장음표시 사용
321쪽
ma quaeque arcana siliciario premunt, nihil qu im pervulinata praecepta decantanc. Qu1m breviter de fusione, examine' d separatione meralloriam. a te percust a fiunt , quae ab omnibu Alchimistis vix sperare liceat: exiles, concisas, & minutas formulas nullo ordine, nulla ratione digestas exscribunt, multiveas parabolis involvunt, nihil sine pigmentis, fucoque puerili iquae uno verbo expediri possunt, longo circuitu, & per amba rs circumferunt. Sed haec nihil ad me. Illud unum a te postulo, Vr Operi inchoato, ae prope absoluto tamquam fas tum ImpoΠaS, Re mineralium scientia universia, qu inabri u minibus continetur, unius diei disputatione pertractetur Cum rum, re fossilium principia , M Causias pervesti are odorteat antequam de mineralium usu dicere ingredian ur ocud mihi
Quod nihil si ri , di caloie perficituri sepe . . . D-VULδ, Vel subtilius vel ad adi ri triri VmC cius; ignis enim iiiiiiiii. di as agendum
Velli, vel loco moveri possiti e , icta si ut
322쪽
sunt idonea ; sed fortiter resis sunt : nam raritas ad agendum, densitas ad resistendum videtiar comparata. Ignis Vt raritate, silc mobilitate clancta vincit corpora; terra vero, & densa, de immota consistit, atque ubi cum aliis clementis exquisite permi
scetur ignis violentiam impune si istinet, nec divulsie,& malucolhaerentes ignis atomi stipatas, & densas terrae particulas se-CUm csterre valent. Hinc aurum ignis liquefacit, non dissolvit, quod humidarum, dg siccarum partium unio intima nullam ad mittat separationem; quantumvis ignitae atomi stabtilitate sua, ac mo(US Celeritate urgeant, nexum illum nequeunt dissolvere: Dec graVes auri partes in altum evehere. Atariam qui oena stam L '' et' intumescit. Qi md partes ignis intus conclusae illud stibi event; f β sed ii, fumum ei lati non potest. Hac quidem nota metalla li- perii g, . quata dignosciuntur ; quo enim sunt persectiora, eo magis turum tW naent, atque in orbem curvantur: imperfecta vero, scia aqua , ut plumbutii, seu terra abundent, ut stanniim; cum liquantur magis subsidunt: nam igni non resistiant, aqUeae partes aVO-lant, terrestres in calcem , alit scorias ab exant. A Ut Um Vero, vel
argentum nullum in igne patriantur dispendium, sed liquata in
Orbem gyrant, quod conclusiis calor parteS eorUm eoen VarC, ac sursum movere non valeat, sed in orbem dUmtaxat Circumducit, cessare enim non potest. Aquae stygiae haec quidem metalla in minutissimum pulverem corrodunt, non dissolvunt tamen : nam hoc genus aquartam Cae sallis spiculis constat, quae multo igne praegnant, auri atomos divellunt, ac sursum propellunt, praesertim cum externo calore adjuvantur: neque enim auri atomi irruenti ignitarunn partium agmini possunt resistere.
