장음표시 사용
331쪽
debilitatum non valet metalloriam ramenta retinere. Cum Vitrioliam in aqua sollatiam , Ac una ct m Zin Cho in 'ranula con Ciso excoquitur, tum illud minerale quod totum 'sulfureum es , sulfur omne, di quidquid in chalcantiao metalli inest, secum praecipitat, quod superest vitrioli spiritum praebet optimum :χinchum ipsum spiritu salis solutum, prae siccitate sua salis spiritium tam arcte retinet, ut distillatione ni hal praeter phlegma proliciatur, vis extore tamen igne spiritus plane i neus, qui vix ullo vasi contineri possit, &Omnia dissolvar metalla, educitur. Idem in lapide calaminari contingere supra diximus, sed optimo fatis spiritu opus est, qui lapidem Calaminarem saltem seX-tupla proportione excidae: Contin to agitaeur, ne in lapidem non amplius exsolubilem Concrescar, phlcgmare CXhalam, restat oletura rubrum, & pingue, cujus a Crim Onia 1 lapide obtunditur : illius usum ad podagram, hydropem, atqUC alios inOrbos Commendat Glauberas, ac vulneribus optimum esse balsamum asserit. Venim de usti medico nihil decerno: ha: c eo dumtaXar attigi, Vr Ostenderem quaedam corpora cum aliis congredi, non ob naturae silmilitudinem, sed quia meatus ita habent excavatos, do par res silc inter fet aptas, ut QVOsdam proecaereris admittant liquores, alios res Uant. Sic asstra rogia a Urtim, non argentum solvit: sulfur argentum ab auro separat ,
cineres redigir, hoc ne minimum quidem laedic ys rargyrus aurum domat; stannum vero ipsum hit lavdrar rum: nam liquato stanno affusus, statim hujus metalli sui fure quassi illigatur: imo metalla fere omnia cum stanno fusia
edigundur In scorias, adeo ut vix pristinae formae reddi possintscd in Virra potius conflentur. Non magna est mercurii cum stanno assinitas sed humidas ae mobiles hydrargyri atomos, liccis & sulfureis corpusculis stannum sistit, ac temperar; unius
aquae fortes, tum naturae quadam simi-NPudine, um etiam partirim subtilitate perficiun r. PraeCipita
dulci debuitantur; vel alterius liquoris , non similis quid ai
332쪽
Reguli an-rimonii praeparatio.
substantiae accessu, sed diversae, sibi tamen ammctalli pulverem dimittunt. Cum autem plures sales in aqua soluti praecipites descendunt, unusquisque cum suo simili & congenere conjungittar; partes enim ejusdem gravitatis, Ac densitatis ad eumdem se locum recipiunt. Illa porro, de qua jamdiu loquimur metallorum praecipitatio, non modo per aquas stygias, aut spiritus acidos; sed etiam per viam, ut loquuntur, siccam , se aper fusionem instituitur. Nam metalla cum arenis, silicibus, tartaro S salibus fixis fusa expiargantur, dum sales fixi impurum sulfur aegrediuntur. illaesis metallis melioris notae. Cinerem plumbi (ut rem exemplis illustrem cum arena, vel silicibus, aut rebus aliis sulfureis liquant; vitrum conflatur, au-rtam Vero, vel argentum in plumbo reconditum ad imum descendit. Sal commune ferrum, SI cuprum, quae copiosis vitriolo abundant, solvit. Hinc massa, aut vena cupri, cui multum ferri admiscetur, una cum sale communi liquatur, quod ferrum prae cupro exsolvit; VtrUmqtae contusum aquae incoquitur, laminae ferreae supponuntur, quae cUpriam praecipitant, ferrum vero una cum sale remanet: ferrum ipsum metallis infusione additum, quidquid est: sulfureum attrahit. Nam copioso sulfure praeditum est: hinc scobs chalybea admota candelae incenditur, ac fulgurat; & ferrum candens contactu ful- furis liquescit. Hinc partes antimonii ferro addito separantur; frustula ferrea forti crucibulo imponuntur: ubi candent, duplum stibii pondus contriti adjicitur; sulfur antimonii ad ferrum se recipit, S in scorias abit, relicto regulo graviori, quis anno additus clangorem , & firmam partium colasessionem confert. Nitrum quoque, sal tartari, & antimonium aequis partibus commixta , trita, & fusa regulum praebent; sales enim fixi sulfur antimonii invadunt, in scorias convertunt, atque a puriori, & graviore parte sejungunt. Ac ne plura, quae sunt pene innumerabilia consecter. Omnes fere Chymicorum labores sale continentur: nam metallorum fusio , separatio , disi lutio , praecipitatio denique salis,
