장음표시 사용
131쪽
CLXIX CLXXVI p. Chr.) primum tributum est λ; e .cit. l. l D. de manumis s. . quae serv. ad lini V. XL, 3.
I. 25 k I eit., l. iiii. de lib. universit. XXXVlli, 3, ubi rubricam attendas; in titulis vero Orel I. 246l. Τ. Velatius ae-cengorum relatorum l. Ganymede3 λη, Fabr. p. 632, 276. P. Monetius soc. l. Philogenes, Oreli. 30 I9. Fabricius Centonius collegiorum lib. Chresimus λδ, Oreli. 3020. L. Afilio Galatas fact. russ. lib. - Neque carebant iure patronatus, i. 2 D. de manum . quae. serv. XL, 3r quars hi quoque legitimam hereditatem sibi τindicabunt. I. I 0 β 4 D. de in ius voc. I l, 4. Qui manumittitur a corpore at quo vel collegis vel civitate, singulos in ius vocabit, nam non est illorum libertus; sed reipublicae honorem habere debet. Denique neque possessio neque usucapio negatur collegio, l. 7 β 3 ad exhib. X, 4: Et possidere et u8ucapere possct municipes) constat, idem si in collegiis ceterisque corporibus dicendum erit; quanquam diu de hac re variaverunt i Cti et adhuc contrarium sensit Nerva filius, qui pater erat imperatoris, i. I β 22. l. 2 D. de ac tu. poss. XLl, 2. - Memorabile est instrumentum mancipationis quod ad collegium aliquod speetat: Oreli. 4974 λδ. Locus sive is ager est, qui est in via Appia - - - in praedis Iuliaes Monimes et goeiorum, locus, in quo aedificata est schola sub porsiievinconsacrata Silvano et collegio eius sodalic io), maneipi'
Quanquam iam a Varrone v. supra p. 1l9. societatum liberii nominantur. Qua de re vide Savigny Syst. II, p. 286. 287. η Nota nomen a collegii appellatione ductum ut saepe in musi cipiorum libertis. Idem apparet in P. Monetio, societatis monet3li liberto. Varro L. L. Vill, 83. - Οrellio suspecta est; et mira sunt duo nomina unius homis βεquae et in uxore Fabricis Centonia Arethusa apparent. Potest i δ men defendi. ' cf. eiusdem anal. epigraph. in ind. leci. Turic. aesi. 18M
132쪽
acceperunt λβ immunes et curator et pleps universa collegi eius de Iulia Monime et goeis eius sestertio nummo uno donationis causa, tutore C. Memio Orione Iulia es monimes, et ad eum locum itum aetum aditum ambitum. Sacrificia sacere, vesci, epulari ita liceat quandus is eollegius staterit. Μ ancipio accepisse omnes sodales coniunctim, permira res est neque cum antiquo mancipandi usu con et Iiari potest '. Sed haec formula posterioribus temporibus semper in donationibus ponebatur, etsi nulla mancipatione in tercedente, ut inania Verba tum quoque usurparentur, cum mancipatio ne cogitari quidem posset. Idem plane in stipulatione usu venit, quod discimus ex reliquiis cautionisu p. Spon. misc. p. 70, ad collegium aliquod sine dubio
ciat X D unden in locum . . . . si facta non fuerint, eadem condicione sequantur aliud collegium. Stipulatus est T. FlaviuS .... spopondit curator et populus. Poena autem in eam rem esto, ut si quod cautum est Omassum suerit, collegium poena teneatur ut etc.
quod attinet ad ea, quae mortis causa capiuntur, D. Marcus, qui idein collegiis manumittendi potestatem dedit, permisit eis legata accipere, quod Nerva Imp. dederat municipiis v.
' Sententia requireret: locum om. altero locus) mancipio acceperunt. 3 Actus enim legitimi collegiorum per actorem fiebant. Dirksen l. c. p. 128. CL l. I. in s. D. de aequ. Poss. uni enim consentire non
l. c. p. 133. Ilo., qui ei itati legatum per vindieatiouem Plinii tempore dari nondum potuisse efficit ex verbis eius epp. V, 7. nes heredem institui nee praecipere posae remp. constat, miro errore; loquitur enim Plinius de legato per praeeeptionem, quod neminem capere posse nisi heredem institutum omnes norunt. - De fideicommissis v. eundem DirkFen. P. 131.