Nec dubium est quin ignis in aqua forti, ut in calce, sale actii
Contineatur; nam acri exposita vim omnem deperdit. Idem in calce viva evenit, quae nisi terxa condatur, brevi emarcescit, nec humore perfusa adeo incalesceret, nisi ignis qui sitos ante carceres effringere non poterat, dissoluta calce erumperet, Muna secum aquam in fumos dilatatam abriperet, nihil enim moliri potest,n etsi substantiam offendat quae cxtenuari, ac debilitari Uno hi sale , aut duro, sicco corpori coercetur, tum edit strages, ac placidus , dc quietias manet; nec calata
cit, nisi forte lammoro diluatur. Corpora igitur quae sunt mol-
323쪽
Ila, ae rara igni cedane, densa Vetro,& sicca resistunt. Sic a s stus ni illo igne consumitur, quia calor nullum fere humo rem, qui extenuetur, inVenie ; hinc poros illius corporis subitat milla onustus praeda solas dumtaxat sordes absumit Ex his sane fontibus non naturae modo, sed etiam artis spa-gyricae (quae nihil aliud quam cogit, re separat secretiora ducuntur mysteria. Nec neces' est ut ad qualitates occultas aut manifestas, quae nihil sunt qtiam Philosophorum commenta ingenium, licto reS VnaqUaeque cunctsimili facile congreditur; vel denique ad antipathiae & svmpathiae magleaS VOCVS PTOVOCare. Omnis Corporum mixtorum dissolutio, ut conerteio, Calore, Vel humore, hoc est i 'n' Maqua perficitur par es quippe siiccae nisi humido criti tuae ne Iantur, non cohaerent; Calor vero moderarias, tumorem attentiat , a tori COTOTI TqUabiliter distribuit; quod durius sub inde evadit. Quo enim parres humidae minutius concidunturae cum siccis accuratius permiscentur, hoc mixtum fit compa
ctius. Contra facile dissolvittir, ubi partes humidae, mactnae
rarae existunt, ut In plumbo contingit. Sic calor indur: t cum superfluum humorem educit, re eum qui remanet sensim extenuat: quaeque unire, re simul agglutinare volumus , ante sui calore, vel humore emollienda; sic ferrum candens, cum alio itidem candefacto conjungitur: sic fractae gemmae lithocolla prius madefacta committuntur. Calor quippe Corporum meatus aperit ut alterius parreS promit uias excipiant, gluten quo- Ie viscidum ubi aliquantulum incaluit, vel humore perfusium M vi quadam compressum, corporis sicci, & duri rimulas
subit. Accedit etiam quod corpus calore emollitum vapores atque frigore corripei , Conrra litansur, ac tamquam vincul Uutrumque CorpuS Conjungunt ; circum sit Quoque vaporet
apertos meatus subeunt, ac priores halitus jam in ressos tamquam cunei adacti ( vr loquitur clarissimus Di baeus , cuius
Illud fan8 mihi est miraculo est ectus piarib diversos es ContrariOS eX Iisdem Oriri causis: nam idem calor cuncta coma
324쪽
Idem plane in humore contingit, qui cum sit rerum omnium qisa si comm UNC VinculUm, corpora tamen quaeque dissolvit; nam quae sicca sunt, humore perfunduntur, ut partes CorUm separari queant: nihil fere putrescit, nisi in humido: hinc quae putrescunt solent intumescere: humor enim calore moderato ad Utias, partes calidas a reliquis separat, humore vero dissiato, reliqUse pareos Crassiores aridae remanent, sed divulsae, quasi in frusta concisis. Hinc Chymici putrefactiones suas in fimo equino, ubi levis, Sc moderatus inest calor, perficitant. Corpus vero resolvendum, vel humidum est, vel humore perfunditur : nam quae sicca sunt putredini resistunt; calor qUippe moderatias partes terrestres, crassas nequit attollere, nedum insolubiles nexus, quibus vinciuntur poterit dissolvere; humo re ictitur opus est, qui cura tenuis sit, flexilis, & mollis, a cor pore sicco ultro admittitur, cujus ariditatem temperat; is clam singulis atomis unitur, quae jam ipsi liquori innatant; di fluunt , sed laxioribus vinculis solutae facile separantur: nam calor humorem evocat, qUO exhalato partes sicciores remanent nullo amplius nexu colligatae. Partes subtiliores una cum humore evolant, crassiores sub si1dunt. Est igitur putrefactio naturalis quaedam corporis in sua principia resolutio. Cum in vasis occlusis perficitur, subtilissima, & ignita substantia, innatat; quam quintae, & caelestis essentiae nomine Chymici insigniunt. Hanc non modo ex plantis, SI animantibus, sed etiam ex ipsiis fossilibus colligunt. Solvunt metallum spiritu satis: balnei calore phlegma separant: quod superest una cum spiritu vini optime rectificato ad digerendum collocant; digestionem levi ca lore perficiunt, tinctura, vel quinta metalli essentia post: aliquot dies enatat, quam ut morborum debellatricem mirifice commendant. Spiritus quidem salis metalli poros subit, cum
illius atomis conj tingitur, calore externo adiutUs pata latinaresolvit, S fermentat; adeo ut sulfur tenuissimum,& purissimum CXhalcitar, CUmqUC ertam pere non possit, instar olei subrubric rat: atque ut mihi Videtur latissime patet ea ratio . Hinc enim dissolutionis, fermentationis,& putrefactionis causae ducuntur.