nitri, tartari, aut vitrioli adminiculis perficiuntur. Metalla in olea, spiritus, vitriolum, flores resolvunt, nihil fere citra ita
te Scobem ferri spiritu salis distatuunt, filirant, omnem humi-
333쪽
ditatem superfluam leni igne abstrahunt, massam sanguineam, & rubratii, quae in fundo remanet, quaeque admodum sicca esst, , i. 3t Cliirurgis petutilis (nam consolidat ti mundificat,& carnem superfluam exedit) oleum vocant, quod in humido loco , in starsalis tartari per deliquium tabesiit. Hanc massiam rubram oleo silicum , cujus supra meminimus, impositam, Vnius, vel alterius thorae spatio, instar arboris crescere, atque in ramos di fundi, auctor est Glauberus. Idem e ferro, cupro, alii S mC- Virriolum tallis non dissimili arte vitriolum colligit. Oleo vitrioli suo me Riiii, phlegmate diluti in arena calida ferrum, vel cuprum solvit, solutionem filirat: phlegmate exhalato coquit, donec appareat Cuticula I extractam collocat in cella, ut crystalli viridese ferro , caerUleae ex cupro concrescant, reliquum aquae iterum usque ad pelliculam coquit, atque in frigido loco crystallos, ut antb Colligit. Spiritum vero, flores, & Oleum Vna atqUe eadem opera beneficio illius vasis distillatorii, cujus jam supra meministi, mi Simplici, consequi licet. Stannum, exempli gra- Cas. tia , cum subduplo nitro sensim in vas injicitur; pars qUcedam in spiritum, alia n flores attollitur; quod remanet, Oletam dici potesst. Sic regulum antimonii per ferrum praeparatUm cum sali spetrae tripla portione mixtiam sensim in idem vas immittunt, spiritus, Ac flores ascendunt; calx vero acerrima, SI salis tartari non dissimilis in fando vasis remanet, aqua dulci abluitur, & praecipitatur in subtilem pulverem, quem in peste, M aliis febribus contagiosis mirum in modum commendat
Clauberus: est: enim diaphoreticus, ac sudores movet. Quanta remediorum sylva, vel ex selo antimonio paratur : De Aribas nam in floressiablimatione, ut dictum est: ; extenuatUr, qUOrum alii vomituna, alii sudores tantum excitant; Calcinatum cum nitro fit primo emeticum, tum repetita calcinatione vires fere Omneg una Cum sulfure amittit: vis enim illa, quae vomitum
ciet sill ri volatili insidet, nitri incendio difflato sulfure, sigitur: nitrum quippe hanc ha bet praerogativam, ut mineralium virus, quod volatili inest sulfuri, in auras attollat; eaque figens reddat innoxia. Sal autem commune cuncta mineralia, & gacla , & magis efficit venenata : hinc mercurius sublimatus tantam edit stragem : venena omnia nitrum retundit, saleXa-
334쪽
cuit: illud enim sigit, maturat, digerit; sul e contra res fugiti vas, &: scissiles reddit. Argento aqua forti dissoluto, si aequam
aquae salsae portionem affuderis, atqUe ex uno in aliud vas identidem transfuderis ; ubi aliqUam dita aqua resederit, calx argenti sale praecipitata descendet, adeo mollis, di fusilis, ut candelae admota statim liqtiescat; hanc calcem Chymici Lunae cornu vocitant. Eadem arte plumbum fugax Ac volatile efficitur; urina vero praecipitatum adeo durum, dc fixum euadit, ut vix liquari possit. Nihil adeo cibis in ventriculo comminuendis, ac per totum corpus dis fribuendis inservit, ac sal commune, quod alimenti vehiculum est: quod si ab omnibus recrementis, S terrenis