133쪽
I. 20 D. de reb. dub. XXXIV, 5. Cum senatus tempor bus D. Marci permiserit collegiis legares, nulla dubitatio est, quod, si corpori cui licet coire legatum sit, debeatur; cui autem non licet, si legetur, non valebit, nisi singulis legetur; hi enim non quasi collegium sed quasi certi homines admittentur ad legatum λ'. Legatorum collegiis datorum exempla frequentissima sunt; ita legatum collegio fabrorum
relictum l. 93 k 4 de leg. lli δ' et in permultis lapidibus, quae legata plerumque sub modo dantur. Ita Griit. 322, 4:,Caput ex testamento Cetraniae Severinae. Collegiis den-drophororum, fabrum, centonariorum munic. Sassi natis)ΗS. sena milia n. dari volo fideique vestrae collegiali committo, uti ex reditu II S. quatern . m. II. Omnibus annis -- oleum singulis vobis dividatur sqq,' - Multo maiorem dissicultatem habet institutio collegii loco heredis. Nam de legitima hereditate ab intestato, quae in collegio cogitari non potest nisi ex iure patronatus ast, nunquam dubitatum videtur, ex quo collegio manumittere permissum est. Hereditatem autem ex tegi amento ne municipia quidem
Plinii Secundi s v. not. II) et Ulpiani s XXII, 5) tempore
capere poterant, ut multo magis idem de collegiis obtineret. Quo iure cum civitates postea ab Imperatoribus afficerentur * , nihilo magis collegia admissa sunt, I. 8 C. de her. inst. a. 290): Collegium si nullo speciali privilegio sub-
' Nam ratio iuris, propter quam collegio illicito legatum nostdabatur iis, qui mortis tempore in collegio erant, ea erat quod ineeriis personis legari non potuit. Gal. II, 238. ' cs. l. 9 S 5 D. de iur. et facti ign. XXII, 6. l. 1 C. de tu daeis I, 9. Dirys. p. 141. Fideicommissum templo datum habemus in l. 20 k I D. de ann. leg. XXXlli, I., collegio templi in l. 38 I 6 R de leg. lli. XXXll. ' Posterioribus temporibus collegae interdum in bona sodalis defuncti succedebant ab intestato, de qua re vide Dirks. p. 99. l. I 2 C. de hor. inst. VI, 24. Glitek l. c. p. 434 n. 53. Dis,3
134쪽
nixum sit, hereditatem capere non po8se dubium non est.
Neque Iustinianus in const. de incertis personis quidquam mutavit, nisi quod hereditatem iis, qui in collegio
tempore mortis invenirentur, aequis partibus distribuendam esse praecepit. - Sed etsi collegia suo iure hereditatem capere non potuerunt, erant tamen quaedam exceptiones; collegium heres exsistere potuit
I. ex speciali privilegio l. 8 C. cit. Quo ex parte saltem reserri possunt Dii qui secundum Ulpianum XXII, 6) heredes institui possunt β, formula dedicationis Deo
et collegio eius collata. I l. ex testamento liberti. Cum enim collegium iura patronatus haberet, libertus in testamento faciendo neque praeterire id potuit neque instituere; quod erat iniquum. Itaque eodem ut videtur SCto, quo ius manumittendi civitati datum est, cautum est, ut testamento a liberio heres institui posset η'. quod in collegiis etiam usu venire debuit, etsi auctores tacent. III. SCto Aproniano fidei commissam hereditatem civitati capere permissum est ηβ, quod num ad collegia extendendum sit, etsi omnes cousentiunt, iure dubitari potest.
IV. De bonorum possessione . ait Ulpianus I. 3β 4 D. de bon. pos s. XXXVII, I : . A municipibus et so-eietatibus et decuriis et corporibus bonorum possessio agnosci potest; proinde sive actor eorum nomine admittat sive quis alius, recte competet bonorum possessio. Sed etsi nemo petat vel agnoverit bonorum possessionem nomine municipii, habebit municipium bonorum possessionem praetoris edicto.' quod si ita collegia omnia praetorio iure
135쪽
ad hereditatem admissa sunt, quam civili capere non potuerunt, ad inanem formam res redigetur neque privilegiorum quae Rupra commemorabantur ulla ratio reddi poterit.