Aqua e cineribus salem solvit , dum humorem in terra su peistitem, quem ignis non Valuit separare, suo ingressu auget,
325쪽
corpuscula cinerum dividit , dc levioribus atomis imbuitur, quibus gravida , ne metallis quid cui parciet : nam gravior, de
acrior facta illa in atomos comminUit. Hinc cuprum, vel ferrum aquae salsae immersa rubiginem contrahUnt. Ex aere, aceti vapore aeruginem rasilem colligUnt ; Vel lam inulas cupri aceto immergunt, aut alternis OrdinibUS una cum Vinaceis acerrimo vino aspersis in occluso vase disponunt. Eodem fere modo e fer ro crocum, seu subtilem florem s e plumbo cerussam aceti ope decerpunt. De fermentatione, ac putredine nihil addo , enim sunt alterius loci, nec quisquam dubitat eas calore, Ac tio.
spiritibus perfici: hinc ebullitio, & subtiliorum partium separatio; quod si exitum non habeant, vasa ipsa diffringunt, ac
densiores vini partes subinde attollunt, quibus vasis latera commovent, quod si liberiorem offendant exitum, igniti dumtaxat spiritus avolant, Crassiores partes spiritibus exhaustis, instar spumae remanent, quibus dolii latera sensim incrustantur, atque in tartarum abeunt. Cum autem illi spiritus minus efferantur,
in flore , seu spuma liquori innatante plerique inclusi manent; hinc flos ille spiritibus turgens colligatur, atque ad panis
fermentationem adhibetur; sic pistores Cerevisiae flore utuntur, cujus spiritus tenaces &viscosi non cale avolant, nec ita fer vent ut vini spiritus, nec coerciti sua Osfringunt claustra, nec demum partes illas, quibus tamquam carceribus includuntur adeo excoquunt & indurant. Mirum sane quam cito exietuum fermentum totam massam pervadat, inflet, Sc acido seporo inficiat: spiritus illi igniti humore excitati, per totiam corpus diffusi illud in mira latas atomos concidunt, calidiores i ii tas particulas ad defectionem sollicitant, quae Una erumpere moliuntur, sed crassis, S viscosis partibus coercitae, incumbentem molem attollunt, extenuant, & digerunt. 'Spiritus illi acidi multo sale volatili abundant , hinc suum acoremfernaentato corpori communicant: calidi sunt,& igniti, hinc
rarefactio , & .inchoata putrefaction: hinc adeo panissifermentatus longe facilius digeritur , ac levior existit. Videtis
quasi aditum patefactum ad occultiora naturae arcana. QIae enim alia subesse causa potesst, cur vinum, atque alii fermentati liquores corrumpantur, ubi tota non implent dolia, nisi
326쪽
quod ignita spiritus aegro ferunt se a densiis, dc frigidis vini par
tibus concludi, ac quantum possunt ex iis solvi vinculis connituntur; densiores partes secum attollunt, cumque locum fatis amplum Offendant, ut libere possint exspatiari, reliquum liquorem spiritu suo privatum, cia corruptioni proximum relin- IUUnt, recluso vase spiritus erumpunt, si candela accensa orificio admoveatur , statini incenduntur. Idem accidere in aqua testatur Digbaeus. Nemo ignorat aquam fluviatilem, quam solventes nautae secum vehunt, intra paucos dies Corrumpi , tum puriorem effici, quod crassiores partes subsidant, leviores sursum efferantur: & quo saepius putrescit, eo salubrior laabetur, quod purior subinde evadat:vbi vas aqua fluviatili plenum post aliquot annorum volumina reseratur, spiritias ex aqua, Vti ex Vino turmatim erumpit, qui admota lucerna flammam Concipit. Quod enim flammae commodius pabulum esse potest, quam spiritus crebra, repetita putrefactione extenuatus e cur Oleum tam cito inflammatur, nisi quia ex tenuissimis constat partibus Hinc oleum chartae affusum admoto calore diffunditur, donec eam assequatur partium raritatem, quam flamma postulat. Ignis enim tenuitas summa est . neque aliud aeque a