sordibus, per repetitas solutiones , re coagulationes defaecaretur, longe salubrius foret: sunt qui illud fusile,& li qUabile tentant cilicere: torrent, ut Omni pinguedine libere tur ; solvunt, exhalata aqua coagulant, idque saepius repetitum volunt; deinde tamdiu calcinant, qUOUsque granula candelae admota : statim liquentur hujus satis magnas ad metallorum transmutationem vires praedicant; quibus nec plane assentior, neque omnino repugno: illis sane gratulor qui tantorum arcanorum sunt conscii. Mihi autem nondum ditiorem quem quam ex iis videre contigit, qui in arcanorum pervestigatione studiuin omne suum posuerunt.sNon quod illa contemnam quae summi artifices, non solum ingenio, sed etiam otio, studioque abundantes nobis de metallorum natUra, Origine, dc perfectione reliquetrunt . ac concedam quoque Philosophis, ut
consumendi otii causa de iis disserant: sed dabunt veniam Al chimis ae , si animum meum huc parare non possim, Ut credam salis fusilis, vel alterius mineralis beneficio per caementa , &
alios labores argentum fgi; ita ut auri pondus & naturam con sequi valeat. Proculdubio in omni revincit imitationem veri tas; nulla po est ars naturam asi equi, nediam stiperare.
Tn. Profecto hisi conjecti ira fallor g nihil arte Chymica va
nitas esse potest; live metallorum transmutationi incumbat, de qua jam satis dichtim est, sive ex rebus metallicis refixedia , ad morbos profligandos d promat : . nec quemquam hoc errore
duci oportet, ut sibi persuadeat antimonium , h drargyrum , Malia mineralia tuto , & citra ullum periculum assumi posse
335쪽
Quid enim haec nisi venena esse post in t nulla est illis cum corpore nostro familiari ras, nec Calore nativo domari, aut sub ipossunt; cum sine naturae infensissima , eimque continenter lacessant; ex illa veluti plagna virium desectio , latimo tam e fervescentia, deliquia , conviilsiones , ae gra vissima oriuntur symptomara, quibus pers cpC Uatura viribus iiD par, opprimitur. magnae quidcm c acuationes subsequiuntur,sed citra vlluin humorum delectum: nartim quippe irritata M stimulata Vires colligit, ut hostem sibi infestissimum enpellat, atqUO VIa C Umeo (si viribus praevaleat J magnam humorum , qUibUS ra Vam De Me. Ur, copiam protria die. Sed quanta totius corporis succussio, quantae molestiae CCnsequuntur P adeo ut longe sit consuleius
hostem intra rnoenia non admictere, quam CV m rQCcprUm, D nilne magno discrimine ras ejicere Naturae laboranti subsidia mittenda sunt, non hostii: bus copiis prosternenda . Cedo quid
iuriosius, quam illa haurire mineralia, quae artificus ipsis non aucienc Condrectare: nam qUi argentum vivum in Dilcitas Corrat,soleur Oleo illinire manus. Adeo perniciosum est, ut illud merito rerum omnium Venenum a puerilet Plini US : nam Acrile , ae porrumpit vasta, permanans tabe dira. Insi fossores qUADttam viri ori vesicas applicetur,ut se ac versus let talem hujus veneni stamiam muniant, brevi tamen , aut philai sit. aut paralysi
Contiam tantur. Ne auro quidem parcit, sed illud in mi Musissim tam pulVerem comminuit; nec nobis solidi i a seint meis liqVil Cera ea Vr ab hoc minerali tuta est e post ni Fino iditate sua vel solo Contactu nervos affligit, atque in paralysi in inducit: Quid
D I ra Cier, si intras ad mletatur an non si item suo pyndere Ven-ttacia Una graVAbie, Datiaram opprimet, vi Caiastica ipsia intesti-Hac cc ce,m et inlesia lictis stygiis praeparetur, vel salibus sub-