Ubi vero adhibito alio loco itidem Ulpiani *' dubitavisse
cognoverimus iuris auctores, an corpus huiusmodi eorum bonorum, quae hereditatis petitione posset vindicare, possessionem accipere deberet, movUt enim, quod conSentire non possunt, illam legem ita interpretabimur, eorpus tum cum hereditatis cuiusdam sputa liberti in capax sit, bonorum pos- . SESSionem posse agnoscere; quod comprobatur verbis proinde εive actor sq. 87.
Exempla igitur heredis instituti municipii eo tempore quo capax non erat l. 30 D. de vulg. et pup. subst. XXVlli,
facile referri possunt ad exceptas causas collegiaVe, quo
etiam videntur pertinere lapides hi: Oreli. 4080 colleg tum fabr um) Ursioni Secundi Il. qui facultates suas coli egio reliquit. Mur. 5I6, i coli egium) fabrsu Sp. Atilio Cereali qui rem suam coli egio) reliquit. et si qui praeterea
similes reperiuntur. Denique haec accepimus de poena eorum qui in collegio illicito sunt, i. 2 D. de ex tr. erim. XLVll, II. Sub praetextu religionis - coetus illicitos nec a veterania tentari oportet. l. 3 D. h. t. XLVll, 22. Collegia siqua fuerint illicita, mandatis et constitutionibus et senatus consultis dissolvuntur; sed permittitur iis cum dissolvuntur pecunias communes inter se partiri. cf. I. 20 D. de reb. diib. - l. l j I D. ad i. Iul. maiest. XLVIII, 4. maiestatis erimine) tenetur is, cuius opera dolo malo consilium initum erit quo coetus conventusve sat. - I. 2 ' l. I I I D. de lib. univ. XXXVlli, 3. η' Savigny Syst. II, 303 sq.
136쪽
D. h. t. Quisquis illicitum collegium usurpaveris, ea poena tenetur, qua tensntur, qui hominibus armatis loca publica vel templa occupasse iudicati sunt. - Ιd est poena legis Iuliae de maiestate, quae contra eum quoque scripta erat, cuius opera eon Silium initum erat, quo armati homines in Urbe essent locaVe occuparentur, v. l. I k Icit. Itaque qui in coetu illicito erant, discedere iubebantur, non puniebantur, nisi quod extra ordinem *' interdum eastigati sunt; contra coetum eiusmodi constituisse capitale erat. Quod significari quoque verbis Ulpiani quisquis ili citum collegium usurpaverit eum reg ipsa sdem facit, tum Graeca interpretatio: ὁ παρανοαον ποιων συστημα. Idem sere evenit in alio loco, quem ita exhibet cod. Florentinus: I. I k I4 D. de oss. praef. urbi I, 12. D. Severus reScr
psit, eos etiam, qui illicitum collegium coisse dicuntur, apud praefectum Urbi η' accusandos. Quod enim ibi legitur collegium coisse haud scio an Latinum non sit; movet praeterea accuSatis, quae vix cadit in eos qui collegio illicito intersunt. Quare praeserenda est lectio vulgata collegium coegisεs, quam opportune firmant Basilica: οἰ ἀθέμιτα ποιουν-
τες συστ, ματα. ' Nam prima lex in titulo de extraordinariis criminibus collo
' In provinciis apud praesidem i. 1 D. h. t. XLVII, 22. l. IID. de off. praes. I, 18. Dirksen l. c. p. 72.