sectat, ac raritatem, atque ex pabuli fonte , in amplissimum effundi spatium vi nihilque rarescit, nisi ignis vel caloris impetu. Hoc sane mirabile videri debet, quod gnis una, & eadem opera, dum partes subtiliores resolvit, crassiores fortius compingit, atque effectus omnino dissimiles simul in eodem corpore procreat. Ignitam enim Ac puriorem substantiam primum edacit, tiam humidiores A aquosas partes expellit . oleo-sae quod cum terrenis arctiori vinculo sint devinctae, fortiorem CXigunt calorem : his tamen quoque cedentibus, terrenae & siccae partes quasi invictae remanent , quod Calore factae fuerint crassiores, nec tenuissimis ignis atomis, vel dividi, vel in flamos explicari queant; perparum enim humoris restat qui nullo igne potest extenuari. Iis dumtaxat cavendum est ab humore sub dolo, quem exusta corpora, non sine magno suo malo avide
excipiunt: humor enim eorum meatus subit,& vincula resolvit.
Sic tenuissimae partes a crassioribus divulsie, aquae innatant, crassiores subsidunt, quae aerra damnata, dc inutilis appella,
327쪽
tur ; aqua falis atomis Pr segnans percolator, aut sit tro trajicitur: turn in vapores dissi ita salem tenui iii mu in , Sc mordacem in fundo relinquit. Sic igne & aqua cUncta resolviantur corpora. Quae humida sunt ignis cmicantem gladium fugiunt, vel in illius pabulum cedunt; sicca vero S terrestria, ii omni oleo destituantur , ignis ferocientis minas spernunt; vafer humor sales dissolvit: sola terra superest, quae nec dolo opprimi, neque ullo potest: igne expugnari. amobrem mirari desinamus cur quaedam fossilia ignis calorem non ferant , ut sulfurea quaeque; alia vero nullo igne domentur , Ut aurum & argentum ; horum enim exquisita esst , re perfecta; illorum rudis, inchoata mixtio. Ex his sane omnium fossilium ortus eccausae omnium prope Chymicorum laborum rationes depromi possunt. Quid enim causta esst, cur calor quaedam induret ean sortes in his humorem: aquosum & superfluum expellit, Oleosus tantum , tenacior superest , ut in succis bituminosis contingit , qui calore moderato di geruntur. Quare an timonium, arsenicum, & alia ejus generis mineralia facile in flores extenuantur An quod partibus sulfureis, siccis & malo colligatis abundent F Antimonium contritatin super carbones in
ea fornace, cujus jam nterministi, my Simplici, estu inde, statim in fumum evolabit ; quem ut ricipias , ollas sublimatorias , ut squae sunt lagenis an versis similes 3 sic dispone , ut primi vasis collum foramini in fornacis fastigios exsilenti , inseratur : sic hujus fundum, secundi vasis collum excipies, porro; sunt enim vasa tamquam lagenae fundis resectis, aut perseratis, quae fuliginem ; vel potius florem antimonii excipient; qui ad sublimiores ollas conscendere flores, ut mmmo volatiles, ac sulfurei vomitum cient , ac satis periculose assumuntur : insimi
doros tantum excitant, atque advCrsus Venenatas, re conta
glosas febres censentur salutares; mediae purgant, ac Vomiti m quoque lenem excitant. Eadem fere ratione ex imperfectis me
tallis colligi possunt flores, qui ad Chirurgicos usus adhibentur. Nam qui ex cupro, ferro, stanno , plumbo , re quodammmerali, quod Zinchum vocant, ulceribus perUriles feruntur.