TUr in C Dci Vortam tremor, ingens pituitae profluvium, Us tineor, Ventris tormina, atque alia ejusdem p Onctis mavis lima sympromata, quantumvis abluariar, dis ille mi , PT TCi Pit 'tur, PCdit semper ad ingenitam , ne lae umquam potest est sa- , Non enim sola quantitate, sed toto generet, a C NA UTRO cie ternam, est , animalibus & plantis exitiale I Q Uia terra imp Ut mma, desuperfluo lata more abundas, vivi sitim est Alchi mittar am principi Gebro (nam color iuc plumbeus, aequae CX
336쪽
albo in lividum degenerans: nigredo qua corpora quaeque inficit , impuram illius substantiam produnt:) seu impense frigia
dum nervos solo contactu laedat, S calorem nativum exstinguat; seu tenuitate partium in cerebrum involet, nervorum Originem invadat, venas solvat, intestina corrodat: seu denique eX marcassitis venenatis, ut ex cadmia argentosa, minio, nativo, vel cinnabrio quod lapis est fragilis, gravis, dc coloris subrubri calore exprimatur: inter venena, si quid aliud, debet recenseri , ac nemo nisi sui prodigus, aut vitae pertaesus tam perniciosum remedium adhibebit. Nec meo quidem judicio (quidquid aliter vobis videatur) minus innoxium est antimonium, quo Chymici omnes praeci-
natura. pitiata dacia in exitium nos rum abutuntur. insania, quis furor , tantam remediorum ubertatem , quae stirpes, animantes nobis suggerunt, contemnere, ut deleteria nostrae na-' turre infensissima non modo ad exteriores, vel ad desperatos ,
quod utique ferendum esset sed etiam ad leviores morbos, febres intermittentes, atque extra omnem periculi aleam positas, ut tuta medicamina assumere At quam multos jam conclamatos , atque extremum spiritum agentes antimonium restituit Quid, quod multo plures sustulit, qui jam adesse non
possunt, ut de hoc veneno conquerantur. Istius mineralis naturam paulo diligentius expende , nihil quam purum putum veneniam esse comperies. Quid enim est, ut ipsi Alcluim istae fatentur, nisi crudum metallum impuro sulfure infectum, neCarsenici, vitrioli, & hydrargyri expers hinc illius foetor ex arsenico, fusio facilis ex hydrargyro, albus & penetrans fumus, ac sublimato persimilis, summa rapacitas, adeout nulli metallo praeter aurum parcat: fuligo venenata, ac vis vomitiva. Nec mirum si adeo sit versatile, ac tot vultus induere videatur: nam ex omnium fossilium ramentis coaluit. Similis plane est naturae cum marcassitis, quae metallis praegnant; quaeque sunt omnes Venenatae. Sic vena bismuthi antimonium masculum vocitatur ; ex illa regulus stanneus conflatur, & vi emetica donatur , sola infusione liquores facultate purgatrice induit, venenatos efflat halitus. Eadem quoque est natura cadmiae argen tosta, cujus flos virulentus cobaltum dicitur. In eodem censu
337쪽
reponimus alias marcinitas, vel steriles, vel metalliferas, quocumque signentur nominet ; sive pyrites Cum aere; seu tralana
cum plumbo ; seu gelfum, Tinctium, quorum illud in Ungarii frequens, hoc in Comitatu Tyrolensii, illud argento hoc variis metallis foetatur: ista, inquam, nihil sunt, qu1m n etallorum
capstulae, vel abor us, atque arsenico impuro sulfure, nec non& crudo hydrargyro inficiuntur nobis omnino perniciosa. At forte ignis flamma, vel talepetrae eXpurgantur, atque omnem terociam dedlicunt: nam vis illa venenata in sulfure volatili insidet, quod nitro accensum in auras diffatur. Sit ita sane quid igitur est, cur flores antimonii impense volatiles praescri
bant cur crocum metallorum, eX quo vinum emeticum iam
