battoreis , illo etiam ad Polo niat Regnum evecto. Horum A chiater Consiliarius fuit Geo . Blandrata , Saluciensis Italua , quem inter & Franciscum Davidis, de imvocatione Christi disceptatio suit. Christum invocandum negabat Ramciscus Davidis ; B andrata & Socinus affirmabant: Qua de caussa, a Christophoro Battoreo , Transsylvaniae Principe, in custodiam conjectus est

Franc. Davidis, ibique mortuus an.

II 79. Plurima scripsit Faust. Socia S, cum Exegetica, tum Polemia

426쪽

COMPENDIUM. Saeculum XVI. 39 rca, quae in Bibliotheca Fratrum Polonorum principem locum occupante ab eoque Socinianismus, Photini SocinIanismi renovatio , nomen accepit.

Obiit in pago Luclaviciis dicto , nisimi pro-

prope CraCOViam, an. Iso . artatis PRS' 6 s. Inter Antiirinitarios, omitteriadus non est Michaei Serυetus, alias Hisb. Se

Rebes , Villanovant etiam nomine 'notus, Tarraconensis Hispanus, professione Medicus, qui, lustratis etiam Variis regionibus , nec uno, jam inde ab anno Is 3I. adversus Triωnitatem vulgato libro, Cum C Caricere Viennensi essugisset , & in I Iiam profecturus Geneva transiret, illic comprehensus & ad rogum damnatus est, Octobri mense anni Iss 3 Par suit Valentini Gentilis .fa--λα. tum , qui, cum in oppido Gaio dic 'tO , Cenevae vicino , conjectus in vincula esset, indetque liberatus, &in Poloniam profectus, postmodum reversita in Sabaudiam, captus est verum, & Bernae decollatus . an.

427쪽

3sΣ ΗisTORIAE ECCLESIASTICAE . De Haere- Is 66. Quae quidem Haereticidii spe-q2d ki- Cimina, haud alia melius excusarin μxM ratione videntur , quam si dicatur cum Viris graxissimis, & Orthodoxiae addictissimis , reliquias Papatus suisse.

Summa Capitas L CTIONIS XVII

De JudaeiS. De Iudaeis. R. Lemlem Pseudo-Mesosas, an. ISoo. R. Salomo MaLeho, Pseudo-Messias, crematus an. Is 3 . R. Elias Levita , noυiratis punctorum Hebr. adsertar. Vexati a Papis Iudaei.

De Iudaeis. D' IR' Imaeis, anno I Foo. ludos fecit

- l Rabbi quidam Lemlem , qui st

428쪽

COMPENDIUM. Saeculum XVIMessiam , vel Messiae prodromum R. tamis dixit. Cujus dictis adeo confidebant Iudaei Germani , ut surnos do- an. I OO, muum suarum demolirentur , sperantes , se , proximo anno , panem in Terra Sancta cocturos. Sed periit impostor ille , neque datam fidem liberavit. Fuerunt alii Pseu-

-Messue, in primis Rabbi quidam

Momo Ma ho, qui Mantuae , ju- R. Salomahente Carolo U. vivus Crematus Est, m. IS 3 . Inter Iudaeos hujus Saeis Mest . cre-culi , dpctrinae laude eminuit' R. R MRxu. an. lias Leυira , Germanus, Cujus Scri- R. Etiaipta non pauca , Grammatica praeia i H f no

novitatem punctorum docuit. Ani- Σ'Σ mum Iudaeis insensum Pontifices v. iii a non pauci gesseres in primis, δε- Paeis Julius m. qui Tataudem flammis de VOVit , nec non Paulus IV. Pius

V. 4e Clemens VIII.

429쪽

Summa CapitasECTIONIS XVIII.

De re Literaria.

De flatu Literarum Me. XVI. Theo.ὶogi. Humaniorum Literarum culatores. Cultores Literarum Hebra

earum. Iurisconsulti. Historici. Phiala Ophi. Dpographi celebres ac eruia diti. Scriptores Graeci ct Romani in lucem editi. Principes Literis

faventes. Academiae erectae. Lit rarum splendor ad Sacra emendaniada mulitim contulit.

De re Literaria. De statu Loruere hoc Saeculo, si alio um

2. xvi. Γ quam, Literarum studia; in

430쪽

COMpENDIGM. Saeculum XVI. 393gensque Virorum Doctorum prooVentus, per omnes propemodum Ε ropae partes , ac in omni Distipitinarum genere , Visus est. Nam, ut de Theologis nihil addamus , quo Theologi, magno jam numero, Cum Protestam tes, tum Pontificios , in exponendis hujus Saeculi rebus, memoraVimus svel solae illae Literae, quae ab humais Humanionitate nomen sertiuntur, mira cepe Iarum eub Eunt incrementa, siummoque studio tores. ab innumeris primae notae Viris e

cultae sunt: Quale. suere , prae cae' teris, Desiderius Erasmus, Ludoυicus Vives , Gulielmus Budaeus , Petrus Eembus , Iacobus Sadoletus , Phit. Melanchion, Ioach. Camerarius, δε-

lius Caesar Scaliger , Iulius Lipsius ,

aliique, quos recensere longum nimis esset. Literas Hebraicas CXCΟ- Cultores Iulre , Iohannes Reuchin res , alias Caynio, Franc. Hatabius, Ben. Arsas rum.

Montanus, Sebast. Munsterus, Paulus Fagius , Andreas Masius, Ioh. Me ui, M. Iuris scientiam politiori