Ex floribus antimonii vitrum per solam fusionem conflatu longe maj ori compendio , quin per calcination i
328쪽
Varria antimonii praeparatiora S.
Antimonium enim contusum solet cum subduplo nitro commisceri ; in crucibulo pruna injecta accendi, quo quidem incendio impurum, S venenatum stibii sulfur diffatur, quod
remanet ablutum aqua fervente, ut omne sal petrae exsolvatur; hepar antimonii vocitant , ex quo vinum parant emeticum: cum saepius nitrum adjicitur , adeout nullum amplius edat strepitum , M omne stibii sulfur exhaletur , fit antimonium dia phoreticum , quod per sudores purgare perhibetur. Sed redeo ad vitrum , quod ex antimonio semel nitri beneficio, ut dictum
est calcinatum; ac fortissimo tigillo commissum; summo calore in regulum , tum in vitrum abit; virumque vino infusum mirum in modum purgat; ex regulo pitulas conficiunt, quas perpetuas vocitant, nam citra ullum sui dispendium egeruntur: quod si pocula ex regulo conficerentur, iis vinum a fusum, aliquot horarum spatio vim purgatricem contraheret. Verum non dissicile erit vitro antimonii pocula obducere: si vitro fuso immergatur vasculum fictile, jam in furnulo candefa erum, quod forcipe in suo furnulo repones , ut sensim refrige scat. Illud certe mirari subit, vitrum, vel regulum antimonii, citra sensibilem sui imminutionem noxios humores sus deque protrudere. An occulta & abdita qualitate an potius effluvio quodam substantiali vinum inficit 3 an subtilem, volatilem, & sulfureum salem liquor affusus exsolvit E id sane mihi longe probabilius videtur. Nam quidquid reclamet Libavius vitrum tandem vini infusione nonnihil deteritur, nec pristinum nitorem serVat, Certam quoque quantitatem stibii solvit humor, qua tandem satiatur: aestate citius hac vi purgatrice vinum, vel aqua imbuitur, quam hieme: quo generositas est vinum, eo Celerius istam virtutem trahit. Q madmodum aqua sale, aut vi triolo satura, si incalescat , non parum adhuc salis dissolvet: nam quo subtiliores sunt aquae , vel alterius liquoris atomi, eo facilius salium commissuras subeunt, ac leviores particulas
Non enim in ea sum sententia sales in aqua exsolvi, quod illorum poros inanes , ac sibi accommodatos offendant, adeo ut alii meatus salis corpusculis , alii vitrioli, vel aluminis destinentur. Haec sane ingeniose a Gallendo finguntur, sed vereor
329쪽
ut satis sint firma:praeterquam enim nihil esse mihi videtur causim cur aquae atomi, quas esse ejusdem figurae docet Gassendus prin cipiis Epicuri succinens , meatus tot diversis circumscriptos figuris impleant, quot & quanta erunt vacua spatiola , si numero , & varietate corpusculorum, quibus compleri possunt,
aestimentur : tota profecto aqua foraminulis erit pervia, nihil
fere solidi remanebit, atque inanes pori ipsas aquae atomos in- finitis partibus superabunt. Quantum enim salis, vitrioli, altaminis , nitri, sacchari, in aqua potest exsolvi e Quod si horum
omnium corpuscula meatus inanes ,& sibi accommodatos in aqua reperiant, qUam spongiosa, quam aperta, & foraminulis litans futura est an tot corporum accessu nihil augetur, nihil Intumescit aqua facessant quaeso illa Epicureae Philosophiaegmenta, nihil in rerum natura inane , nihil omni corpore de-ltitutum occurrit. id est igitur cur aqua sale communi satiata non parum aluminis, atque aliorum salium di sibivat non displicet nobilissimi Digbaei responsio, tenues aquae parti Ctalas