toto orbe notum (quod Martinus Rulandus primus, sub aquae benedictae nomine ad usus medicos adhibuit adeo perfunctorie, S negligenter praeparante Non enim semel, sed saepius nutro purgatum oportule, Vt omne Virus deponeret. At vitrum ipsum antimonii tot ignibus vexatum arsenicales spiritus adera exuit, ut vino vel aquae sola infusione vim non catharticam sed venenatam M pestiferam impertiat. Nam vomitus conci tat, ac totum Corpus vehementer concutit. Ne ipsi cuidem Vtimonii patroni, vitrum illius excusant. Nam ut Titam dirceianum,qui in hoc,ut in caeteris,satis anceps,ac lubricus videtur, ut taceam de Basilio Valentino, M Renodello, qui antimonio trophaea erexere, ac triumphalem currum illi decrevere; Severinus Danus Paracelsistarum antistes hoc vitrum non probat; quod puri, inquit, ab impuro separationem non rece perit: quod resolutionem debitam, M digestionem non sustinuerit: quod fusionem vitrificatoriam adniserit, in omni remediorum praeparatione fugiendam. Ignosco Chymicis, qui metalla ad vium Chirurgiae accommodant : nam M veteres his usos misse novimus; neque aquas minerales aut thermas adicimus, quas adversus plerosque contumaces morbos esse salutares non inficiamur. Sed ferendi
redigeret, atque illius crium conservare Sinatura auri manet
quomodo vires prostratas eriget, extinctum calorem excitabit
338쪽
an poteric in nostri corporis stat stantiam commeare an nativus calor Paneiam Valete, ut indomitum metallum subigat, atque in Carnem mutet uod si auri liquor reduci amplius nequcae , re actri naturam exueris, Vnde illi tantae vires e nihil est praeter sulfur & hydrargyrum, quibuS malet cum Corpore nostro conveniti Sed quid vanius , quid magis Circulatorium,
quam auri candentis saepius retpetita extinctione, ataratas, Mmineralibus praestantiores aquas promittere Quid amaboi nitum aurum aquis frigidis, nisit empyreuma ,stu ignis vcitIctium confert Neque enim auriam Vol mole, vel ponetem my-Huitur, neqxae eX eo quicquam exhalat Iam quid nectae est metalla in liquores, olea, Crocos , dc calces resolvere t si quid possint, haud dubie integra longe utiliora eriant, qUam tot modis vexata. Malim ego chalybis scobem , quam Illius calcem, aut imis reverberio, atat sUlfure praeparatam. SiqUidem ist et, sulfum, aquis stygiis metalla indurantur, non solutantaria DCCreeladuntur. Non mihi est animus omnia Chymicorum Bag tia persequi: profecto e re communi foret, ut auctoritate piablIca Ca Veretur,ne qUis hydrargyrum,antimonium,atque alia tol-silia ad usus medicos adhiberet, atque ut eam medendi ratIO-Nem Omnes sequerentur, quam Hippocrates re Galenus inri- nitrui L , quaeque omnium gentium con enlu tute compro-SI M P. Optarem equidem, ut nemo nisi idem in arte Medica peritissimcts haec tractaret remedia, quibuS cIrCula res, dc empirici in perniciem hominum saepe abutuntur. At non continuo infamanda sunt praesidia , quae multis aliati ueret, sed imperitorum temeritas accusianda , qui nulla temperamenti, morbi, aetatis, temporum habita ratione, tacem omni bus praescribunt. Quod si ex animantibus,dc plantis tanta pnar-m Corum ubertas succurrat, non video cur ex mineralIUm familiae nonnulla quoque adversus morbos contumaciorCS depromi non possint. Qirum magni sint usus aquae minerales qUx-dam, ut refert Baccius, ferrum, dc metalla corrodunt, qUae LR- meri potae juvant. Vnde tanta virtus thermarum, nisi ex spiri
tibias fossilium 3 Quod si quid veneni recondant, id prore Oin spiritibus insidet. Erastus ipse qui odio plusquam Vatini no
339쪽
Chymicos prosequebaeur, aquam, aut vinum chalybeatum in quo scilicet ferrum Candetiis CXringuisur, multum Commendat, neque immerito. Nam aqua chalybeata lienosis, &hydropicis mirum quantum confert, obstructiones recludit, abs tergit, exsiccat. Hinc primum alvum rurbat, ni et i quippe, M chalcanthi spiritibus, quibus ferrum abundat, tum adstringit& corroborat. Sed nisi ferrum impense candear, aquas potius vrrulentas, quam salubres efficiet. Aquae in quibus aes extinguitur balneis sunt Vtiliores, vetera ulcera, rumores, de scabiem sanant: nam superfluos humores consumunt. Sic aquae in