137쪽
Absoluto libro de sodalitatibus et collegiis, quae fuerunt apud Romanos, reliquum est ut de ordine eius et ratione quaedam adiiciamus. - Rem sodaliciariam iiova
explicatione indigere aequi, Opinor, iudices haud negabunt; si qui negabunt a nobis persectam esse, tantum abest, ut eos inter malignos censores habeamus, ut lubentissime iis ipsi assentiamur. Ea enim natura est rei sodaliciariae, ut perpetuam interpretationem vix recipiat; ita radices egit in totam rem Romanam. Teneant itaque ii, quorum de hac re iudiciu in est, cum in omnibus rebus scriptoris esse, quid tractare velit, quod ipsum novicii quidam critiei libenti animo obliviscuntur, tum praesertim in iis rebus tractandis, quibus termini sunt aut ex arbitrio statuendi aut nulli. Equidem hac sere ratione mea disposui, ut ad rem Romanam illustrandam omnia ita converterem, ut et abstinerema collegiorum quae tempore divisi imperii suit forma plane singulari et tantum non servili; et praetermitterem, si quae videbantur ad rem municipalem sacramve potius pertinere quam ad publieam civilemque rationem. Quod ut recte institutum esse arbitror, tamen non ita observari potuit, ut omittenda ista nunquam attingerentur. Ita quae Primo sapite exposuimus de sodalitatibus sacris, earum eum reeivili coniunctionem exhibent, eam partem quae est de sacris ipsis, iis relinquunt, qui his anilis eo ingenio eaque doctrina rem sacram Romanorum tractaverunt, ut non sine
iterata consideratione descendendum e sit in arenam, quam obtinent viri, quales suntsueruntve Κlausen, Ambros cli, Merkel. Deinde eum ageremus de cura publica Collegiorum coercendorum et quae licita essent, quae illicita explicaremus, factum est, ut alia quanquam aliena tamen ex consilio nostro apta reciperentur, alia nobis invitis sponte se insinuarent. Deni-
138쪽
que quominus de forma collegiorum eadem ratione ageremus, qua O iurs collegiorum scripsimus, neque operis nostri ratio impedivit, quum id quod posuimus collegium esse instar municipii, ex forma collegiorum maxime comprobetur, neque Dirksenii in hac res posita diligentia; quae
etsi laudanda est, tamen multa sunt, quae addas, sunt etiam, quae corrigas. Sed duabus ex causis iactum est, ut enarrationem harum rerum maxima ex PRrte Persectam reponeremus. Primum cum Videremus Contineri ea nullas res
nisi minimas et abiectas de populo et plebe collegii, de immunibus, de decurionibus et magistratibus, de partibus collegiorum decuriis et centuriis: noluimus neque lectoribus neque nobis ipsis putida diligentia molestiam creare. Cui
accessit, quod non placebat operam navare, quae maximam partem frustra collocata erit, cum pleno inscriptionum Romanarum corpore edito multas difficultates, quibuscum nunc luctamur, nullo negotio expediemus; quae nunc iniquo labore imperfecte eruuntur, uno obtutu eomplexi . Forma
collegiorum brevius ac plenius explicabitur, si res collegiaria in eorpore inscriptionum Romanarum ita tractabitur, ut Boeckhius in Graecis facere solet. Sed quousque illud desiderabimus 3 Kellermannus morte interceptus est; utinam in eius locum succedat vir egregius latinius Gr3phisWaldensis, euius sub auspiciis, cum noster esset, haec scribebantur.
139쪽
Αdiicere licuit tabulam, quae legem collegii Dianae exhibet. Inventa est Lanuvii scuta-Lavinia) a. ISIG sub ruderibus balnei publici, cum ipsis, quibus adfixa ruerat,
ferramentis, in tabula marmorea saepe fracta, longa septem palmas enm tribus unciis, alta tres palmas unciasque decem ex hodierna mensura Romana. Inseriptio ipsa guΡra sex
palmas uncias octo, infra sex palmas eum una uncia DCCupat. Edidit eam, ut diximus p. 81 not. Il, primus Battia. I 825, deinde post decem annos ex eius lihro repetita est a Clemente Cardinati. Nos secuti sumus Rattium, addidimus autem nostru supplementa, eum lapis praesertim In utroque margine aliquot literis mancus sit, ita distincta ne quem fallere possent. Denique ut 1idem nostram tib raremus, addere placuit minima quaeque, in quibus a Rattio discessimus: col. I, v. ll Ratti ΡΛ. ΙΝ. li., nos
funera si in; ibidem R. COLLECIVM, nos collegium; v. 29 R. IUS, nos sing. num)mus; col. li v. 2 R. NOMINAVE-RlΤ, nos nominatus erit; v. 3 R. DEFUNI VS, nbs defunctus; v. 4 R. Idit QVlΤΑΤΑΕ, nos iniquitate; v. 22 R. . CESS., nos gesserit; v. 29 R. IIS. XX. Μ. . nos HS XX n.; denique v. 32 R. BALINIO, nos balineo.