salis corpuscula ingressu suo divellere, emue dispersa in ipso liquore fluctuare; cum vero satis est imbuta sale, ac densior facta, non potest amplius salis subire corpuscula, sed tamen his
velut armata spictilis, vitrioli, alum inis, aut succi alicuitas cras si oris partes separat. Sic aqua uno tenuiori sale praegnans, dii posita quodammodo est, & parata ad alterius crassioris disclutionem nec necesse est infinita spatiosa, tamquam diversoria variis salium generibus praeparata comminisci. circa ut salem aqua, sic spiritus acidi tenuitate, & subtilitate partium exsolVunt Corpora, atque in atomos Commi-n Uunt. Praecipitantur vero,&instar pulveris decidunt, accessu alicujus liquoris, qui majorem cum solvente, vel cum re ipsa exsoluta societatem habeat ; tum enim spiritus acidus praedam uam dimittit, ut Cum acri tartari liquore, vel aqua falsa con-Jungatur ; idque non sine quodam fervore, ac veluti fermentatione contingit, quam spiritus igniti eodem fersi modo, atque in calce aqua perfusa, vel in musti ebullitione excitant: ex illa pugna aqua fortis aciditatem, tartarum vim acrem deponit. Sic ex oleo tartari, Si spiritu vitrioli quiddam sub dulce componitur : nam Vnum alterius vires retundit, & ut cum Chymi-
330쪽
cis loci uar, morsificat ; non eas extinguit tamen , si quidem oletum tartari a spiritu vitricili scparatum vim acrem & corro silvam, ut Vitrioli spiritus acidie item si iam recuperat: illud fi xum es , hic volatilis : ex utritasque conjtagio quiddam temperatum exsurgit; quemadmodum stiperius nitriam ex fixi, Sc acidi societatet cmergeret ost nasum est. H. T , nisi me ratio fugit, vera est tum dissolutionis, tum praecipitationis Calasa : nam simnumquodque corpus in aqUa dissolvitur, quod illius atomi Certa mole, de figura circumscriptae meatus offendant sibi con formatos: non videto cur alterius Corporis accessu praecipitentur: recens illud corpus alia velut hospitia reperiat, nec necesse est, ut tot corpuscula locis suis dimoveat. Non etiam mihi li 'Uet , CUr aqUa in vapores extent ata , sal clam sales, alumen
lis replent corpuscula, juxta se dispositi jacent. Fateor equidem
rationem illius congressus satis est et reconditam; nec mihi facito succurrit, cur omnes salis aio Vni n Vniarn, vclut ex condicto
ouod simile sui similis societatem affectat Illud verum, atque
hinc communem praecipitationum causam duxisti : quam Quam sicca corpora humidorum societatem ambiant, vola glia cum fixis vltro consocientur; nam Vnum alterius Oxcessum castigat, humida siccis terminantur , sicca hianniciis vinciun-tUr. Spongia a illam non nattarae similitia dine, sed quadam in digentia , aut potius Certa materiae, dc partitam Conformatione attrahit. Atque ea mihi videtur potior, tum dissolutionis, tumeelam praecipitationis ratio. Non quod in scier similitudinem Parturae plurimum ad virum qile momenti Obtinere, sed unius effectus non una est causa. Saepe quod aurcim praecipitat,majOrenn Cum ipso aUro cognationem habet, ut cunia mercuritas in
hunc usum adhibetur; interim solventis societatem qUaerit, Vt liquor tartari aquae regiae affusus , cum illa inito se dere auri pulverem deorsum propellit. Interim per praecipitationem parsi et nobilior de deterior descendat. Sic tartarum crebris solutionibus expiarentur; terret tris enim , Si limosa substantia aqua non solvitiar. Contra vitriolum multa a JUa a stam cuprum , a Ut
ferrum dimittit; sal ouippe quod vitriolo inest aqua copiosa