quas liquatum plumbum saepius injicitur , exterius usurpatae refri Urant Vlcerum cavitates Complent; rumores scirrosos emo liunt. Nec demum aquae amarae omnino sunt inutiles. Neque luc longa d quisitione opus est, an aurum aliquod est uvium in aquas erata I ar, an poCulentum fieri possit, atque in liquorem redigi P Ego enim ut dissicillimam auri in sua principia resolutionem iudico, ara omnino impossibilem non arbitror Mmea quidem sententia fides aliqua doctissimis viris, atque in arte sipa Tica peritissimis potius habenda est, qu m iis qui hanc
dricipi Inam nequidem a limine salutarunt. Neqiae tamen in easium haeresii , ut putem tantas esse vires auri porabilis, quantas vulgo praediCant. Fors est ut ex plumbo, aere, ferro utiliora quam ex auro, & argento modicamina repetantur. Vix in animum postum inducere haec metalla in alimenta converti. Admota pectori auri lamina Cordis palpitariones arceat; renibus applicara lumborum dolores leniat, at non necesse est ut hau-AA QVjg p , Cal rem narivum familiaritate quadam naturae mirum In modum corroborer. Nequi a V H-triculi calore id consumi putem: nescio an aliquantulum alterari queat. Ignitiam quoque aurum spiritIbus suis aquam non-
AL,i L CONV δ triui futurum est, si ignitum aquicta , 'imii ergatur. Enim vero metalla ad Chiarurgiam permultum conferre, ne inimici quidem Chumicorum in clara audent: nam veteres aeruginem ad purrida VleC-
340쪽
ra , cerussam, Sc minium, vel sandycem plumbi, ad cicatrice;
inducendas,& fluxiones ex ulceribus, SI contusis partibus arcendas ; aeris, ferri de chalybis squamas ad contumacia ulcera adhibuerunt. Iisdem fere usibus ferri scoria, quae vehementer ex
siccat, lithargyrus, qui ut cerussa leniter adstringit, & vim habet emplasticam, accommodantur. Illud non timide dixero non posse Chirurgiam metallis aut fossilibus carere. Non mihi est animus hic longas remediorum formulas pertexere ; sed non possum tamen mihi temperare, quin vos arcani cujusdam non contemnendi participes efficiam. Lapis est ex diversis minera libus , nimirum ex libra vitrioli, tantumdem aluminis ; semilibra sandycis, seu minii ex plumbo confecti, d. unciis boli Armeni, ac sequa portione, nempe g. Vnciis salis commUnis compositus. Haec contrita g. aut s. libris vrinae sunt incoquenda, continenter agitanda, donec pultis consistentiam assequantur. Haec massa nonnihil foetens frigore in lapidem concrescit; cujus uncia in semilibra aquae communis exsolvenda immittitur; qua quidem aqua omnis exterior inflammatio, eres pelas, purulenta ulcera, scabies foetida Si cancri identidem abluuntur, vel linteo madido obducuntur, atque intra paucos dies curantur ; dummodo emissio sanguinis, & apta purgatio non interim negligantur: idque me saepius expertum fuisse licet affirmare. Non aegre conceditis magnam remediorum sylvam ex mineralibus ad exteriores morbos succrescere; at usum interiorem , non injuria forte accusatis: atque ut quantum potero,
contentiones minuam , de hydrargyri usu fere inter nos convenit; non quod toto genere deleterium existimem: sed sub
stantiae tenUitate, SI penetrante nervos, ac cerebrum invadit;
de quamvis Mathiolus aegre parturientibus scrupulum hydrargyri praescribat; ac soleant plerique aliquot grana pueris , ad
ventriculi, S intest: inorum vermaes enecandos praecipere; longe tamen Consultius erit omnino ab hoc minerali abstinere.
Nunc de antimonii usu quid mihi videatur aperiam ; sed ita audies, ut Philosophum partium studio minime abreptum, ut timide ingredientem ad hoc genus disputationis : nam plerique Medici solent, id quod virorum bonorum est, admodum uasci, si quis eorum decretis non acquiescat: at soli sumus,